Schaakrubrieken weekend 19 augustus 2017
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Kasparov kwam en verloor
Het was een geweldig succes voor Maxime Vachier-Lagrave, zijn overwinning in het Sinquefield Cup toernooi in St. Louis. Hij liet wereldkampioen Magnus Carlsen, oud-wereldkampioen Anand en andere stralende sterren achter zich, en op de virtuele wereldranglijst steeg hij naar de tweede plaats. Hij kreeg natuurlijk de lof die hem toekwam, maar toch leek het twee dagen later of hij alleen maar de vijftien minuten beroemdheid had gehad die volgens Andy Warhol iedere wereldburger een keer toevallen. Toen ging het bijna alleen nog maar over Garry Kasparov, die in St. Louis mee ging spelen in een vijfdaags toernooi van rapid- en blitzpartijen. Vooral in het begin leken de andere spelers tot figuranten verklaard.
Eerlijk is eerlijk, ik keek zelf ook steeds eerst wat Kasparov had gedaan. Kasparov is 54 jaar en trad aan tegen de jonge garde plus Anand, die 47 is en nog volop actief. Van tevoren temperde Kasparov de verwachtingen door te laten weten dat hij beslist niet de ambitie had om het toernooi te winnen. Dat deed hij vroeger ook wel: bescheiden verwachtingen scheppen zodat het niet tegen zou vallen. Toch viel het nu wel tegen. Er waren de oude rituelen. De grimassen, die misschien nog indringender konden worden vastgelegd dan vroeger. Ik zag een angstaanjagende close-up waarop het werkelijk leek alsof Kasparov zijn tanden in zijn tegenstander wilde zetten. Er was de oude gewoonte om zijn horloge af te doen aan het begin van de partij en het weer aan te doen als hij duidelijk gewonnen stond, als een onheilstijding voor de tegenstander.
Alleen kwam dat laatste er nauwelijks van. Hij verloor drie van zijn negen rapidpartijen en de enige keer dat hij won, kwam het door een cadeautje van de Vietnamees Le Quam Liem, die opeens zomaar een toren weggaf. Vaak zette Kasparov zijn partijen mooi op, maar dan ontspoorde hij later in vreselijke tijdnood. De rapidpartijen (daarna waren er afgelopen donderdag en vrijdag nog twee dagen van blitz) werden gewonnen door Levon Aronian, die ook de mooiste partij speelde.
Levon Aronian – David Navara, St. Louis Rapid 2017
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. g3 La6 5. b3 Lb4+ 6. Ld2 Le7 7. Pc3 0-0 8. Lg2 d5 9. cxd5 exd5 10. 0-0 Te8 11. Pe5 Lb7 12. Dc2 c5 13. dxc5 bxc5 14. Tad1 Dc8 15. e4 Ik denk dat Aronian hier al het komende stukoffer van plan was. 15…Lf8 16. f4 d4 17. Pd5 Pxd5 18. exd5 f6 Als wit nu zijn paard terugtrekt kan hij niet op voordeel hopen, dus Aronian vond een stukoffer verplicht. 19. Tde1 fxe5 20. fxe5 Wit heeft maar één pion voor het stuk, maar een geweldige centrum. 20…Pd7 21. e6 Pf6
Zonder z’n bravoure is Kasparov veel van zijn glans kwijt
De eenmalige rentree van Gari Kasparov in de rapidtienkamp in St.Louis was geen onverdeeld succes.Zijn strategisch inzicht was nog even scherp als vroeger en hij had zich zo goed voorbereid dat hij na de openingszetten meestal niets te klagen had. Maar verdwenen was de indrukwekkende zelfverzekerdheid die we zo goed van hem kennen. Hij twijfelde over de meest opgelegde beslissingen, met als gevolg dat hij in al zijn partijen in grote tijdnood kwam. De gevolgen waren voorspelbaar. De zes partijen op de eerste twee dagen benutte Kasparov om de onwennigheid van zich af te spelen. Met vijf remises en een nederlaag tegen de Rus Nepomniachtsji kreeg hij ongeveer wat hem toekwam. Hij had goede kansen tegen Aronian, maar daar stond tegenover dat Nakamura na een wisselvallig gevecht de winst liet glippen. Op de derde dag liep het uit de hand. Kasparov overspeelde de Tsjech Navara, tot hij, opgejaagd door de klok, tegenkansen toeliet. Het slot van de partij deed zijn zelfvertrouwen geen goed:
Om na 49 … Kd6 te besluiten met 50. Dd7 mat. Als hij tijd had gehad, zou Kasparov remise door eeuwig schaak hebben geforceerd met 49.Dc7+ Kxe6 50. Dc8+ Td7 51. De8+ Kd6 52. Db8+. 49 … Dxc6+!
Een ijskoude douche. Zwart herovert de dame, waarna zijn fpion beslist. 50. Dxc6 Of 50. Kxc6 Tc2+. 50 … Td6 Wit geeft op. ‘Als de bedenktijd op is en de hartslag omhoog gaat, verdwijnt het gezond verstand’, twitterde Magnus Carlsen. Kasparov sloot het toernooi af met een fortuinlijke overwinning op de Vietnamees Le Quang Liem en een onnodige nederlaag tegen Caruana. Met een score was 3,5 uit 9 deelde hij de laatste plaats met Anand en Navara. Aronian won de hoofdprijs én de mooiste partij van het toernooi. Een spectaculair torenoffer bracht het gewenste rendement, toen Navara de juist verdediging niet vond.
Aronian – Navara
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. g3 La6 5. b3 Lb4+ 6. Ld2 Le7 7. Pc3 0-0 8. Lg2 d5 9. cxd5 exd5 10. 0-0 Te8 11. Pe5 Lb7 12. Dc2 c5 13. dxc5 bxc5 14. Tad1 Dc8 15. e4 Lf8 16. f4 d4 17. Pd5 Pxd5 18. exd5 f6 19. Tde1! fxe5 20. fxe5 Pd7 21. e6 Pf6
Volle agenda
Er gebeurt op dit moment van alles op niveau in de schaakwereld, ik doe een greep uit achttien interessante krachtmetingen: een tweekamp, een gesloten en een open toernooi. In China werd een tweekamp gehouden tussen de leeftijdsgenoten (24) Liren Ding en Anish Giri. Beiden stonden in de toptien op de wereldranglijst en hangen er nu tegenaan. Met nog een kleine stap voorwaarts zijn zij kandidaat om wereldkampioen Carlsen uit te dagen. Ding is al drie keer nationaal kampioen geweest en China is een sterk schaakland.
In de tweestrijd hield Giri drie keer keurig de boot af en sloeg een keer toe zodat hij de winnaar werd.
L. Ding – A. Giri
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.0-0 Pf6 5.d3 0-0 6.h3 d6 7.c3 De Italiaanse opening zien we de laatste tijd veel. Het blijft altijd de vraag wat er met de a-pionnen gebeurt. 7.a3 a5 is zeker mogelijk en ook 7…a6 8.a4 La7 9.Te1 h6 10.Pbd2 Le6 11.Lxe6 fxe6 12.Pf1 Ph5 13.Le3 a5 14.Lxa7 Txa7 15.d4 Dat geeft al aan dat wit niet beter staat als de dubbelpion kan worden opgelost. Maar zwart wil zelfs meer! 15…Df6 16.Te3 Pf4 17.h4 Dg6 18.g3 Taa8 19.dxe5 Pxe5 20.Pxe5 dxe5 21.f3 Tad8 22.Dc2 Ph5 23.Kh2 Tf6 24.Td1 Tdf8 25.T1d3 Df7 26.Dd1 Tg6 27.De1 De7 28.Kh3?
Het Open Hogeschool Zeeland toernooi dat voor de 21e keer in Vlissingen werd gehouden kende een sterk deelnemersveld en een spannend slot. Bij het ingaan van de laatste ronde stonden er negen spelers op de gedeelde eerste plaats. Uiteindelijk kwamen drie spelers op het erepodium: de grootmeesters Jorden van Foreest, Benjamin Bok en Bonelli Iturrizaga uit Venezuela met 7,5/9. Mooi succes van onze eigen spelers. Op de gedeelde vierde plaats een vijftal spelers waaronder Roeland Pruijssers en Hing Ting Lai. Bij de meeste toernooien die Pruijssers speelt doet hij zichzelf te kort, ook al eindigt hij ergens in de kop er zijn altijd momenten aan te geven waarin hij iets heeft laten lopen. Lai is twintig jaar en is bovenal een gevreesd snelschaker waarbij hij menig grootmeester versloeg. In het serieuze spel moet hij de Meestertitel nog veroveren. Dat willen we graag dit jaar nog meemaken.
E. van Baar – B. Bok
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 g6 4.Lxc6 bxc6 5.0-0 Lg7 6.Te1 Ph6 7.d3 0-0 8.c3 d6 9.h3 e5 Een partij uit de tweede ronde waarin de talentvolle jeugdspeler Esper van Baar beter direct met 10.d4 cxd4 11.cxd4 de spanning in het centrum had kunnen opvoeren. 10.Pa3 f5 11.Lg5 Dc7 12.exf5 gxf5 Nu heeft zwart een soepele ontwikkeling, de controle over alle centrale velden en staat inmiddels beter. 13.Da4 Pf7 14.Ld2 Le6 15.d4 cxd4 16.cxd4 e4 Dat is andere koek. Zwart vergroot per zet de stellingsdruk. 17.Tac1 Ld7 18.Pg5 d5 19.Tc5 Pxg5 20.Lxg5 f4 21.Db3 Dd6! Omdat 22.Txe4 f3 23.Te7 Lxd4 24.Dd3 Lxf2+ in zwarts voordeel eindigt. 22.Pc2 Lxd4 en wit gaf op.
Jorden overklaste het Duitse talent Jonas Tibke:
J. Tibke – J. van Foreest
1.e4 e5 2.Pc3 Pf6 3.f4 d5 4.exd5 exf4 5.Lb5+ c6 6.dxc6 bxc6 7.Df3 Le7 8.Lxc6+ Pxc6 9.Dxc6+ Ld7 10.Da6 0-0 11.Pge2 f3!
12.gxf3 Ph5 13.d4 Lh4+ 14.Kd1 Tb8 15.Tg1 Lf5 16.Pe4 Te8 17.c3 Dd5 18.P2g3 Lxg3 19.hxg3 Txe4! 20.fxe4 Dxe4 21.g4 Dc2+
wit gaf op, hij verliest have en goed.
Volgende week het toernooi in St. Louis met Carlsen en Kasparov.
Dit verhaal wordt aangeboden als troost aan al die houtschuivers, zoals ondergetekende, die enige keren per seizoen uitroepen: ik stop ermee, ik ga wel vissen in het vervolg!
Gelijk met het einde van de Grand Prix in Genève startte in Dortmund weer de Sparkasse met spelers als Vachier Lagrave en Andreikin. En als klapstuk van de veiling Kramnik, nummer 2 van de wereld met 2812 ELO. Hij moest in de eerste ronde schaakles geven aan de twintig jaar jongere Rus Fedoseev, 2726. Dat ging zo:
Kramnik-Fedoseev
1.e4 c6 Caro Kan 2.d4 d5 3.exd exd 4.Ld3 Pc6 5.c3 Dc7 6.Pa3 a6 het paard mag niet naar b5 7.Pc2 Pf6 8.h3e6 9.Pf3 b5 10.0-0 Lb7 11.Te1 Ld6 12.Lg5 Pe4 tot nu toe is er ‘niets gebeurd’. 13.a4 (beter Lxe4) bxa 14.c4 onbegrijpelijk, Txa4 ligt voor de hand 14..Pxg5 15.Pxg5 dxc 16.Lxc4 Pd8 gewoon 0-0 is beter maar het pakt goed uit 17.Pe3 Lf4 18.Dh5?? (Da4†!) verliest een stuk 18..Lxe3 19.Txe3 Dxc4 Om zichzelf te straffen speelt wit nog even door: 20.Txe6 Kf8 21.Te5 h6 22.Tae1 g6 23.Dh4 Kg7 24.Pxf7? Pxf7 25.Tc6 g5 26.Dh5 The8 27.Dg6† (27.Txe8 Txe8 28.Txe8 Dc6†) 27..Kf8 28. f3? Dxd4† 29.Kh1 Tac8 en Kramnik gaf eindelijk op.
Deze en dergelijke partijen en toernooien treft men, uitgebreider, aan in het excellente Engelse schaakblad Chess (www.chess.co.uk), naast interessante rubrieken die alle mogelijkheden van het koninklijke spel aan bod laten komen. Uiteraard heb ik geen enkel idee wat de gevolgen zullen zijn van de in gang gezette Brexit (ik hoop nog steeds dat die niet doorgaat), maar ik denk in ieder geval dat het motto van de FIDE – Gens Una Sumus, wij zijn allen één volk– ook hier de overhand zal krijgen. Na deze plechtige woorden terug naar de inhoud van genoemd schaakblad.
Via Chess kan men in de eerste plaats op de hoogte blijven van alles wat daar woelt en wemelt in de schaakwereld. Zo horen we over de nieuwste capriolen van de curieuze voorzitter van de FIDE, de bijzondere heer Iljumzhinov uit Kalmukkie, die heeft beweerd dat hij ontvoerd is door aliens, overigens nog een van zijn meest onschuldige beweringen. Maar een artikel kan evengoed gaan over de nieuwste zet in een bepaalde variant al zal dat mede door de digitale ontwikkelingen, zoals de databases, niet zo vaak meer gebeuren. Bij de rubriek van Daniel King How good is your chess (met een partij waarbij de lezers zelf de volgende zet moeten vinden) is het vechten tegen de verleiding toch even een blik op de oplossing te werpen. Niet doen dus.
Het is logisch dat er naar verhouding veel aandacht is voor wat er gebeurt bij alle toernooien in that green and pleasant land, zoals het klinkt in de hymne Jerusalem, waarbij mijn Engelse leraar altijd een traantje wegpinkte. Weer een heel ander verhaal zijn de rubrieken met de eindspelen, eindspelstudies en voor de clubspeler vooral de partijstellingen die men kan oplossen waarbij zich al weer het bovengenoemde probleem voordoet.
Probleem 2644 is een driezet van Sindeler:
Iturrizaga neemt wraak in Vlissingen
Het zal niet vaak voorkomen dat ik twee keer achter elkaar een partij laat zien met dezelfde spelers en ook nog dezelfde kleurverhouding. Vorige week zag u hier de overwinning van Koen Leenhouts op Eduard Iturrizaga in Dieren. Iturrizaga is de nummer 84 op de wereldranglijst, maar is de enige grootmeester van Venezuela, dat slechts nummer 60 is op de landenlijst. In Dieren (open kampioenschap van Nederland) stevende de Venezolaan op de toernooizege af, totdat hij in de voorlaatste ronde van Leenhouts verloor. Die werd daardoor gedeeld toernooiwinnaar, scoorde een grootmeesternorm en verdiende een ticket voor het Nederlands kampioenschap in 2018. Net als velen reisden beiden direct na het toernooi door naar Vlissingen, naar het Hogeschool Zeeland Toernooi. In de vierde ronde kwamen ze weer tegenover elkaar te zitten, Leenhouts had weer wit en koos voor dezelfde tactiek: een woeste aanval. Deze keer ving Iturrizaga alles koeltjes op, incasseerde uiteindelijk een geofferd stuk en speelde de partij beheerst uit.
Leenhouts-Iturrizaga
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 c5 5.dxc5 0-0 6.Pf3 Dc7 7.a3 Lxc5 8.Lg5 Le7 9.e3 d6 10.Ld3 h6 11.h4 Een bekende wending. Na 11…hxg5 12.hxg5 Pfd7 13.Lh7+ Kh8 14.lg8+ wordt zwart mat gezet.
11…a6 12.0-0-0 Pg4 13.Lf5
18.Lg6 Pc6 19.Tdd1 Lxc5
Iturrizaga won het toernooi samen met Jorden van Foreest en Benjamin Bok. Voor Van Foreest is het zijn zoveelste toernooizege. Hij speelt heel veel, er gaat dus ook wel eens iets mis waardoor hij ‘slechts’ achtste staat op de Nederlandse ranglijst. Benjamin Bok doet het de laatste tijd erg goed. Op diezelfde ranglijst staat hij nu vierde, achter Anish Giri, Loek van Wely en de inactieve Robin van Kampen. Voor velen zal het nog even wennen zijn om Bok boven toppers als l’Ami, Sokolov en Tiviakov te zien staan. Het Hogeschool Zeeland Toernooi is een vakantietoernooi. De meeste ronden worden ’s avonds gespeeld. Henk Vedder was een van de weinigen die de formule goed begrepen. Hij had zijn vrouw en zijn ouders meegenomen en bezocht overdag de Deltawerken en pittoreske plaatsen als Zierikzee en Sluis. Zonder voorbereiding op de partijen werd hij desondanks heel netjes gedeeld negende.
Tweezet 918 is een eenvoudige uitwerking van thema C door niet vluchtvelden te geven door middel van afsluiting, maar door vluchtvelden te geven door stukken van het vluchtveld te spelen. Dit wordt dan ontblokkering genoemd.
