Schaakrubrieken weekend 27 januari 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Carlsen geeft een stuk voor
In de achtste ronde van het Tata-toernooi blunderde Magnus Carlsen tegen de Engelsman Gawain Jones op de zeventiende zet een stuk weg. De wereldkampioen had even gesluimerd. Er waren mensen die niet konden geloven dat het een blunder was. Ze dachten dat het misschien een historische dag was waarop Carlsen liet zien dat oudbakken wetten zoals ‘een stuk is een stuk’ niet meer golden. Carlsen zelf wist heel goed dat hij glad verloren stond en Jones wist het ook. Maar wonder boven wonder, na een paar zwakke zetten van Jones kreeg Carlsen weer kansen. Op dat moment zei Ivan Sokolov, commentator op de website van Tata: „Ik heb weleens gehoord dat Bobby Fischer tegen een grootmeester in een vluggertje een stuk voor gaf en toch won.” Ik schrok. Die man die met een stuk voor nog verloor, was ik. Het gebeurde in 1968 in een kibboets in Israël, na een toernooi in Netanya. Fischer had een paar vluggertjes van me gewonnen en om het een beetje interessant te houden wilde hij me toen een paard voor geven. Ik stribbelde tegen, maar hij hield vol en met een paard minder won hij weer. Daarna wilde hij niet meer tegen me spelen. No challenge, zei hij. Wie was die grootmeester, vroeg de andere commentator Eric Hansen. „Ik weet het niet meer, waarschijnlijk een Amerikaan”, zei Ivan. Hij spaarde me. Niet lang daarna werd het duidelijk dat Carlsen tegen Jones toch zou winnen. Jones had zijn geluk niet aangekund. ‘Am Erfolge scheitern’ noemde Freud dat en Stalin schreef over „duizeligheid door succes”. Die dramatische partij geef ik hier niet, niet zozeer uit medelijden met Jones, maar omdat ik de stukkendans van Svidler en Carlsen mooier vind.
Peter Svidler-Magnus Carlsen, Tata Steel, Wijk aan Zee 2018
1. c4 e6 2. Pc3 Lb4 3. Db3 c5 4. Pb5 Een slagvaardige reactie. Wits voornaamste dreiging is 4. Dg3. 4…Pc6 5. Pd6+ Kf8 6. Pf3 Deze voor de hand liggende zet blijkt later bezwaren te hebben. 6…De7 7. Pxc8 Txc8 8. e3 e5 9. Dc2 e4 10. Pg1 Terug naar af. Zwart krijgt een gevaarlijke voorsprong in ontwikkeling. 10…Pf6 11. Pe2 La5 12. a3 h5 Carlsen noemde dit achteraf „een absolute breinscheet”. De rest van de wereld vond het een prima zet. 13. b3 Td8 14. Lb2 d5 15. cxd5 Txd5 Erg interessant was 15…Pxd5. Na de partij keken ze naar het duizelingwekkende 16. Pg3 (of 16. 0-0-0 Pdb4 met chaos) Pxe3 17. fxe3 Txd2 18. Dxd2 Lxd2+ 19. Kxd2 h4 20. Lxg7+ Kg8 21. Lxh8 Kxh8 22. Pe2 Dd8+ en zwart schijnt beter te staan. 16. 0-0-0 Pg4 17. Pg3 Pxf2 18. Lc4 Pxd1 19. Txd1 Tg5 20. Tf1 Wit heeft een kwaliteit en een pion geofferd. Zijn stukken werken nu geweldig. 20…Pd8 21. Pf5 Dd7 22. Dxe4 Tg4 Na 22…Dxd2+ 23. Kb1 moet zwart met 23…Dd7 ijlings terug in de verdediging. 23. Lxg7+ Wit wikkelt af naar remise. Niet verplicht, maar voordeel zat er niet in. 23…Txg7 24. Pxg7 Dxd2+ Nu gedwongen, want na 24…Kxg7 25. De5+ wint wit. 25. Kb1 Lc3
Partij in de viewer:
Mopperende titelverdediger even in de problemen
Een maand geleden, na afloop van de London Chess Classic, zei de Amerikaanse kampioen Wesley So dat hij niet uitkeek naar zijn achtste bezoek aan Wijk aan Zee: ‘Soms vraag ik me af waarom ik er elk jaar weer naartoe ga. Het sneeuwt en regent er en het toernooi duurt lang. Als het tegenzit en je een paar keer verliest, kun je niet uitstappen, maar moet je het hele traject van dertien ronden afleggen.’ Wat kunnen schakers toch zeuren. Toen So vorig jaar de hoofdprijs won, legde hij omstandig uit dat Tata het mooiste toernooi ter wereld is. En de klacht dat dertien ronden erg lang kunnen duren, maakt ook weinig indruk. Niet zo lang geleden waren toernooien met zestien of achttien ronden heel gewoon. Om maar te zwijgen over de marathons die de verre voorvaderen van de moderne schakers moesten voltooien. In 1898 telde het toernooi in Wenen ter ere van keizer Franz Joseph 38 ronden. So’s gemopper gaf weinig vertrouwen in opnieuw een goed resultaat van de titelverdediger in Wijk aan Zee. Hij begon met vier remises, waarbij hij zich gelukkig mocht prijzen dat hij tegen Fabiano Caruana ontsnapte uit een glad verloren stand. In de vijfde ronde versloeg hij de Indiër Baskaran Adhiban, maar die opsteker leek een dag later te worden geneutraliseerd toen hij tegen de Chinees Yi Wei in grote moeilijkheden kwam.
Wei-So Wijk aan Zee 2018
1. Pf3 d5 2. e3 Pf6 3. c4 e6 4. Pc3 dxc4 5. Lxc4 a6 6. b3 c5 7. Lb2 Pc6 8. Dc2 Le7 9. a3 b6 10. g4 h6 11. Tg1 b5 12. Le2 Lb7 13. g5 hxg5 14. Pxg5 Th6 15. Pce4 Pxe4Sterker is 15 … Pa5! met als pointe 16. Pxc5 Lxc5 17. Dxc5 Dxd2+! 18. Kxd2 Pxb3+ en 19 … Pxc5. 16. Pxe4 g6 17. Pxc5 Lxc5 18. Dxc5 Txh2 19. a4 Dh4 20. Tf1 Tc8 21. Db6 Pd8 22. axb5 Lg2 23. Ta4 Dh3 24. La3 Th1
Partij in de viewer:
Hoe word ik goed?
Een spontaan applaus klonk op toen Anish Giri na afloop van de achtste ronde in het TataSteel-toernooi de grote publiekszaal in Heliomare binnenkwam. Hij had even daarvoor van koploper Shakryar Mamedyarov gewonnen en stond weer op de gedeelde eerste plaats. Bij het liveverslag van de partijen wordt ook ingegaan op de schakers zelf, de hoogte- en dieptepunten in hun leven en de ambities. Het is een plezier om met een speler de eigen partij te analyseren want dan komt er altijd iets verrassends naar boven, over de voorbereiding, de tegenstander of de twijfel.
A. Giri–S. Mamedyarov
“Je weet het maar nooit met Shakry”, begon Anish, “hij is geen openingenexpert en speelt een beetje op zijn gevoel”. Dat is moeilijk voorbereiden. 1.c4 c5 Shakry kiest voor de eerste keer voor het symmetrische Engels. Anish staat bekend als een groot theoriekenner met een breed repertoire en dat lokt tegenstanders soms op onbekend terrein. 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 g6 Zwart houdt met deze zet nog enkele opties open terwijl na 3…Pf6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 e6 6.e4 de Maroczy-opstelling kan komen waarin wit veel en zwart weinig bewegingsvrijheid heeft.
4.e3 Pf6 5.d4 cxd4 6.exd4 d5 7.cxd5 Pxd5 8.Db3 e6 9.Lb5 “De enige manier om stellingsvoordeel te behouden, met 9.Lg5 Le7 10.Lh6 Lf8 11.Lxf8 Kxf8 bereikt wit niets. Ik had ’s ochtends nog wel even gekeken naar de consequenties van Lb5 en dat beviel me wel”. 9…Lg7 10.0-0 0-0 11.Lxc6 bxc6 12.Te1 Dd6?! “Dat is niet goed, Shakry heeft geen ervaring met deze structuur. Db6, Dc7 of La6 zijn betere zetten. Nu krijg ik precies wat ik wil onder gunstige omstandigheden”. 13.Pe4 Db4 14.Dc2 a5 15.a3 Samen met medecommentator Loek van Wely had ik tijdens de partij al gewezen op pion c6 die zwart liever kwijt is, dan komt Lc8 tot leven. Anish was het daar mee eens en liet wat varianten zien waarin zwart vrijwillig de pion offert. 15…Db6 16.Pc5 Te8 17.Pe5 De paarden staan hinderlijk en daarom gaat zwart ze verjagen maar wel ten koste van de pionnenformatie. 17…f6 18.Pc4 Dc7 19.Ld2 e5 20.dxe5 fxe5 21.Da4! Zwart heeft vier pionneneilandjes, wit twee. Dus heeft wit meer om aan te vallen. Om te beginnen pion a5. 21…Pb6 22.Pxb6 Dxb6 23.Dc4+ Kh8 24.Lc3 Lf5 25.g4! Wij waren gedurende de partij bijzonder opgewonden over deze zet. Het geeft de schwung aan waarmee gespeeld wordt. “Ik had ook rustig verder kunnen gaan, met torenverdubbeling op de e-lijn of gewoon 25.Tad1” zei Anish. Maar het zijn vaak de agressieve zetten die de winst dichterbij brengen en met rustige voorzettingen zijn al zoveel kansrijke stellingen verwaterd.
25…Lc8 26.Te4 Db5 27.Tae1 Dxc4 28.Txc4 Tb8 29.h3 h5?! Zwart gelooft er niet meer in (al zijn stukken staan inactief) en probeert nog wat. Wit kan goed verder gaan met f3 of Td1 en ook met 30.gxh5 gxh5 31.Th4 Kh7 32.Pe4!
Het publiek stelde wat vragen aan Anish en daar ging hij eerlijk en met humor op in. De laatste vraag kwam van een klein jongetje: ‘Hoe word ik zo goed als u?”. Goeie vraag. “Je moet veel van schaken houden en veel spelen en veel studeren, dan maak je een kans.” En na een korte pauze kwam er nog een kwinkslag achteraan: “Jij althans, voor de anderen is het te laat.”
Stand na 10 ronden:
1.Giri, Carlsen, Mamedyarov 7 4.Kramnik 6,5 5.Anand 6
6.So, Karjakin 5,5 8.Svidler 4,5 9.Wei, Caruana, Matlakov, Jones 4 13.Adhiban 3 14.Hou 2
Partij in de viewer:
Het was gezellig in Wijk aan Zee waar schaakvrienden uit alle windstreken elkaar ontmoetten. Een prachtig gezicht: een overvolle speelzaal, gevuld met schakers van alle geslachten en alle leeftijden, met maar één doel: een mooie partij spelen met hopelijk wat roem als gevolg. Bij de Masters zijn er niet minder dan vijf spelers die in maart in Berlijn gaan spelen om het recht de wereldkampioen uit te dagen. Een geweldig toernooi, dat voor de tachtigste keer wordt gehouden. In de 2e ronde was er gelijk al spektakel voor de vaderlandse supporters: Giri moest direct al tegen ex-wereldkampioen Kramnik, die in ronde 1 ook een vol punt had gescoord, zoals Giri tegen Hou, de wereldkampioene.
Giri-Kramnik:
1.c4 e6 2.Pc3 Lb4 3.Db3 La5 4.Pf3 c5 5.d4 Pf6 6.dxc Pa6 7.Le3 Pe4 8.g3 Paxc5 9.Dc2 Lxc3+ 10.bxc b6 volgens het machien staat zwart iets beter. 11.Lg2 Lb7 12.0-0 0-0 13.Tfd1 De7 wellicht beter Dc7 14.a4 d6 15.a5 f5 16.axb axb 17.Pd4 Pf6 eerst Txa1 was sterker 18.Lxb7 Pxb7 19.Txa8 Txa8 20.Pb5 Tc8 Het begin van een verkeerd plan, de toren moest op de open lijn, dus Pd7 was aangewezen 21.Da2 d5 22.Lg5 Txc4 23.Da8+ Kf7 24.Ta1 Pa5 25.Db8 Tc6 26.Pd4 Txc3?? Het begon allemaal met 20..Tc8 maar na 26..Td6 was de strijd nog in evenwicht geweest, nu slaat wit toe: 27. Dxb6 Pc4 eigenlijk het enige 28.Db8 (dreigt Ta7) Pd7?? Nu was Ta3 nodig, hoewel na 29.Tb1 wit nog steeds gewonnen staat. 29. Lxe7 Pxb8 30.Lb4 heeft Kramnik dit gemist? de toren is ingesloten. 30..e5 31.Ta7+ Kg8 32.Lxc3 exd4 33.Lxd4 Pc6 wanhoop, opgeven is beter 34.Txg7+ Kf8 35.Lf6 zwart geeft op en Giri op 100 procent.
