Pruijssers en Beerdsen domineren

Een trotse koploper en misschien nog trotsere achtervolger domineren na vijf ronden het Open toernooi in Hoogeveen. Roeland Pruijssers is de man in vorm, want hij heeft met 5½ punten alleen de leiding in handen en het is Thomas Beerdsen die hem met een halfje minder volgt. Daarna zien we een zestal, waaronder de Nederlandse IM Stefan Kuipers, dat met 4½ punten ook nog in de running is.

 

Roeland Pruijssers won in de vijfde ronde met zwart een knappe partij van Casper Schoppen. Het leek alsof de jonge IM het allemaal wel voor elkaar had maar er bleek dat de grootmeester de stelling toch beter beoordeeld had. Een ronde daarna rekende Pruijssers ook nog af met Dinara Saduakassova uit Kazachstan. Al vrij snel na de opening kreeg hij de vrije hand op de koningsvleugel, waar de zwarte koning zich verschanst had. Maar toen zijn stukken daar langzaam maar zeker onweerstaanbaar naar binnen kwamen, was materiaalverlies niet meer te voorkomen en het mat liet de Kazachse zich niet meer bewijzen.

Thomas Beerdsen heeft tot dusver slechts 1 puntje hoeven toe te geven. In de vijfde ronde kwam hij met een briljante inval in een zeer gecompliceerde stelling tegen Stefan Colijn. Een partij die ik graag warm aanbeveel om na te spelen!
Dat gaf de burger moed, want een ronde erna was hij weer scherp tegen GM Sipke Ernst die zich in een iets mindere stelling na de opening stevig vergaloppeerde. De plotseling geboden tactische kans was aan Thomas wel besteed.

Ook Stefan Kuipers doet nog volop mee in het strijdgewoel. Nadat hij in de vijfde ronde niet kon voorkomen dat het Limburgse jeugdtalent Siem van Dael met een combinatie eeuwig schaak wist te forceren, ontdeed Kuipers zich wel van de altijd taaie Joost Wempe. De slotcombinatie was niet moeilijk maar wel aardig.

De tussenstand na zes ronden aan kop:

 

PARTIJFRAGMENTEN OPEN GROEP

Schoppen, Casper – Pruijssers, Roeland

Optisch staat wit mooi. Zijn stukken staan goed opgesteld, zwart heeft een dubbelpion en hoewel hij het loperpaar bezit, heeft hij bepaald geen activiteit.
19…c5
Logisch, het mooi opgestelde paard wordt verjaagd van d4.
20. Pdf5?
Wie zou deze zet ook niet gespeeld hebben. Maar in werkelijkheid komt het paard hier danig in de problemen. Gek genoeg is de enige zet 20. Pf3 maar na 20…Dxd1 21. Taxd1 Lf7 lijkt het erop dat zwart de betere papieren. Na 20. Pb3?! Dxd1 21. Taxd1 Pa4 staat zwart ook prima.
20…Dc8! 21. Df3 Te5
En het paard gaat verloren. Schoppen probeerde nog
22. Pxg7 Lxg7 23. h5 Lf7 24. h6
24…Lh8
maar moest later erkennen dat hij te weinig compensatie had.

Colijn, Stefan – Beerdsen, Thomas

Deze stelling was in de jaren ’80 terrein van grootscheepse analyses onder de topspelers. Over deze variant van het Dame-Indisch heb ik een aardig verhaal over de strijd tussen Kasparov en Timman geschreven, getiteld “Gespot 29: Wie is de baas?”.
12…exd5
Hier zijn 12…Pa6, 12…Pd7 en 12…Pc5 de belangrijkste alternatieven.
13. Pd4 dxc4 14. Lxc4 Df6
Deze stelling is nog bekend uit de theorie.
15. Le6?!
Dit blijkt geen goed nieuwtje. Maar het waarom weet Beerdsen op fraaie wijze aan te tonen. 15. f3 Pxg3 16. hxg3 Pd7
15…Pc6!
De juiste reactie.
16. Lxf5
Op het eerste gezicht lijkt wits missie geslaagd. Hij heeft de fundamenten onder het paard van e4 weggeslagen.
16…Pxd4
Een klein detail, de loper op f5 gaat nu hangen, maar daar heeft wit iets op klaarliggen.
17. Da4+
Met schaak wordt de dame onttrokken aan de aanval van Pd4 en tegelijkertijd brengt hij Dxd4 in de stelling waarmee hij zijn stuk terugwint. Omdat Th8 dan gaat hangen is de loper op f5 taboe. Zwart kan zijn paard van d4 redden met …Pc6 maar dan hangt zijn andere paard op e4. Kortom: goed gerekend van de witspeler. Of…
17…Pb5!!
Een fantastische parade! Hij zet een stuk in dat met schaak genomen kan worden. Toevallig heb ik het zelf ook één keer in een partij mogen doen. (Leest u het verhaal eens uit mijn artikel Gespot 41: Miraculeuze ontsnappingen). Zou Beerdsen het allemaal zo precies berekend hebben? Het is in elk geval ronduit geniaal!
18. Lxe4
Zo heeft wit zijn stuk in elk geval teruggewonnen. Na 18. Dxb5+ c6 kan wit zijn loper op f5 niet redden en na 19. Dd3 Dxf5 heeft zwart die niet alleen veroverd maar ook zijn paard op e4 gered!
18…Dxc3+ 19. Ke2 Db2+
20. Kf3?
De beslissende fout, waarna de partij een passend slot krijgt. Maar het alternatief was niet aantrekkelijk. Zwart antwoordt het best met 20. Kd3 O-O-O! 21. Lxb7+ Kxb7 en nu kan hij het eindspel na 22. Db3 nog proberen maar het lijdt geen twijfel dat zwart na [ 22. Thc1 c5 23. Tab1 Da3+ 24. Dxa3 Pxa3 25. Tb2 Kc6 en zwart zal dit eindspel wel winnen.] 22…Dxb3+ 23. axb3 c5 riante winstkansen heeft.
Of 20. Lc2 Lc6 21. Dc4 Pc3+ 22. Kd2 Pe4+ 23. Ke2 Lb5 met winst.
20…Tf8+ 21. Kg4 h5+!
De koning wordt verder het vrije veld ingejaagd.
22. Kxh5 Dh8+ 23. Kg6 Df6+ 24. Kh7
Hij gunt zijn tegenstander de eer! Ook na 24. Kh5 Th8+ 25. Kg4 Lc8+ 26. Lf5 Dxf5# is het mat.
24…Th8# 0-1

Pruijssers, Roeland – Saduakassova, Dinara

29. Lg7
Dit maakt een einde aan alle tegenstand. Wit bereidt g2-g4 met de dreiging Dxh7+! gevolgd door Th3+ en mat voor.
29…d3 29…h5 30. Dg5
30. g4 Lxg4
De enige zet maar dit is natuurlijk ook kansloos.
31. Dxg4 d2 32. Td1 Td4 33. Dh4
Zo wordt de hoofddreiging hernieuwd.
33…Dd7 34. Th3
Hier gaf zwart het op. Waarschijnlijk had zij zich ervan overtuigd dat 34. Th3 h5 het ook niet ging worden. Wit antwoordt fraai met 35. Dxh5! gxh5 36. Txh5
1-0

Beerdsen, Thomas – Ernst, Sipke

De stelling is wat prettiger voor wit, maar er is niet veel aan de hand. Sipke speelt een logische zet, maar die vertoont een opmerkelijk mankement.
19…Ld4??
Kost materiaal. Kijkt eens zelf of u de mooie combinatie kunt vinden.
20. Lxd7+!
lokt de koning naar een uiterst onaangenaam veld.
20…Kxd7 21. Txd4
Ruimt de verdediger van veld f5 op.
21…Kc6
Bittere noodzaak om de partij nog voort te zetten. Maar met een stuk minder kon zelfs de grootmeester er geen chocola van maken. Op zet 42 gaf hij dan ook op. Het wrange voor zwart is dat hij na 21…cxd4 22. Pf6+ de toren op e8 niet kan blijven dekken met de koning: 22…Kd8 23. Pxe8+ en door het aftrekschaak, wint wit een vol stuk.

Kuipers, Stefan – Wempe, Joost

Zwart staat al niet best, maar met zijn laatste zet heeft hij een lelijke fout gemaakt. Hoe profiteert wit hiervan?
35. Ph6+!
Juist: de koningsstelling opentrekken gevolgd door een dubbele aanval met de dame.
35…gxh6 36. Dg4+
Zwart gaf het op.
1-0

Tot slot nog een opmerkelijk gevalletje. Grootmeester Harmen Jonkman, langzaam omhoog gekomen, heeft Lucas van Foreest in vrijwel onoverkomelijke problemen gebracht. Maar op het moment dat hij kan oogsten, laat hij een grote kans liggen. Lucas is er dan als de kippen bij als er driemaal dezelfde stelling is ontstaan.

Jonkman, Harmen – Van Foreest, Lucas

Een cruciaal moment in de partij. Wit heeft aanval tegen de zwarte koning. In mijn boek ‘Attacking Chess for Club Players’ heb ik een paragraaf gewijd aan dit uiterst lastig type eindspel met zware stukken. Een van de geformuleerde wetmatigheden is dat een “onbeveiligde koning meestal niet is opgewassen tegen de aanval van vijandelijke zware stukken”. De vraag is natuurlijk hoe wit dat kan bewerkstelligen.
43. Df5?
Een logische zet, het ontneemt de koning zijn laatste vluchtveld en er dreigt pardoes mat in één. Maar toch mist Jonkman hier een unieke kans. Hij had de koning kunnen ‘uitroken’ met 43. Taf8+ Kg6 (zie analysediagram)
en nu het fraaie 44. Txf6+! Daarmee wordt de bescherming van de koning vernietigd. 44…Kxf6 En nu werken de witte stukken prachtig samen. [ Je moet dan ook nog zien dat 44…Kh7 niet werkt vanwege 45. Df5+ Kxg8 46. Tf8#] 45. Tf8+ Kg6 [ Op 45…Tf7 volgt 46. Dxf7#] 46. Df5+ Kh6 47. Th8# Een fraaie matvoering.
43…Te8
Uiteraard.
44. Dd5+ T8e6
44…T4e6 gaat natuurlijk niet vanwege 45. Taxe8.
45. Dd7+
Opmerkelijk genoeg kon wit hier ook nog winnen met 45. Taf8+ Kg6 [ 45…Ke7 46. Dd8#] 6. Txf6+! Txf6 [ 46…Kxf6 47. Tf8+ Kg6 ( 47…Ke7 48. Dd8#) 48. Df5+ Kh6 49. Th8#] 47. Dxe4+ Tf5 [ 47…Kh6 48. Th8#] [ 47…Kf7 48. De8#] 48. Txg7+! Kxg7 49. Dxf5 en wit heeft een gewonnen dame-eindspel.
45…Te7 46. Df5
Hij mist ook de tweede kans.
46…Te8 47. Dd5+ T8e6 48. Dd7+
En nu claimde Lucas remise.
½ – ½