Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 18: Vassily Smyslov

Schaakhistorie 19 februari 2018 13:29 Herman Grooten 2

Deze rubriek is gemaakt voor schaaksite.nl en is terug te vinden onder het kopje ‘Schaakhistorie’.

Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het mij gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin de schaak­geschiedenis voor het voetlicht wordt gebracht. In de vorige aflevering hebben we het gehad over David Bronstein. In deze nieuwe aflevering zullen we het hebben over Vassily Smyslov (1921 – 2010).

In een eerdere aflevering van deze serie over de schaakgeschiedenis hebben we het gehad over de Rus Mikhael Botwinnik (1911 – 1995) die, nadat hij de wereldtitel had veroverd, deze driemaal kwijtraakte aan een landgenoot.

Vassily Smyslov tijdens het Interpolistoernooi 1992 (foto Jos Sutmuller)

Nadat Botwinnik met grote moeite zijn titel tegen Bronstein had weten te behouden, overkwam hem twee jaar later hetzelfde tegen Vassily Smyslov (geboren in 1921). Opnieuw eindigde de tweekamp onbeslist. In 1957 lukte het Smyslov wel om het grootste succes in zijn leven te behalen. Hij slaagde er in deze match in om de onverslaanbaar geachte Botwinnik maar liefst zes maal te kloppen tegenover drie verliespartijen. Omdat de wereldkampioen recht had op een revanchetweekamp die binnen een jaar gespeeld werd, was Smyslov zijn titel al binnen het jaar weer kwijt.

Naar verluidt had hij deze derde onderlinge confrontatie te lichtzinnig opgevat. Desalniettemin had Smyslov, die bekend staat als misschien wel de meest sympathieke wereldkampioen aller tijden, zijn naam gevestigd. De Moskoviet was een veelzijdig man, die zich niet alleen op het schaken heeft toegelegd. Zo is bekend dat hij een meer dan respectabele operazanger is. Dat bracht het organisatiecomité van het Interpolisschaaktoernooi ertoe om een plaat met hem op te nemen toen hij ooit in Tilburg aan het toernooi deelnam.

Zijn speelstijl is op een strategische leest geschoeid, maar gelardeerd met de meest onverwachte en fraaie tactische wendingen. Door zijn heldere en logische stijl zijn de partijen van hem goed te begrijpen. Als je partijen van Smyslov naspeelt, denk je dat het schaken heel gemakkelijk is. Van hem is ook de uitspraak afkomstig: “Chess is a simple game”. Daar bedoelt hij uiteraard mee dat je het spel niet moeilijker moet maken dan het is en het vooral voor je zelf begrijpelijk moet houden. Ik heb in 1992 de eer gehad om een korte tweekamp van twee partijen tegen deze geweldenaar te mogen spelen. In mijn artikel ‘Smyslov, innemende persoonlijkheid” ga ik in op de partijen uit deze minimatch. Het lukt mij om een verloren toreneindspel in remise te laten eindigen. En dat terwijl Smyslov erom bekend stond een groot eindspelkenner te zijn. Zijn boek met Löwenfisch over toreneindspelen is wereldberoemd. Uiteraard mag niet onvermeld blijven dat Smyslov in de eerste partij een lopereindspel op formidabele wijze had weten te winnen en dus genoeg had aan remise om een ronde verder te komen.

Illustratief voor het spel van Smyslov is de volgende partij, die ik in quizvorm heb omgezet. Kan elke bezoeker van Schaaksite zijn strategisch inzicht proberen te testen!

Strategie Quiz – Stukken verbeteren!

Speel de zetten na. Bij elk sterretje volgt een vraag. Noteer vervolgens je antwoord, ga dan verder door op oplossing te klikken en controleer of je het juiste antwoord had.

Smyslov – Gudmundsson, Reykjavik 1974.

1. d4 Pf6 2. Pf3 g6 3. b3 Lg7 4. Lb2 0‑0 5. g3 d6 6. Lg2 c5 7. 0‑0 Pc6

Zwarts laatste zet had beter vervangen kun­nen worden door 7. … cxd4.

* [1] Hoe kan wit nu het beste profiteren van zwarts fout?

8. … Pa5 9. c4 a6 10. Pbd2 b5

Zwart probeert het witte centrum aan te tasten.

* [2] Hoe reageert wit daarop?

11. … Tb8 12. Lc3 Dc7?!

Zwarts laatste zet is een beetje dubieus en wit kan daar gebruik van maken.

* [3] Zie jij hoe?

13. … Pg4 14. exd6 exd6 15. Lxg7 Kxg716. Te1 f6

De zwarte koningsstelling heeft een beetje lijden van ‘betonrot’ en de vraag is nu hoe wit daar op een handige manier op kan gaan spelen.

* [4] Weet jij het?

17. … Pe5 18. Lf1Lg4 19. Ph4 bxc4 20. bxc4 Tfe8

Zwart heeft de laatste zetten teruggevochten, maar wit kan het initiatief nu weer overne­men.

* [5] Hoe?

21. … Pf7 22. Dc3 Txe1 23. Txe1 Pb7 24. h3 Ld7

* [6] Hoe voert wit de druk op?

25. … Dd8

* [7] En hoe maakt wit nu vorderingen?

26. … h6

* [8] De verzwakkingen in zwarts konings­stelling zijn niet van de lucht, maar hoe moet wit het nu aanpakken?

27. … g5

De partij nadert zo langzamerhand zijn cli­max. De zwarte koningsstelling schudt op haar grondvesten.

* [9] Hoe slaat wit daarin een bres?

28. … gxh4 29. Ph5+ Kf8 30. Pxf6 La4

De beschermende pionnenlaag rondom de zwarte koning is weggeslagen.

* [10] Hoe rondt wit het karwei af?

1‑0

Als u alle artikelen nog eens wilt teruglezen, kunt u op het volgende “Overzicht schaakgeschiedenis in vogelvlucht” klikken.

(Geraadpleegde bron o.a. “Geschiedenis van het schaakspel” door Silbermann/Unzicker en Wikipedia. Deze serie is lange tijd geleden verschenen in het Eindhovens Dagblad. Inmiddels zijn deze artikelen aangepast en verder uitgebreid.)