Eindelijk een beslissing!

Het blijft remises regenen in het negende Londen Classic. Nadat in de eerste twee ronden alles in een puntendeling was geëindigd, kwamen daar in de derde ronde opnieuw vijf remises bij. Dat had zomaar anders kunnen zijn als de Rus Karjakin het remise-aanbod van Aronian niet aangenomen had maar in plaats daarvan had weten te profiteren van de enorme blunder die de Armeniër had begaan.

Dat gebeurde niet maar ook de vierde ronde slaagden de spelers er – ondanks hun goede wil – niet in om het evenwicht te verbreken. Tenminste in vier van de vijf partijen.

Naar verluidt heeft men het in het perscentrum in Londen over de ‘remisedood’ van ons schaakspel. Als de spelers zo sterk zijn als hier het geval is, wordt het evenwicht niet of nauwelijks verbroken. Men heeft daar ook van gesproken in de tijd van Capablanca. Het was de Cubaanse wereldkampioen zelf die suggesties deed om iets aan de spelregels te veranderen, omdat volgens hem het spel een langzame remisedood zou sterven. Gelukkig bleek ons eeuwenoude spel tegen dit alles bestand. Zelfs Bobby Fischer, die de perfectie zelve nastreefde, deed aanbevelingen om bijvoorbeeld de beginstelling aan te passen. Maar ook in onze tijd, waarin Magnus Carlsen zo succesvol is, zien we bij de meeste toptoernooien relatief veel partijen in een beslissing eindigen. Dat het in Londen even anders is, daar zouden deze criticasters zich geen zorgen over hoeven te maken. Het schaakspel leeft meer dan ooit tevoren, we worden verwend met livestreams, interviews, uitvoerige analyses.

En gelukkig kwam daar in de vierde ronde eindelijk een partij tot een beslissing. In een scherpe Siciliaan slaagde de Amerikaan Caruana erin om met zwart zijn Russische tegenstander Karjakin te overmeesteren. Karjakin verkeek zich op een scherpe afwikkeling in het centrum waarin Caruana aan het eind een fraaie tussenzet had gepland. Ineens was alle muziek uit de stelling bij wit en stond zwart niet alleen materiaal voor maar ook het centrum. Daar wist de zwartspeler wel raad mee. Op een kleine aarzeling na, speelde hij vrijwel allemaal krachtzetten en daarmee kwam dan toch eindelijk de eerste partij tot een zege. Heel zuur voor de man, die na de derde ronde zomaar op plus één had kunnen staan. Die staat nu na vier ronden op min één.

Ondanks het feit dat alle partijen in de derde ronde in remise eindigden, viel er toch het nodige te genieten. Ik heb een aantal partijen, waarin wat aardigs te zien was, van wat licht commentaar voorzien.

De uitslagen uit de ronden drie en vier:

Het is duidelijk dat Caruana nu alleen aan kop gaat en dat Karjakin alleen onderaan staat.

 

ANALYES EN COMMENTAAR

 

Carlsen, M. – Anand, V.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Lg2 dxc4 5. Pf3 c5 6. O-O Pc6 7. Pa3 cxd4 8. Pxc4 Lc5 9. b3 De7 10. Pfe5 Pxe5 11. Pxe5 Pd7 12. Lf4 O-O 13. Tc1 Td8 14. Pd3 Lb6 15. Lc7 Te8 16. Dc2 e5 17. Tfd1 Pf8 18. a4 Lg4 19. Lxb6 axb6 20. h3 Tac8 21. Dd2 Le6 21…Lh5 22. Pxe5 Txc1 23. Txc1 Lxb3 24. Pf3 Lxa4
24…Dxe2 25. Dxe2 Txe2 26. Pxd4 Tb2 27. Pxb3 Txb3 28. Tc7
25. Pxd4 Pe6 26. Pf5 Df6 27. Pe3 Dd4 28. Da2

28…Pc5 29. Tc4 Lb3 30. Txd4 Lxa2 31. Tb4 Te6
31…Te6 32. Lxb7 En nu staat het toch echt helemaal gelijk.
½ – ½

Nakamura, Hi – So, W.
1. c4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 e6 6. e4 Lb4 7. Pxc6 bxc6 8. Ld3 e5 9. O-O O-O 10. Le3 d5 11. exd5 Lxc3 12. bxc3 cxd5 13. Lg5 dxc4 14. Lxc4

14…Dc7 15. Lxf6 Dxc4 16. Lxe5
Hier heeft wit een pluspion maar So heeft zich bewust op deze stelling ingelaten. Door de aanwezigheid van ongelijke lopers, heeft wit nauwelijks serieuze winstkansen en dat wordt in de partij ook door de zwartspeler uitstekend aangetoond.
16…Lf5 17. Ld4 Tfe8 18. Dc1 h6 19. Df4 Lg6 20. Dg3
Wit zit een beetje met de zwakte van zijn a-pion. In het inlassen van 20. a4 a5 is niet in wits voordeel.
20…Kh7 21. h4
21…f6
Het is een basisregel om de pionnen op de andere kleur dan die van de loper. Daarmee wordt de eigen loper beter en die van de tegenstander ingeperkt.
22. Tfd1 Te7 23. Td2 Tae8 24. f3
Wit doet hetzelfde maar hij kan niet voorkomen dat zwart te actief wordt.
24…Te2 25. Txe2 Txe2 26. a3 Db3 27. Te1 Txe1+ 28. Dxe1 Dxa3 29. c4 Dd3 30. Lxa7 Dxc4 31. Lf2 ½ – ½

Aronian, L. – Karjakin, Sergey
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 Lb4+ 4. Ld2 Le7 5. Lg2 d5 6. Pf3 O-O 7. O-O Pbd7 8. Pa3 c6 9. Tc1 Pe4 10. Le3 f5 11. Tc2 a5 12. Dc1 Lf6 13. Td1 g5 14. Pb1 Tf7 15. Pc3 Tg7 16. Pe1 Pd6

17. b3
Aronian offert zomaar een pionnetje.
17…dxc4 18. Pa4 cxb3 19. axb3 Pb5 20. Pd3
En om compensatie te zoeken, gaat er nog een de mist in…
20…De8
Heel timide, hij neemt de handschoen niet op. Waarom sloeg Karjakin deze er ook niet af? 20…Pxd4 Na 21. Lxd4 Lxd4 22. e3 [22. Tcd2 De7 23. e3 La7] 22…La7 23. Pe5 Df6 24. Pc4 zie is wat vage compensatie voor wit, maar het lijkt me eigenlijk niet voldoende. Blijkbaar mag Aronian het nodige offeren omdat zijn tegenstanders hem op zijn woord geloven!
21. Pe5
Dan offert Aronian hem maar zo!
21…f4
Aardig gevonden van Karjakin. Nu is 21…Pxe5?! 22. dxe5 Lxe5 23. Pb6 Tb8 24. Lxg5 inderdaad beter voor wit.
22. gxf4 gxf4 23. Lxf4
23…Pxd4!?
Dat was de pointe.
24. Txd4 Pxe5 25. Td1 Dg6
Nog altijd heeft zwart een pionnetje meer en hij dreigt zowaar mat in één!
26. Lg3 h5 27. Pb6 Tb8 28. Tcd2 Pf7 29. Dc5 e5
30. Dc4
Haalt de dreiging …h4 uit de stelling. Hij versmaadt pion a5 vanwege 30. Dxa5?! Le6! [Niet 30…h4?? 31. Da7 en wit wint.] 31. Pd7 [31. h4?? Lxh4] 31…Lxd7 32. Txd7 h4 en zwart komt materiaal voor.
30…Kh8 31. h4
31. Pxc8 Txc8 32. Td7 lag meer voor de hand.
31…Lf5 32. Pd7 Tbg8
33. Kh1??
Aronian speelde deze zet en liet hem vergezeld gaan van een remise-aanbod. Karjakin, die in tijdnood was, nam het aanbod aan. Wit had hier sowieso het paard voor de zwartveldige loper moeten geven. 33. Pxf6 Maar na 33…Dxf6 blijft hij onprettig staan. De Armeniër had hier zomaar kunnen verliezen als zwart 33. Kh1?? nu het bepaald niet eenvoudige 33…Le7! had gevonden. De loper onttrekt zich aan de ruil van het paard en dan komt straks …Lxh4 in de stelling te zitten. De dame is namelijk gebonden aan de dekking van h4 en die kan op een goed moment verjaagd worden met …b7-b5 of nog beter: zwart staat klaar voor …e5-e4 waarna ook de dekking van h4 wegvalt. Men kan zich afvragen hoe ernstig dit allemaal is als wit bijvoorbeeld kiest voor het passieve 34. Tg1 om Lg2 te dekken. Zwart antwoordt dan heel sterk met 34…e4 en nu bijvoorbeeld 35. e3 Dg4 en pion h4 valt waarna het gedaan is met de witte koningsstelling.
½ – ½

 

Adams, Mi – Vachier Lagrave, M.
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. a4 Pgf6 5. Pc3 a6 6. Lc4 Da5 7. Ta3 e6 8. O-O Le7 9. Te1 O-O 10. d3 Dc7 11. a5 b5 12. axb6 Pxb6 13. e5 dxe5 14. Pxe5 Ld6 15. Lf4 Pxc4 16. dxc4 Lb7 17. Lg3 Tad8 18. De2 Tfe8 19. Taa1 Pe4 20. Pxe4 Lxe5 21. Dh5 Lxg3 22. hxg3 Lxe4 23. Txe4 Db7 24. Tee1 Dxb2 25. Dxc5 Tc8 26. Da3 Dxa3 27. Txa3 Txc4 28. Txa6 Txc2

Een toreneindspel van vier tegen drie pionnen op dezelfde vleugel. Dat is in de regel remise, maar hier zijn drie omstandigheden waardoor MVL zich genoodzaakt ziet om op winst te spelen:
– wit heeft een ongunstige dubbelpion
– het is een dubbeltoreneindspel, waardoor er meer spel mogelijk is
– hij heeft een hogere rating 😊…
29. g4!
Adams toont er verstand van te hebben. Als hij …h7-h5 toelaat, komt hij later met minder ruimte te zitten.
29…Tb8 30. Tea1 Tcc8
Zwart verhindert dat er een toren geruild kan worden, maar hij verlaat daarmee wel de tweede rij.
31. Ta7 g6 32. Kh2 Tc4 33. T1a4
Tja en nu moet er toch een toren geruild worden anders blijft wit hem over de a-lijn achtervolgen.
33…Txa4 34. Txa4 Tb5 35. Kg3 Kg7 36. Ta7 h5
Daarmee ruilt hij toch die dubbelpion af en worden de winstkansen aardig gereduceerd. Volgens de theorie biedt drie tegen twee nauwelijks serieuze winstkansen. Maar het is natuurlijk zijn goed recht om het te proberen.
37. gxh5 Txh5 38. Kf3 Tf5+ 39. Ke3 Tb5 40. g4 Tb3+ 41. Kf4 Tb4+ 42. Kg3 g5 43. f3 Kg6 44. Tc7 Tb6 45. Ta7 Td6 46. Tc7 f5
De enige poging om verder te komen, maar er gaat nog meer van het bord.
47. gxf5+ exf5 48. Tc2 Td3 49. Kf2 Ta3 50. Tb2 Kh5 51. Kg2 Kh4 52. Tb4+ f4 53. Tb2 g4
Zo ontstaat het eindspel van toren plus pion tegen toren. Zwart houdt de mooie f-pion over, maar het is en het blijft remise.
54. fxg4 Kxg4 55. Kf2
Wit blijft op de tweede rij staan, maar daar weet MVL wel wat op:
55…Th3 56. Kg2 f3+ 57. Kg1 Kg3
Het lijkt alsof zwart iets bereikt heeft maar het is uiterlijke schijn.
58. Tg2+!
Toch leuk als een partij zo eindigt!
58…fxg2 pat! ½ – ½

Karjakin, Sergey – Caruana, Fabiano
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le3 a6 7. Df3

