Schaakrubrieken weekend 13 januari 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een hartstochtelijk dammer
Toen ik vorige week schreef over de hartverwarmende blijdschap van Anand na zijn overwinning bij het WK rapidschaak, moest ik denken aan zijn voorganger Vasili Ivantsjoek, die heel anders reageerde. Het was een van de grappigste schaakscènes van 2016, die op YouTube is terug te zien. Ivantsjoek was in Doha wereldkampioen rapid geworden. Als de prijsuitreiking begint, zie je hem verdiept in een partijtje dammen tegen de Georgiër Baadur Jobava. Omdat er kennelijk geen damschijven beschikbaar waren, gebruikten ze schaakpionnen op een schaakbord, dus ze zullen waarschijnlijk niet het internationale damspel hebben gespeeld, maar sjasjki, het Russische dammen op een bord van 8×8. Als zijn naam wordt omgeroepen lijkt Ivantsjoek met tegenzin te beseffen dat hij eigenlijk bij een schaaktoernooi is. De klok wordt stilgezet en hij rent naar het podium, waar de nummers twee en drie, Alexander Grisjtsjoek en Magnus Carlsen, lachend op hem wachten. Ivantsjoek krijgt een medaille en een boeket bloemen, waar hij even aan ruikt. Hij is duidelijk diep in gedachten verzonke n . Waarover hij op het podium heeft nagedacht, wordt even later duidelijk, als hij terug is gerend naar zijn bord om het damvluggertje te hervatten. Hij offert twee schijven, wint er drie terug en haalt een dam. Jobava beseft dat Ivantsjoek op het podium alles heeft uitgerekend en geeft de partij met een uitbundige schaterlach op. Schakers die de beelden zagen, drukten de eigenzinnige Ivantsjoek aan hun hart. Wie anders dan deze hartstochtelijke speler zou een damvluggertje dat nog aan de gang was, belangrijker vinden dan een schaakwereldkampioenschap dat al voorbij was? Voor Nederlandse schakers begint het nieuwe jaar altijd stralend aan het eind van de tweede week van januari, als het Tata Steel-toernooi in Wijk aan Zee begint. ‘De zon en de zee springen bliksemend open, waaiers van vuur en zij.’ Die ‘z i j’ is voor ons niet de blonde vrouw die de dichter Marsman meevoerde, maar de schaakgodin Caïssa, voor wie de komende twee weken de 80ste editie van het mooiste toernooi ter wereld zal worden opgevoerd. Voordat de ernst van Tata komt, nu nog even een lichtzinnig vluggertje van Jobava. Zijn tegenstander Ponomariov werd in 2002 wereldkampioen van de FIDE doordat hij Ivantsjoek in de finale versloeg.
Baadur Jobava-Roeslan Ponomariov, World Blitz Riyad 2017
1. b3 Pf6 2. Lb2 e6 3. g3 d5 4. Lg2 Le7 5. Pf3 0-0 6. c4 b6 7. cxd5 exd5 8. 0-0 Lb7 9. d4 Pa6 10. Pbd2 c5 11. Pe5 Pc7 12. Pdf3 Pe6 13. Lh3 Nu zou het na bijvoorbeeld 13…Ld6 ongeveer gelijk staan. 13 …Pe4 Maar de oud-wereldkampioen is slordig. 14. Pxf7 Kxf7 Hij moet het stukoffer wel aannemen. Gewoon doorspelen met een belangrijke pion minder komt in een vluggertje niet in aanmerking. 15. Pe5+ Kf6 16. dxc5 Opent de diagonaal van Lb2 en dreigt daardoor damewinst. 16…d4 17. c6 Kxe5 De enige manier om nog tegenstand te bieden was 17…Lc8. Wit heeft dan verschillende veelbelovende aanvalszetten, maar helemaal duidelijk is het niet.
Partij in de viewer:
Reden voor zelfvertrouwen, maar toch bescheiden
De kans is groot dat een van de deelnemers aan het Tata toernooi in het najaar de uitdager van Magnus Carlsen en dus mogelijk de volgende wereldkampioen zal zijn. Voor Caruana, Mamedjarov, So, Kramnik en Karjakin is Wijk aan Zee de laatste praktische test voor het kandidatentoernooi in Berlijn. De drie andere kandidaten zijn om verschillende redenen niet uitgenodigd. Aronian was te duur, Grisjoek vindt dat het toernooi te lang duurt en de Chinees Liren Ding hoopt tijdens een lange vakantie zijn lege batterij weer op te laden. Het is jammer dat Ding niet meedoet. Bij zijn debuut in Wijk aan Zee in 2015 was hij de publiekslieveling die in compromisloze stijl drie partijen verloor en zeven won. Het leidde tot een gedeelde tweede plaats achter Carlsen, een klassering die hij een jaar later met aanzienlijk kalmer spel opnieuw bereikte. Ding heeft een topjaar achter de rug. Hij bereikte de toptien van de wereldranglijst, hij won in de Chinese teamcompetitie de mooiste partij van het jaar en hij kwalificeerde zich voor het kandidatentoernooi door de finale van de World Cup te bereiken. Alle reden dus om in Berlijn vol zelfvertrouwen de volgende stap te zetten, maar Ding is bescheiden. In een interview in het tijdschrift Schach zegt hij dat hij voor het begin van een toptoernooi nooit zeker van zich zelf is. Zijn eerste doel is het bereiken van de juiste gemoedstoestand om bestand te zijn tegen de druk. Ter afsluiting van het interview becommentarieerde Ding een schitterende winstpartij uit het Grand Prix toernooi in Palma de Mallorca. Dankbaar maak ik gebruik van zijn aantekeningen.
Inarkijev-Ding Palma de Mallorca 2017
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 0-0 8. a4 b4 9. d4 d6 10. d×e5 P×e5 11. P×e5 d×e5 12. Df3 Lc5 13. h3 Lb7 14. Pd2 Kh8 15. Dg3 De7 16. Dh4?
Juist is volgens Ding de onnatuurlijke zet 16. Dg5 om pas na 16 … h6 17. Dh4 te spelen.
Dit pionoffer moet wit aannemen. Na 17. Dg3 Tg8 dreigt vernietigend 18 … g4 19. h4 Ph5.
17. D×g5 Tg8 18. Df5
Een belangrijke pointe is dat 18. Dh4 wordt weerlegd door 18 … P×e4! 19. D×e7 T×g2+! 20. K×g2 P×d2+ 21. Kh2 (na 21. f3 Tg8+ loopt wit mat) 21 … Pf3+ en zwart wint.
18 … Tg7 19. Pf3
Taaier is 19. Pf1 Tag8 20. g3, al blijft zwarts aanval sterk na 20 … h5! 21. h4 Lc8
19 … Tag8 20. Lg5
Deze prachtzet wint in alle varianten. Na 21. L×e7 T×g2+ geeft zwart mat en na 21. T×e4 wint 21 … T×g5 22. P×g5 T×g5 23. Df3 f5.
21. h4 P×g5 22. h×g5 T×g5 23. P×g5 T×g5 24. Dh3 Df6 25. Te3 T×g2+ 26. D×g2 L×g2 27. K×g2 L×e3 28. f×e3 c5
De rest had wit zich kunnen besparen. Hij gaf op na de 44ste zet.
Partij in de viewer:
Talent
We hebben in Nederland vele talentvolle jongeren. Internationaal Meester Robby Kevlishvili is daar een van. Hij is pas zestien jaar, was tweede op het WK tot twaalf jaar, Nationaal Kampioen tot veertien jaar en tot twintig jaar en hij won een trainingsmatch met grootmeester Friso Nijboer met 3,5-0,5. Hij heeft vanuit NOC*NSF een zogeheten topstatus wat inhoudt dat er geld is voor trainingen en toernooien. Zijn trainers Loek van Wely en Jop Delamarre hebben vertrouwen in zijn talent. Onlangs bevestigde hij dat vertrouwen en won een sterk bezet Open Toernooi in Vandoeuvre in Frankrijk en dat zal naar meer smaken. Robby kan nog grote vorderingen maken. Tactisch is hij scherp, dat hoort bij de jeugd, maar positioneel is er nog veel terrein te winnen. Door te spelen tegen betere spelers komt dat wel goed. Twee leerzame voorbeelden van zijn kracht.
R.Kevlishvili–V.Keymer
Vincent Keymer is een Duitse Internationaal Meester met een respectabele rating van 2410. Echter, dat niveau is Robby inmiddels gepasseerd.
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lc4 e6 7.Lb3 Le7 8.f4 Pc6 9.Le3 Pa5 10.f5 Pxb3 11.axb3 Ld7 12.Df3 e5 13.Pde2 Tc8 14.g4 h6 15.Pg3 Lc6 16.0-0-0 b5 17.h4 b4 18.Pd5 Lxd5 19.exd5 Dc7 20.Td2 Kd7 21.g5 hxg5 22.hxg5 Txh1 23.Dxh1 Pg4
M.Turov–R.Kevlishvili
Maxim Turov is een ervaren Russische grootmeester (40 jaar) met vele successen. Zijn toprating lag op 2670 en in veel landen zou hij het eerste bord bezetten op Olympiades maar in Rusland komt hij weinig aan de bak. Daarom struint hij de Open toernooien af, zoals het Open NK in Dieren dat hij won in 2005 en 2011.
1.Pf3 d5 2.g3 c6 3.Lg2 Lg4 4.0-0 Pd7 5.h3 Lh5 6.d3 Pgf6 7.De1 e5 8.e4 dxe4 9.dxe4 a5 10.Ph4 Lc5 11.a4 0-0 12.Pd2 Te8 13.Pc4 Dc7 14.Ld2 b6 15.Kh1 Lg6 16.Td1 Lf8 17.b3 Pc5 18.Pxg6 hxg6 19.Lc3 Wit heeft toch iets uit de rustige opening gepeurd. De bevrijdende zet b6-b5 kan nog niet omdat a5 driemaal is aangevallen en e5 ligt onder schot. Zwart moet oppassen en met fantasie spelen. 19…Ta6!? 20.De2 b5! 21.Pb2 Taa8! Een opmerkelijke switchback. Wit kan geen pion winnen op b5 omdat ook e4 hangt.
22.f3 bxa4 23.bxa4 Ph5 24.Kh2 Pe6 25.Pc4 f6!? Dat moest wel (e5) maar daarmee sluit zwart wel Ph5 op. Positioneel staat wit beter, zwart heeft tactische kansen.
26.h4 Lb4 27.Lb2 Tad8 28.Lh3 Df7 29.c3 Lf8 30.Lc1 Pc5 31.Pxa6 Ta8 32.Pxc6 Txa4 33.Pb4 Db3 34.Db2 Dc4 35.Tf2 Tb8 Inmiddels heeft wit een pion meer en Ph5 doet nog steeds niet mee. De tijdnood begon mee te spelen en Turov wil alles onder controle houden. 36.Lf1 De6 37.Dc2 Kh7 38.Le3 Ta3 39.Lc1 Ta4 40.Td5 Ta1 41.Lc4
Wit staat zeer goed en dus moet zwart zoveel mogelijk chaos creëren. 41…Dc8 42.Lb2 Te1 43.Tf1 Txf1 44.Lxf1 Pe6 45.Dd2 Pd4! Dat soort zetten verandert het stellingsbeeld en zwart blijft verrassen: 46.cxd4 Lxb4 47.De2 Le1! 48.Dxe1 Txb2+ 49.Lg2 Dc2 50.Dg1 Tb1! Zwart neemt het initiatief over en als Ph5 mee gaat doen wordt het gevaarlijk. 51.Tc5 Db2 52.De3 exd4 53.Dd3 Te1 54.Tc2 Db8! En ineens is g3 een probleem. Wit moet verder gaan met een pion minder in verloren stelling in plaats van een pion meer in gewonnen stelling. Turov zal binnensmonds gevloekt hebben. 55.e5 Dxe5 56.f4 De3 57.Dxe3 Txe3 58.Tc4 Txg3 59.Txd4 Tg4 60.Kh3 f5 en omdat al zijn pionnen gaan vallen gaf wit op. Een mooie vechtpartij.
Slotstand aan kop, 9 ronden, 102 deelnemers.
1.Kevlishvili, GM Chen (Ch), IM Ider (Fr) 7
4.GM Turov, GM Donchenko, GM Kryakvin, GM Kosten, IM Ballahcene, IM Poetsch 6,5
Partijen in de viewer:
Grote sportbonden, dus ook de FIDE, interesseert het niet waar ze hun grote toernooien organiseren, ze doen niet aan politiek, zeggen ze, maar FIDE voorzitter Ilyumzhinov dineerde wel bij Gadhafi en Saddam, de laatste naam lijkt wel wat op King Salman van het grote toernooi in Ryad dat ik, hoewel nieuwsgierig, dus niet volgde. Al was het maar uit sympathie met Anna Muzychuk die terecht haar wereldtitels Rapid en Blitz afstond om daar niet te hoeven schaken. Nu naar iets prettigers: zoals beloofd de belangwekkende openingsboeken van www.newinchess.com en niet de minste: Van Bezgedov The Art of the Tarrasch Defence (978-90-5691-768-5) en van La Villa en Illingworth Dismantling the Siclian (978-90-5691-768-5) en deze boeken kosten 27,95 euro. In beide openingen vallen resp. zwart en wit de openingsopzet van de tegenstander direct aan en dat houdt in dat beide boeken voor iedere schaker/schaakster interessant zijn want het gevecht om het centrum komt voor beide kanten aan de orde. Het boek van Villa c.s. A complete Modern repertoire for white, is een compleet nieuwe bewerking van de bestseller uit 2009. Beide openingen kennen een gezonde vorm van agressiviteit, iets wat wit in de Sicliaan hard nodig heeft maar ook in de Tarrasch (bv 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Pc3 c5 -de zet- 4.cxd exd 5.Pf3 Pc6 ) ontbrandt de slag gelijk. Bezgedov heeft zelf jarenlange ervaring met de Tarrasch en komt met veel nieuwe ideeën voor zwart om zonder risico het initiatief te grijpen. Hetzelfde, maar dan met omgekeerde kleur, geldt voor de witspeler in boek 2 die vaak moeilijk voordeel weet te bereiken en bovendien te maken heeft met een tegenstander die thuis is in de varianten. Het een en ander toegelicht met veel interessante partijen. Iedere variant eindigt met een duidelijke samenvatting. Twee openingsboeken op hoog niveau maar zeker geen zogenaamde varianten-koffers, ook vele andere aspecten van het schaken komen en passant aan de orde. Jeugdsentiment is de volgende partij, één van de eerste waarmee ik ooit werd geconfronteerd:
Hamppe- Meitner
1.e4 e5 2.Pc3 Lc5 3. Pa4? Lxf2+? Na deze 2 dubieuze zetten begint het 4.Kxf2 Dh4+ 5. Ke3 (g3 Dxe4 6. Pf3 Dxa4) Df4+ 6.Kd3 d5 7. Kc3 probeert te vluchten Dxe4 8. Kb3 beter 8.d4 8..Kb6 9.a3 ook hier was d4 beter 9..Dxa4+ ?! 10. Kxa4 Pc5+ 11.Kb4 hier was Kb5 beter maar dat bleek pas later uit lange varianten 11..a5+ het volgende offer 12.Kxc5 (Kc3 d4+ 13.Kc4 b6 en 14.Le6+ en 15.Ld7+) 12..Pe7 13.Lb5+ Kd8 14.Lc6 b6+ 15.Kb5 Pxc6 16.Kxc6 is zwart uitgepraat? 16..Lb7+!! 17.Kb5 (Kxb7? Kd7! en Tb8 mat) 17..La6+ eeuwig schaak. Wie durft nog te beweren dat remise partijen per definitie saai zijn? Meitner was een briljante speler rond 1870, had voor de wereldtitel kunnen gaan maar koos helaas voor de advocatuur. Hij bleef een graag geziene amateur. En gesierd met eeuwige roem door deze remise. Overigens was zijn dochter Lise pas echt beroemd, een genie op het gebied van kernsplitsing, met een eigen Element nl. Meitnerium.
