Top-40 Nederlandse schakers. 10: Sergei Tiviakov
In deze top tien staan vier spelers die we zomaar uit het buitenland cadeau kregen. Sergei Tiviakov heeft als verschil met Sosonko en Giri, maar als overeenkomst met Sokolov, dat hij al een wereldtopper was toen hij hier kwam.
Sergei Tiviakov (geboren 14 februari 1973) was wereldkampioen tot zestien en tot achttien jaar. Al heel jong, in 1994, bereikte hij de WK-kandidatenmatches van de PCA, de alternatieve bond van Kasparov. Hij werd uitgeschakeld door Adams. In datzelfde jaar won hij met het Russische team de Olympiade.
In september 1997 vestigde Tiviakov zich in Nederland, in Groningen. Diverse Groningers, met Johan Zwanepol voorop, hielpen hem bij zijn inburgering.
In 2000 debuteerde Tiviakov op het Nederlands kampioenschap met een gedeelde derde plaats, die hij een jaar later herhaalde. In 2002 werd hij gedeeld eerste met Van Wely, van wie hij de barrage van rapidpartijen verloor. Vervolgens werd hij tweede, derde en tweede. In 2006 kwam dan eindelijk de eerste nationale titel en wel heel overtuigend, anderhalf punt voor Sokolov. Een jaar later prolongeerde hij zijn titel, na een barrage van twee snelschaakpartijtjes tegen Stellwagen.
Van 2000 tot en met 2007 was Tiviakov daarmee na Van Wely veruit de meest succesvolle deelnemer. Daarna ging het echter mis. In 2008 werd hij zesde, in 2009 liep hij weg uit het toernooi vanwege een conflict met de organisatie. Pas in 2014 was hij er weer bij. Nu eindigde hij samen met Van Wely op de eerste plaats, maar verloor hij de snelschaakbarrage. In 2015 werd Tiviakov laatste.
Ook een teamspeler
Tiviakov won in Nederland alle grote toernooien: Groningen, Dieren, Vlissingen, Amsterdam, Leiden en Hoogeveen. Daarbuiten is zijn lijst van toernooioverwinningen nog veel langer. Hij bezocht exotische oorden over de hele wereld en won vooral vele open toernooien. Ook speelde hij teamcompetities in vele landen, tot in het Midden-Oosten aan toe. Zijn grootste individuele succes boekte Tiviakov in 2008, toen hij Europees kampioen werd. Zijn enorme ervaring in open toernooien was daarbij cruciaal, zei hij.
Voor Nederland speelde Tiviakov op vijf Olympiades van 2000 tot en met 2014. Zijn score was 14-3 bij 31 remises. Van nog grotere waarde voor het Nederlandse team was hij bij de Europese kampioenschappen van 2001 en 2005, die Nederland beide won. In 2001 scoorde Tiviakov 7 uit 9, vier jaar later 5 uit 8, beide keren ongeslagen. Net als de andere spelers van beide teams werd hij benoemd tot Lid van Verdienste van de KNSB. Bij latere conflicten had het KNSB-bestuur zich daarvan misschien iets meer bewust mogen zijn, want wat stelt zo’n eretitel anders voor?
Tiviakov is een speler en eigenlijk alleen maar dat. Wel geeft hij ook training aan enkele Groningse toptalenten. Maar op het gebied van schrijven, commentaar geven of andere zijpaden heeft hij zich nog niet begeven. Behalve dat hij met groot enthousiasme reisfoto’s aanlevert aan de website Chessbase. Ook klinken er nog geen geluiden door dat hij werkt aan een leven buiten het schaken, zoals sommige andere Nederlandse topschakers. Met zijn 45 jaar (wat hij gisteren werd) en voortdurende successen heeft hij daar ook geen aanleiding voor, laten we daar blij mee zijn.
Wereldranglijst
Op de wereldranglijst stond Tiviakov in juli 1993 op plaats 18, twee jaar later op 14. In zijn Nederlandse tijd stond hij nog eens op 20, in juli 1998. In deze top-40 zet ik Sergei Tiviakov op 10. Hij is een nog grotere schaker dan sommigen die boven hem staan, maar het is een lijst van Nederlandse schakers. Tiviakovs twee jeugdwereldtitels, het bereiken van de kandidatenmatches, zijn Olympiadezege en zijn hoge posities op de wereldranglijst behaalde hij voordat hij in Nederland kwam. Een indrukwekkend rijtje is dat wel.
8 …
9 …
10 Sergei Tiviakov
11 Hans Ree
12 Paul van der Sterren
13 Friso Nijboer
14 Lodewijk Prins
15 Erwin l’Ami
16 Theo van Scheltinga
17 Dimitri Reinderman
18 Salo Landau
19 Jan Smeets
20 Nico Cortlever
21 Hans Bouwmeester
22 Coen Zuidema
23 Frans Kuijpers
24 Dirk van Foreest
25 Gert Ligterink
26 Erik van den Doel
27 Jorden van Foreest
28 Kick Langeweg
29 Daniel Stellwagen
30 Eddie Scholl
31 Henri Weenink
32 Robin van Kampen
33 Hans Böhm
34 Rini Kuijf
35 Hoan Liong Tan
36 Haije Kramer
37 Daniël Noteboom
38 Norman van Lennep
39 Rudy Douven
40 Rob Hartoch
Als u linksboven in het scherm klikt op ‘top 40’, kunt u langs alle voorgaande afleveringen scrollen.
De top-40 is niet gebaseerd op ratings en titels, maar op de positie en prestaties van Nederlandse schakers ten opzichte van hun tijdgenoten, nationaal en internationaal.
Ik ken het conflict tussen Tiviakov en de NK organisatie in 2009 niet. Wat speelde er en hoe werd het opgelost?
Tiviakov kon in de laatste ronde niet meespelen omdat hij dan al bij een ander toernooi zou zijn. Daarom sprak hij op de eerste dag af dat hij in de laatste ronde remise overeenkwam met Sipke Ernst, zonder te spelen. Het organisatiecomité pikte dat niet en toen verliet Tiviakov het toernooi.
Logisch dat de organisatie dat niet wil, want Ernst en Tiviakov maken zich schuldig aan match fixing. En dat nog wel in de laatste beslissende ronde, maakt het nog erger. Wel naïef als je denkt dat je daarmee zal wegkomen, beiden heren professionals en dat op het hoogste niveau in Nederland. Dat is wel een flinke smet.
“Maar op het gebied van schrijven, commentaar geven of andere zijpaden heeft hij zich nog niet begeven.”
Dat klopt niet, hij is commentator geweest (zie b.v. www.nrc.nl/nieuws/2013/10/05/tiviakov-als-een-strenge-leraar-1300629-a589879) en heeft veel dvd’s uitgebracht (zie shop.chessbase.com/en/authors/sergei_tiviakov?_new=False)
Tiviakov speelde van 21 tot 29 september 2009 in het Kroatisch Club Kampioenschap en scoorde daar 5,5 uit 9. Op 14 september speelde hij nog in de derde ronde van het NK Schaken in Haaksbergen en won van Miedema. Het had m.i. veel meer voor de hand gelegen vrijstelling te vragen voor die eerste wedstrijd in Kroatië. Dan had hij gewoon alle partijen in het NK kunnen spelen, ook die in de laatste ronde tegen Ernst. Zoals het nu ging werd het toernooi ontsierd.