Met andere ogen …. (aflevering 1)

In deze nieuwe serie willen we de bezoekers van onze site uitdagen om actief mee te doen aan de drie vaste rubrieken die in de afleveringen langs komen.  In iedere rubriek wordt aangegeven op welke wijze dit kan. Als blijk van waardering zullen we onder de deelnemers zestien bijzondere  boeken verloten.

In deze aflevering:

1. Raadselvader : De schaakjeugd van Berre Withuis

2. Reisgids voor Schaakliefhebbers

–          Een liefdespaartje in de Sint Walburgiskerk te Zutphen

–          De SGP en het schaakspel

 3. Met andere ogen … kijken naar partijstellingen

–          Magnus Carlsen – Fabiano Caruana (Tata Steel Masters 2018)

–          Lucas van Foreest –  Bassem Amin  (Tata Steel Challengers 2018)

1. Raadselvader

In dit boek van Jolande Withuis , reconstrueert zij aan de hand van het BVD-dossier de levensgeschiedenis van haar vader Berend Jan, die in hart en ziel communist was. Zij groeide  op met haar vaders politieke overtuiging maar ontwikkelde zich als volwassene als vermaard critica van het communisme. Dit leidde tot een verwijdering tussen haar en haar vader. Na zijn dood kon ze zich er niet bij neerleggen dat de man die zij had vereerd, zich als persoon nauwelijks had laten kennen. In dit prachtige boek doet zij een poging nader tot hem te komen.

Vele ouderen onder ons kennen Berend Jan Withuis , roepnaam Berry, als een bevlogen schaker, schaakjournalist, simultaanspeler en schaakboekenschrijver.  De man die leefde in twee  werelden gescheiden door een stalen muur, en een van die twee werelden was zijn schaakwereld. Stel je eens voor een grote stalen muur met aan de ene kant Hans Böhm en aan de andere kant Jolande Withuis, die een half jaar ouder is. Hans kende Berry alleen van het schaken en wist nagenoeg niets van zijn communistische werkzaamheden. Voor Hans geen punt en dat gold voor velen in die tijd, een enkeling daargelaten. (Zie de Schaakrubriek van Hans Böhm.) Berry was een aimabel, humorvolle en hardwerkende schaakliefhebber ondersteund door zijn vrouw Jenny.

Jolande wist weinig van de schaakwereld en was daarin ook minder geïnteresseerd, zij wilde meer weten over de communistische wereld waarin haar vader zich bewoog en dan in het bijzonder zijn rol daarin.  En dan blijkt opeens dat Jolande een sleutel had gevonden waarmee de deur in de stalen muur open kon. Sommige raadsels worden in Raadselvader opgelost en sommige ook helemaal niet.

Maar wat weten wij schaakliefhebbers eigenlijk van Berry Withuis? Er bestaan voor zover ik weet geen boeken over zijn schaakgeschiedenis. Wel bestaan er een aantal artikelen van schaakjournalisten en enkele interviews met hem.  Ook op onze site is over hem gepubliceerd. Bijvoorbeeld in Canon 14 van Johan Hut. Withuis heeft veel betekend voor het schaken in Nederland en hij heeft veel nieuwe ideeën kunnen realiseren. Hij werd wel de ‘creator en innovator’ genoemd. Decennialang verzorgde hij met zijn vrouw  de ‘persdienst’ van het Hoogovenschaaktoernooi. In het boek van zijn dochter Jolande zijn er slechts enkele aanknopingspunten met zijn schaakwereld. Er blijven veel (schaak)vragen over. De uitdaging  voor ons is of we met een gezamenlijke inspanning nader tot deze schaakliefhebber kunnen komen wiens belangrijkste passie in het leven misschien wel het schaakspel was.

Artikelen, anekdotes, persoonlijke ervaringen, foto’s e.d.  zijn meer dan welkom. Misschien dat de schaakjournalisten wiens stukjes wekelijks op onze site de revue passeren ook bijdragen willen leveren? Zij hebben hem immers lange tijd gekend en bezitten memorabele  anekdotes.

Als blijk van waardering worden door stichting Het SchaaKKasteeL, in samenwerking met uitgeverij De Bezige Bij, drie exemplaren verloot van het boek Raadselvader. Deze zijn door De Bezige Bij belangeloos ter beschikking gesteld voor deze serie. Iedereen die meedoet aan deze serie komt in aanmerking. Om de drie maanden wordt een boek verloot.

1.1 De schaakjeugd van Berre Withuis

Berend Jan Withuis, roepnaam Berre, werd in januari 1920 in Zutphen geboren. Zij ouders hingen het gereformeerde geloof aan. Berre had nog twee broertjes en drie zusjes. Zijn jongere broertje overleed op 5-jarige leeftijd. Dit heeft hem zeer aangegrepen.

Berre leerde al op zijn vierde jaar schaken van zijn vader, Johan Jurriën, hierna te noemen J.J. En ook diens vijf jaar oudere broer Jan, hierna te noemen J., was een groot schaakliefhebber.

Oprichting Zutphense Schaakverenigingen

In 1919 werd in Zutphen de eerste schaakvereniging opgericht onder de naam De Zutphensche Schaakclub en in de zomer van 1923 de tweede schaakvereniging, een christelijke,  genaamd Caïssa. De initiatiefnemers voor de oprichting van de  christelijke schaakvereniging Caïssa waren H. de Graaf, J.J. en J. Reeds in het bondsblad van 1919 werd vermeld dat J.J. lid was geworden van den Nederlandschen Schaakbond. J.J. heeft bij Caïssa voor zover bekend minder belangrijke bestuursfuncties vervuld.  (De belangrijke bestuursfuncties waren die van voorzitter, secretaris en penningmeester.) J.J. en J. speelden al snel in het eerste team en hun namen komen veelvuldig voor bij de competitie-uitslagen in het Bondsblad.

J.J. Withuis werd lid van de schaakbond in 1919. Let op de schrijfwijze van Zutfen.  De jonge Jolande was decennia later trots dat ze Zutphen met ph kon schrijven!

 Probleemcomponist

Daarnaast had J.J. een bijzondere interesse in het oplossen van schaakproblemen. Regelmatig werd hij in het Bondsblad als een van de winnaars van oploswedstrijden genoemd en zijn naam prijkte ook hoog op de oplosladder, een vaste rubriek in het Bondsblad.

Niet alleen het oplossen van schaakproblemen vond hij geweldig, hij begon  zelf ook schaakproblemen te componeren en werd voor die tijd een verdienstelijk probleemcomponist.

Bron: 75 jaar schaken in Zutphen

Wie weet nog welk schaakprobleem dit was? En wie heeft er nog schaakproblemen die gecomponeerd zijn door J.J.? Mail naar: info@hetschaakkasteel.nl

Hieronder een bijzondere anekdote (staat niet in het boek).

Professor dr. Johan van Hulst

In mei 2003 had Professor dr. Johan van Hulst, voormalig verzetsman, CDA-politicus, emeritus hoogleraar wijsgerige en historische pedagogiek aan de VU in Amsterdam en schaakliefhebber, Jolande Withuis uitgenodigd voor een gesprek. Het onderwerp was de publicatie van een boek van Jolande (wetenschapper en onderzoeker bij het NIOD) getiteld: Erkenning – Van oorlogstrauma naar traumacultuur.

In zijn werkkamer stond naast een flinke pot thee en twee mokkagebakjes een zilverkleurige overwinningsbeker klaar. J.W. van Hulst stond erin gegraveerd.

`Realiseert u zich waarom het mij ontroert  dat u hier tegenover mij zit?’

‘In 1926 deed ik als vijftienjarige jongen uit de Jordaan mee aan een door de christelijke krant De Amsterdammer georganiseerde probleemschaakcompetitie. Ik had alle opgaven goed en won. Tweede werd J.J. Withuis uit Zutphen, toen al een beroemd probleemcomponist. Dus toen ik in 1980 als fractievoorzitter van de CHU in de Eerste Kamer meedeed aan de jaarlijkse parlementariërswedstrijd van het Hoogovenschaaktoernooi, en daar uw vader aantrof, de schaakjournalist, vroeg ik hem of hij die J.J. Withuis kende. Dat was zijn vader geweest. Jong gestorven, hoewel hij mij in 1926 natuurlijk een oude man leek. Ik ben dit jaar weer naar het Hoogoventoernooi geweest. Voor de vierentwintigste keer. We waren er weer allemaal: Bas de Gaay Fortman, Jan Nagel, Henk Vonhoff. Goede schakers. Ik werd samen met Gerrit Valk (PvdA) gedeeld eerste. Dat is goed voor je zelfgevoel. Dat je nog meetelt. Ik heb in al die jaren maar eenmaal moeten overslaan. Met uw vader heb ik contact gehouden. Ik ben vaak bevrind geweest met linkse mensen, maar dat uw vader communist was en voor De Waarheid had gewerkt, dat wist ik natuurlijk niet. Dat hoorde ik van Marcus Bakker.’

(Uit: De NRC van  31 mei 2003, artikel geschreven door Jolande Withuis)

 

De 16-jarige Anish Giri ontvangt in 2011 de eerste Johan van Hulst Prijs. Foto: Fred Lucas

Hoogtepunt van de avond (30 januari 2011) was het afscheid van de honderdjarige Johan van Hulst. Deze schaakliefhebber, oud-parlementariër en oud-hoogleraar deed voor de 32ste keer mee en hij won zeven keer, 25 maal te weinig naar zijn zeggen. De directeur van Tata Steel Nederland, maakte bekend dat er een speciale prijs was ingesteld voor de best presterende jeugdspeler en deze prijs werd de ‘Johan van Hulst Prijs’ genoemd. Een prachtig initiatief. Deze prijs is  voor de eerste keer toegekend aan de 16-jarige Anish Giri voor zijn prestatie in de hoofdgroep. In januari 2018 reikte de 107-jarige Van Hulst deze prijs uit aan de 18-jarige Jorden van Foreest.

Nationaal kampioen Max Euwe in Zutphen

Begin 1924 werd door de nationale kampioen Max Euwe, die toen na zijn afstuderen een halfjaar  wiskundeleraar was aan de R.H.B.S. te Winterswijk, een simultaanseance gegeven waaraan 35 spelers uit Zutphen en omgeving deelnamen.  Euwe won 29 partijen, verloor er drie en speelde o.m. remise tegen J.J. Withuis!

Tijdens deze simultaan werden de besprekingen geopend over een match in Zutphen tussen Max Euwe en de Belgische ex-kampioen Edgar Colle.  Deze tweekamp kwam inderdaad tot stand en het werd een spannende tweekamp. De witspeler won steeds behalve in de laatste en achtste partij waarin Euwe met zwart won en daarmee deze match met 5-3 op zijn naam schreef. Euwe had nog iets goed te maken omdat hij  Hastings 1923 had gewonnen maar zijn enige verliespartij was die tegen Colle. Ook in Scheveningen 1923 had hij van Colle verloren. De voorzitter van den Schaakbond deelde na afloop van deze match schaakmedailles  en -souvenirs uit. Of J.J. en J. deze ook hebben bemachtigd is waarschijnlijk niet meer te achterhalen.

Naar aanleiding van deze publicatie van vandaag ontvingen wij van Jolande Withuis, via Hans Böhm, een foto uit de nalatenschap van haar vader. Zittend links achter het schaakbord: Max Euwe en rechts Edgar Colle. Uiterst rechts staand Oom Jan Withuis en naast de rechterhoek van de tafel de vader van Berry, Johan Jurriën (J.J.), de kleine man met de gevouwen handen en snor.Direct naast oom Jan staat Harry de Graaf.  Zutphen 1924.
Met dank aan Jolande Withuis voor het ter beschikking stellen van deze historische familiefoto.

Euwe en Colle  zouden elkaar nog enkele malen achter het bord tegenkomen. Colle  kreeg last van maaglijden en na een operatie in 1932 overleed hij,  nog geen 35 jaar oud. Een van de schaakopeningen is naar hem genoemd.

Het zou niet bij deze keer blijven dat Max Euwe Zutphen bezocht.

Schaakbond 50 jaar

In 1923 bestond den Nederlandschen Schaakbond 50 jaar en ter gelegenheid hiervan werd er ook in Zutphen een nationale wedstrijd gehouden waaraan 50 sterke schakers deelnamen. Een van de winnaars was J.J.

Berres vader  overleden (ontleend aan Raadselvader)

 (J.J.  zal met trots zijn schaakresultaten aan Berre hebben getoond tijdens het schaakonderricht en het schaken thuis. En wat zal Berre onder de indruk zijn geweest van zijn schaakvader. Al vroeg zal zijn vader hem hebben verteld over de Nederlandse kampioen Max Euwe en de partijen die Euwe in Zutphen had gespeeld. TK)

Toen Berre bijna 12 jaar oud was overleed zijn vader, na een ziekbed van enkele maanden, aan de gevolgen van een kwaadaardige hersentumor. J.J. was nog geen 48 jaar oud. De hersentumor was volgens  Berres gereformeerde moeder veroorzaakt door het duivelse schaken.

Na de begrafenis verbrandde Berres  moeder  de prachtige verzameling van  schaakproblemen die zijn vader had aangelegd.  Zelfs zijn schaakstukken (en waarschijnlijk ook  zijn schaakdocumentatie en medailles) verdwenen in de kachel. Berres moeder had altijd al bezwaar gehad tegen schaken. Op dammen en domino na waren in gereformeerde ogen alle spellen zondig, schaken en kaarten het meest. (Dit speelde dus niet alleen in de Middeleeuwen bij sommige christelijke en islamitische religies! TK)

Berre hield veel van zijn vader en zijn overlijden was een groot verlies voor hem.

Schaken symboliseerde voor de jonge Berre de vrijheid van denken van zijn vader tegenover het bekrompen gereformeerdendom van zijn moeder, en het actieve plezier van zelf analyseren tegenover de passieve vreugdeloosheid van het ondergaan van een zondagse preek.

De tantes Anna en Sien en oom Jan namen de zorg op zich voor Jaap en Berre. Onder de tikkende klok met de twee koperen gewichten aan kettingen die hij elke dag optrok, zette oom Jan het schaakonderricht aan zijn neefje Berre voort. (Oom Jan leert zijn neefje schaken avant la lettre!)

Drie maanden na het overlijden van zijn vader werd Berre lid van Schaakvereniging Caïssa en nam hij al vrij snel de plaats in van zijn vader in het hoofdklassetiental dat vanzelfsprekend in de zaterdagcompetitie speelde.  Op de schaakavonden werd hij getrakteerd op een glas chocolademelk van vijf cent en soms een gevulde koek. Zij eerste sigaret, een mentholsigaret kreeg hij op de schaakclub van boekverkoper Ten Bosch. Met dit acht jaar oudere lid van de schaakclub raakte hij bevriend, net als hij een afvallige protestant.

(Bijzonder is dat Jolande op 22 maart 2018 te gast is bij boekhandel Van Someren & Ten Bosch in Zutphen om haar boek te signeren.)

De ommekeer in het leven van Berre

De dood van zijn jonge broertje, de dood  van zijn vader en de ban van zijn moeder over het schaakspel maakten  dat Berre het geloof definitief de rug toekeerde. Hij werd en bleef boos op zijn moeder. Mede door contacten op de schaakclub kwam hij in aanraking met andersdenkenden.

In het Bondsblad kwam nu zijn naam voor ( B.J. in plaats van J.J.)  bij de competitie-uitslagen samen met die van zijn oom Jan. Berre nam ook deel aan jeugdtoernooien.

Zijn passie voor het schaakspel, overgenomen van zijn vader, zou een zeer belangrijke rol spelen in de rest van zijn leven.

Wordt vervolgd.

 Hebben jullie aanvullingen, wijzigingen of nieuw materiaal mail dan naar info@hetschaakkasteel.nl

2. Reisgids voor Schaakliefhebbers

Rob Spaans heeft een uitgebreide Reisgids voor Schaakliefhebbers samengesteld. Rob stelt het op prijs om aanvullingen, nieuwe vondsten en evt. correcties te mogen ontvangen. In deze rubriek zullen we regelmatig iets plaatsen (uit het boek of iets nieuws) en stellen we ook vragen. Onder diegenen die op de een of andere manier een bijdrage willen leveren aan deze serie  verloot de stichting Het SchaaKKasteeL, in samenwerking met Rob Spaans, maandelijks een exemplaar van zijn reisgids.

2.1   Een liefdespaartje in de Sint Walburgiskerk te Zutphen

We blijven nog maar even in Zutphen en vermelden wat Rob Spaans in zijn boek schreef over de Sint Walburgiskerk.

In deze kerk hangt wel een zeer bijzondere kaarsenkroon. Het gevaarte heeft een doorsnede van 2,5 meter en is van smeedijzer dat gedeeltelijk is verguld. Men denkt dat deze kaarsenkroon  rond 1400 is vervaardigd en had toen nog een heel wat kleurrijker aanzicht dan nu. Toen was namelijk de gehele kroon verguld. De figuren waren niet verguld , maar wel in prachtige kleuren geschilderd. Het gedeelte met de figuren (het figurenfries)  heeft hier de functie van een beeldverhaal waarmee voor de middeleeuwse mens, die doorgaans niet kon lezen of schrijven, werd uitgebeeld hoe hij vroom kon leven en daarmee een plek in het hiernamaals verwerven.

Op twee plaatsen in de figurenfries zien we eenzelfde tafereel van een man en een vrouw waarbij de man een kelk in de hand heeften de vrouw een roofvogel aan de ketting houdt. De kelk verwijst wellicht naar zuiverheid van geest en/of trouw aan het geloof. De roofvogel aan de ketting staat symbool voor de beteugeling van de lust.

Hoewel het niet erg duidelijk is  zou het voorwerp tussen de man en de vrouw heel goed een schaakbord kunnen zijn. Dat zou perfect passen in de symboliek. Het schaakspel stond in de late middeleeuwen symbool voor de hoofse, eerbare en trouwe liefde. En de kerk ziet dit immers als een van de elementen van een vroom leven.

Vraag: Bestaan  er schaakschilderijen of andere beeldhouwwerken die gebaseerd zijn op dit thema? Is er meer informatie bekend over bovenstaande figurenfries? Mail dan naar info@hetschaakkasteel.nl of gebruik de commentaarbox onder dit artikel.

2.2   De gereformeerden en het schaakspel in 2018

We blijven nog even in Gelderland waar de SGP in de plaatsen Nunspeet, Elspeet, Hulshorst en Vierhouten een verzamelschaakbord inzet om stemmen te winnen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Onderstaande ontlenen we aan de SGP-website van Nunspeet.

Nunspeet – Speciaal voor de inwoners van Nunspeet, Elspeet, Hulshorst en Vierhouten introduceert de SGP-fractie van de gemeente Nunspeet een uniek verzamelschaakbord. Tot D.V. 21 maart ontvangen de ruim tienduizend huishoudens wekelijks een flyer waarmee ze het schaakbord, inclusief een handig bewaardoosje, bij elkaar kunnen sparen. Lijsttrekker Chris Stoffer vertelt: „Het schaakbord bevat niet alleen unieke schaakstukken die alles met de gemeente Nunspeet te maken hebben, maar sluit ook naadloos aan bij ons thema ‘Duurzame toekomst.’.”

Het verzamelschaakbord is uniek in Nederland, weet Stoffer. „Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van vier jaar geleden waren wij de enige partij met een verzamelkwartet. Dat kwartet was een groot succes en we kregen vanuit het hele land aanvragen.” Lachend: „Doordat het zo’n succes was, wordt het nu door diverse partijen in Nederland gekopieerd. We weten van een aantal gemeenten die hun eigen verzamelkwartet verspreiden. Daarom wilden wij met iets nieuws voor de dag komen dat ook nog eens heel duurzaam is.”

Verzamelschaakbord

Met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur besloot de SGP om dit keer een schaakbord te ontwikkelen. „Het leuke aan ons schaakbord is dat het helemaal bij onze gemeente past”, vertelt Stoffer enthousiast. „We hebben bijvoorbeeld een schaakstuk van het Transferium en van de dorpskerk in Elspeet. En natuurlijk hebben we in plaats van een paard een edelhert geïntroduceerd.”

 

Volgens Stoffer past het schaakbord uitstekend bij het thema ‘Duurzame toekomst.’: „Het hele schaakspel is van papier. Voor het schaakbord kozen we bovendien FSC-papier, zodat we zeker zijn van een duurzame herkomst. We gebruiken niet meer papier dan nodig is. Als het schaakbord aan het einde van zijn levenscyclus is gekomen, kan het papier ook nog eens gemakkelijk gerecycled en hergebruikt worden.”

Schaken

Schaken heeft het imago van een ingewikkeld en lang spel, maar dat is volgens Stoffer maar ten dele waar. „Je kunt heel makkelijk leren schaken. Op de website nunspeet.sgp.nl staan bovendien de spelregels en een vlog met uitleg. Zo kunnen de inwoners snel een potje schaken.” Lachend: „Daarmee bevorderen we ook nog eens de quality time in gezinnen!”

Wat een verschil met een eeuw geleden! Vergelijk het eens met hetgeen hierboven geschreven is over de dood van Berres vader!

3. Stellingen uit partijen van de Tata Steel Masters & Challengers 2018

Het 80^ste Tata Steel Chess Tournament in 2018

In deze serie wordt met andere ogen gekeken naar stellingen uit belangrijke toernooien. Te beginnen met de 80^ste editie van het Tata Steel Chess Tournament. Zowel bij de Masters als bij de Challengers zijn er mooie stellingen te bewonderen waar we nog eens met andere ogen naar kunnen kijken. Op onze site zijn van veel partijen mooie verhalen en analyses gepubliceerd door Dimitri Reinderman en Herman Grooten, vaak met lovende reacties.

Iedereen die aan deze nieuwe serie wil mee doen en een bijdrage wil leveren is van harte welkom. Uw bijdrage plaatsen wij graag!

 Magnus Carlsen  – Fabiano Caruana  (1^e ronde Tata Steel Masters)

Dit was de stelling na de 24 ste zet van zwart. De stelling is redelijk in evenwicht en na  41 zetten eindigde deze partij in remise. Beiden zijn geen moment in gevaar geweest en zij waren tevreden met het resultaat. Beiden wilden geen risico lopen de eerste partij te verliezen.

                Magnus (wit)  is aan zet, Fabiano  zojuist 24. Tf8 gespeeld.

Met andere ogen ….

Bekijken we nu deze stelling door de ogen van Schaken 4.0 dan is de vraag of wit in deze stelling de partij definitief kan beslissen? En zo ja hoe? Kon zwart i.p.v. Tf8 de partij beslissen?

In het artikel van Peter Boel staan de regels van Schaken 4.0 vermeld.

Lucas van Foreest – Bassem Amin (4^de ronde Tata Steel Challengers)

Onderstaande stelling is uit de partij van Lucas van Foreest tegen de Egyptenaar Bassem Amin uit de vierde ronde van de Tata Steel Chess Challengers. Bassem Amin heeft 200 ratingpunten meer dan Lucas van Foreest. Het was een bijzondere en spannende partij en de ‘engines’ gaven steeds wisselende oordelen. Na 46 zetten gaf Bassem Amin op. Lucas van Foreest was hiermee de held van de dag want hij was de enige Nederlander (bij de Masters en de Challengers) die op deze dag zijn partij wist te winnen.

De partij duurde 46 zetten en we gaan 20 zetten terug en kijken naar de volgende stelling en ‘lenen’ een stukje uit het commentaar van Dimitri Reinderman.

Reinderman: 26…Qh4-h5? Een blufzet. [26…Qa4 dekt het paard op a5 gewoon waarna zwart nog steeds goede compensatie heeft voor de pion.] 27.Qxa5 Simpeler was [27.Bf4! Bxf4 28.Nxf4 Qh4 (28…Qg5 29.Nh3) 29.Qxf5 waarna wit de aanval overneemt en ook nog twee pionnen meer heeft.] 27…Bxf3 28.Qd2? Na [28.gxf3 Qxf3+ 29.Kg1 Bd4+ 30.Nxd4 Qg4+ is het weer eeuwig schaak, maar] [28.Re1! f4 29.Rg1! geeft wit een gewonnen stelling; er dreigt o.a. Pxf4.]

Met andere ogen …

Na de 28^ste zet van wit kijken we met andere ogen naar de stelling die is ontstaan. Vanaf dit moment gelden er andere spelregels en wel de spelregels van Schaken 4.0 .

Zwart aan zet, wit heeft zojuist Da5 – Dd2 gespeeld.

 Als we de stelling goed bekijken en aandacht besteden aan de ‘stukken in de hand’ die ingezet kunnen worden op ieder vrij veld, zelfs met schaak en schaakmat, dan blijkt dat zwart ondanks een stuk achterstand de partij direct kan uitmaken met de sleutelzet Lxg2+ (In de oorspronkelijke partij kon dit loperoffer op g2 niet.) Hierna kan wit mat niet meer voorkomen! Ook niet als wit als alternatief Te1 had gespeeld op de 28^ste zet, zoals in de oorspronkelijke analyse van Reinderman werd geopperd!

Er zijn veel varianten mogelijk en de vraag is dan ook of de bewering dat het steeds mat is ook helemaal waterdicht is?

Oplossingen, op- of aanmerkingen mailen naar info@hetschaakkasteel.nl  of hieronder de commentaarbox gebruiken. Als jullie zelf stellingen willen aanreiken  van het laatste Tata Steel Chess Tournament dan zijn deze meer dan welkom.

Onder de deelnemers  verloten we om de drie maanden een exemplaar van het boek De Stamhouder van Alexander Münninghoff.