Giri ligt er uit…

De tweede partij in de vierde ronde van de World Cup leverde drie beslissingen op. Dat hadden er nog meer kunnen worden, maar daarover later meer.

Allereerst was er de overwinning van Aronian op Dubov. Nadat de eerste partij in remise was geëindigd had de Armeniër – ondanks een materiële achterstand – steeds het betere van het spel.

Toen hij zijn geofferde materiaal weer terug had en zelfs een kwaliteit won, leek het snel gedaan. Maar Dubov bleek uit het goede hout gesneden. Hij slaagde erin af te wikkelen naar een eindspel van toren plus pion tegen loper plus pion. Dat leek binnen de marge maar Aronian wist met eindeloze manoeuvres de tegenstander toch op het verkeerde been te zetten. Op zet 96 had hij eindelijk de vis op het droge en hoeft hij morgen dus geen barrages te gaan spelen. Kan hij gaan uitrusten van de vermoeienissen van dit eindspel…
De tweede beslissing viel in de partij tussen de twee Chinezen Liren Ding en Wang Hao. Laatstgenoemde was een belangrijke topspeler uit dit land, tegenwoordig voert Ding op de wereldranglijst zijn land aan qua rating. Dat liet hij ook zien in de onderlinge partij. Met langzame manoeuvres bracht hij zijn tegenstander in een passieve stand. De geofferde pion uit de opening won hij met een tactisch grapje terug en in het resterende eindspel bleek de witte loper veel beter dan het zwarte paard. Ding won een pion en tikte het eindspel vakkundig uit. Hij dus ook door naar de vijfde ronde.

Wie zich ook in de kwartfinales waande was Fedoseev. Die won gisteren met zwart van Rodshtein. Maar de Israëliër was niet genegen zich vrijwillig naar de slachtbank te laten leiden. Hij vocht hard terug en ten koste van een pionnetje kreeg hij zelf een reus van een vrijpion. Die werd in het resterende eindspel de witspeler te machtig. De heren mogen morgen dus in de tiebreak gaan bepalen wie er door mag.
In de toppartij tussen Grischuk en Vachier-Lagrave gokken beide spelers op de rapid- en snelschaakpartijen. Ze hebben allebei de reputatie hier heel goed in te zijn. Dus we gaan het zien! Ook Najer en Rapport moeten zich morgen melden in de toernooizaal. Ook hun partij eindigde voor de tweede maal in remise en datzelfde was ook het geval tussen So tegen Jobava en Bu tegen Svidler.

Giri – Ivanchuk

En hoe verging het onze landgenoot Anish Giri? Die had gisteren – achteraf gezien totaal onnodig – verloren van Ivanchuk. Vandaag had hij dan wel wit en dan mag je verwachten dat hij zijn tegenstander onder druk kan zetten. Maar wat moet je dan spelen tegen de voormalige topper?

Er valt sowieso niet op voor te bereiden want hij Ivanchuk speelt bijna alles. Giri koos voor 1. c4 maar hij kreeg niet zijn voorbereiding op het bord. Tenminste, dat mag ik aannemen, want Ivanchuk ging met een zetverwisseling over naar het Konings-Indisch waarin Giri g2-g3 had gespeeld. Daarin had de Oekraïner een zeer interessant strategisch idee bedacht voor zwart en wit bleef daarop het antwoord schuldig. In de partij slaagde zwart erin om een sterk paard op d4 te krijgen ten opzichte van een zeer matig loper op g2, die tegen witte pionnen op e4 en d5 stond aan te kijken. Met aan beide kanten twee torens op het bord was er maar eentje die kon winnen en dat was zwart. Giri raakte een pion achter en kreeg daar vrijwel niets voor terug. Alles wat hij probeerde, werd gepareerd. Het zwarte paard bleek heer en meester van de stelling te zijn. Het was dat Ivanchuk genoeg aan remise had en daarom niet doorzette. Toen hij een geforceerd zetverloop zag dat een herhaling van zetten opleverde koos de zwartspeler voor deze optie. In plaats daarvan had hij ook een voortzetting kunnen nemen die hem vermoedelijk de winst had opgeleverd. Maar Giri ligt er dus helaas uit. En daarmee is ook de kans om zich nog te kwalificeren voor het Kandidatentoernooi verkeken. Als ik goed geïnformeerd ben tenminste. De twee finalisten van deze World Cup plaatsen zich namelijk nog voor de illustere achtkamp waarin bepaald wordt wie de uitdager van wereldkampioen Carlsen gaat worden in 2018.