Partij in de viewer:
Probleem 2663 is een tweezet van Bard
Hilversum trok altijd al de allergrootsten
Aanstaande woensdag vindt een nieuw hoogtepunt plaats in de Hilversumse schaakgeschiedenis. De hoofdgroep van het Tata Steel Chess Tournament speelt twee keer buiten Wijk aan Zee en op 17 januari is dat in de mediastad. De ronde wordt gespeeld op het Mediapark in het gebouw Beeld en Geluid. Een unicum voor de hoofdstad van het Gooi? Nou, een van de hoogtepunten, maar niet uniek.
Woensdag zullen wereldkampioen Magnus Carlsen en de oud-wereldkampioenen Vladimir Kramnik en Viswanathan Anand hun opwachting maken. Maar in de vele topevenementen die in Hilversum plaatsvonden en in 2012 werden opgetekend in het boek ‘Mat in de Mediastad’ kwamen bijna alle wereldkampioenen een of meerdere keren langs. In 1896 speelde oud-wereldkampioen Wilhelm Steinitz simultaan bij het Hilversums Schaakgenootschap. De Gooi- en Eemlander schreef dat de kampioen een rondrit door Hilversum en omstreken zeer op prijs stelde, aangezien hij een minnaar was van natuurschoon. In 1920 speelde Emanuel Lasker simultaan. De schrijvers van het boek smokkelen een beetje, want José Raoul Capablanca, Alexander Aljechin, Max Euwe en Mikhail Botwinnik speelden in 1938 weliswaar in het AVRO-toernooi, maar dat toernooi trok het land door en geen ronde werd in Hilversum gespeeld. De basis lag wel in een televisiestudio. Mikhail Tal, Boris Spasski en Gari Kasparov speelden in de jaren tachtig een match tegen Jan Timman in de KRO-studio. Anatoli Karpov en Viswanathan Anand (toen nog geen wereldkampioen) waren in 1993 aanwezig bij de Europacup in wegrestaurant De Witte Bergen, net buiten de stad. Magnus Carlsen speelde in 2008 namens HSG een competitiewedstrijd tegen Jan Werle, maar was toen nog geen wereldkampioen. Tot op heden waren Vassili Smyslov, Tigran Petrosjan, Bobby Fischer, Vladimir Kramnik en Veselin Topalov de enige wereldkampioenen die nog niet aan Hilversum of de omroepen waren gelinkt. Met de komst van Kramnik gaat dat aantal terug naar vier, van wie alleen Topalov nog in leven is. Het kan dus nog drie worden. In 1985 won Kasparov in de KRO-studio zijn match tegen Timman met 4-2. De laatste partij was de meest opwindende.
Kasparov-Timman
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.Pc3 Lb4 5.Lg5 Lb7 6.e3 h6 7.Lh4 g5 8.Lg3 Pe4 9.Dc2 Lxc3+ 10.bxc3 d6 11.Ld3 f5 12.d5 Pc5 13.h4 g4 14.Pd4 Df6 15.0-0 Pxd3
Pas met deze zet week Kasparov af van de vierde matchpartij, toen hij 15…Pba6 speelde en de partij na woeste verwikkelingen in remise eindigde.
