Stukkenjagers beslist bekerbattle van het Zuiden
In een bizarre bekerwedstrijd tussen de nummers een en twee uit de eerste klasse B, Voerendaal en De Stukkenjagers, hebben de gasten uit Tilburg zich redelijk verrassend weten te kwalificeren voor het Hemelvaartweekend in Lichtervoorde waarin de KNSB-bekerfinale gehouden gaat worden.
In bijna het diepste Zuiden van Limburg werd afgelopen donderdag in Klimmen de laatste kwalificatiewedstrijd gespeeld. De Tilburgers werden in een goede sfeer ontvangen en rond 20:00 uur kon de wedstrijd van start.
Het winnende team ruim na middernacht nadat zij de wedstrijd in hun voordeel beslist hadden. Van links naar rechts: Anne Haast, Stefan Beukema, Nick Bijlsma en Herman Grooten (foto Henk Jan Beukema)
Op het laatste bord van De Stukkenjagers ontspon zich een interessant gevecht waarin de Nederlandse dameskampioene Anne Haast haar tegenstander Ruud van Meegen verraste met een kwaliteitsoffer. Daar kreeg ze overweldigende compensatie voor en het leek slechts een kwestie van tijd dat ze dit voordeel in het eindspel zou kunnen verzilveren.
De partij Ruud van Meegen – Anne Haast
Op het derde bord vond ook een scherp duel plaats tussen Nick Bijlsma en grootmeester Daniel Hausrath. De partij mondde uit in een langdurig en ingewikkeld eindspel waarin aan beide kanten vrijpionnen het strijdbeeld bepaalde.
Vooraan de partij Christian Braun – Herman Grooten, achteraan de partij Stefan Beukema – Ivo Wantola
Op het tweede bord trad ik met de zwarte stukken tegen IM Chistian Braun aan, inmiddels al de derde keer dat ik het met deze kleur tegen de Duitse meester opnam. Na een wat merkwaardige opening ontspon zich een positionele strijd die na verloop van tijd heel wat scherpe kantjes begon te vertonen. Sterker nog: na een pionoffer van zwart, kreeg zwart meer ruimte en een mooi paard op veld c3, maar wit bleek bepaald niet zonder tegenspel. Rond de tijd dat ik wat weinig minuutjes op de klok begon te krijgen, offerde hij pardoes een paard. Ik zag dat ik het offer niet kon aannemen, maar ondertussen moest ik ook mijn kwetsbare koningsstelling zien te verdedigen.
IM Stefan Beukema was ondertussen bezig om een bijzonder scherp geplaatst kwaliteitsoffer van tegenstander FM Ivo Wantola op zijn correctheid te toetsen. Daar leek hij in te slagen want op een gegeven moment had Beukema een kwaliteit en een pion meer. Niettemin was er van een duidelijke winst nog geen sprake, want zwart had behoorlijk tegenspel op de koningsvleugel. Daar kwam bij dat de witspeler ook nog een bepaalde zet had gepland, er toen achter kwam dat deze op een venijnige wijze weerlegd zou worden en toen – met weinig tijd op de klok – een andere mogelijkheid moest gaan bedenken.
Nick Bijlsma (met wit) tegen Daniel Haurath
Toen kwam er een raar voorval. De wedstrijdleider had de klokken niet goed ingesteld. Hij was vergeten om het increment van 5 seconden toe te kennen. Ik had op dat moment een minuut of 4 tegen 10 voor mijn tegenstander. Bijlsma had dit euvel terecht geconstateerd, dus werd de wedstrijd ongeveer een half uur stil gelegd om de klokken opnieuw in te stellen. Ik had zo’n 47 zetten gedaan, maar in eerste instantie was er een rekenfout gemaakt die door Braun werd geconstateerd. Toen dat ook weer recht getrokken werd, kon de wedstrijd weer verder gespeeld worden!
In mijn partij volgde een scrimmage, waarbij ik inmiddels door een mooi schijnoffer, niet alleen de aanvalskansen van mijn tegenstander te niet had gedaan, maar ook een pion voor was gekomen. Het verzilveren van die pion lukte nou niet bepaald goed. In een eindspel met zware stukken, toverde mijn creatieve tegenstander, wederom een soort aanvalletje uit de hoge hoed en was ik genoodzaakt de pion terug te geven. Ik kon op diverse malen remise afdwingen, maar deed dat niet omdat het niet zeker was hoe deze wedstrijd zou gaan eindigen. En dat was maar goed ook!
Anne Haast was ondertussen in een toreneindspel beland en tikte het mooi uit. Nick Bijlsma had weliswaar een uitstekende partij gespeeld tegen de Duitse GM maar hij moest in het verre eindspel toch het loodje leggen.
Stefan Beukema, diep in gedachten verzonken
Omdat inmiddels begon duidelijk te worden dat Stefan Beukema op winst stond tegen Wantola dacht Braun dat hij in een eindspel met zware stukken moest winnen. Dus hij begon het wat te gokken. Hij veroverde mijn gevaarlijke vrijpion, maar moest toelaten dat ik zijn koning naar voren joeg. Hoe dit spektakelstuk verder verliep, kunt u in de analyse terugvinden, waarin vele mooie en onverwachte wendingen voorkwamen.
In elk geval ging hij ergens mat (of hij verloor materiaal) en daardoor bracht ik de stand op 2-1.
Voor De Stukkenjagers was het jammer dat Stefan Beukema, met slechts luttele seconden op de klok blunderde en verloor. Het was inmiddels middernacht en toen moest er nog gevluggerd worden. Daarbij moesten wij in elk geval winnen, omdat bij 2-2 het laatste bord zou afvallen uit de reguliere wedstrijd.
Anne Haast was de eerste die opnieuw won, Stefan Beukema nam revanche. Dat was 2-0 wonnen. Ik had inmiddels mijn tegenstander overspeeld en gezonde pion meer en ook nog veel meer tijd. Niettemin vond ik het op dit tijdstip met opnieuw zware stukken en ongelijke lopers zaak om geen enkel risico te nemen. Daarom besloot ik af te wikkelen naar een eindspel met ongelijke lopers, waarin ik twee en hij een pion had. Mijn remise-aanbod kon onmogelijk geweigerd worden, zodat de plaatsing voor de landelijke bekerfinale een feit werd! Dat Hausrath opnieuw van Bijlsma wist te winnen, was slechts voor de statistieken van belang.
ANALYSE
Hieronder mijn analyse van de partij die ik tegen de Duitse meester Christian Braun speelde. De meeste varianten heb ik na afloop met de computer gevonden. Het opjagen van de witte koning levert bijzonder veel fraaie en onverwachte tactische wendingen op. Ik hoop dat de varianten u niet gaan duizelen…
Braun, Christian – Grooten, Herman
Na een zware positionele strijd is deze geladen positie ontstaan. In deze spannende stelling verraste mijn tegenstander mij met
- Ph5!
Een paardoffer waarmee hij mijn koning wil bestoken.
31…Pd5!
Absoluut de enige zet! En ik had hier zelfs nog een tegentruc ontdekt die mijn tegenstander ontgaan was… Het paard mag niet genomen worden wegens 31…gxh5? 32. Dg5+ Kh8 33. Df6+ Kg8 34. Te5! en zwart verliest. 34…Db1+ 35. Kg2 Dxd3 36. Tg5+ Dg6 [ 36…Kf8 37. Dd6+ ( 37. Dh8+ Ke7 38. Dxc8 De4+ 39. Kh3) 37…Ke8 38. Tg8#] 37. Txg6+ hxg6 38. Dxd4+- Ook 31…Dd6?? zou een afschuwelijke blunder zijn na 32. Dh6 en om het mat te voorkomen moet zwart de dame inleveren. Ook 31…Df8? 32. Pf6+ Kh8 33. Df4! zou veel te passief zijn. Wit staat hier op winst vanwege zijn sterke a-pion.
- Pf6+
Die had ik uiteraard verwacht. Interessant is 32. Te8+ Txe8 33. Pf6+ Kh8 Gedwongen. [ Een grote blunder zou 33…Kf8?? zijn. 34. Dh6+ Ke7 35. Pxd5+ met damewinst.] 34. Dxb4 Pxb4 35. Pxe8 Pa6 36. Pd6 b4 37. Pxf7+ Kg7 38. Pd6 Kf6⩲
32…Kg7
32…Kf8?? 33. Dh6# 32…Kh8 33. Te8+ Txe8 34. Dxb4 Pxb4 35. Pxe8
- Pe8+ Kh8
- De2?!
Hier hoopte ik op. Ik heb mijn tegenstander leren kennen als iemand die graag op aanval speelt. Dan moeten de dames dus op het bord blijven, maar juist die zet is niet goed! Met 34. Dxb4 Pxb4 35. Pd6 Ta8 36. Tb1 (zie analysediagram)
36…Pc6! [ Te link is 36…Pxd3 37. Txb5 Kg7 38. Kf1 Kf6 39. Ke2 Pe5 40. f4 Pc6 41. Pc4± En hoewel het materieel gezien in evenwicht is, baart de verre vrijpion van wit zwart grote zorgen.] 37. Txb5 Txa5 38. Pxf7+ Kg7 39. Txa5 Pxa5 had hij in elk geval een eindspel met een pion meer kunnen bereiken.
34…Pe3!
De verborgen combinatie die ik in mijn vooruitberekeningen had gezien.
- fxe3
- Pf6?? zou verliezen vanwege 35…Tc2 en de dame kan de toren niet blijven dekken.
35…Txe8 36. e4 Dxa5
De hele transactie heeft zwart een pion opgeleverd, maar het verzilveren hiervan blijkt nog erg lastig te zijn.
- Tf1 Kg8 38. Db2
38…Db6 Ik overwoog ook 38…b4 om al mijn kaarten meteen op de b-pion te zetten. 39. Dxd4 b3 40. Kg2 Dc7 41. Dc4 Db7 42. Tb1 b2 43. Dc2 Tb8 44. d4 maar het is de vraag of zwart tot winst kan komen.
- Db3 Te7
- Db4
Ik dacht dat hij 40. Tb1 zou spelen en daarop had ik 40…Te5 gepland. [ Bij nader inzien is 40…Tc7! veel sterker! Het lijkt erop dat zwart nu wel uitstekend winstkansen zou krijgen. 41. Dxb5?? faalt dan op 41…Tc1+]
40…Te5?
Helemaal fout, ik had het ook meteen door toen ik de zet speelde. Hier is natuurlijk 40…Tc7 de zet! Zwart verhindert dat wit de c-lijn neemt en kan ooit gaan werken met … Dc5 of (onder omstandigheden) … Tc3. 41. Tb1 Tc3 42. Dxb5?? Tc1+!
- Tc1
Nu heeft hij ineens tegenspel via mijn onderste rij.
41…Db8 42. Dxd4 b4
- Dd7
Tja, wat nu? 43. Tc8+ Dxc8 44. Dxe5 b3
43…Te8
43…Db6+ kon ook maar levert niets op. 43…Kg7 zou zelfs heel nadelig zijn na 44. Tc7 De8 45. Dd4! Db5 46. Kg2 en zwart kan niets doen. Want op 46…b3 47. Df2 De8 48. Db2 gaat pion b3 zonder slag of stoot verloren.
- Tc7 Db6+ 45. d4
45…Tf8
Ik wilde alle opties openhouden, omdat nog niet duidelijk was hoe deze wedstrijd zou verloren. Ik kon remise forceren met 45…De6 want het eindspel na 46. Dxe6 Txe6 47. Tb7 Txe4 48. Txb4 Te2 is potremise.
- Tb7 Da5 47. e5 b3!?
Omstreeks dit moment werd de wedstrijd stil gelegd. De klokken waren verkeerd ingesteld en alle spelers kregen nu hun 5 seconden per zet erbij. Met mijn laatste zet probeer ik de compliceren.
- Kg2 Hij had op remise moeten afgaan met 48. e6 maar inmiddels leken wij de wedstrijd te gaan winnen als dit remise zou worden. 48…De1+ 49. Kg2 en zwart kan kiezen hoe hij remise maakt. 48. Txb3 Da1+ 49. Kg2 Da2+
48…Dd2+ 49. Kh3
Hij speelt met vuur!
49…Dd1
- Dg4?
Dat is de goden verzoeken en daar wordt hij hard voor gestraft! 50. e6 was noodzakelijk en dan kan zwart op winst spelen met 50…Df1+ [ 50…Dh5+ 51. Kg2 De2+ is remise.] 51. Kh4 Df3 (zie analysediagram)
- Kh3! De enige zet. [ Vooral niet 52. exf7+? wegens 52…Kg7 53. Db5 h5! en ineens staat zwart weer op winst! 54. Kh3 Txf7 55. De5+ Kh7 56. Tb8 Df1+ 57. Kh4 Tg7 58. De4 Er dreigde …g6-g5+. 58…Df6+ 59. Kh3 Te7 60. Dd3 De6+ 61. Kg2 Dd5+ 62. Kh3 Tb7 en zwart heeft een technisch gewonnen eindspel.] 52…g5!? 53. De7 en zwart kan het nog blijven proberen maar remise lijkt de meest waarschijnlijke uitslag.
50…Df1+ 51. Kh4 Dg2! 52. Txb3
52…Dxh2+
Met weinig tijd op de klok mis ik een briljant winstconcept dat ik met genoeg tijd op de klok vermoedelijk ook niet verzonnen zou hebben. De juiste manier om de winst veilig te stellen was met 52…h6! een zet die mijn in dit stadium bij gebrek aan tijd was ontgaan. Er dreigt …g5+ gevolgd door …Dxh2+. Op 53. h3 volgt heel sterk [ 53. Dh3 g5+ 54. Kg4 De4+ 55. Kh5 Dg6+ 56. Kg4 De6+] 53…Dc6! met de dreiging …g5+, Kh5 Dg6#. En dan kan 54. e6 beantwoord worden met 54…Dd5! 55. Te3 (zie analysediagram)
Bizar genoeg is dit geforceerd mat! Het taxeren van zoiets is natuurlijk vreselijk moeilijk. De witte koning is dusdanig in de problemen dat hij het dreigende mat niet meer kan voorkomen, zoals alle varianten laten zien: 58. Df3 [ 58. Dd1 De7+ 59. Kg4 De4#] [ 58. Df4 De7+ 59. Kg4 De2+ 60. Df3 De6+ 61. Kf4 g5#] [ 58. d5 De7+ 59. Dg5 Dxg5#] 58…De7+ 59. Kg4 Dg5#
- Kg5?
Dat is uiteraard veel te gevaarlijk. Ik verwachtte 53. Dh3 waarop ik 53…De2 van plan was. [ Achteraf gezien verdiende 53…Dg1! de voorkeur. Er dreigt …Dxd4+ en na 54. g4 Td8 komt ook mijn toren in de aanval terwijl wit alle zeilen moet bijzetten om zijn zaakjes bij elkaar te houden. Een mogelijke variant is dan: 55. Td3 Txd4 56. Txd4 Dxd4 57. Dg3 (zie analysediagram)
57…h5 en het pionneneindspel wint!] [ Gek genoeg levert 53…g5+?! niets bijzonders op na 54. Kg4]
53…Kg7
Dreigt mat in één met …Dh6# maar duidelijk weer niet de beste. Nu was 53…h6+! een simpele winst. Na 54. Kf4 wordt de witte koning van de andere kant belaagd. [ Zelf dacht ik tijdens de partij dat hij weg zou kunnen komen met 54. Kf6 maar dat blijkt niet waar. Zwart wint als volgt: 54…Te8 55. Tb6 Df2+ 56. Df4 Dc2 (zie analysediagram)
Het idee is om via c7 naar d8 of e7 te gaan. Deze matbeelden vallen niet fatsoenlijk op te vangen. Een voorbeeld: 57. d5 ( Ook 57. e6 faalt op het prachtige 57…Db3!! 58. Txb3 { 58. exf7+ Dxf7#} 58…Txe6#) 57…Dc7 en het is gedaan.] 54…Dd2+ 55. Ke4 Deze stelling had ik nog wel gezien maar niet gezien dat ik hier mijn toren in het spel kan brengen. [ Na 55. Te3 wint zwart als volgt materiaal: 55…Dxd4+ 56. Kf3 ( 56. Te4 Df2+ 57. Df3 g5+ 58. Kg4 h5+) 56…Dd1+ 57. Kf4 g5+ 58. Kf5 Dd7+ 59. e6 fxe6+ 60. Kg6 Tf5! en het gaat mat.] 55…Td8! 56. Td3 (zie analysediagram)
en nu heeft zwart de formidabele 56…f5+!! 57. exf6 Te8+ 58. Kd5 Dxd3 En pion g6 is gedekt!
- Dh4
- Kf4 zou opnieuw verliezen na 54…Td8! 55. Dd1 Df2+ 56. Ke4 f5+! 57. exf6+ Dxf6 (zie analysediagram)
En de witte koning blijft opgejaagd worden. Het verschil in koningspositie bepaalt de uitslag van de partij. Die van zwart staat volkomen veilig, die van wit wordt het hele bord overgejaagd waar hij op den duur ten prooi valt aan de zwarte stukken. Een mooie variant waarin de samenwerking tussen de zwarte dame en toren wordt geïllustreerd is bijvoorbeeld: 58. Tb7+ Kh8 59. Tb3 Df5+ 60. Ke3 Te8+ 61. Kd2 Df2+ 62. Kc3 Tc8+ 63. Kb4 Df8+! 64. Ka5 Dd8+ 65. Kb4 De7+ 66. Ka5 Da7+ 67. Kb4 Da6! En deze stille zet zorgt ervoor dat wit materiaal verliest of mat gaat! 68. Dd3 Dd6+ [ Ook 68…Tb8+ wint 69. Kc5 Dc8+ 70. Kd6 Dd8+ 71. Ke5 ( 71. Kc5 Dc7+ 72. Kd5 Df7+) 71…De7+ 72. Kf4 Df7+ met een dubbele aanval.] 69. Kb5 [ 69. Ka4 Ta8+ 70. Kb5 Dd5+ 71. Kb6 ( 71. Kb4 Da5+ 72. Kc4 Tc8#) 71…Tb8+] 69…Tb8+ 70. Ka4 Ta8+ 71. Kb5 Dd5+ 72. Kb4 [ Of 72. Kb6 Tb8+ 73. Kc7 Dd8+ 74. Kc6 Tc8+ 75. Kb5 Dc7! (zie analysediagram)
Soms moet er een stille zet het vonnis voltrekken. 76. Df3 Tb8+ 77. Ka6 Dc4+ met torenwinst.] 72…Da5+ 73. Kc4 Tc8#
54…h6+ 55. Kg4
- Kf4 g5+
55…De2+ 56. Tf3
Gedwongen maar het gaat nu snel uit. 56. Kf4 g5+ wint de dame. 56. Kh3 g5 57. Dg4 Df1+ 58. Kh2 Ta8 59. Tb2 Ta1 60. De4 Dg1+ 61. Kh3 Ta3 62. Dg2 Dxd4 Dreigt …Dh4#. 63. Kh2 Txg3 64. Dxg3 [ 64. Kxg3 Df4+ 65. Kh3 Dh4#] 64…Dxb2+ met een gewonnen dame-eindspel.
56…g5! 57. Dh1
De zwarte aanval is zo sterk dat het niet lang meer duurt. Op 57. Dh3 wint 57…De4+ direct een toren. 58. Kh5 57. Dh5 f5+ 58. exf6+ [ 58. Kh3 g4+] 58…Txf6 wint ook de toren.
57…f5+!
En hier gaf hij zich gewonnen. Na 57…f5+! 58. exf6+ [ Op 58. Kh5 De4 valt het mat niet meer te voorkomen.] 58…Txf6 De toren staat gepend en er dreigt … Txf3, Dxf3 h5+ met damewinst. 59. d5 De4+ Ik zat eerst te kijken naar 57…De4+ en toen kwam ik erachter dat wit plotseling de tegentruc Txf7+ in de stelling heeft gekregen. Dat kan ik eenvoudig voorkomen met 58. Kh5 [ 58. Kh3 g4+] 58…f5 [ 58…g4 59. Txf7+ Txf7 60. Dxe4] 59. exf6+ Txf6 en nu wint zwart een toren.
0-1
Persoonlijke uitslagen:
Voerendaal – De Stukkenjagers
- FM Ivo Wantola (z) – IM Stefan Beukema 1-0 (0-1)
- IM Christian Braun – IM Herman Grooten 0-1 (1/2)
- GM Daniel Hausrath – FM Nick Bijlsma 1-0 (1-0)
- Ruud van Meegen – WGM Anne Haast 0-1 (0-1)
(Alle foto’s zijn gemaakt door Henk Jan Beukema)
