Giri ontsnapt voor de poorten van de hel; Carlsen geëlimineerd!

Zondag 10 september 2017 mag de boeken in als een heel bijzondere. Wereldkampioen Magnus Carlsen, die zo soeverein de ene zege na de andere boekte, zag vandaag geen kans om het ongeluk dat hem gisteren overkwam tegen de Chinees Xiangzhi Bu goed te maken.

Hij kwam niet verder dan een puntendeling waardoor hij de terugvlucht mag gaan boeken. Wat een sensatie! De grote favoriet voor de eindzege is al in de derde ronde gesneuveld.

Nog een ander kanon ging via de achterdeur naar buiten. Vladimir Kramnik verloor vandaag van ‘senior’ Vassily Ivanchuk, die zijn streken nog niet verleerd is. De Oekraïner, die al zo vaak tegen deze rivaal heeft gespeeld, won met zwart een prachtige strategie partij, die hij in het eindspel besliste. Nota bene de twee terreinen waar Kramnik doorgaans op zijn sterkst is. En er ging nog een grootheid terug naar huis. Want ook Hikaru Nakamura kreeg een nul te slikken van de niet te onderschatten Rus Vladimir Fedoseev.

Wie kwamen dan wel de volgende ronde door? Wesley So, die gisteren al gewonnen had van Francisco Vallejo Pons, stelde met een remise zijn kwalificatie voor de vierde ronde veilig. Twee andere cracks wonnen na een remise hun tweede partij. Dat waren Wang Hao (tegen Yuryi Kuzubov) en Peter Svidler tegen Alexander Onischuk. Ook Daniil Dubov won zijn tweede partij van Vladislav Artemiev (de bedwinger van Benjamin Bok en Teimour Radjabov), zodat hij ook door is.

Hebben we het daarmee gehad? Nee, want in de tweekamp Maxim Rodshtein – Anton Kovalyov staat 2-0. Die is echter op een vrij onverkwikkelijke wijze tot stand gekomen. U kunt al het nodige lezen in een paar reacties op mijn vorige artikel. Er bleek veel meer aan de hand te zijn, dan wat ik had geschreven. Om een lang verhaal kort te maken schijnt Kovalyov op een onheuse manier bejegend te zijn door Fide-bestuurder Zurab Azmaiparashvili. Deze man houdt er sowieso een heel bedenkelijke reputatie op na, maar wat hij ditmaal geflikt heeft – als het allemaal klopt wat er nu bekend wordt – zou eigenlijk afgestraft dienen te worden. Een aantal tweekampen eindigde in 1-1, waaronder – heel opmerkelijk – die tussen Levon Aronian en Maxim Matlakov. Aronian had gisteren fraai gewonnen, maar hij werd ditmaal onderuit gehaald, waardoor hij morgen op herhaling moet.

 

Er zijn morgen weer de nodige tiebreaks, waarvan hier het complete overzicht. Kunt u weer gaan smullen!

Giri – Sethuraman

De tweede partij in de match tussen de Indiër SP Sethuraman en Anish Giri werd een soort achtbaan, waarin werkelijk van alles gebeurde. De Siciliaanse opening verliep aanvankelijk voor Giri, die met zwart speelde, niet onaardig. Hij had een interessante paardmanoeuvre bedacht en zette die helemaal door ten koste van een pion op de damevleugel. Dat leek achteraf gezien wat optimistisch. Wit kreeg een sterk paard op c6 en had door zijn pluspion een gigantisch overwicht op de damevleugel. Daarom wendde Giri het hoofd maar naar de koningsvleugel en begon hij – zelfs ten koste van het nodige materiaal – een wanhoopsoffensief. Dat had op niets moeten uitlopen als de witspeler de juiste manieren had gevonden om dat tegenspel de kop in te drukken. Maar dat is voor menselijke schakers veel lastiger als voor een computer. Sethuraman was gedwongen zijn eigen koningsstelling op te blazen en hij kreeg de drie zware stukken van zwart op de koffie. Met een sterke engine op de achtergrond is het achteraf makkelijk praten, want die weet feilloos het smalle pad door dit mijnenveld te vinden. Ik heb daarom de analyse met een menselijke blik proberen te maken, maar ik kom er niet onderuit om af en toe aan te geven hoe wit het tegenspel had kunnen elimineren. Sommige varianten zijn nauwelijks te bevatten, maar wel heel fraai! Al met al slaagde Giri erin het vuurtje, dat bijna gedoofd werd, steeds aan te wakkeren en sleepte hij met moedig spel een heel, heel benauwd halfje uit het vuur. Dat was letterlijk voor de poorten van de hel weggehaald, want het scheelde maar een haartje of ook Giri had op de ‘verliezersvlucht’ terug naar huis gemoeten. Sethuraman kan maar beter niet met de computer kijken wat hij allemaal gemist heeft. Dan denk ik dat Giri zonder problemen met hem afrekent morgen in de tiebreaks. ‘Verbrijzeld’ door het missen van zoveel kansen, zal het wellicht een makkie worden. Maar laten we hopen dat Giri niet bij voorbaat denkt dat hij al een ronde verder is!

ANALYSE

Sethuraman, S.P. – Giri, Anish
1. e4 c5
Je kunt je afvragen of Giri in een situatie waarin hij niet per se hoeft te winnen met zwart voor het Siciliaans moet kiezen.
2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le2
Niet de meest scherpe voortzetting, maar geen slechte keuze.
6…e5 7. Pb3 Le7 8. Le3 Le6 9. Dd3

Een zet die de laatste tijd aan populariteit wint; voornamelijk omdat Carlsen hem speelt. Andere, veel gespeelde voortzettingen zijn: 9. O-O 9. Pd5 9. Dd2
9…O-O 10. O-O Pbd7 11. Pd5
Dat is de opzet van wit. Pion e4 is nu gedekt waardoor deze zet mogelijk wordt.
11…Lxd5 12. exd5
12…Tc8
In de voetsporen van Grischuk, die er met zwart mee won van Carlsen! 12…Pc5 12…Pe8
13. c4 g6
Een nieuwtje, misschien achter het bord bedacht of wellicht uit de koker van secondant Erwin l’Ami? Het idee is natuurlijk om het koningspaard via e8 en g7 om te spelen. Giri wacht even met …f7-f5 omdat hij dat veld ook voor het paard kan gebruiken. Hier is 13…Pe8 nog behoorlijk vaak gespeeld. Zwart wil heel graag zijn loper ruilen tegen die zwartveldige van wit. Een normale reactie is dan 14. Dd2
14. Tac1 Pe8 15. Dd2
Om …Lg5 te verhinderen, zoals hierboven al aangegeven.
15…Pg7 16. Pa5
16…Pf5?!
Dit moet het idee geweest zijn achter zijn 13de zet. Maar om daar nou pion b7 voor te geven, lijkt het op zijn zachtst gezegd erg riskant. 16…Tb8 Had hij niet beter 16…Tc7 kunnen spelen waarna 17. Ld3 een logisch vervolg is.
17. Pxb7 Dc7 18. Pa5 Pxe3 19. fxe3
Hij heeft die zwartveldige loper te pakken, maar de prijs die hij ervoor betaald heeft, is hoog. Wit heeft een groot pionnenoverwicht op de damevleugel en het is de vraag of zwart genoeg tegenwicht aan de andere kant van het bord daar tegenover kan zetten.
19…Lg5 20. b4 Db6 21. Tf3 f5 22. Pc6 f4 23. Dc2
23…fxe3?
Hij wint een pion terug, maar zijn stukken functioneren nauwelijks nog hierna. Daarbij is het wit die ineens kansen tegen de zwarte koning krijgt. De enige kans was 23…e4!
24. Dxe4 Tce8 25. Dd4 Dxd4 26. Pxd4 Pe5 waarna wit vermoedelijk ook duidelijk beter staat.
24. Tg3!
Die zal hij gemist hebben.
24…Lh4

24…Lf6 verliest na 25. Txg6+ hxg6 26. Dxg6+ Kh8 27. Ld3 en slechts ten koste van grote materiële verliezen kan zwart een snel mat voorkomen.
25. Txg6+!
Knap gezien allemaal van Sethuraman.
25…Kh8 25…hxg6 verliest kansloos na 26. Dxg6+ Kh8 27. Dh5+ Kg8 28. Dg4+ Kf7 29. Dxd7+ en ook Lh4 gaat er nog af.
26. Txd6
Die zou elk redelijk denkend mens ook gespeeld hebben. Maar nog beter was vermoedelijk 26. Th6 Lf2+ 27. Kh1 Tf7 vanwege de killer 28. c5! hetgeen aan alles een direct einde zou maken. Bijvoorbeeld: 28…Db7 [ 28…dxc5?
29. Pxe5!] 29. cxd6 en hier kunnen de stukken ook terug in de doos.
26…Pf6 27. g3 Dc7 28. Te6

28. c5
28…Lxg3
Giri maakt het er het beste van; de loper was toch reddeloos verloren. Want na een zet als 28…Lg5 zou 29. Te7 Dd6 30. Txe5 ook een verschrikking worden voor zwart.
29. hxg3 Dg7

Giri doet zijn best om de witte koning te verontrusten. Dat werkt tegen mensen vaak heel goed. Tegen een computer zou hij snel afgevoerd worden.
30. Lf3
Volkomen logisch. Gek genoeg wint 30. g4! (zie analysediagram)
hier voor wit. Dat is bepaald niet simpel, want na 30…Pxg4 moet wit dan het prachtige 31. Tg6!! gezien hebben om na 31…Dxg6 [ 31…hxg6 32. Lxg4 Tf2 33. De4 en zwart heeft geen enkel tegenspel en staat teveel materiaal achter.] 32. Dxg6 hxg6 33. Lxg4 een gewonnen eindspel over te houden.
30…e2?!
Giri blijft compliceren in dit wespennest en dat lijkt in dit stadium het beste. Voor de hand lag 30…Dxg3+ en dat lijkt mij toch meer kans op behoud bieden. Want na 31. Dg2 Df4 32. Pxe5 kan hij alsnog met 32…e2 komen, waarna er een rommeltje ontstaan is. Wit staat hier vermoedelijk toch nog op winst, maar dat is voor een menselijke schaker nauwelijks achter het bord te vinden.
31. g4?!
En hij heeft er succes mee! Deze pionzet lijkt overigens het enige. Maar dat blijkt niet waar te zijn. Als je hier 31. Kg2! evalueert, gooi je die zet snel weg na 31…Tg8 (zie analysediagram)
Maar als ik mijn engine moet geloven, ebt het tegenspel na 32. Kf2!! snel weg. Bijvoorbeeld: 32…Dxg3+ [ 32…e4 33. Lxe4 Dxg3+ 34. Kxe2 Dh2+ 35. Kd3 Tg3+ 36. Kd4 en wit wint. Ga dat maar eens achter het bord bedenken…] 33. Kxe2
31…Pxd5!
Een kat in het nauw maakt rare sprongen…
32. Dxe2 32. De4 Pf4 33. Te7 Dh6 34. Dxe5+ Tf6 35. g5 zou na 35…Ph3+ 36. Kg2 Pxg5 37. Th1 winnend zijn voor wit. Overbodig om te vermelden dat dit opnieuw een computervariant is, die het zwarte tegenspel weet te elimineren.
32…Pf4 33. Dxe5 Pxe6 34. Dxe6 Tce8 35. Dd5 Tf4
Laten we eens kijken wat we van deze stelling kunnen zeggen. Materieel gezien staat zwart hopeloos. Wit heeft twee stukken voor een toren en daarnaast nog twee extra pionnen. Maar zwart beschikt nog over al zijn zware stukken en wits koning staat bepaald niet veilig.
36. Tf1 Te3
Zwart blijft dreigingen creëren. Hij dreigt onder omstandigheden …Texf3 gevolgd door …Dxg4+.
37. Dd8+ Tf8 38. Dd5 Tf4