Uitgeverij Chess Evolution van Csaba Balogh publiceert boeken die het hele spectrum van de schaakpartij bestrijken, zo ook de twee die nu aangekondigd worden: allereerst de opening in het boek van Nikola Sedlak, Winning with the modern London System (deel 2), waarin merkwaardig genoeg (immers het gaat om de zet van wit Lf4) partijen besproken worden met 1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3. Lg5! Lg7 4.Pbd2 0-0 maar daaruit blijkt juist de soepelheid van dit systeem waarbij ook de geforceerde posities die men gewoon moet kennen, vooral van de pionnenstructuren, uitgelegd worden met behulp van vele partijen. Een uitstekend openingsboek, 978-615-80713-3-8, 24,95 euro. Dan komt het middenspel aan de hand van het boek van Efstratios Grivas, Middlegame Strategies, waarin de auteur voorstelt de ontelbare posities die zich voordoen met logica te benaderen met de strategie als uitgangspunt (Grivas Method). Vele tactische motieven passeren de revue waarbij de typerende kenmerken van de stukken aandacht krijgen, maar ook nieuwe ideeën naar voren komen in de strijd tussen loper en paard of bij offers op lange termijn. Van het belang van de diagonaal tot en met het stikmat, deze geroutineerde schaaktrainer weet het allemaal panklaar te maken voor gebruik. 978-615-5783-90-4, ook 24,95 en wie meer boeken van deze auteurs wil kennen kan ze vinden op chess-evolution.com.
Partij in de viewer:
Probleem 2665 is een driezet van Petrov:
Anish Giri zet Mamedyarov op z’n plaats
Voorafgaand aan het Tata Steel Chess Tournament zou niemand hebben voorspeld dat de partij van Anish Giri tegen Shakhriyar Mamedyarov in de achtste ronde een grote kraker zou worden. De man uit Azerbeidzjan heeft geen grote naam, al staat hij plotseling op de derde plaats van de wereldranglijst. In 2005 werd hij wereldjeugdkampioen, waarna we hem in Nederland leerden kennen doordat hij in 2006 en 2007 de kroongroep van het toernooi in Hoogeveen won. In 2007 was hij de nummer vier van de wereld, maar hij zakte al snel weer. Zijn laagste positie daarna was 23 en af en toe stond hij in de top tien. Afgelopen jaar sloop hij vrij geruisloos naar de genoemde derde positie. Maar Tata-toernooidirecteur Jeroen van den Berg zei in Wijk aan Zee dat hij als winnaar hoopte op een grotere naam. Gewoon Magnus Carlsen, omdat hij met een zesde zege in het kustplaatsje een record zou kunnen neerzetten. Of Giri, uiteraard.
Toen Mamedyarov vanaf de vijfde ronde achter elkaar van Caruana, Adhiban en Wei won, nadat hij in de tweede ronde al van Hou had gewonnen, stond hij opeens een vol punt voor op de gedeelde nummers twee. Een punt is veel in een gezelschap waarin heel wat remises vallen. Het toernooi freewheelend uitspelen, in de betekenis van alles remise spelen, zou al vrijwel zeker de toernooizege opleveren, al dan niet gedeeld. Maar dat er in de wereldtop veel remises vallen, betekent nog niet dat je die in dat gezelschap zomaar kunt binnenslepen. In de achtste ronde zat de Azeri tegenover Neerlands hoop, die verbluffend makkelijk over hem heen liep. Giri kwam daarmee geheel onverwachts terug op de eerste plaats, die hij op dat moment deelde met Mamedyarov en Carlsen. Nou ja, wat heet onverwachts? Ook Giri was de nummer drie van de wereld, precies twee jaar geleden. Dat hij nu vijftiende staat, is een momentopname. Weinig verwachtingen en ook weinig ambities, dat geeft rust, zei Giri afgelopen weken in interviews. Die rust vindt hij belangrijk voor zijn prestaties. Helaas voor hem zal een eventuele toernooizege in Wijk aan Zee weer nieuwe verwachtingen wekken. Zie daar de golfbeweging.
Giri-Mamedyarov
1.c4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 g6 4.e3 Pf6 5.d4 cxd4 6.exd4 d5 7.cxd5 Pxd5 8.Db3 e6 9.Lb5 Lg7 10.0-0 0-0 11.Lxc6 bxc6 12.Te1 Dd6 13.Pe4 Op weg naar c5, waar het paard geweldig blijkt te staan. Zwart heeft vooral problemen met het ontwikkelen van zijn dameloper. 13…Db4 14.Dc2 a5 15.a3 Db6 16.Pc5 Te8 17.Pe5 f6 18.Pc4 Dc7 19.Ld2 e5 De manier om de zwakke loper te bevrijden, maar het heeft andere bezwaren. 20.dxe5 fxe5 21.Da4 Als wit nu Pxa5 en b4 mag spelen, heeft hij gewoon een heel gezonde pluspion. 21…Pb6 22.Pxb6 Dxb6 23.Dc4+ Kh8 24.Lc3 Lf5
Partij in de viewer:
In de mastergroep van het Tata Steeltoenooi in Wijk aan Zee staat de Nederlandse grootmeester Anish Giri na negen ronden bovenaan. In de negende ronde won hij als enige en nog wel met de zwart van de Europese kampioen en Russische grootmeester Maxim Matlakov.
Matlakov, Maxim – Giri, Anish
1. Pf3 d5 2. g3 Lg4 3. Lg2 c6 (De populaire Reti-opening.) 4. O-O Pd7 5. h3 Lh5 (Giri wil zijn loperpaar nog behouden.) 6. d4 e6 7. c4 Le7 8. Pc3 dxc4 9. b3 cxb3 10. Dxb3 Db6 11. Da4 Pgf6 12. Tb1 Dc7 13. Lf4 Dc8 (Het pionoffer van wit heeft als resultaat opgeleverd dat zijn stukken in de goede positie staan.) 14. Tfc1 (Hier had Matlakov 14. Db3 moeten spelen. Na 14. … Lg6 15. Tb2 Pb6 16. Pe5 staat hij goed.) 14…O-O 15. Db3 Lg6 16. Tb2 Td8 17. a4 (Nemen op b7 gaat niet wegens kwaliteitsverlies door 17. … La3.) 17…a5 (Giri maakt een belangrijk steunpunt op b4.) 18. Pd2 (Beter dan 18. Pe5 Pxe5 19. Lxe5 Dd7 wat goed is voor zwart.) 18…Ph5 19. Le3 Phf6 (Deze heen en weer zet geeft aan dat Giri niet helemaal comfortabel staat.) 20. Pc4 (Mijn computer geeft hier aan dat wit beter staat.) 20… Pd5 (Dit kost een pion. 20. … b6 lijkt toch beter. Na 21. Lf4 komt zwart wat gedrukt te staan, maar de remisekans is groot.) 21. Dxb7 Lb4 22. Dxc8 Taxc8 (Zwarts stukken staan goed ontwikkeld en hij bereid zich voor om zijn zwakke pion op c6 op te heffen.) 23. Pa2 Pxe3 24. fxe3 c5 25. Pd6?!
25. … La3! 26. Pxc8 Lxb2 27. Pe7+ Kf8 28. Pxg6+ hxg6 29. Tc2 La3 30. Lc6 cxd4 31. exd4 Tc8 (De partij lijkt remise. Wit is echter in hevige tijdnood en Giri gaat het hem lastig maken.) 32. e3 Ke7 33. Kf1 Ld6 34. g4 (Beter is toch 34. Kf2.) 34…Pb6! (En ineens is er een dreiging via de h-lijn met Th8.) 35. Tc1? (Matlakov vindt niet de goede zetten.) 35…La3! (Dit heet een vervelende tussenzet.)
36. Tc3 (36. Tc2? verliest met 36. … Pd5! Wit kan geen Le4 meer spelen en dan wordt de penning via de c-lijn fataal.) 36…Lb4! (Die loper doet wonderen.) 37. Pxb4 (De enige manier om uit de problemen te komen, maar nu krijgt Giri een sterke vrijpion. Niet goed is 37. Tc1? wegens 37. … Ld2!) 37…axb4
38. Tc5 b3 (Die valt moeilijk te stoppen.) 39. a5 Pd7! (Mooie slotzet van Giri.) 0-1
Giri wordt met een halve punt achterstand gevolgd door wereldkampioen Magnus Carlsen en Shakhriyar Mamedyarov, de huidige nummer 2 van de wereld. Er zijn nog vier ronden te gaan.
Partij in de viewer:
