Schaakrubrieken weekend 29 april 2017
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Giri leer weer winnen
Anish Giri leek er onverstoorbaar bij, maar hij moet wel eens gek zijn geworden van al die remises van hem. Vorig jaar bijvoorbeeld speelde hij in het kandidatentoernooi in Moskou alle veertien partijen remise. Als hij de stellingen waarin hij voordeel had ook tot winst had gevoerd, had hij het toernooi gewonnen en vervolgens tegen Magnus Carlsen om het wereldkampioenschap gespeeld. In plaats daarvan kreeg hij van de hooligans op de sociale schaakmedia een vloedgolf van flauwe grappen en beledigingen te verduren. Tijdens de Grenke Chess Classic in Karlsruhe, gewonnen door Levon Aronian met anderhalve punt voorsprong op wereldkampioen Magnus Carlsen, was Peter Leko commentator op de site van chess24. Hij kwam over Anish Giri te spreken, die tegelijkertijd in het open toernooi in Reykjavik speelde. Leko, die in 2004 op een haartje na wereldkampioen werd, bewonderde de ideeënrijkdom van Giri en zei dat hij uit bittere ervaring wist hoe het was om door het schaakvolk voor remiseschuiver te worden uitgemaakt. Het verlamde je, zei hij. En als je dan aan de wereld wilde laten zien dat je niet op remise speelde maar op winst, dan ging het juist slecht omdat je voor de wereld speelde en niet meer voor jezelf. Een afdaling naar de gewone mensen in een open toernooi is altijd riskant voor een topspeler. Giri ging misschien naar het Reykjavik Open om weer te leren wat winnen is. Donderdag won hij het met 8½ uit 10 en onderweg versloeg hij de Nederlandse kampioen Jorden van Foreest en zijn eigen secondant Erwin l’Ami. Van Foreest had met 8 uit 10 ook een fraaie score en werd tweede in het toernooi. In de volgende partij zie je Giri met twee pionoffers in de opening op een uitdagende en riskante manier opzichtig remise ontwijken.
Alexander Donchenko – Anish Giri, Reykjavik Open 2017
1. Pf3 d5 2. d4 e6 3. c4 c6 4. Dc2 Pf6 5. Pbd2 Pbd7 6. g3 Le7 7. Lg2 0-0 8. 0-0 b6 9. e4 Lb7 10. e5 Pe8 11. cxd5 cxd5 12. Te1 Tc8 13. Da4 Pc7 14. Lf1 De8 15. Kg2 Zo haalt wit 15…Pxe5 er uit, maar later blijkt de koning hier niet goed te staan. 15…Pb8 Een riskante provocatie. Giri biedt twee pionnen aan. 16. Dxa7 Wit tast toe, objectief gezien terecht. 16…La8 17. Dxb6 Pc6 18. Db3 f6 19. De3 Df7 20. exf6 Lxf6 21. Kg1 Wit ziet de diagonaal van La8 al open komen en maakt zich uit de voeten. 21…Tce8 Zwart heeft kansrijk spel gekregen, maar of dat na 22. Lg2 twee pionnen zou compenseren, is de vraag. 22. Df4 Een ongelukkige zet die door Giri op een verrassende manier wordt afgestraft.
22…g5 Een derde pionoffer. Opeens staat wit slecht. 23. Pxg5 Wit moet wel. Na de terugtocht 23. De3 is zowel 23…g4 als 23…e5 erg sterk. 23…Dg7 24. Ph3 Pxd4 25. Ld3 e5
26. De3 e4 27. Lb1 Pce6 28. Kh1 Kh8 29. a4 Dg4 30. Pf4 Pxf4 31. Dxf4 Dg7 32. De3 Lg5 33. f4 Lf6 34. Ta3 Pf5 35. Db6 Ld4 36. Db5 Lf2 37. Tf1 La7 38. La2 d4 39. Ld5 Tb8 40. Dc4 Tfc8 41. Da2 Pe3 42. Txe3 dxe3 43. Pxe4 Df7 Een elegante slotzet. Wit gaf op.
Spectaculaire staaltjes schwindelschaak à la Tal
In zijn autobiografie The Life and Games of Mikhail Tal beschrijft mijn jeugdheld hoe zijn partij tegen Portisch in het interzonale toernooi in Amsterdam 1964 verliep. Zijn plan om de opening origineel te behandelen was volledig geslaagd, al was hij daarbij wel bijna al zijn stukken kwijtgeraakt. Toch lukte het Tal met handige manoeuvres Portisch zodanig in verwarring te brengen dat hij na een zetherhaling met remise ontsnapte.
Ach ja, in die tijd gebeurde zo iets nog, zeggen de sceptici. Vaak hebben zij uitgelegd dat de moderne topschakers korte metten zouden maken met Tals speculatieve offerspel omdat zij de verdedigingskunst zo veel beter onder de knie hebben dan hun voorgangers. Meestal geeft de praktijk hun gelijk, maar gelukkig niet altijd.
In de afgelopen week werden op het hoogste niveau zelfs twee partijen gespeeld, waarin groot materieel voordeel geen rol leek te spelen. In de slotronde van het Grenke toernooi in Baden-Baden lukte het eindwinnaar Aronian niet een stelling met een stuk meer te winnen van Caruana. Na afloop zei Aronian dat hij op een bepaald moment zelfs had gevreesd de partij te zullen verliezen.
Ik was van plan die partij Caruana – Aronian te laten zien tot Vladimir Kramnik een nog veel spectaculairder staaltje schwindelschaak demonstreerde. In het Vugar Gasjimov-herdenkingstoernooi in de Azerbeidzjaanse stad Sjamkir offerde hij tegen de Indiër Harikrishna in matige stand een volle toren. Zijn compensatie was niet meer dan een paar vage dreigingen. Het resultaat was een overwinning à la Tal.
Kramnik – Harikrishna Sjamkir 2017
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. d3 b5 7. Lb3 d6 8. a3 0-0 9. Pc3 Pb8 10. Pe2 Pbd7 11. c3 Lb7 12. Pg3 c5 13. Te1 Tc8 14. Pf5
Geen goed moment voor deze zet. Meer in aanmerking komt 14. La2 of 14. d4. 14 … c4! 15. dxc4 Lxe4 16. Pxe7+ Dxe7 17. cxb5 axb5 18. Lg5 Pc5 19. La2 h6 20. Lh4 g5 21. Lg3 Lh7 22. De2 Kg7 23. Tad1 Pfe4 Wits loper op g3 doet niet mee en zwart staat klaar voor … f7-f5-f4. In zijn nood vindt Kramnik een bijzondere uitweg. 24. Td5 f5
Begrijpelijk, omdat het andere paard nu naar e4 kan springen. Toch was 26… Kg6 waarschijnlijk sterker.
27. Dxb5 Pce4 28. Ld4 Tfd8 29. h3 In alle rust neemt wit een voorzorgsmaatregel om … g5-g4 te ontmoedigen.. 29 … Tb8 30. De2 Lg8 31. Lb1 Db7 32. b4 Te8 33. c4 Dc6 Met nauwelijks tijd op de klok bezwijkt zwart. Sterker is 33 … Da6. 34. Db2 Tbd8 35. c5 De6 36. b5 Kf8? De laatste kans was 36 … Db3 37. Da1 Kg6. 37. c6 g4 38. hxg4 fxg4
40. Lxf6 Td6 41. Lg7+ Kf7 42. Le5 Zwart geeft op.
Aronian wint, Hou imponeert
Met een overtuigende overwinning in het Grenke-toernooi in het Duitse Baden-Baden is de Armeniër Levon Aronian weer opgeklommen naar de zesde plaats op de actuele wereldranglijst. Maar net zo in het oog sprong de prestatie van de beste schaakster Yifan Hou uit China. Sinds zij in 2010 op zestienjarige leeftijd de jongste wereldkampioene werd, is zij in kracht alsmaar toegenomen en meet zij zich inmiddels serieus met de mannen wereldtop. De Grenke-eindstand geeft meer voer voor overpeinzingen.
1.Aronian 5,5 2.Carlsen, Caruana 4 4.Hou, Vachier-Lagrave, Naiditsch 3,5 7.Bluebaum, Meier 2
Wereldkampioen Magnus Carlsen (26 jaar) wint niet, dat mag in de krant. Zijn hegemonie sinds 2013 is niet meer wat het geweest is, de jonge twintigers Wesley So, Fabiano Caruana en Maxime Vachier-Lagrave zitten hem qua Elo-rating op de hielen. En toch waarlijk goede grootmeesters als Matthias Bluebaum en Georg Meier (beiden rond plaats 150 op de wereldranglijst) komen er niet aan te pas. Hou begon goed.
Y. Hou – F. Caruana
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.0-0 Pxe4 5.Te1 Pd6 6.Pxe5 Le7 7.Lf1 0-0 8.d4 Pf5 9.Pf3 d5 10.c3 Ld6 11.Pbd2 Pce7 12.Dc2 c6 13.Ld3 g6 14.Pf1 f6 15.h3 Tf7 16.Ld2 Ld7 17.Te2
17…c5 18.dxc5 Lxc5 19.Lf4 Tc8 20.Tae1 g5 21.Pg3! Pxg3 22.Lxg3 a5 23.Dd2 a4 24.b4 axb3 ep 25.axb3 Pg6 26.h4! Zo creëert wit allemaal zwakke zwarte pionnen want na 26…g4 27.Pd4 Lxd4 28.cxd4 heeft wit vele troeven waaronder aanval. 26…gxh4 27.Pxh4 Pxh4 28.Lxh4 Df8 29.Df4 Ld6 30.Dd4 Td8 31.Te3 Lc8 32.b4 Kg7 Hou heeft het voorbeeldig gespeeld en haar stellingsvoordeel is uitgegroeid. Kijk eens naar het verschil in activiteit van alle stukken. Een normale zet als 32…Le5 wordt gelijk afgestraft: 33.Txe5 fxe5 34.Txe5 en d5 valt ook. 33.Lb5 Lc7 34.Te8 Dd6 35.Lg3 Db6 36.Dd3 Ld7 37.Lxd7 T8xd7 38.Df5 Lxg3 39.Dg4+ Kh6 40.Dh3+ en zwart gaf op want Lg3 gaat met schaak van het bord en dan is de kale koning niet opgewassen tegen de aanval van drie zware stukken.
In de tweede ronde werd Georg Meier hardhandig van het bord gezet.
G. Meier – Y. Hou, na 28.g3-g4 Zwart raakt de kern van de stelling omdat op dit moment de witte stukken niet meedoen. Zodra wit de kans krijgt voor bxc5 verandert dat weer. Daarom 28…g6! 29.Ph4 Pxf2! 30.Kxf2 De2+ 31.Kg1 Te3 32.Dc2 Tg3+ 33.Kh1 Txh3+ 34.Kg1 De3+ en wit gaf vanwege 35.Df2 Th1+ of 35.Kf1 Th1+ op.
In de derde ronde was de wereldkampioen aan de beurt.
Y. Hou – M. Carlsen
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.a4 e5 7.Pf3 Le7 8.Lg5 Le6 9.Lxf6 Lxf6 10.Pd5 Pd7 11.Lc4 Tc8 12.De2 Pb6 13.Pxf6+ Dxf6 14.Lxe6 Dxe6 15.0-0 0-0 16.Tfd1 Tc6 17.a5 Pd7 18.b3 Tfc8 19.Td2 Pc5 20.Tad1 De7 21.De3 g6 22.g3 b5!? De eerste zet waar een kanttekening bij geplaatst kan worden. Tot hier verliep alles nog correct en gelijkwaardig. Met 22…Pe6 23.c4 Tb8 24.b4 Txc4 25.Txd6 behoudt zwart de balans. 23.axb6 ep Txb6 24.Td5 Tcc6 25.Pd2 Pb7 26.Pc4 Tb5 27.Da7 Dc7 En in deze stelling waarin wit dicteert en die Carlsen niet graag tegen zichzelf zou spelen, kiest Hou voor een geforceerde afwikkeling die naar remise leidt. Wit kan de spanning handhaven met h4, Kg2 en irriteren met Ta1. Zwart is gedwongen tot verdedigen. 28.Txb5!? axb5 29.Pxd6 Pxd6 30.Dxc7 Txc7 31.Txd6 Txc2 32.Td5 Te2 33.Txe5 b4 34.Tb5 Txe4 en remise. Helaas was hierna de koek op en verloor ze technische partijen van Vachier en Aronian. Maar wat een droomstart!
Autobiografieën van schakers zijn er bij de vleet en het hangt af van de schrijver (of ghostwriter) of ze een succes zijn. Uiteraard is ook van belang of de hoofdpersoon naast het schaken andere bezigheden of hobby’s heeft. Dat is zeker het geval bij het boek van Maxim Dlugy
Grandmaster Insides, verschenen bij Thinkers Publishing. De van oorsprong Russische Amerikaan werd geboren in 1966 en won in 1985 de Junioren WK-titel en werd een jaar later grootmeester. Hoewel hij in 1990 voorzitter werd van de US Chess Federation ging hij later toch meer de echte wereld in: Wall Street en een Russian Growth Fund (ik wil niet eens weten wat het is) maakten dat van een carrière naar de echte schaaktop niets meer kwam al heeft hij nog altijd een ELO van 2518. Maar gelukkig gaat het mooi uitgegeven boek wel degelijk over schaken al is het verrassend om ineens in het boek te stuiten op The drawings of Maxim Dugly, mooie kleurrijke afdrukken van zijn artistieke werk, naar eigen zeggen door zijn moeder aangeduid als Maximatisme. Hij houdt er zelfs exposities mee in vooraanstaande galeries. Ook op organisatorisch gebied was hij actief, bijvoorbeeld bij de campagnes van Kasparov. Veel eigen partijen met eigen commentaar waarbij hij belooft zo veel mogelijk bij de gedachten te blijven tijdens de partij, wat andere grootmeesters vaak niet doen. Die willen nog weleens bevindingen van de computer gebruiken of zichzelf allerlei uitgebreide en ingewikkelde gedachten toedichten. Ook aandacht voor het Blitz schaken waarin Dlugy zelfs nr. 1 van de wereld is geweest, goed voor tactische vaardigheden. Het boek eindigt met partijen waarbij Dlugy niet de technische analyse voorop zet maar zijn eigen gedachten erover. Zeker voor clubspelers een leerzaam boek (€ 29.95). Tegen Maxim kun je met zwart beter maar niet Benko-Gambiet spelen want daarin heeft hij een eigen Dlugy-variant en dat wordt goed gedemonstreerd door twee leuke partijtjes (gewoon naspelen). Tegen Gurevich: 1.d4 Pf6 2.c4 c5 3.d5 b5 het gambiet 4.cxb a6 5.f3 de zet van Dlugy, hij neemt het gambiet niet aan 5..axb 6.e4 Da5 7.Ld2 b4 8.Pa3 leuk La6 9.Pc4 Dc7 10.a3 bxa 11. Txa3 g6 12. Lc3 d6 13. Da4† Dd7 maakt een combinatie mogelijk: 14.Pxd6† exd 15.Lxf6 Tg8? beter eerst dame slaan want nu 16.Lb5 Lxb5 17.Dxc8 Dc7 18.Ta7 en 1-0 Net zo makkelijk ging het tegen Sofia Polgar, de sympathiekste van de Polgarzuster maar ook de minste qua resultaten al zette zij wel de hoogste toernooiprestatie neer. Dlugy-Polgar 1.d4 Pf6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cxb a6 5.f3 daar is-ie weer e6 Houdt de spanning er nog even in 6.e4 exd 7.e5 het is geen dammen dus niemand hoeft te slaan 7..Ph5 8. Dxd5 Dh4† 9.g3 Pxg3 10.hxg3 Dxg3† 11.Kd1 Ta7 die moest wel even gered worden maar 12.Pe2 Df2 13.Pbc3 Lb7 deze zet zouden u en ik waarschijnlijk ook gespeeld hebben maar Dlugy is een super tacticus dus 14.b6!! Lxd5 er is niet veel anders 15.bxa7 Ld6 hoopt op exd6 en dan zwart 0-0 maar wit kijkt verder 16.Pxd5 0-0 dat helpt nu niet meer 17.a8D en 1-0.
Een niet zo moeilijk maar wel grappige driezet van Higgie is probleem 2668:
Van Foreest speelt lekkere pot in IJsland
Een grote groep Nederlanders neemt momenteel deel aan een open toernooi in Reykjavik. De meeste aandacht gaat uit naar de sterkste drie. Anish Giri speelt nu eens niet tussen spelers uit de top tien van de wereld en zou dus een mooie toernooizege kunnen behalen. Erwin l’Ami behaalde hier twee jaar geleden met een toernooizege het grootste succes uit zijn schaakcarrière en voelt zich er zeker op zijn gemak. Jorden van Foreest is de verrassende jonge kampioen van Nederland en zou wel weer eens een stapje richting wereldtop kunnen zetten. In de derde ronde speelde Van Foreest een fantastische koffiehuispartij tegen de Noorse meester Johan-Sebastian Christiansen. Met koffiehuisschaak wordt bedoeld dat mataanval het hoogste doel is en dat je vooral niet aan computers moet vragen of het allemaal correct was. Maar er lopen toch altijd computers mee op de toernooisite en die waren onverbiddelijk: het vrolijke aanvalsspel van de jonge Groninger had moeten worden afgestraft. Maar laten we ons daar niet op blindstaren. Als je onvervaard ten aanval trekt, dan is het voor de tegenstander gewoon heel moeilijk om steeds de verdediging te vinden die de computer zo makkelijk in een paar seconden aangeeft. Hulde voor Jorden van Foreest.
Van Foreest-Christiansen
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.f4 c5 6.Pf3 Pc6 7.Le3 Le7 8.Dd2 0-0 9.h4 a6 10.dxc5 Da5 11.0-0-0 Lxc5 12.Kb1 b5 13.Ld3 Td8 14.Lxc5 Pxc5
Tot nu toe allemaal volgens de geijkte patronen, al is Td8 een beetje merkwaardig. Wit kiest nu voor een klassiek offer, dat echter nog lang niet duidelijk is.
15.Lxh7+ Kxh7 16.Pg5+ Kg8 17.De2
18.Th3 Ta7 19.Dh5 Db4 20.Pxa4 bxa4 21.a3 Db5 22.Dh7+ Kf8 23.Dh8+ Ke7 24.Dxg7 Tf8 25.Ph7 Td8 26.Pg5 Tf8 27.c4
Er moeten meer lijnen worden geopend. 27…Dxc4 28.f5 Dg4 29.f6+ Ke8 30.Tc1 Ld7 31.Thc3 Tb7 32.Ka2 Niet 32.Txc6 Lxc6 33.Txc6 Dd1+ 34.Tc1 Txb2+ 35.Kxb2 Db3+ en zwart houdt eeuwig schaak. 32…Tb6 33.h5 Met deze vrijpion heeft wit nog een tweede troef, naast de mataanval. 33…Dxh5 34.Ph7 wint namelijk direct voor wit. 33…d4 34.Pxf7 Tg8 Te gevaarlijk lijkt 34…Dxg7 35.Pd6+ Kd8 36.fxg7 Tg8 37.Txc6 Lxc6 38.h6, maar na 38…Kd7 39.h7 Tbb8 kan wit niet meer dan zijn toren terugwinnen. Daar doe je het allemaal niet voor.35.Pd6+ Kd8 36.Txc6 Txc6Mooi is 36…Txg7 37.Txb6 en zwart komt niet uit het matnet. 37.De7+ Kc7
38.Pe8+ Txe8 Of 38…Kb6 39.Dd8+ en snel mat. 39.Txc6+ Kxc6 40.Dd6+ Kb5 41.Dxd7+ Kc5 42.Dxe8 d3 43.De7+ Vooral niet 43.f7 Dc4+ en zwart houdt eeuwig schaak. Van Foreest maakt het keurig af. 43…Kd5 44.Dd6+ Ke4 45.Db4+ Kf5 46.f7 Zwart geeft het op.
Onze hoofdpersoon van vorige week, Yifan Hou, heeft aan haar spectaculaire start in Baden-Baden weinig kunnen toevoegen. Levon Aronian won de achtkamp, Hou werd met vijftig procent toch nog mooi vierde.
Voor beginners A7310
Voor gevorderden B7310
In de puzzelbijlage van december 2016 was ook de traditionele schaakpuzzel opgenomen. De opdracht – het zelf maken van een schaakprobleem met de oplossingen van andere problemen – viel in de smaak. Drie twee- en drie driezetten vroegen om een oplossing. Vandaag de uitleg van de eerste tweezet.
Een tweezet dat afspeelt op een half bord, ook bij de oplossing komt er geen stuk over de helft. Het ligt voor de hand dat de witte dame niet moet spelen. Er ligt namelijk al wat spel klaar, waarbij de dame zeer functioneel is door het pennen van zwarte stukken. Op de zwarte zet 1. …Pxc2 kan wit namelijk 2. T5xc4 mat spelen, want het gepende paard kan dit mat niet meer verhinderen. Evenzo kan zwart 1. …Txc2 spelen, waarop wit mat kan zetten met 2. Pb2, en de gepende toren mag dit paard niet nemen. Zonder dat de sleutelzet nog is uitgevoerd, komt er op alle zwarte zetten een witte matzet. Zwart is dus in tempodwang. Stel dat wit een pion op h3 had staan, dan zal de sleutelzet 1. h4 zijn en het probleem is opgelost. Een dergelijk zetje is niet te vinden in de stelling. Wit moet het rigoureus aanpakken en het spel helemaal omgooien. De sleutelzet is 1. Da1! Weer is zwart in tempodwang, er dreigt geen mat. Als zwart nu 1. …Pxc2 speelt, staat niet het paard maar de toren van a2 gepend. Wit speelt dan 2. Pb2 mat. Wit kan ook 1. …Txc2 spelen, maar dan staat het paard van a3 gepend en kan 2. T5xc4 mat. De oplettende oplosser heeft al gezien dat de matzetten van 1. …Pxc2 en 1. …Txc2 precies verwisseld zijn. Dat is het hoofdthema van deze tweezet. Dat zelfpenning verandert in halfpenning is een ander motief. Op 1. …cxd3 komt 2. Lb3 mat, op 1. …dxc5 komt 2. Pxc5 mat, op 1. …P5 willekeurig komt 2. Txa5 mat. Uiteraard komt op het simpele 1. …Txa1 2. Pb2 mat.
Verjaardag koning
Ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van Koning Willem -Alexander is tweezet 915 op te lossen. De oplossing volgt over enkele weken.
In reactie op het artikel van Ree: Leuk dat Leko dat zegt! In 2013 speelde hij met zwart in Griekenland bij de ECC tegen Friso Nijboer. Leko: ‘Ik wilde hier eigenlijk g6 spelen, maar ja, dan denkt de hele wereld weer dat ik een remiseschuiver ben’!
Ik denk het nadeel van heel veel zien, je ziet ook teveel voor je tegenstander en dat kan je weer voorzichtig maken.