ANALYSE

Giri, Anish – Ivanchuk, Vassily
1. c4
De Engelse opening, een systeem dat hij dit toernooi nog niet eerder heeft gespeeld.
1…e5 2. Pc3 d6

Ivanchuk is opnieuw bevreesd voor de openingsvoorbereiding van Giri. Of is het juist dat hij alles kan spelen? Ivanchuk heeft vaak 2…Pf6 gespeeld waarna de volgende stelling kan ontstaan. 3. Pf3 Pc6 4. g3 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Lg2 Pb6
3. g3 g6 4. d4
4…Pd7 5. Pf3 Lg7 6. Lg2 Pgf6 7. O-O O-O 8. e4
We zitten nu in het Konings-Indisch fianchettosysteem.
8…a6
De moderne aanpak. 8…c6 is heel vaak op het bord gekomen.
9. Dc2 exd4 10. Pxd4 Te8
11. Te1
Deze zet kent slechts zeven voorgangers. 11. Td1 is hier de meest gekozen voortzetting. Nota bene Ivanchuk zelf speelde de zet in 2006 met wit tegen Narciso Dublan en hij won daarmee.
11…Pe5
Dit is slecht eenmaal eerder gespeeld; in de partij Donchenko-Shoker, 2014.
12. b3 c5
Een interessant idee. Zwart geeft vrijwillig veld d5 op, maar hij hoopt daar veld d4 voor terug te krijgen.
13. Pf3
13…Pfg4!
Dit is een nieuwe zet en waarschijnlijk zelfs ook een verbetering. Het is een diepzinnig plan dat Ivanchuk doorvoert. In bovengenoemde partij volgde 13…Pc6 en een tijdje later stond er een zwart paard op d4 en een ander paard op c6. Dat is er eentje teveel, ze willen allebei graag naar d4.
14. Pxe5
Dit speelt eigenlijk zwart in de kaart. De ruil van een stel paarden werkt in zwarts voordeel. Maar dat kon wit eigenlijk niet verhinderen. Ook na 14. Lb2 Pxf3+ 15. Lxf3 Pe5 16. Lg2 Pc6 kan zwart zijn plan doorzetten.
14…Pxe5 15. Lb2 Pc6 16. Dd2 Da5 17. Tad1 Lg4
Even een stoorzet tussendoor.
18. f3 Le6 19. Pd5
Ik twijfel aan deze afwikkeling. Er worden veel stukken geruild hierna en die zijn bepaald niet in wits voordeel.
19…Dxd2 20. Txd2
20…Lxb2 21. Txb2
21…Lxd5!
Hij geeft zijn loper voor het paard nu er geen wit stuk kan terugslaan op d5.
22. cxd5 Pd4 23. f4
Giri heeft misschien gedacht dat dit allemaal nog wel ging, maar in werkelijkheid denk ik dat zwart al een tikje beter staat. Zijn paard staat op het schitterende veld d4. De tegenhanger, wits loper op g2 heeft nauwelijks toekomst. Zwart bezit verder een meerderheid op de damevleugel die snel naar voren gespeeld kan worden, terwijl de meerderheid van wit – zoals ook in de partij blijkt – niets te betekenen heeft.
23…a5!
Voornamelijk bedoeld om de breekzet b3-b4 uit de stelling te halen.
24. Kf2
Wit kan natuurlijk besluiten om direct 24. e5 te spelen. Maar dan vangt zwart dat simpel op met 24…Kf8 [ of zelfs 24…f6] 24…f6
25. h4
Hij doet hard zijn best om pionnen op de goede kleur voor zijn loper te zetten. Het probleem is echter dat de pionnen in het centrum (vooral de vastgelegde op d5) de activiteit van de loper inperken.
25…Te7 26. g4 h6
27. Ke3!?
Hij wil met de koning naar de damevleugel. Maar, behalve het feit dat hij iets toelaat, heeft de koning daar ook weinig te zoeken. Hier kon wit 27. e5 spelen, maar in principe heeft zwart niets te vrezen. Na 27…fxe5 28. fxe5 Tf8+ 29. Kg3 Txe5 30. Txe5 dxe5 31. d6 heeft wit ten koste van een pion in elk geval zijn loper geactiveerd. Maar zwart zal hier niet ontevreden zijn. Na 31…Td8 32. Lxb7 Txd6 heeft zwart het betere van het spel.
27…f5!
Goed gezien.
28. Kd3?!
Het is duidelijk dat Giri zijn stellinkje niet heeft. Waarom niet eventjes 28. gxf5 gxf5 ingelast en dan pas 29. Kd3 Wit staat niet goed, maar in elk geval krijgt zijn loper meer lucht.
28…fxg4
Dat is zomaar een pion, hoewel wit wel tot e5 komt nu.
29. e5 Kg7
Uiteraard laat zwart alles staan.
30. Te4
30…Pf5!
Ivanchuk blijft het ijzersterk spelen. Zwart kon ook verhinderen dat de witte koning zijn damevleugel binnen dreigt te dringen met 30…b5 maar na 31. exd6 Tf7 32. Te7 kunnen we zeggen dat wit tenminste het gevoel gaat krijgen dat hij weer meedoet!
31. Kc4 Ta6
Heel solide. Hij verhindert alvast dat de witte koning echt naar binnen kan komen.
32. a3 32. Kb5 heeft nu geen enkele zin.
32…h5
Hij dekt zijn pluspion en ondertussen heeft hij alle tijd om zijn voordeel verder uit te bouwen. Voeg daaraan toe dat Ivanchuk ook nog genoeg heeft aan remise, dan ziet het er hier wel heel treurig uit voor Giri. Niet handig is 32…Pxh4?!
33. exd6 Tf7 34. Kxc5 hoewel zwart na 34…Pf5 nog altijd heel goed blijft staan.
33. Tee2
Hij wil graag exd6 kunnen spelen zonder geconfronteerd te worden met een paardvork (…Pf5xd6).
33…Pd4!
Wederom uitstekend. Want als wit inderdaad exd6 zou kunnen doen, zou pion c5 gaan hangen.
34. Te4
34…b5+
Zo jaagt hij de witte koning terug.
35. Kc3 b4+
De zwartspeler legt nog meer pionnen op de verkeerde kleur vast. Maar hiermee laat hij wel de koning terugkomen op c4.
36. Kc4 bxa3
37. Ta2 Tb7
38. Txa3
Bittere noodzaak. Niet goed getimed zou nu 38. exd6? zijn. Want zwart antwoordt met 38…Tb4+ 39. Kd3 [ 39. Kxc5 Pxb3# (zie analysediagram)
analysediagram
is pardoes mat vrijwel midden op het bord!] 39…Txb3+ en wit kan ophouden.
38…Pf5!
Daar is het paard weer én de paardvork op d6, mocht wit op dat veld gaan ruilen.
39. Kc3 Tab6 40. Lf1
Zo haalt hij in elk geval de paardvork op b5 uit de stelling en kan hij misschien met Lc4 pion b3 gaan dekken. Dan mag hij hopen tegenspel te kunnen ontwikkelen. Maar het probleem is dat hij niet alleen op de damevleugel slecht staat, maar vooral op de koningsvleugel. Daar heeft zwart een gedekte vrijpion en pion h4 hangt ook nog. Opnieuw faalt 40. exd6 dit keer vanwege een andere paardvork. Namelijk: 40…Pxd6 41. Te5 Pb5+ en nu valt Ta3 van het bord.
40…g3
Ivanchuk besluit om die pion maar eens in beweging te zetten. Nog sterker wellicht was 40…Pxh4 om na 41. exd6 Txd6 42. Txa5 verder te gaan met 42…Txd5 Met twee pionnen meer voor zwart is het toch echt wel gedaan met de witspeler.
41. Lh3
Hij wil af van dat hinderlijke paard, maar daar werkt Ivanchuk uiteraard niet aan mee. Giri had kennelijk geen trek in 41. exd6 Pxd6 42. Te1 Tf7 maar misschien kon hij hier nog vissen in troebel water.
41…Pd4
Dat paard meldt zich weer eens in het centrum. Er was ook niets op tegen om pion h4 van het bord te nemen met 41…Pxh4
42. Kd2
42…Pxb3+
Ietwat gemakzuchtig. Een krachtzet was hier 42…a4 want na 43. bxa4 [ 43. Txa4 Txb3 komt ongeveer op hetzelfde neer.] 43…Tb2+ 44. Ke3 Te2+ 45. Kd3 Th2 is het helemaal uit. Zwarts g-pion kost wit materiaal.
43. Kd3 Pd4 44. exd6
Eindelijk heeft hij op d6 mogen ruilen.
44…Txd6 45. Kc4
45…Tb4+
Dit is bepaald niet de beste. Sterker nog: Ivanchuk is in één klap zijn voordeel kwijt. Na 45…Tdb6!
46. Txg3 [ Het gaat heel snel mis na 46. Kxc5 Pb3+ 47. Kc4 Tb4+ 48. Kd3 Pc5+] 46…Tb4+ 47. Kxc5 Pb3+ en wit moet de kwaliteit inleveren waarna hij een verloren eindspel overhoudt.
46. Kxc5
Maar de oude vos heeft een remisemechanisme ontdekt. En dat vindt hij voldoende om in de volgende ronde te komen.
46…Tdb6 47. Txd4 T6b5+
48. Kc6
Hij moet aan de achterste zwarte toren blijven hangen. 48. Kd6? Want na bijvoorbeeld 48…Txd4 is de zaak natuurlijk volkomen hopeloos.
48…Tb6+ 49. Kc5 T6b5+
En hier werd de vrede getekend.
1/2-1/2

(foto’s van Anastasia Karlovic op de toernooiwebsite)