16.Dxd3 e5 17.Pxf5 Lc8
Een stukoffer waarvan Timman achteraf zei dat het hem niet verbaasde en dat hij het ook niet gevaarlijk vond. 18…exd4 19.cxd4 Df5 20.e4 Dg6 21.Dc3 0-0 22.Tfe1 Pd7 23.e5 Lb7 24.Te3 b5 Hier had Timman achteraf spijt van. Hij meende dat hij na 24…Tae8 beter zou hebben gestaan. 25.Da5 Pb6 26.Dxb5 Dc2 27.exd6
Partij in de viewer:
Oud-wereldkampioen Garry Kasparov speelt al geruime tijd niet meer in officiële grootmeestertoernooien. Toen hij nog wereldkampioen was, liet hij prachtige partijen origineel schaak zien. In een partij tegen Beljavski in Belfort was de indruk van het publiek dat Kasparov al in een vroeg stadium verloren stond. Beljavski offerde met wit een loper en iedereen dacht dat na de pointe zwart in onoverkomelijke problemen was geraakt. Met enkele verbluffende krachtzetten liet Kasparov zien dat hij niet voor niets wereldkampioen was en het beter wist dan het publiek.
Beljavski – Kasparov
Mooi deze diversiteit aan rubrieken. Complimenten voor het werk om dit zo te presenteren.
Ik vraag me af wat de bron is dat Aronian te weinig geld voor Wijk zou krijgen en over welk bedrag we het dan hebben. (Stukje Ligterink) Wie brengt zoiets naar buiten? Lijkt me negatief voor Aronian. Is het zo’n arme jongen dan die droog brood eet? Toen Judith Polgar aangaf alleen een match tegen Hou Yifan te willen spelen “voor heel veel geld” dan zou ik al geen zin meer hebben om te sponsoren of te organiseren. Wanneer de knikkers belangrijker worden dan het schaak, dan klopt er iets niet.
@Jaap: Ja, dat Aronian niet wil spelen vanwege het geld verbaasde mij ook wel een beetje. Hij is nota bene degene die Wijk aan Zee omdoopte tot het Wimbledon van het schaken. Bovendien is hij volgens New in Chess “the most affable man in the circuit” (de minzaamste man in het circuit).
Zou het niet zo kunnen zijn dat dat geld slechts een smoesje is, maar dat de ware reden is dat hij zijn concurrenten geen kijkje wil geven in zijn openingskeuken? 🙂
Voor alle duidelijkheid: in verband met het komende kandidatentoernooi.
Volgens mij kun je prima een minzame man zijn en er toch financieel niet uit komen. Het is immers toch zijn beroep. Dat kan allerlei oorzaken hebben die je eerst zult moeten weten, alvorens je er wat over zou kunnen zeggen. Is de aanbieding lager dan anders, is de aanbieding even hoog, maar de rating een stuk hoger. Hebben anderen met hogere/lagere rating een vergelijkbare aanbieding gehad of juist een betere. Als mijn werkgever me vanaf morgen minder wil gaan betalen, dan zeg ik ook (in eerste instantie) op zeer vriendelijke manier dat dat niet gaat. Dat komende kandidatentoernooi kan er ook mee te maken hebben, maar ook dat hij juist daardoor nu alleen mee wilde doen voor meer geld. Beroepsschaker, velen genieten ervan en daar moet nu eenmaal voor betaald worden. Geld ook voor beroepsbakkers, fotografen etc. Dat heeft wat mij betreft niks te maken met iemand’s al of niet minzaam zijn.
Fijn dat er nog genuanceerd en helder wordt nagedacht! Helemaal mee eens als ex-zzp’er.
Ik zie net dat Aronian vanaf 23 januari in Gibraltar speelt. Heeft hij als hoogste ratinghouder daar een betere kans om de hoofdprijs te winnen?
Gert wil niet zijn bron geven, wat ik kan begrijpen. Verder legt Gert uit dat met de wereldkampioen en 2 oud wereldlampioenen het budget op was om aan de hoge gage van Aronian te kunnen voldoen.