Schaakrubrieken weekend 10 februari 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
De Gnomes tegen de Mosquitoes
In 1938 logeerden oud-wereldkampioen José Raúl Capablanca en zijn vrouw, de Russische prinses Olga Chagodaef, in een hotel in Parijs. Op een middag kwam Savielly Tartakower langs. Die had een schaakspelletje bij zich en stelde voor een partijtje te spelen. Capablanca speelde nooit zomaar, hij had thuis niet eens een schaakspel, maar nu stemde hij toe. Hij won, schreef de notatie op het papier van hotel Regina en gaf die aan Olga. „Sinds mijn kindertijd is alles wat ik deed opgeschreven. Deze partij is alleen voor jou. Bewaar hem goed, dan kun je er ooit een mooi juweel voor kopen.” Bijna vijftig jaar later, in 1987, bood Olga de notatie te koop aan voor tienduizend dollar. De prijs werd aanvankelijk niet gehaald, maar later misschien wel. In ieder geval kwam de notatie terecht bij de Amerikaanse verzamelaar David DeLucia. Vreemd overigens dat Capa en Tarta niet blind speelden, wat moderne schakers zouden doen. Wereldkampioen Magnus Carlsen is veel rijker dan Capablanca ooit was, maar het zou niet bij hem opkomen dat een partijtje van hem na vijftig jaar geheimhouding tienduizend dollar op zou moeten brengen. Vaak speelt hij op een dag tientallen partijen op het internet en iedereen kan die zien. Vrijdag is hij begonnen aan een vijfdaagse Fischerandom-match tegen Hikaru Nakamura; zijn schaakhonger lijkt onverzadigbaar. Verder organiseert de website chess.com op het internet een wedstrijd voor 32 stedenteams die in januari begon en in april zal eindigen. Het zijn niet de minsten die daar spelen. Carlsen komt uit voor de Norway Gnomes, oud-wereldkampioen Anand voor de Mumbai Movers. Carlsen had tien punten uit tien partijen toen hij eind januari in de match tegen de Amsterdam Mosquitoes zijn meerdere vond in de Nederlander Wouter Spoelman.
Magnus Carlsen-Wouter Spoelman, PRO League 2018, 15 minuten + per zet 2 seconden
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d3 Pc6 4. g3 d5 5. De2 Pge7 6. Lg2 g6 7. h4 h5 8. 0-0 Lg7 9. e5 Pf5 10. c3 b6 11. Lg5 Dc7 12. Te1 La6 13. a4 Ph6 14. Pa3 Pg4 15. Lf4 0-0 16. Lh3 Dd7 17. Pc2 d4 18. c4 Lb7 19. Lxg4 hxg4 20. Ph2 Pxe5 Zonder dit stukoffer zou zwart weinig voor zijn pion krijgen. 21. Lxe5 Dc6 22. f3 Ambitieus. Met 22. De4 Dxe4 23. Txe4 Lxe4 24. Lxg7 Kxg7 25. dxe4 kon wit een iets beter eindspel bereiken. 22…gxf3 23. Df2 f6 24. Lxd4 Wit geeft het stuk terug, want na 24. Ld2 e5 zou zwart een geweldig centrum krijgen. 24…cxd4 25. Pxd4 Dd7 26. Pxe6 Tfe8 De stelling is te moeilijk voor een vluggertje. Na 26…Dxd3 27. Tad1 Dxc4 28. Td7 Tf7 29. Txf7 Kxf7 30. Pxg7 Ld5 zou het gelijk staan. 27. Pxg7 Kxg7 28. d4 Te2 29. Txe2 fxe2 30. Te1 Een ernstige fout. Na 30. d5 zou wit in het voordeel zijn. 30…Dc6 31. d5 Dxc4 32. Txe2 Met 32. Dxe2 Dxd5 33. De7+ Kg8 34. De6+ kon wit de schade beperken. 32…Dxd5 33. Te7+ Kg8 Nu heeft wit geen verdediging.
Partij in de viewer:
Onvoorwaardelijke liefde voor het spel
Van Michail Tal werd gezegd dat hij altijd en overal bereid was tot een potje schaak. Toen hij in 1962 halverwege het kandidatentoernooi in Willemstad de strijd moest staken wegens ernstige gezondheidsklachten, zocht perschef Berry Withuis hem op in het ziekenhuis. Daar bleek de patiënt met twee kussens in de rug verdiept in een partij tegen een van de verplegers.
Zo ver zou Magnus Carlsen waarschijnlijk niet gaan, al heeft hij wel dezelfde onvoorwaardelijke liefde voor het spel als Tal. Op de eerste rustdag van het Tata Steel-toernooi verdreven de meeste deelnemers de vermoeienissen van vier zware partijen met strandwandelingen en bezoekjes aan Amsterdam. Carlsen nam plaats achter zijn laptop om in dienst van zijn internetteam Norway Gnomes vier rapidpartijen te spelen in de eerste ronde van de Pro Chess League. Hij won ze alle vier.
Toen de ontknoping in Wijk aan Zee naderde, liet Carlsen op 25 januari de tweede ronde aan zich voorbijgaan. Na het toernooi zette hij zijn zegereeks in de Pro League voort met nog eens zes winstpartijen, tot afgelopen zondag de puntenmachine haperde. Carlsen verloor tweemaal, van de Sloveen Luka Lenic en van de Nederlander Wouter Spoelman, teamlid van de Amsterdam Mosquitoes.
Spoelman (27) gold lang als de voor de hand liggende opvolger van Jeroen Piket en Loek van Wely, tot hij besloot geneeskunde te gaan studeren. In zijn vrije tijd is hij het schaken trouw gebleven en laat hij regelmatig zien dat zijn talent niet verloren is gegaan. Van Carlsen kreeg hij een mooi compliment: ‘Dit was een door mijn tegenstander uitstekend gespeelde partij.’
Carlsen – Spoelman Pro Chess League 2018
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d3 Pc6 4. g3 d5 5. De2 Pge7 6. Lg2 g6 7. h4 h5 8. 0-0 Lg7 9. e5 Pf5 10. c3 b6 11. Lg5 Dc7 12. Te1 La6 13. a4 Ph6 14. Pa3 Pg4 15. Lf4 0-0 16. Lh3 Dd7 17. Pc2 Consequent is 17. L×g4 h×g4 18. Ph2, gevolgd door 19. P×g4. 17 … d4 18. c4 Lb7 19. L×g4 h×g4 20. Ph2
Partij in de viewer:
Oplossingen Kerstpuzzels
Dank voor de vele pogingen om de Kerstpuzzels 2017 tot een goed einde te brengen. Niemand had alles goed maar velen kwamen dichtbij. De rode draad was dit keer de componist: alle studies zijn van de hand van Jan Timman. Hopelijk heeft u net zoveel plezier bij de oplossingen als wij hadden bij het kiezen van deze selectie.
Na 1.Le5! kan zwart kiezen. Simpel is 1…Dxe5+ 2.Kf2+ Kh2 3.Tg2+ en spoedig mat. De hoofdvariant is 1…dxe5 2.Kf2+ Kh2 3.Th1+ Dxh1 4.Tg8 Kh3 5.Th8+ Kg4 6.Txh1 en wit wint het eindspel makkelijk. Een zijvariant is 1…Da2 2.Lf4 e5 3.Kf1 exf4 4.Th3+ Dh2 5.Txh2+ Kxh2 6.Kf2 en wit wint dankzij zijn ver opgerukte b-pion.
De oplossing is dwingend: 1.Lf6+ Ke8, want 1…Kc8 2.La6+ Kc7 3.Le5+ verliest de toren. 2.Lh5! Txh5 3.g7 Tg5 4.Lxg5 Lf8 5.g8L Le7 6.Lf7+ en wit wint. In sommige oplossingen werd de patval niet meegenomen maar dat is wel een belangrijk element. In een goede studie zit ook interessant tegenspel.
Dit is een mooi tempospel. Na 1.Lb4 Ka2 2.Ld5+ Kb1 3.La3 wordt de pion naar het juiste veld gedirigeerd: 3…b4 4.Lb3! bxa3 5.Kd1 a2 6.Lc2 mat. Deze studie had bijna iedereen goed want als je de verkeerde weg bewandelt staat de zwarte koning al snel pat. Gezien de reacties toch een leuke opgave.
Dit is een retrograde probleem. Er is slechts 1 oplossing want na 1.Kd2 bxa1 2.Txa1 0-0-0! ontsnapt zwart. Die rokade is alleen mogelijk als Ta3 gepromoveerd is en dat is met veel medewerking mogelijk. Maar niet na 1.0-0! bxa1D 2.Txa1 Ke7 3.Te1+ Kd8 4.g8D en wint. Dus ‘1.Kd2 of 1.Kf2 of 1.0-0’ als oplossing is niet goed.
Je voelt dat hier een mat inzit en dat is ook zo: 1.Lc4 Le5 2.Lb2! Lxb2 3.Te6+ Kg5 4.f4+ Kg4 5.Kg2 Pd4 6.Th6! gxh6 7.h3+ Kh5 8.Lf7 mat. Zwart kan natuurlijk afwijken, zoals 4…Kf7 5.Txa6+ Ke7 6.Txa8 en wint of 1…f4 2.Lb2+ Kg6 3.Te7 en wint vanzelf maar dat was niet de bedoeling van de componist.
Wit biedt al zijn stukken aan: 1.Pe7! e1D 2.Lf3 b4 3.Ld4! Lxd4 4.Le2 Dc3 5.Lc4 en wit wint. Er zijn wat varianten: na 1…Lxb2 2.Lf3 gaat e2 verloren vanwege de matdreiging op c6; na 4…Dxe2 5.Pc6+ volgt een meerslag. In de slotstelling kan zwart nog even doorgaan met 5…Dxc4 maar dat is kansloos.
De slotvraag betrof het aantal punten van alle 5 Nederlandse spelers aan het jubilerende 80e TataSteel schaaktoernooi. Het goede antwoord is 34, wat een mooie totaalprestatie is.
Prijswinnaars: Sten Goes uit Woerden, Willem Hajenius uit Hever en Piet Peelen uit Amsterdam. Gefeliciteerd.
Veel schakers zijn geïnteresseerd in de cultuur die het spel in de loop der eeuwen heeft begeleid. Het gaat om de schaakkunst in spellen, beelden, schilderijen, proza, poëzie, muziek en in de laatste eeuwen ook films. Ontelbaar is het aantal voorbeelden van bovengenoemde onderwerpen. Zoals gebruikelijk begeven we ons zo nu en dan op dit terrein. Tot de schaakliteratuur behoort het boek van Jürgen Nickel (uitgave edition-marco.de), Turnierleiter, mein Gegner pfeift!, waarin de auteur ‘seit 1962 führendes Mitglied’ van de Flensburger Schachklub – zo’n 30 jaar clubleven – boeiend beschrijft. Een ieder die lid is van een club zal het nodige in dit boek herkennen. Het boek bevat veel humor, zoals een hilarische beschrijving van een simultaan vol komische incidenten. Ernstige problemen worden echter niet vermeden, zoals die van de Joodse clubleden in de donkere tijden van het nazisme. Er zijn veel van dit soort boeken en deze is zeker niet de minste (978-3-924833-74-9, € 19,80). Op het gebied van de kunst, dan wel schaakcultureel erfgoed, komen we uit bij het boek van Rob Spaans: Reisgids voor Schaakliefhebbers. Hierin volgen we de auteur op zijn tocht door Europese landen waarbij hij alles wat over schaken terug te vinden is in stad en land, in kerken, bibliotheken, musea, monumenten en begraafplaatsen aan beeld of schilderij beschrijft. Het beroemde schaakdorp Ströbeck in de voormalige DDR en Marostica, van de partij met menselijke figuren zijn uiteraard aanwezig, maar ook plekken in minuscule gehuchten zijn niet ontglipt aan het oog van de schrijver. Nauwkeurig worden de diverse objecten beschreven, met veel achtergrondinformatie. Door de prettige schrijfstijl van Rob Spaans is het geen dorre opsomming geworden en menigeen zal de kriebels krijgen om soortgelijke tochten te maken. En mocht men daarbij nog andere zaken ontdekken, ergens in de krochten van Transsylvanië, dan kan men dat melden op de site van de auteur. Het boek is in eigen beheer uitgegeven, bestellen kan via robspaans@scacchis.nl.
Giri speelde in ronde 8 van het Tata-toernooi een vrijwel perfecte winstpartij tegen Mamedyarov en achterhaalde zo deze koploper. Giri wit:
1.c4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 g6 4.e3 Pf6 5.d4 cxd 6.exd d5 7.cxd Pxd5 8.Db3 e6 9.Lb5 Lg7 10.0-0 0-0 de strijd is nog helemaal open 11.Lxc6 bxc 12. Te1 Dd6 de eerste mindere zet van zwart, beter La6 13. Pe4 Db4 14.Dc2 a5 15.a3 Db6 16.Pc5 Te8 17.Pe5 f6? Het zijn geen grote blunders van zwart, maar inmiddels is het wel 0.7 voor wit. 18.Pc4 Dc7 19.Ld2 e5 20.dxe fxe 21.Da4 Pb6 22.Pxb6 Dxb6 23.Dc4+ Kh8 24. Lc3 Lf5 maar dit is echt niet goed, Db5 was nodig hoewel ook dan wit beter staat 25.g4 Lc8 26. Te4 Db5 27.Tae1 Dxc4 28.Txc4 Tb8 29.h3 h5? hier moest Le6 30.gxh gxh 31.Th4 de zwarte h-pion is gedoemd en 31..Kh7? helpt ook niet na 32.Pe4 en Mamedyarov is grootmeester genoeg om nu op te geven (32..Kh6 33.Ld2+ Kg6 34.Te3 Tg8 35.Tg3+ Kf7 36.Txh5 Le6 37.Pg5+Ke7 38.Pxe6 Kxe6 39.Thg5 enz).
Probleem 2667 is een driezet van Markowits:
Partij in de viewer:
Arthur Pijpers slaat toe in de herkansing
Over vier weken, op zaterdag 10 maart, kan de strijd om de landstitel worden beslist, twee ronden voor het einde. Als LSG IntelliMagic de thuiswedstrijd tegen En Passant wint, is het al bijna zeker dat de Leidse ploeg voor het eerst in de geschiedenis kampioen van Nederland wordt. Wint En Passant, dan staan beide ploegen in matchpunten gelijk en kan Kennemer Combinatie op een punt erachter blijven.
Drievoudig landskampioen En Passant verloor vorige week een duur punt tegen het verzwakte Sissa uit Groningen. LSG profiteerde, het versloeg Groninger Combinatie met 6-4. Arthur Pijpers won aan het tweede bord van de degelijke Erik Hoeksema, bijgenaamd de Muur van Baflo. Mark van der Werf versloeg Maurice Schippers en Jelmer Jens haalde de mooie scalp binnen van Joris Brenninkmeijer, in de jaren negentig een nationale topper en na een tijd van inactiviteit nog steeds moeilijk te verslaan.
Van der Werf en Jens hebben net als Edwin van Haastert, die zonder enige concurrentie LSG’s topscorer aller tijden is, een score van vier en een half uit zes. Arthur Pijpers heeft een halfje meer: vier overwinningen en twee remises. Zijn overwinning op Hoeksema was opmerkelijk. Pijpers kon een winnende combinatie uitvoeren, zag het niet, Hoeksema herhaalde de zetten als voorstel om tot remise te besluiten en toen de bewuste stelling voor de tweede keer op het bord kwam, zag Pijpers de combinatie wel.
Hoeksema-Pijpers
1.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.d4 0-0 6.Le2 e5 7.0-0 Pc6 8.Le3 Pg4 9.Lg5 f6 10.Lc1 f5 11.Lg5 De8 12.dxe5 Pgxe5 13.exf5 Lxf5 14.Dd2 Kh8 15.Tae1 Dd7 16.Pxe5 Pxe5
Er is nog niets aan de hand, behalve dat er voor beide spelers moeilijk een plan te bedenken is.
17.Td1 Tae8 18.Le3 b6 19.Tfe1 Lg4 20.h3 Lxe2 21.Dxe2 Df7 22.Td4 Pc6 23.Tdd1 Pa5 24.Td5 Pc6 25.Tdd1 Pa5 26.Td5
26…Pxc4 27.Dxc4 Txe3 28.fxe3 Beter dan maar 28.Tf1 Te1, maar een pretje is het niet voor wit.
28…Df2+ 29.Kh2 Dxe1 30.Dxc7 Tf1
Wit geeft het op.
De kortste overwinning van deze ronde kwam op naam van Zhaoqin Peng (En Passant). Dat haar tegenstander opgaf, verbaasde haar nogal. Leuk vond ze het niet, om daarna in de kantine nog uren te moeten wachten. Maar ja, een tegenstander die opgeeft, daar kun je niets tegen doen.
Peng-Roorda
1.d4 Pf6 2.Pf3 c5 3.d5 b5 4.Lg5 Db6 5.Pc3 d6 6.e4 b4 7.Lxf6 exf6 8.Pa4 Dc7 9.a3 bxa3 Een merkwaardige keuze, schrijft Richard Vedder in zijn verslag op Schaaksite. Wit krijgt nu ruimte op de damevleugel, a5 was logischer geweest. 10.Txa3 g6 11.Lb5+ Pd7 12.0-0 Lg7 13.Pc3 0-0
Partijen in de viewer:
Ook volgens de Noorse wereldkampioen Carlsen heeft onze landgenoot Giri de beste partijen gespeeld in de mastergroep van het laatstgehouden Tata Steel schaaktoernooi. Beide grootmeesters behaalden negen punten uit dertien partijen.
Giri–Mamedyarov
1. c4 c5 (Al een verrassing op de eerste zet. De huidige nummer twee van de wereld heeft nooit eerder symmetrisch Engels gespeeld.) 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 g6 4. e3 Pf6 5. d4 cxd4 (Zwart wil niet dat Giri een Benoni op het bord krijgt.) 6. exd4 d5 7. cxd5 Pxd5 8. Db3 e6 9. Lb5 Lg7 10. 0-0 0-0 11. Lxc6 (Goed gezien van Giri. Wit krijgt hiermee een mooi veld op c5 en vermindert zwarts druk op d4.) 11. … bxc6 12. Te1 (Dit is een bijna nooit gespeelde zet, maar wel een sterke. Zwart kan bijvoorbeeld niet La6 spelen met tempowinst.) 12. … Dd6? (Volgens sommigen al de beslissende fout van Mamedyarov. Andere zetten met de dame, zoals Dc7 of Db6 waren beter. Ook 12. … La6 zou beter zijn.) 13. Pe4 Db4 14. Dc2 a5 15. a3 (Zwart wil af van zijn slechte pion op c6 om daarmee zijn loper op c8 in het spel te kunnen brengen.) 15… Db6 16. Pc5 (Giri staat duidelijk beter. Het verschil tussen het sterke paard op c5 en de zwakke loper op c8 is duidelijk.) 16. … Te8 17. Pe5 (Zwart heeft last van de witte paarden en gaat daar wat aan doen. Daardoor veronachtzaamt hij zijn pionnenstructuur.) 17… f6 18. Pc4 Dc7 19. Ld2 e5 20. dxe5 fxe5 21. Da4! Wit dreigt op a5 te slaan en daar moet zwart wat aan doen.) 21… Pb6 22. Pxb6 Dxb6 23. Dc4+ Kh8 24. Lc3 Lf5 25. g4!
Partij in de viewer:
