Schaakrubrieken weekend 14 april 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Priemgetallen
Toen Fabiano Caruana de Grenke Classic in Karlsruhe en Baden Baden had gewonnen en daardoor op de live ratinglijst achter Magnus Carlsen tweede van de wereld was geworden met 2.817,5 punten, zei hij voor de grap iets dat grote indruk op me maakte: hij was een beetje teleurgesteld dat hij op een haartje na niet het priemgetal 2.819 had bereikt, want dan zou Valeri Salov een kabbalistische samenzweringstheorie hebben bedacht. De bijna vergeten Rus Salov was een zeer sterke schaker die rond 1995 zelfs eens derde op de wereldranglijst was achter Kasparov en Karpov, maar sinds 2000 geen serieuze partij meer heeft gespeeld. Caruana wist kennelijk niet alleen dat de grote schaker Salov tegenwoordig schrijft over de kabbala, de macht van de vrijmetselaars en de samenzweringen van de officiële media, hij wist ook het een en ander over priemgetallen. Had hij nagekeken dat 2.819 het priemgetal is dat het dichtst bij zijn rating komt of wist hij het uit zijn hoofd? Had hij het misschien bliksemsnel uitgerekend toen hem een microfoon onder de neus werd gestopt? Dan is hij een genie. Caruana won de Grenke Classic en Magnus Carlsen werd tweede met een punt achterstand. Het was een mooie uitslag voor de schaakliefhebber die zich verheugt op hun tweekamp om het wereldkampioenschap in november in Londen. We zagen wat we graag wilden zien, dat Carlsen en Caruana aan elkaar gewaagd zijn. Ik heb vaak geciteerd wat Garry Kasparov zei over Vladimir Kramnik, toen die nog jong was: anderen doen zetten, Kramnik schaakt. Over Caruana kun je dat ook zeggen. In zijn mooiste partijen strompelt hij niet improviserend van zet naar zet, zoals schaakcomputers doen, maar heeft hij een grote greep met diepzinnige openingsconcepties die het spel tot ver in het middenspel bepalen. Om die te bedenken gebruikt hij natuurlijk ook de computer, zo gaat dat tegenwoordig en zo kan het ook niet anders meer. Je hebt de computer nodig om niet als een computer te schaken.
Georg Meier-Fabiano Caruana, Grenke Chess Classic, Karlsruhe/Baden Baden 2018
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. Lxc6 dxc6 5. 0-0 Df6 6. d4 exd4 7. Lg5 Dd6 8. Pxd4 Le7 9. Le3 Ph6 10. Dd2 g5 Een ongewoon scherpe aanpak van wat bekend stond als een kalme variant. 11. Pf3 Tg8 12. h4 Dg6 13. hxg5 Pg4 14. Pc3 h6 15. Lf4 Wit moet al oppassen. Na het naïeve 15. gxh6 zou zwart met 15…Pe5 op slag winnen. 15…Le6 16. Lxc7 Tc8 17. Lb6 hxg5 18. Pe2 c5 19. Pg3 Th8 20. Tfd1 Dh6 Volgens de computers gaat het nog wel voor wit, maar een mens achter de witte stukken voelt koude rillingen door de open h-lijn. 21. b4 cxb4 22. Ld4 f6 23. c3 bxc3 24. Lxc3 Kf7 25. Tac1 Tc4 26. Ld4 b5 27. Da5 De dame laat een bouwvallig huis in de steek. 27…Ph2
Partij in de viewer:
Zelfs afgemat is Caruana te sterk
Hij kwam naar de Grenke Classic om voor zijn plezier te spelen, maar liep weg met de winst
Nadat hij in 2016 het kandidatentoernooi had gewonnen, was Sergey Karjakin zo uitgeput dat hij drie weken later besloot af te zien van deelname aan de Norway Chess tienkamp in Stavanger. Het werd hem niet in dank afgenomen door de Noorse organisatoren, die hadden gerekend op grote aandacht van de media voor de aanstaande uitdager van Magnus Carlsen. Even was Karjakin niet populair in Noorwegen, al maakte zijn onberispelijke gedrag tijdens de WK-match later alles weer goed.
Spelen voor het plezier
Ook Fabiano Caruana voelde na zijn triomf in de kandidatenstrijd in Berlijn dat veertien zware partijen hun tol hadden geëist. Toch nam hij na de prijsuitreiking de trein naar Karlsruhe, waar vier dagen later de eerste ronde begon van de Grenke Classic, een tienkamp met onder anderen Carlsen, Anand en Aronian. Illusies over een mogelijk nieuw succes had hij niet, hij was van plan voor zijn plezier te spelen. Om energie te sparen nam hij zich voor weinig tijd te besteden aan voorbereiding en te vertrouwen op het in Berlijn verrichte werk.
Toch de beste
Nadat Caruana in de eerste ronde tegen Carlsen was ontsnapt aan een nederlaag, merkte hij dat ondanks zijn vermoeidheid de goede vorm intact was gebleven. Hij was slagvaardig als kansen zich aandienden en zijn verdedigingskunst liet hem niet in de steek, toen hij tegen Yifan Hou in een precair eindspel verzeilde. Na vier winstpartijen en vijf remises eindigde hij bovenaan, een punt voor Carlsen. Opvallend gemakkelijk won Caruana met zwart van Maxime Vachier-Lagrave. Tegen zijn gewoonte in koos de Fransman een openingsvariant waarmee hij niet vertrouwd was.
Vachier Lagrave-Caruana (Karlsruhe/Baden-Baden 2018)
1. c4 e5 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 Pc6 4. g3 Lb4 5. Lg2 0-0 6. 0-0 e4 7. Pg5 Lxc3 8. bxc3 Te8 9. Dc2 Alleen na 9. f3 mag wit hopen op voordeel. 9 … d5 10. cxd5 Dxd5 11. d3 Lf5 12. Lf4 h6 13. Pxe4 Pxe4 14. Db2 b6 15. Tfd1 Een betere kans is 15. Lxc7 Tac8 16. Lf4, al heeft zwart na 16 … Pa5 17. Tad1 Pc4 18. Db3 Dc5 19. dxe4 Lxe4 ruime compensatie. 15 … Dc5 16. dxe4 Lxe4 17. Lf1 Te7 18. a4 Tae8 19. Tac1 Caruana rekende op 19. Db5 Dxb5 20. axb5 Pa5. 19 … g5 20. Ld2 Df5 21. f3 Dc5+
Partij in de viewer:
Voorbodes
Bij dieren en bij boksers zie je het ’t best: de tegenstander imponeren vóór het gevecht. Sommige beesten blazen zich op, anderen tonen hun wapens of sissen of produceren vieze geuren en er zijn er die van kleur verschieten. Boksers gaan met de neuzen tegen elkaar staan en kijken dan heel gemeen. Dus houden we vanaf nu scherp in de gaten hoe wereldkampioen Magnus Carlsen en uitdager Fabiano Caruana opereren tot hun WK in november. In de schaaksport is het imponeren vooraf zeker aan de orde, alleen niet zo zichtbaar. Carlsen staat al jarenlang op de eerste plaats op de wereldranglijst en zijn hoge Elo-rating, resultante van alle gespeelde partijen, maken hem favoriet. Maar we mogen onze handen dichtknijpen met de uitdager: Caruana is voor niemand bang, speelt interessant en agressief en begint ook een beetje afstand te nemen van de rest van de wereldtop. Direct na het kandidatentoernooi speelden Carlsen en Caruana mee in een tienkamp in Duitsland. De slotstand geeft het hoge niveau goed weer en ook de onderlinge spanning tussen de twee matadoren: 1.Caruana 6,5 2.Carlsen 5,5 3.Aronian, Vitugov, Vachier-Lagrave 5 6.Bleubaum 4,5 7.Anand, Hou, Naiditsch 3,5 10.Meier 3
Met deze toernooioverwinning staat Caruana op de virtuele tweede plaats op de wereldranglijst: 1.Carlsen 2839 2.Caruana 2818 3.Mamedyarov 2814 4.Kramnik 2792 5.Vachier-Lagrave 2790 6.Nakamura 2787 7.So 2786 8.Ding en Karjakin 2778 10.Giri 2777
Afgezien van de pijnlijke situatie voor Carlsen rond de prijsuitreiking, waarbij Caruana het grootste applaus en het meeste prijzengeld kreeg, dacht hij ook met gemengde gevoelens terug aan hun onderlinge partij. Als dat een voorbode is voor de strijdlust in het komende WK, dan gaan we weer eens genieten bij die belangrijkste krachtmeting.
F. Caruana – M. Carlsen
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pf3 Lg7 4.e3 0-0 5.Le2 d6 6.Pc3 Pc6 7.d5 Pb4 8.a3 Pa6 9.Pd4 e5 10.dxe6 e.p. fxe6 11.0-0 e5 12.Pb3 c6 13.e4 Pc7
Een interessante stelling met wederzijdse kansen. Zwart heeft veld e6 om verder te ontwikkelen en wil op termijn d6-d5 doorzetten. Wit heeft geen zwaktes en kan met rustig Le3 anticiperen op de keuze van zwart. Maar Caruana is een actieve speler dus 14.f4!? Pe6 15.f5 Pd4! Scherpe reactie want 16.Pxd4 exd4 17.Dxd4 Pg4 18.Dd3 Db6+ 19.Kh1 Pf2+ pakt goed uit voor zwart. 16.Le3 Pxe2+ 17.Dxe2 gxf5! 18.exf5 d5! 19.cxd5 cxd5 20.Tad1 d4 21.Lg5 Db6
Partijn in de viewer:
Nog geen week na het Kandidatentoernooi ‘moesten’ Caruana en Aronian (die door zijn wanprestatie in dat toernooi op de ELO-lijst per april zelfs beneden Giri was gezakt) al weer aan de bak in de Grenke Chess Classic. Na loten bleek dat uitdager Caruana direct in de eerste ronde tegen wereldkampioen Carlsen moest aantreden. Zouden ze voluit gaan? Het werd een zinderend gevecht waarin Carlsen volgens de computer met 54.. Th7 had kunnen winnen maar na het zinloze 54..a5 werd het toch remise. Een amuse voor de botsing in november 2018 en er zullen er nog wel meer opgediend worden. De enige winstpartij in deze ronde kwam op naam van Vitiugov die met zwart de Duitser Bluebaum versloeg. Met een opmerkelijk slot. 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.e3 Lf5 5.Pc3 e6 6.Ph4 Lg6 7.Ld2 Pbd7 8.Pxg6 hxg6 9.c5 e5 10. b4 Le7 Een rustige opening met vrijwel gelijk spel. 11.b5 0-0 12. Da4 niet goed maar zwart speelt Te8 i.p.v. exd 13.bxc bxc 14.Le2 exd 15.exd Pxc5 een offer voor een gevaarlijk initiatief 16.dxc5 d4 zwart dreigt van alles en wit brengt een tegenoffer 17.0-0 dxc3 18.Lxc3 Lxc5 19.Lf3 Tc8 20.Lxc6 te materialistisch want nu komt 20..Te2 21.Lf3? nodig was Le1 21..Txf2! 22.Txf2 Lxf2+ 23. Kxf2 Txc3 Zwart staat veel beter en nu probeert wit rampzalig genoeg het materieel evenwicht te herstellen met 24.Dxa7?? Pe4+ het beste was nog 25.Lxe4 Tc7 26.Da8 Tc8 enz maar van alle goede geesten verlaten speelt wit 25.Kg1 en kon na 25..Ta3 opgeven. Waarom moet de lezer zelf maar zien. Het meeste opzien op de Grenke Chess Classic baarde trouwens het Duitse wonderkind Vincent Keymer, die op 14-jarige leeftijd het Open toernooi won, daarbij een hele serie 2700+ grootmeesters achter zich latend. Kasparov noemde hem al ‘exceptioneel’. De schaakwereld is benieuwd hoe het verder gaat met Keymer.
Ongeveer zes jaar geleden begon Csaba Balogh van Chess Evolution met een opmerkelijke serie boeken: Greatest 365 Chess Puzzles, waarin de nadruk valt op stellingen uit partijen waarin iets zit op tactisch gebied. In de daaropvolgende jaren volgden meer van dit soort boeken die bij de liefhebbers in goede aarde vielen: heerlijke tussendoortjes voor de verloren momenten. Het is dan ook geen wonder dat Csaba opnieuw ruim 300 pagina’s op de schaakliefhebber loslaat met stellingen uit partijen uit 2017 (ISBN 978-6155793-02-8, € 19.99). Er is een verdeling in makkelijke, dan een serie van gemiddelde sterkte om te eindigen met de zogenaamde harde noten die niet makkelijk te kraken zijn en soms door de spelers zelf ook jammerlijk gemist werden. Gelukkig is de auteur en verzamelaar zo vriendelijk geweest de oplossingen in het boek op te nemen. Daar moet men natuurlijk niet te snel naar kijken; anders komt er niets terecht van de bedoeling van deze serie: naast heerlijk tijdverdrijf het aanscherpen van de tactische inzichten. Hopelijk wordt ook deze aflevering een succes zodat de serie nog menige voortzetting krijgt. Aan Chess Evolution zal het niet liggen.
Partij in de viewer:
Probleem 2676 is een tweezet van Valuska:
De droom komt eindelijk uit: LSG kampioen
LSG IntelliMagic is kampioen van Nederland, het moest er een keer van komen. De ploeg uit Leiden was in 2014 en 2017 tweede en daartussen vijfde en derde. Al jarenlang wordt het team geprezen om de homogeniteit, de spelers aan de staartborden zijn sterker dan bij welke andere ploeg dan ook. Homogeen betekende vaak dat ze aan de topborden wat zwakker waren dan anderen, maar als de grootmeesters Predrag Nikolic en Jan Sprenger erbij zijn, wordt dat verschil opgeheven. Beiden waren er dit seizoen drie van de acht keer niet bij, maar dat bleek niet erg. Aan de tien borden werden dit seizoen slechts elf spelers opgesteld, geen enkel ander team had zo weinig invallers nodig.
Een ronde voor het einde is LSG kampioen, wat alleen jammer is voor de wedstrijd in de slotronde tegen Kennemer Combinatie, de titelverdediger en huidige nummer twee. Die slotronde wordt volgende week met alle tien teams centraal in Bloemendaal gespeeld en had daar een thuisfeest moeten worden voor de Kennemers, die vorige week nog wel met 9-1 uithaalden tegen Sissa. Het mocht niet baten, LSG won de uitwedstrijd tegen MuConsult Apeldoorn met 5,5-4,5 en mocht feestvieren.
Een krappe zege was dat, onder andere doordat Nikolic verloor van Arthur van de Oudeweetering. Casper Schoppen haalde een leuk succesje door remise te spelen tegen Artur Joesoepov, die eind jaren tachtig de nummer drie van de wereld was. Michiel Bosman, Eelke Wiersma en Arthur Pijpers brachten de overwinningen aan. Pijpers bracht zijn score daarmee op zeven uit acht. Edwin van Haastert is de andere speler die dit seizoen geen partij verloor. Hij won drie keer en speelde vijf remises. Van Haastert is voor LSG een rots in de branding, al tientallen jaren.
Uit de wedstrijd En Passant-HMC Calder komt de volgende partij. Jasper Broekmeulen is meester en de nummer zeventig van Nederland. Een sterke schaker dus. Erwin l’Ami laat zien hoe een sterke grootmeester maar een heel klein houvast hoeft te hebben voor een overtuigende overwinning. Je zou ook kunnen zeggen: geef hem een vinger en hij neemt de hele hand.
L’Ami-Broekmeulen
1.d4 Pf6 2.c4 b6 3.Pc3 Lb7 4.Dc2 d5 5.cxd5 Pxd5 6.Pf3 e6 7.e4 Pxc3 8.bxc3 Le7 9.Lb5+ c6 10.Ld3 c5 11.0-0 cxd4 12.cxd4 0-0 13.d5
Partij in de viewer:
Het Grenke open schaaktoernooi in het Duitse Karlsruhe eindigde deze maand in een sensatie. De 13-jarige Duitse meester Vincent Keymer won Europa’s grootste open schaaktoernooi met 8 punten uit negen ronden. Hij begon als nummer 99 van de ranglijst, maar liet 49 grootmeesters achter zich, onder wie bekende namen als Etienne Bacrot (Frankrijk), Richard Rapport (Hongarije), Alexei Shirov (Letland) en Anton Korobov (Oekraïne). Keymer was eerder de jongste speler die ooit een IM-norm scoorde. Hij was toen 10 jaar en 3 maanden. Een prestatie die doet denken aan Garry Kasparov. De Duitsers schakers hopen een toekomstige wereldkampioen in huis te hebben. De laatste Duitse wereldkampioen was Emanuel Lasker van 1894-1921.
De partij van Vincent Keymer in de laatste ronde tegen de als tweede geplaatste Hongaarse grootmeester Richard Rapport was een prachtige overwinning van dit jonge talent met de zwarte stukken.
Rapport – Keymer
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 Le7 5. e3 h6 6. Lh4 0-0 7. Tc1 Pbd7 8. cxd5 exd5 9. Ld3 c6 10. Lg3 (Een variant van het geweigerd Dame gambiet.) 10. … Te8 11. h3 (Een nieuwe zet, meestal wordt hier Pf3 gespeeld.) 11. … Lb4 12. Pf3 (De computer beoordeelt de stelling in evenwicht.) 12. … Pe4 13. Lf4 c5 14. 0-0 Lxc3 15. bxc3 Pb6 16. Pe5 f6 17. Pg4 (Veel beter is 17. Pg6.) 17. … c4 18. Lb1 h5 19. Ph2 g5 20. Dxh5 (Rapport dreigt de 13-jarige te overrompelen. Dit ziet er heel gevaarlijk uit. Keymer neemt het loperoffer aan.) 20. … gxf4 21. f3 Pd6 22. Dh7+ Kf8 23. Dh6+ Ke7 24.Dg7+ Ke6 25. Tfe1 Te7 26. Dg4+ f5 27. Lxf5+ Pxf5 (Wit heeft huisgehouden in de zwarte stelling. Keymer laat zien dat hij goed kan verdedigen. Zijn koning komt in veiligheid.) 28. Dg6+ (Beter is 28. e4 en de partij zal dan remise worden.) 28. … Kd7 29. Dxf5+ Kc6 30. Dxf4 Le6 (De kansen van zwart zijn toegenomen. Wit staat sterk onder druk.) 31. e4 Dg8 32. Dh6 (Wit mist de laatste remisekans: 32. a4.) 32. … Kc7 33. Kh1 Tf8 34. Te2 Th7 35.Dd2 Kb8 36. Tce1 dxe4 37. fxe4 Ld7 38. Tf2 Te8 39.Df4+ Ka8 40. Pf3 (40. Re3) Tf8 41. Dh2 Pa4 42. Te3 a6 43. De5? (Zie diagram. Beter is 43. Tfe2.)
Partij in de viewer:
