Oranjeteams leveren veel strijd in slotronde

Het Europees landenkampioenschap zit er weer op. De heren behaalden een mooie zege op het sterke Slovenië, ondanks een van de zeldzame nederlagen van Anish Giri. De dames gingen helaas ten onder omdat Zhaoqin Peng blunderde in gewonnen stelling.

Het werd een enerverend gevecht dat Nederland leverde tegen Slovenië. Al spoedig werd duidelijk dat Giri in de problemen was aan het eerste bord maar dat Erwin l’Ami met sterk openingsspel een veelbelovende stelling had weten te bereiken. Opmerkelijke overeenkomst in beide partijen was dat een wit paard op d6 (ook wel een octopus genoemd) de stelling in zijn greep had. De stellingen bij Benjamin Bok en Jorden van Foreest waren volkomen in evenwicht en zouden dat ook heel lang blijven.

Het was L’Ami die korte metten maakte met zijn tegenstander en met een mooie slotzet de 1-0 binnentikte. Anish zat ondertussen te zweten in een eindspel met ongelijke lopers maar wel met twee pionnen minder. Benjamin was ondertussen remise overeengekomen en Jorden stond tijdelijk een pion achter in een eindspel van toren plus paard tegen toren plus loper, maar zijn stukken waren wel heel actief.
Bij Giri werd het een wedloop die beslecht werd in wits voordeel. Het eindigde in een curieuze stelling waarin wit twee dames en één pion had tegen één dame, een loper en twee pionnen. De dames waren natuurlijk veel te sterk en even later moest onze kopman zijn eerste nul accepteren.
Ondertussen had Jorden puur op vechtlust water uit een steen geperst en had zowaar voordeel weten te bereiken. De torens werden geruild en met een pluspionnetje kreeg hij prima winstkansen, die hij zowaar ook nog in winst wist om te zetten. Prachtig gedaan, want door deze overwinning eindigde hij zelf niet alleen op een mooie score (die hem en passant ook een bronzen bordmedaille op bord 5 opleverde), maar ook schoof Nederland in het klassement een paar plaatsjes naar boven.

De persoonlijke uitslagen:

De stand na de laatste ronde:

De persoonlijke resultaten:

Damesteam
Het damesteam had opnieuw een pittige tegenstander, maar de perspectieven na een uurtje of twee spelen waren positief. Zhaoqin Peng was bezig met aanvalsspel op de koningsvleugel van haar tegenstander, terwijl bij de andere drie niet veel aan de hand leek. Op een gegeven moment was het echter Iozefina Paulet die met zwart in een zwaar loopgravenduel dat afkomstig was uit de Franse opening, vreselijk misgreep. Zij liet plotseling een combinatie toe, die haar ongeveer gelijke stelling deed veranderen in totaal verloren. De tegenstander offerde zich door de zwarte pionnenketen heen en slaagde erin om een gevaarlijke aanval tegen de zwarte koning op touw te zetten. Dat kostte haar teveel materiaal waardoor zij het punt aan de tegenstander moest laten. Inmiddels was al wel duidelijk dat Anne een duidelijk beter eindspel had bereikt en na een flinke afwikkeling heel goede winstkansen had. Peng had inmiddels een pion buitgemaakt, maar wat belangrijker was: in een stelling met zware stukken en ongelijke lopers, was haar loper veel sterker dan de zwarte en zou het slechts een kwestie van tijd worden om dit voordeel te verzilveren. Maar net op het moment dat ze de partij kon winnen, schoot er een vreselijke blunder uit haar vingers en die kostte ineens een vol punt. Dat was een enorme tegenvaller, want ondertussen was het lichte voordeel dat wit had in de partij van Lanchava in remise verzand en daarmee stond de nederlaag al vast. Aan Anne de taak om in elk geval de eer te redden en dat werd nog een hele klus. Ze loodste haar pluspion, een verre a-pion keurig naar de overkant en toen moest wit daar een stuk voor geven. Opgave, zou je zeggen, maar nee hoor. Met drie tegen drie pionnen op één vleugel en een vol stuk minder ging de witspeler toch nog door. En misschien niet ten onrechte, want het was allemaal niet zo eenvoudig. Uiteindelijk werden er maar liefst vier pionnen geruild en kon de tegenstander ook haar paard tegen de laatste zwarte pion geven. Wit had nu alleen nog een pion en zwart een loper een paard. Hoe je moet mat zetten met loper en paard weet niet iedereen (voor degene die het graag willen weten, kijk even naar een van mijn rubrieken “eindspelfinesses” waarin ik dit eindspel behandel), maar Anne deed het op originele wijze. Kortom, naspelen deze partij!

De persoonlijke uitslagen:

De stand na de laatste ronde:

De persoonlijke resultaten:

Partijen en fragmenten

Lenic, Luka – Giri, Anish

De tegenstander wikkelde met twee pionnen meer af naar een eindspel met ongelijke lopers. Maar het werd nog een spannende wedloop.
64. b5 Kg3 65. Lh1 Kf2 66. b6 Kg1 67. a7 Kxh1 68. a8=D Kg2 69. b7 h1=D 70. b8=D
Zeer curieus: er staan drie dames op het bord. De stelling is natuurlijk verloren voor zwart.
70…Lf4 71. Dc8 Dc1+ 72. Kd7 Dd2+ 73. Ke8 g5
Heel gek: zwart heeft alles gedekt gezet en hij staat met zijn koning middenin de witte gelederen. Wit moet nu aantonen dat een dame sterker is dan een loper…
74. Dg4+ Kf2 75. Da1!
Tja, dat ging dan toch ineens hard. Een mogelijke matvoering gaat dan zo: 75. Da1! Ke3 76. Dgg1+ Kxf3 77. Dh1+ Kg4 78. Dag1+ Lg3 79. De4+ Df4 80. Dd1+ Kh3 81. Deh1+ Lh2 82. Dh5+ Dh4 83. Df1+ Kg3 84. Dhf3#
1-0

L’Ami, Erwin – Pavasovic, Dusko
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c6 4. e4 dxe4 5. Pxe4 Lb4+ 6. Pc3 c5 7. a3 La5 8. Le3 Pf6 9. Pge2 cxd4 10. Dxd4 Dxd4 11. Pxd4 Pg4

Het lijkt slim wat zwart hier speelt, want de zwartveldige loper kan wit niet missen. Dus is
12. Ld2
min of meer gedwongen. Maar wat heeft wit dan gepland op
12…Lb6 13. Pdb5!
Inderdaad! Hij laat pion f2 gewoon van het bord halen…
13…O-O
13…Pxf2 faalt op 14. Pa4! Pxh1 15. Pxb6 axb6 16. Pc7+;
13…Lxf2+ is ook niet best na 14. Ke2 Lb6 15. c5 Ld8 16. Pd6+ Kd7 17. Pxf7 en wit staat heel goed. Knap berekend allemaal van Erwin.
14. Le2 Pf6
14…Pxf2 15. Tf1 is ook duidelijk beter voor wit omdat twee stukken beter zijn dan een toren en een pion in het middenspel.
15. c5 Ld8 16. O-O Ld7 17. Tfd1 a6 18. Pd6
Een octopus!
18…Lc6 19. b4 b6 20. cxb6 Lxb6 21. Lf4 Pbd7 22. Tac1 e5 23. Lg3 g6
24. Lc4
24…Ld4?
Zwart ziet het niet meer en hij wordt nu uitgeteld. 24…Kg7 was beter.
25. Pe2
Wit zorgt ervoor dat de zwarte stukken flink in de problemen komen. 25. Lb3! was zo mogelijk nog sterker.
25…La4 26. Td2 Lb6 27. Pc3 Lc6 28. Pd1 La4 29. Pb2 Lb5 30. Lb3 Ld4 31. a4 Lxb2 32. Txb2 Ld3 33. f3 Tab8 34. Tc6 g5 35. La2 Kg7 36. Tb3 Lg6 37. Txa6
Het heeft hem een cruciale pion opgeleverd en daarmee is de partij in feite beslist. Wit wikkelt vervolgens keurig af naar winst.
37…Pd5 38. Ta7 Pxb4 39. Txd7 Pxa2 40. Lxe5+ Kg8
41. Pxf7!
Nog een mooie slotzet.
1-0

Efroimski, Marsel – Haast, Anne

Met hard werken heeft Anne een pion gewonnen en dat is de mooie a-pion. Die moet het werk doen.
39. Kg2 a5
Hij gaat direct naar voren.
40. Kf3 a4 41. Pe7 Pe4 42. Pd5 Ld6!
Goed gezien, de loper verdrijft de andere van het blokkadeveld, waardoor de pion weer naar voren gestuwd kan worden.
43. Lc1
Na loperruil met 43. Lxd6 Pxd6 44. Pc3 a3 krijgt zwart het ideale eindspel van een randpion tegen een paard.
43…a3 44. Ke3
44…Lf8
De loper streeft naar g7 waar hij de pion dadelijk mee naar de overkant kan loodsen.
Ze had ook meteen 44…a2 kunnen spelen. Een mogelijk vervolg is dan 45. Lb2 Ke6 [45…Lf8 46. Kd3 Lg7 47. Kc2 a1=D 48. Lxa1 Lxa1] 46. Kd4 Lc5+ 47. Kc4 Lg1.
45. Lxa3
Ze besluit om maar meteen een stuk te geven voor deze sterke a-pion. Dat betekent dat zwart nu een vol stuk meer moet gaan uitbuiten, met pionnen op één vleugel. Dat is natuurlijk gewonnen, maar moet nog steeds nauwkeurig afgespeeld worden.
45…Lxa3 46. Kf3 Pf6 47. Pe3 Lc5 48. Pc4 Ld4 49. h3
49…h5
Heel verstandig: wit is erbij gebaat om pionnen te ruilen, zwart moet zoveel mogelijk pionnen op het bord zien te houden. Na de ruil van een licht stuk zou zwarts taak aanzienlijk verlicht worden.
50. Pd6+ Ke6 51. Pc4 Kd5 52. Pd2 Lc3 53. Pf1 Kd4 54. Pe3
54…h4
Enigszins verbazingwekkend, maar het plan van zwart blijkt te werken. Je zou hier een zet als 54…Kd3 verwachten. Het paard kan nog steeds nergens naartoe en zwart kan zo de opstelling van zijn koning verbeteren.
55. Pg2
Ze zal gekeken hebben naar 55. g4 Dat wint inderdaad simpel na 55…Ld2 56. Pg2 fxg4+ 57. hxg4 h3 58. Ph4 h2 59. Kg2 Lxf4 60. Pxg6 Lg3! 61. Pe7 Lc7 62. Pf5+ Kd3 63. g5 Pg4 gevolgd door …Pf2.
55…hxg3 56. Ph4
56. Kxg3 Ke4 is ook meteen klaar.
56…Ph5
Iets duidelijker is 56…Pd5 57. Pxg6 Le1
57. Pxg6
57…g2!
Had ik gezegd dat pionnenruil niet gunstig is? Dan moet ik mijn woorden hier intrekken… Het is in dit geval de eenvoudigste weg naar de winst. De positie van de zwarte koning is van het allerhoogste belang.
58. Kxg2 Ke4 59. Pe7 Pxf4+ 60. Kf1
60…Lb4
Slim gespeeld! Als ze hier 60…Pxh3 had gespeeld, had ze nu het mat zetten met loper en paard mogen bewijzen. Als u het wilt weten: kijk even naar mijn rubriek “Eindspelfinesses” waarin ik uitleg hoe dat systematisch gedaan kan worden. 61. Pxf5 Kxf5
61. Pxf5
Daar was het de witspeler om te doen: even laten aantonen dat de tegenstander weet hoe je iemand met paard+loper kunt mat zetten.
61…Kxf5 62. Kf2 Lf8
Anne laat de witte pion gewoon op het bord. Dat is om twee redenen heel verstandig. Pas als die eraf is treedt de 50-zetten-regel in werking. Dat geeft haar meer tijd. En de andere reden zien we in de partij!
63. Kf3 Lh6
Hier moet de loper staan, want dat blokkeert de pion.
64. h4 Pd3 65. h5 Pc1 66. Kf2 Ke4 67. Kg3
De witte koning blijft in de hoek die niet de kleur van de loper heeft. Daarin kan hij in principe niet mat gezet worden.
67…Pd3 68. Kg4 Pe5+ 69. Kg3 Ke3 70. Kg2 Pg4 71. Kg3 Pf6 72. Kg2 Pe4
Ze manoeuvreert het paard heel handig!
73. Kf1 Kd2 74. Kg1 Ke1 75. Kg2 Ke2
Zo wordt de gevangenis van de witte koning steeds kleiner gemaakt.
76. Kg1 Pd2 77. Kg2
77…Pf1
Het grappige is dat de zwarte koning dat inderdaad samen met het paard voor elkaar kan krijgen. Voor degenen die nog ooit met twee paarden tegen een pion moeten gaan mat zetten: dit mechanisme helpt daar ook!
78. Kh1 Kf3 79. Kg1 Pg3 80. Kh2 Pe2 81. Kh1 Kf2 82. Kh2 Pg1
Zo is de witte koning op maximaal twee velden gezet.
83. Kh1
En nu krijgen we eindelijk te zien waarom Anne die witte pion in leven heeft gelaten. Ze zet de koning van de tegenstander als het ware pat, waarna die moet gaan lopen met de pion. Dan moet het paard op tijd mat gaan geven als de pion aan de overkant is gekomen.
83…Lf4! 84. h6 Kf1 85. h7 Ph3
En nu gaf de tegenstander op. Dat is nou ook flauw. Laat dan toch nog even het mat toe met 85…Ph3 86. h8=D Pf2#.
0-1

Peng, Zhaoqin – Shvayger, Yuliya

Wit staat natuurlijk op winst. Behalve de pion voorsprong heeft zij een geweldige aanval tegen de zwarte koning. De witte loper op b2 is een monster. De vraag is natuurlijk hoe wit dit het beste kan aanpakken.
32. Tc7
Ruim voldoende voor de winst, maar er ligt een gevaar op de loer.
Heel sterk was 32. Dd4! Kf8 [32…Kh7 33. Dc3 Met de dodelijke dreiging Tc7. Bijvoorbeeld: 33…Ld7 34. Tc7 De7 35. Dd4 Td8 36. b5 Df7 37. Txa7 De7 38. Kh2 Df7 39. Dd6 (zie analysediagram)
en omdat zwart niets kan doen, is het uit.] 33. Tc6 Te6 34. Dh8+ Ke7 35. Tc7+ en het is zelfs mat in twee: 35…Kd6 36. Dd8+ Dd7 37. Dxd7#
32…Te7
33. Dd4??
Helaas, helaas… Een afschuwelijke blunder die niet alleen de winst weggeeft, maar ook de partij kost. Toch kan ik me voorstellen hoe zo’n fout tot stand komt. De witte dame stond een hele tijd op f4 waardoor er geen schaakjes door zwart mogelijk zijn op de diagonaal b8-h2. Daarbij staat er ook een zwarte toren op e7 tussen waardoor de zet …Df7xc7 wat uit het vizier is geraakt. De beste zet was nu 33. Dd6! om na 33…Txc7 34. Dd8+ Df8 35. Dxc7 te kunnen spelen. Wit plukt de zwarte pionnen op de damevleugel van het bord omdat zwart totaal niets kan doen.
33…Te1+! 34. Kh2 Dxc7+
En zwart slaat een volle toren met schaak.
35. f4 Kf8 36. Dh8+ Ke7 37. Dg7+ Kd8 38. Df8+ Kd7
Zwart kon het nog fout doen met 38…Te8? want dan zou wit een toren terugwinnen met 39. Lf6+ Kd7 40. Df7+
39. Le5 Txe5 0-1

Gutmakher, Olga – Paulet, Iozefina

25…Ld7?
Paulet overziet een tactische grap. Na 25…Lc6 is er weinig aan de hand.
26. Pxc4!
Ineens stort het bouwwerk van zwart ineen.
26…dxc4
27. Lxb7+ Kb8
28. Lxa6+
28. Lf3+ Kc8 29. Txc4 Lb5 30. Tc5 was waarschijnlijk nog overtuigender.
28…Ka8 29. Lb7+ Kb8 30. Le4+ Kc8 31. Tab1 Lb5 32. a4 La6
33. d5!
Knap gezien van de witspeelster. Wit breekt nu definitief door. Ze opent alle lijnen en diagonalen tegen de zwarte koning. Er is geen redden meer aan.
33…Pcxd5 34. Lb6 Pxb6
35. Txb6 Td8 36. Df2
Goed genoeg. Ze verzuimt nu met 36. Tb8+ de partij onmiddellijk te beëindigen. 36…Kc7 37. De3 en de dame valt op a7 binnen.
36…Kd7 37. Td6+ Ke8 38. Da7
Wit wint materiaal en daarna is het voorbij.
38…Pc8 39. Dxa6 Dxa6 40. Txa6 g5 41. Tc6 gxf4 42. Txc4 f5 43. Lf3 h5 44. Tb7 Pe7 45. Tcc7 Th7 46. a5 h4 47. h3 Kf8 48. a6 1-0