Nederlandse teams allebei onderuit

Laten we met een positief bericht beginnen bij het EK-landen. Erwin l’Ami speelde vandaag een fantastische partij! Hij won met een positioneel kwaliteitsoffer van de niet misselijke Sergei Movsesian. Nu u dit weet begrijpt u het misschien al: Nederland verloor nipt van het ijzersterke Armenië. Anish Giri hield met zwart keurig remise tegen Levon Aronian, maar zowel Ivan Sokolov als Benjamin Bok slaagden er niet in om hetzelfde resultaat te boeken. Sokolov verloor van Hrant Melkumyan en Bok ging ten onder tegen Gabriel Sargissian. De dames verloren helaas met 3-1 van Italië.

De toppartij tussen Aronian en Giri eindigde, na een vrij vlakke partij, in een heel comfortabele remise voor onze man. Giri neutraliseerde het spel van zijn gerenommeerde opponent op ogenschijnlijk simpele wijze. Ondertussen had hij natuurlijk met een schuin oog gekeken naar het bord naast hem, waar l’Ami bezig was een prachtige partij te spelen. Door maar liefst twee dubbelpionnen in het centrum te accepteren had hij een soort ijzersterke pionnenslang gecreëerd waar zwart grote moeite mee had. Even later offerde hij er ook nog een kwaliteit bij, maar toch liep de zwartspeler volkomen achter de feiten aan. Tijdens mijn analyse kwam ik erachter dat zwart zich toch nog adequaat had kunnen verdedigen maar psychologisch gezien had Erwin de partij al in zijn zak zitten. Hij nam de kansen die Movsesian hem bood uitstekend waar en toen hij met een doorbraak een gedekte vrijpion op e7 had gekregen, was de partij in hogere zin beslist. Even later wierp de tegenstander een handdoek in de ring. Voorwaar een mooie partij!
Maar zijn goede voorbeeld werd helaas niet gevolgd door de andere twee. Benjamin Bok kreeg een pionoffer naar zijn hoofd geslingerd en al snel bleek dat hij maar geen vat wist te krijgen op het spel van zijn tegenstander. De stukken van wit drongen zijn stelling binnen en hoewel hij nog deed wat hij kon, wist hij de nederlaag niet te ontlopen.
Ivan Sokolov had na de opening een iets betere stelling, maar nadat hij vrijwillig het loperpaar had ingeleverd om met zijn paarden de zwarte stelling te bestoken, leverde niet op van wat hij zich ervan voorgesteld had. Sterker nog: in een afwikkeling bleek hij een rekenfout gemaakt te hebben en dat kostte hem een pion. Hoewel het nog een bijzonder scherp gevecht werd, bleek dat de tegenstander ook niet voor de poes was met het vinden van fraaie en onverwachte tactische wendingen. Uit eindelijk werd het Ivan allemaal teveel en moest hij toch het punt aan de tegenstander laten. Toch jammer, want een gelijkspel heeft er zeker ingezeten.

Bij de dames lukte het vandaag helaas ook niet tegen Italië. Hoewel Zhaoqin Peng een goede remise boekte tegen de op papier sterkere Olga Zimina en Anna-Maja Kazarian ook tot hetzelfde resultaat kwam tegen Tea Gueci, wist Nederland niet aan de nederlaag te ontkomen. Dat had ook anders kunnen uitvallen, maar de ‘wild-west’-partij tussen Marina Brunello en Tea Lanchava viel helaas voor onze Chess Queens de verkeerde op. Brunello bracht een kansrijk stukoffer maar koos daarna waarschijnlijk een foutieve voortzetting. Als de zwartspeelster toen voor 32… Te7! in plaats van 32… De7? had gekozen, was het misschien heel anders gelopen. Zoals het nu ging, sloeg wits aanval door en kwam Nederland op achterstand. Misschien ingegeven door deze vervelende tussenstand, ging Iozefina Paulet in een iets mindere stand een remise-achtige variant uit de weg, waardoor zij later ook nog verloor.

De persoonlijke uitslagen:

Morgen Nederland-Roemenië in het Open en Wit-Rusland-Nederland bij de dames. Kansen om weer omhoog te kunnen kijken dus!

PARTIJEN

L’Ami, Erwin – Movsesian, Sergei
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Lb4
De Ragozinvariant van het Damegambiet, op dit moment vrij populair aan het worden.
5. Lg5 h6 6. Lxf6 Dxf6 7. Da4+ Pc6 8. e3 O-O 9. Tc1

Eveneens een systeem dat bij topspelers onder de aandacht staat. Onder andere Mamedyarov speelde het tegen Bartel in 2009. 9. Le2 is een tijdlang een vrij belangrijke variant geweest.
9…Dg6
Nu wit zijn loper niet in het spel gebracht heeft, wordt het verder ontwikkelen wat onaantrekkelijk gemaakt.
10. Dc2
Dat is een van de bedoeingen van de witte opzet: wit wil best een eindspel spelen.
10…Dxc2 11. Txc2 Td8
Dit kwam voor in o.a. Bacrot-Aronian, 2006, Radjabov-Aronian, 2013 en Kramnik-Aronian, 2015.
12. a3 Lf8 13. Pb5 Td7
Zwart accepteert dat hij zijn stukken ongelukkig moet neerzetten om het loperpaar te behouden.
14. h4!?
Een nieuwe zet en een heel interessante! Zou dit uit de koker komen van het analyse-duo Giri/l’Ami? De gedachte is om mogelijk met g2-g4 ruimte te winnen op de koningsvleugel.
14…a6 15. Pc3 Td8 16. g4
Dat was dus een belangrijke gedachte achter zijn 14de zet. Het gaat niet alleen om de ruimte, maar ook om de ruil van de witveldige lopers ooit tot stand te brengen. Daarmee zou zwart het loperpaar afhandig worden gemaakt en kunnen sommige pionnen bij zwart kwetsbaar worden.
16…g6 17. cxd5
Nu hij helder voor de geest heeft waar hij zijn loper wil hebben, ruilt Erwin op d5.
17…exd5 18. Lh3 Pe7 19. Pa4
Het paard streeft naar een mooi veld op c5.
19…c6 20. Pc5 Tb8 21. Ke2 Kg7 22. Pd3 Pg8 23. g5
Het hele concept van wit lijkt volkomen gelukt. Hij heeft zwart klem gezet. Elk tegenspel ontbreekt en wit kan op zijn dooie gemak zijn stelling zien te versterken. Als er iets is wat L’Ami fantastisch beheerst, is het wel dit speltype. Men kan zich afvragen waarom wit zo graag de witveldige lopers wil ruilen. Want is de loper op c8 tenslotte niet de slechte loper van zwart? Dat is natuurlijk waar, maar de zogenaamde goede loper (die van f8) doet in deze stelling nagenoeg niets. Wit heeft al zijn pionnen op de kleur van die loper waardoor die danig in zjn bewegingsvrijheid wordt beperkt. Met de ruil van de witveldige lopers heeft zwart geen loperpaar meer en kunnen zijn pionnen kwetsbaar worden.
23…h5 24. Pfe5 Pe7 25. Lxc8 Pxc8
De vraag is natuurlijk hoe goed wit hier staat en wat zijn vervolg plan moet worden. Daar heeft l’Ami een fraai antwoord op, zoals we weldra gaan zien.
26. Th3 Ld6?!
Een beetje gebaseerd op een misrekening. Eerlijk gezegd dat ik dat zwart hier verder zou gaan met 26…Pd6 aangezien hij dan in elk geval één stuk heeft wat wél goed is. Het paard zou bijvoorbeeld op veld f5 toch wat onaangenaam voor wit staan.
27. Tf3 Lxe5?!
Het is begrijpelijk dat Movsesian zich ontdoet van het ‘dooie’ stuk maar hiermee speelt hij wit flink in de kaart.
28. dxe5!
Dat zal hij niet verwacht hebben. Het idee van zwart was uiteraard dat hij na 28. Pxe5 alsnog 28…Pd6 zou spelen waarna het wel ongeveer gelijk staat.
28…Pe7 29. Tf6
De witte toren dringt nu naar binnen.
29…Pg8
“Zo, die moet terug naar huis”, zal de zwartspeler gedacht hebben. Dan kwam hij hier aardig bedrogen uit! Nu is 29…Pf5 geen optie vanwege 30. e6!
fxe6 31. Pe5 en de problemen stapelen zich op bij zwart.
30. f4!
De engines vinden dit niets, maar die kunnen ook niet op lange termijn kijken. Het kwaliteitsoffer is gevoelsmatig in orde. Of het winnend is, waag ik te betwijfelen, maar in een praktische partij valt het voor de verdediger altijd zwaar om hier tegenop te moeten treden.
30…Pxf6 31. gxf6+ Kh6
Een plaatje! Wit heeft een soort pionnenslang (e3/f4/e5/f6) die de zwarte stelling volledig in zijn greep heeft genomen. Wie zei ook weer dat dubbelpionnen slecht zijn? En een paard kan in sommige type stellingen ook sterker zijn dan een toren, zoals l’Ami hier feilloos weet aan te tonen.
32. Tc1 Tbc8
Zwart probeert hoe dan ook zijn pionnenmeerderheid op de damevleugel in beweging te krijgen.
33. Tg1
33…Tg8

De vraag is natuurlijk hoe wit reageert op 33…c5 Dit lijkt mij sowieso beter. Wit moet nu wel redelijk snel tot actie overgaan omdat zwart met …c5-c4-c3 tegenspel begint te krijgen. Een paar mogelijkheden: 34. e6 [ 34. f5 gxf5 35. Tg7 c4 36. Pf4 d4 37. Tg5 ( 37. Txf7 c3 38. bxc3 dxc3 39. Tg7 c2 40. Tg6+ Kh7 41. Tg7+ met remise.) 37…Kh7 38. Txh5+ Kg8] 34…fxe6 35. Pe5 Tg8 [ 35…Tc7?! 36. Txg6+ Kh7 37. Tg5 Kh6 38. f7 en wit heeft alle kansen aan zijn zijde.] 36. Pf7+ Kh7 37. Pg5+ en opnieuw is het eeuwig schaak.
34. Pc5!
Verhindert niet alleen …c5, maar brengt e6 in de stelling en valt ook b7 onder omstandigheden aan.
34…Tc7?!

Helemaal niet handig, want zo komt de toren op g8 ongedekt te staan. Op 34…b6 volgt 35. Pb7 maar dat is natuurlijk nog niet het einde van de wereld.
35. f5
Als dit kan, moet het ook maar meteen!
35…g5?!
Ineens gaat het hard; wits pionnen worden nu ijzersterk. De ongedekte positie van de toren op g8 is funest. Vandaar dat 35…Tcc8 misschien het beste was. Maar zo’n zet speel je niet als je net …Tc7 hebt gespeeld.
36. e6 g4 37. e7
Nu heeft wit een reus van een vrijpion. Maar wat waarschijnlijk nog erger is: de zwarte koning zit gevangen in een kooi waar hij nooit meer uit komt! Van ongeveer iets betere kansen voor wit is het oordeel van de stelling nu veranderd in ‘vrijwel gewonnen voor wit’!
37…Te8
38. Kf2

Erwin had ook even kunnen anticiperen op het laatst mogelijke tegenspel van zwart door hier 38. Tc1 te spelen, maar hij besluit om zijn eigen plan door te zetten.
38…b6 39. Pd3 c5 40. Pf4 Td7 41. Td1 d4

42. e4!
Het grappige is dat wit vooral niet moet proberen af te komen van zijn dubbelpionnen! Hiermee krijgt hij veld d5 in handen voor zijn paard en daarmee is de strijd eigenlijk wel gespeeld.
42…Kh7 43. Pd5

Ook vreselijk sterk is 43. e5! maar wat kan wit eigenlijk allemaal niet spelen hier…
43…Tb8 44. Kg3

En Movsesian kon het niet langer meer aanzien. Het is inderdaad een soort kat-en-muis geworden. Wit heeft het voor het uitzoeken hoe hij deze stelling wil winnen. Ik geef een willekeurig voorbeeld hoe wit de kroon op zijn werk kan zetten. 44. Kg3 Td6 45. Kf4 Td7 46. Pxb6 Td6 47. Pd5 Kg8 48. b4 cxb4 49. axb4 Kh7 50. Txd4 Td7 51. e5 (zie analysediagram)
En ik denk dat de bezoeker van Schaaksite hier ook genoeg heeft gezien…
1-0

Brunello, Marina – Lanchava, Tea
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 e5 4. Pf3 Pbd7 5. Lc4 Le7 6. O-O O-O 7. Te1 c6 8. a4 b6 9. b3 a6 10. Lb2 Lb7 11. Ld3 g6 12. Pb1 exd4 13. Pxd4 c5 14. Pf3 d5 15. e5 Ph5 16. Pc3 Te8 17. Lf1 Pf8 18. Dd2 Pe6 19. Tad1 Pc7 20. g3 d4 21. Pe4

21…f5?!
Nogal een tweesnijdende zet. Na 21…Pg7 staat wit hooguit een fractie beter.
22. Peg5
Wit had beter 22. exf6 Pxf6 23. Peg5 kunnen spelen. Na 23…b5 om Lc4+ uit de stelling te halen. 24. b4! is zwart zwaar in de problemen.
22…h6!
Goed gespeeld van Lanchava.
23. Lc4+ Ld5 24. Ph3 g5 25. De2
25…Pg7
Dit lokt een kansrijk stukoffer uit en zo’n buitenkansje laat de getalenteerde witspeelster zich niet ontnemen. Gek genoeg is hier 25…Lxc4 26. bxc4 [ 26. Dxc4+?! Dd5 is prima voor zwart.] 26…g4 27. Pd2 Dd7 helemaal oké voor zwart.
26. Pxd4! cxd4 27. Txd4
Nu zit zwart ineens in een heel vervelende penning.
27…Pge6
28. Txd5!
Als ze alles zo berekend heeft, heeft ze het knap gezien. Want ook het vervolg hierop moest meegenomen worden.
28…Pxd5 29. Td1 Pec7 30. Dh5!?
Dit was haar plan, maar het is de vraag of dit het sterkste is, hoewel zich grote onweersbuien boven de zwarte koningsstelling concentreren. Met 30. Lxd5+ Pxd5 31. c4 had ze ruime compensatie voor de kwaliteit gekregen.
30…Lf8!
Tea verdedigt zich bekwaam.
31. Dg6+

Objectief beter is 31. Txd5 Pxd5 32. Df3 maar dat doe je niet als je net Dh5 hebt gespeeld.
31…Lg7 32. e6

Zo heeft Brunello het voor ogen gehad, maar ondertussen heeft ze wel een volle toren geïnvesteerd in dit avontuur.
32…De7?
Ai, dat is nu jammer. Min of meer gedwongen is 32…Te7! maar dat houdt ook stand! Na 33. Lxd5 Pxd5 34. Lxg7 Txg7 35. Dxf5 wint wit het paard op d5 terug en zij heeft dan drie pionnen voor de kwaliteit. Maar omdat het paard op h3 zo slecht staat, heeft zwart vermoedelijk weinig te vrezen. Bijvoorbeeld: 35…Df6 36. Dxd5 Te8 met gelijke kansen.
33. Lxd5 Pxd5 34. Txd5 Tad8 35. Txf5
De witte aanval draait nu op volle toren. Er dreigt van alles en dat wordt de zwartspeelster nu snel te veel.
35…Tf8
36. Pxg5!
Niet alleen fraai gespeeld, maar ook de juiste weg naar de winst.
36…hxg5

Op 36…Txf5 volgt 37. Dh7+ Kf8 38. Dxf5+ Kg8 39. Dh7+ Kf8 40. Lxg7+ Dxg7 41. e7+! is uit.
37. Txg5 Td1+ 38. Kg2 Db7+ 39. Kh3 Txf2
De laatste stuiptrekkingen.
40. Dxg7+ Dxg7 41. Txg7+ Kf8 42. e7+ Ke8 43. La3
Opgegeven. Tegen de dreiging Tg8+ valt niets te doen.
1-0