Top-40 Nederlandse schakers. 9: Ivan Sokolov
Het is een beetje wrang dat de vreselijke Balkan-oorlog van begin jaren negentig Nederland twee van onze grootste schakers aller tijden opleverde. Predrag Nikolic koos er niet voor om onder de Nederlandse vlag te spelen en staat daarom niet in deze top-40. Ivan Sokolov koos daar wel voor.
Ivan Sokolov in 2000 bij Lost Boys. Foto: Johan Hut.
Ivan Sokolov (geboren 13 juni 1968) speelde in 1992 mee in het Interpolis-toernooi in Tilburg, waar hij zijn landgenoot Predrag Nikolic en diens broer Nebojsa weer ontmoette. Omdat ze niet terug konden naar Joegoslavië, betrokken ze begin 1993 met z’n drieën een flat in Oegstgeest. Bij hun aanvraag voor een verblijfsvergunning werden ze goed geholpen door Joop Piket (bestuurslid KNSB) en Ton Kohlbeck (wethouder Oegstgeest en ook schaker). Financiële steun hadden ze niet nodig.
Sokolov en de oudste Nikolic waren al wereldtoppers. Sokolov was in 1988 kampioen van Joegoslavië en stond bij zijn komst in Nederland op de 14e plaats van de wereldranglijst.
In 1994 debuteerde hij op het Nederlands kampioenschap met een vierde plaats. Een jaar later werd hij eerste voor Piket, Reinderman en Van Wely. In 1996 eerste samen met Timman, van wie hij de barrage met 2,5-1,5 verloor. In 1997 werd Sokolov derde en een jaar later haalde hij zijn tweede titel binnen, in een zeer sterk veld met Timman, Nikolic, Van Wely en Piket.
Op voorstel van het nieuwe KNSB-bestuurslid Sytze Faber besloot het bestuur vervolgens dat spelers alleen aan het NK mochten deelnemen als ze niet voor een ander landenteam zouden spelen. Nikolic, kampioen in 1997 en 1999, ging niet akkoord met die voorwaarde, Sokolov wel. Hij werd nog vier keer tweede en twee keer derde. Tien keer speelde hij niet mee. Meestal omdat er op het NK geen startgelden werden betaald, maar ook een paar keer omdat hij weer voor Bosnië wilde uitkomen.
Toernooizeges
Op de Olympiade speelde Sokolov in 2002, 2004, 2006 en 2012 voor Nederland, met een score van 62%. Tot en met 2000 speelde hij voor Bosnië en in 2010 opnieuw. In 2005 maakte Sokolov deel uit van het Nederlandse team dat Europees kampioen werd.
Sokolov in 2017. Foto: Harry Gielen.
In Nederland won hij het Lost Boys-toernooi (Amsterdam) in 2000, Vlissingen ook in 2000 en de elitevierkamp in Hoogeveen in 2004 en 2008. Sokolov won grote toernooien in IJsland in 2000, 2001, 2002 en 2003, in zijn eigen Sarajevo in 2003 en 2005 en het Staunton-toernooi in Londen in 2006.
Je zou dus zeggen dat zijn toptijd liep van 2000 tot en met 2006, maar zijn posities op de wereldranglijst laten iets anders zien. Zoals gezegd stond hij in 1992 op 14. Sokolov bleef in de top-20 tot juli 1996, toen hij met plaats 12 zijn hoogste positie bereikte. Daarna zakte hij weg van de eerste twintig.
Abraham
Sokolov is inmiddels een veelgeprezen schrijver, met boeken over openingen, middenspel en een autobiografie/partijverzameling. Hij was ook actief buiten de schaakwereld, onder andere met wijnhandel.
Dit jaar wordt hij vijftig. Vorig jaar speelde hij op het NK al zijn partijen remise. Heeft dat met elkaar te maken? Het kan toeval zijn en er is zeker nog geen reden om te denken dat hij de toernooivelden zal verlaten.
Ook als hij dat wel zou doen, blijft hij een van onze allergrootsten. Ik zet hem op 9. Net als bij Tiviakov zeg ik dat daarbij meespeelt dat ik de resultaten meetel die hij als Nederlander haalde.
7 …
8 …
9 Ivan Sokolov
10 Sergei Tiviakov
11 Hans Ree
12 Paul van der Sterren
13 Friso Nijboer
14 Lodewijk Prins
15 Erwin l’Ami
16 Theo van Scheltinga
17 Dimitri Reinderman
18 Salo Landau
19 Jan Smeets
20 Nico Cortlever
21 Hans Bouwmeester
22 Coen Zuidema
23 Frans Kuijpers
24 Dirk van Foreest
25 Gert Ligterink
26 Erik van den Doel
27 Jorden van Foreest
28 Kick Langeweg
29 Daniel Stellwagen
30 Eddie Scholl
31 Henri Weenink
32 Robin van Kampen
33 Hans Böhm
34 Rini Kuijf
35 Hoan Liong Tan
36 Haije Kramer
37 Daniël Noteboom
38 Norman van Lennep
39 Rudy Douven
40 Rob Hartoch
Als u linksboven in het scherm klikt op ‘top 40’, kunt u langs alle voorgaande afleveringen scrollen.
De top-40 is niet gebaseerd op ratings en titels, maar op de positie en prestaties van Nederlandse schakers ten opzichte van hun tijdgenoten, nationaal en internationaal.
Het vermelden waard vind ik toch wel dat Sokolov de enige schaker is die Kasparov in Wijk aan Zee versloeg (en hoe), buiten Manuel om dan, in een vluggertje 🙂