Voert de druk opnieuw op. Hier kan 38…Texf3 niet vanwege 39. Txf3 Dxg4+ 40. Kf2 en wit loopt uit de schaakjes.
39. Tf2
39…Te1+?
Giri ziet de wending nu ook niet! Gek genoeg kan 39…Texf3! nu wel! 40. Txf3 Txg4+ 41. Kf2 Db2+ en omdat de witte koning nu aan twee kanten bestookt wordt, komt hij niet weg. Het is eeuwig schaak!
40. Kh2
Wit staat ineens weer op winst.
40…Dh6+ 41. Kg2
Hier verdiende 41. Kg3 de voorkeur. Zwarts tegenspel lijkt nu ten einde en dan beslist wits materiële voorsprong.
41…Dh4!
Een goede poging. Hij dreigt plotseling …Txg4+ en dan zou hij zelfs nog bijna kunnen winnen ook! 41…Dh1+ 42. Kg3 is helemaal niets na 42…Tg1+ 43. Kxf4
42. Dd7
Lijkt alles te pareren. 42. Dh5 kon ook.
42…Txc4
Giri besluit om maar eens wat materiaal terug te nemen.
43. Dc8+ Kg7
44. Dd7+ Wit had nu het beste het paard om een slimme manier bij de verdediging kunnen betrekken. Dat kon met 44. Db7+ Kh8 45. Pe5! Het paard staat indirect verdedigd (45… Txe5? 46. Db8+) en behalve het feit dat g4 gedekt wordt en Tc4 is aangevallen doet het paard ook volop mee in de aanval tegen de zwarte koning.
44…Kh8 45. Pd4
Hij doet het zo en dat had ook voldoende moeten zijn voor de winst.
45…h5!
Giri blijft compliceren in een hopeloze situatie. Hij dwingt de tegenstander tot het uiterste.
46. Tf1?
En die vindt niet de sterkste voortzetting. De juiste zet was 46. Df5! waarna wit zelf een matnet creëert. Dat werkt bijvoorbeeld zo: 46…hxg4 [ 46…Txd4 47. Df8+ Kh7 48. Le4+ Texe4 49. Tf7+ Kg6 50. Dg7#] 47. Df8+ Kh7 48. Le4+ Txe4 49. Tf7+ Kg6 50. Dg8+ Kh6 51. Th7#
46…hxg4
Giri kan zichzelf in deze fase niets verwijten, hij kiest telkens voor de meest hardnekkige verdediging.
47. Lxg4 Txf1 48. Kxf1 Df6+
49. Pf3?
De fout, waarna het verliesgevaar eindelijk geweken is. Als Sethuraman nu 49. Lf5! had gevonden, had Giri nog steeds zijn terugvlucht kunnen boeken. 49…Kg8? werkt niet vanwege 50. De6+ en wit wikkelt af naar winst.
49…Txb4 49…Df4 was een veilig alternatief.
50. Dc8+ Hier heeft zwart op 50. Lf5 Kg8
50…Kg7 51. Dc7+ Kh6 52. Dh2+ Kg7 53. Dc7+ Kh6
Het is maar goed dat Giri niet op winst hoefde te spelen…
54. Dc1+ Kg7 55. Dd1
55…Txg4
Hij geeft materiaal omdat hij gezien heeft dat er een theoretische remisestelling ontstaat. Met 55…Df7 heeft zwart alles onder controle.
56. Dd7+ Kf8 57. Dc8+ Ke7 58. Dxg4 Da1+ 59. Kg2 Dxa2+
Dame plus paard tegen dame is remise. Gelukkig zitten we hier niet in één van die studies van Troitzky waarin de paardpartij toch nog wint!
60. Kg3 De6 61. Dg7+ Kd6 62. Da7 Dg6+ 63. Kf4 Df6+ 64. Ke3 Dc3+ 65. Ke4 Db4+ 66. Pd4 De1+ 67. Kd3 Dd1+ 68. Kc3 Da1+ 69. Kc2 Da2+ 70. Kd3 Db1+ 71. Ke3 Dg1+ 72. Kd2 Df2+ 73. Kc3 De1+ 74. Kb2 Db4+ 75. Pb3 a5
Dreigt …a4. En toen vond de Indiër dat hij maar moest gaan bijkomen van deze dolle taferelen.
76. Da6+ Kc7 77. Dxa5+ Dxa5 78. Pxa5 1/2-1/2

(Alle foto’s zijn van Anastasia Karlovic op de toernooiwebsite)