Korte rokade brengt Afek derde zege in Bussum

Yochanan Afek voelt zich thuis in Bussum. Maandag won hij het Pinkstertoernooi van BSG voor de derde keer. De eerste twee keer gedeeld, nu met anderhalf punt voorsprong op de nummers twee.

Afek was de nummer vier op rating, maar is alweer 66 en misschien zijn er jonge tegenstanders die hem hopen te verslaan op snelheid of op uithoudingsvermogen. De Amsterdammer is echter een prima rapidschaker.

In de derde ronde won Afek van Thomas Willemze, de hoogste ratinghouder. Na een remise tegen Dharma Tjiam, een favoriet die zich op het laatste moment had aangemeld, ging hij door met scoren tegen Jaap Vogel (in de jaren zeventig deelnemer aan het Nederlands kampioenschap), Gert Timmerman (in 2002 wereldkampioen correspondentieschaak) en Roman Tomaszewski, een niet zo bekende Pool die in Dortmund woont.

 

Curieuze rokade

Die laatste overwinning was voor Afek een leuke finale. In het verre middenspel besliste hij een onduidelijke stelling met de korte rokade, waarna Tomaszewski vrijwel meteen opgaf. Vaak vergeten spelers (vooral tegenstanders) dat die zet nog mogelijk is. Je mag Afek met recht een expert noemen in ongebruikelijke zetten. Hij is probleemcomponist en schreef bovendien samen met Hans Böhm zes boeken over de stukken van het schaakspel. Dat hij nu juist het toernooi besliste met een curieuze rokade, was een kers op de taart.

Nou ja, eigenlijk was het toernooi een ronde eerder al bijna beslist. Na zes ronden stond Afek op 5,5 en Tjiam en Tomaszewski op 4,5. De toernooizege was dus al binnen, de opdracht was nog om ongedeeld eerste te worden. Dat lukte, en hoe. Niet alleen liet hij zijn laatste tegenstander dus op twee punten, maar ook Tjiam verloor en wel van Henk van der Poel. In het eindspel, in de laatste minuten, had Tjiam waarschijnlijk geen winnend voordeel, maar kon hij ‘normaal gesproken’ ook niet meer verliezen. Het verblunderen van een volle toren valt dan niet onder ‘normaal gesproken’. Van der Poel haalde even zijn schouders op en zweeg, wat moet je ervan zeggen? De oer-BSG’er werd hierdoor tweede, samen met Tim Lammens en Tom de Jong. Lammens is een actieve schaker, De Jong was in de jaren tachtig een sterke schaker bij Utrecht, maar geen actieve toernooischaker. De laatste tijd duikt hij hier en daar weer op.

Willemze, ratingfavoriet, had zijn dag niet. Na zijn nederlaag in de derde ronde tegen Afek verloor hij in de volgende ronden van De Jong en van outsider Tom Berkelmans.

Herinneringen

Afek haalde na afloop mooie herinneringen op. In 2012 had hij het toernooi gewonnen samen met zijn pupil David Klein. Het was toen nog een weekendtoernooi. In 2015, toen het al een eendaags rapidtoernooi was, won hij samen met Manuel Bosboom.

Ook speelde hij een seizoen competitie voor BSG, in 2000-2001. Het was het laatste sponsorjaar van BSG, waarin het ook zijn beste prestatie haalde. De Bussumers werden tweede in de play-offs, na in de halve finale de Gooise aartsrivaal HSG te hebben verslagen. In de finale verloor BSG met ‘slechts’ 6-4 van De Variant, maar won Afek van Rafael Vaganian. Dat behoort tot zijn dierbare herinneringen.

Heel actief is hij niet op de toernooivelden, buiten de competitiepartijen voor Wageningen. Dit jaar speelde Afek een toernooi in Amsterdam uit respect voor Johan van Hulst en in Wageningen uit respect voor de overleden sponsor Harrie van Lotringen. Op de vraag waarom hij nu in Bussum speelde, antwoordde hij: “Om te schaken.”

Over de reis naar Bussum zei Afek tot slot: “Ik woon in het centrum van Amsterdam. Ik ben sneller in Bussum dan bij sommige clubs in mijn stad.”