Een relatief nieuwe zet waarmee wit aardig succesvol is. Een mooie partij hiermee is Wei Yi – Anne Haast, Wijk aan Zee 2015. Karjakin heeft het systeem redelijk vast op zijn repertoire staan, dus Caruana wist wat hem te doen stond. 7. Ld3 is de oude zet.
7…Pe5 8. Dg3 b5
Nog pas één keer eerder gespeeld in een partij Gorovets-Drozdowski, in november van dit jaar. 8…h5 is hier de ‘standaardreactie’. Giri verloor er met zwart mee van Karjakin in 2014.
9. O-O-O
Nieuw, maar met een zetverwisseling komt er een bekende stelling op het bord: De witspeler daar koos voor 9. Lf4 en hij won later, maar Caruana zal daar ongetwijfeld iets in gevonden hebben. Het vervolg van bovengenoemde partij was heel interessant: 9…d6 10. Lxb5+ axb5 11. Pdxb5 Db8 12. O-O-O Pf6 Hier blijkt dat, met een zetverwisseling, ook Morozevich-Bukavshin, 2015 hiermee gespeeld is. 13. Pxd6+ Lxd6 14. Dxg7 Tg8 15. Dxf6.
9…Pf6 10. f4 Peg4 11. Lg1
11. e5 was Vachier-Lagrave-Grischuk, 2017 een partij die door zwart gewonnen werd.
11…h5 12. e5 b4 13. Pa4 Pd5 14. Pb3
Ook in Nepomniachtchi-Wang, 2014 is deze stelling op het bord geweest.
14…Lb7 15. Pac5
15…Lc6
Dit is dan wel een nieuwe zet. Wang speelde 15…Tc8
16. Pe4
De vraag rijst of 16. Pxa6 had gekund. Zwart antwoordt dan met 16…Dc8 waarna hij weldra pion a2 zal terugwinnen en hij doet volop mee.
16…f5
17. h3?
Dit lijkt me een lelijke misrekening van Karjakin. 17. exf6 lijkt de aangewezen zet.
17…h4!
Caruana profiteert.
18. De1 fxe4 19. hxg4 Pxf4 20. Txh4 Txh4 21. Dxh4 Dxe5
Ik weet niet precies wat Karjakin zich van deze stelling heeft voorgesteld, maar hij is de invloed over het centrum volledig kwijtgeraakt. Natuurlijk staat de zwarte koning redelijk onveilig, maar daar heeft de Amerikaan een oplossing voor.
22. Ld4 Pg6!
Een mooie tussenzet die een einde maakt aan wits kortstondige initiatief. 22…Dc7?! zou vermoedelijk verliezen na 23. g3! Pd5 24. Dh5+ Ke7 25. Lc4 met de bedoeling Tf1 pakt verkeerd uit voor zwart.
23. Dh3
Hier staat de dame niet fraai. 23. De1 Dc7 24. Kb1 is wat beter voor zwart, maar de schade blijft hier misschien beperkt voor wit.
23…Dg5+ 24. Kb1
24…Ld5?!
Een lichte aarzeling, waarna wit opnieuw de schade beperkt kan houden. Nu had zwart met 24…a5! het initiatief op harde wijze naar zich toe kunnen trekken.
25. Lg1?!
Hij maakt veld d4 vrij voor het paard, maar zijn loper komt dan niet goed te staan op g1. Aangewezen was nu 25. Pd2! om het paard om te spelen naar betere velden. 25…a5 26. Pc4 lijkt redelijk speelbaar voor wit.
25…Le7 26. g3 Pe5 27. Le2 Pf3
Zwart heeft in no-time de stelling volledig naar zijn hand gezet. Al het tegenspel is verdwenen en wit staat nu domweg materiaal achter, terwijl hij het centrum ook aan de tegenstander moet laten.
28. Lxf3 exf3 29. Ld4 Kf7 30. Pc1 d6 31. Pd3 e5 32. Lf2
32…Le6!
Caruana bekommert zich niet om pion b4.
33. Pxb4 e4
Van die vrijpionnen moet het komen bij zwart! Nog overtuigender was waarschijnlijk 33…Dxg4!
34. Dh1 Tc8 35. Pxa6
Zwart heeft de pionnen op de damevleugel opgeofferd om alles op zijn centrumpionnen te zetten. Dat heeft hij goed beoordeeld want zijn stukken doen allemaal volop mee in de strijd die hierna een heel ongelijke lijkt te worden.
35…Da5!
Dit een zeer geraffineerd plan. het paard is ingesloten, dus wit moet zich nu op een eindspel inlaten, dat hij niet gaat redden. Zelfs een verdedigingskunstenaar als Karjakin niet…
36. Dh5+ Dxh5 37. gxh5
37…Lg5!
Allemaal rake klappen. Ook pion d6 is niet belangrijk; als zwart …e4-e3 maar er doorheen kan pompen!
38. Te1 Lc4
Het is begrijpelijk dat hij geen 38…Ld2 speelt hier. Maar na 39. Txe4 Lf5! had wit gevoeglijk op kunnen geven. Bijvoorbeeld: 40. Te1 Txc2 41. Ka1 Lxe1 en het is gedaan.
39. Pb4 Te8
Ook nu kon 39…e3!? op tactische wijze: 40. Lxe3 Te8 41. Lf2 Txe1+ 42. Lxe1 Ld2! en wit wint.
40. Te3
Uiteraard offert hij een kwaliteit om een poging te doen de pionnen te blokkeren. Maar Caruana lacht daarom.
40…Lxe3 41. Lxe3 Te5 42. g4
42…Tg5!
Mooi gezien. Na 42…Tg5 43. Lxg5 f2 komt er eentje aan de overkant en anders valt alles zo’n beetje van het bord.
0-1

 

(Foto’s zijn allemaal screenshots van de livestream)