Strategic Chess Exercises
Tegenwoordig worden schakers opgeleid door middel van de stappenmethode en daarmee worden hun tactische inzichten goed verbreed en daarnaast zijn er ook verschillende boeken en websites die vol staan met tactiek opgaves om mee te kunnen trainen. Ik zelf heb hiervan ook maar vaak genoeg gebruik gemaakt in mijn schaakcarrière. Wat trucjes vinden in een stelling is het probleem dan ook niet van vele schakers, maar kunnen ze ook altijd zien of ze goed staan zonder dat daarbij een materialistisch verschil komt kijken? Ik maak mezelf hier ook schuldig aan dat dit niet altijd lukt. Natuurlijk zie je het wel eens, maar op het gebied van strategie ondervind ik zelf een stuk meer problemen dan in het tactiek gedeelte. Toen ik dan ook het boek Strategic Chess Exercises van Emmanuel Bricard (peakrating: 2511) voorbij zag komen had ik snel interesse om dit boek door te werken.
Het boek, zoals de titel al beschrijft, is een boek vol met opgaves om te maken. Het is echter niet zo simpel dat er staat wat je moet vinden, zoals in de stappenmethode. Door middel van verschillende vragen die hij je stelt moet je proberen een oordeel te scheppen over de stelling waarna je ook moet gaan kijken naar concrete varianten. Hij geeft zelf dan ook aan dat het niet draait om het juiste antwoord te vinden, maar om de stellingen goed te leren evalueren en bepaalde plannen te begrijpen.
Voor wie is het boek bedoeld?
Hij geeft zelf aan dat dit boek geschikt zou zijn voor mensen die bekend zijn met de standaard thema’s als ‘blokkades’, ‘vrijpionnen’ en ‘tegenovergestelde kleur lopers’ en dat daarna het boek bestaat uit verschillende soorten in niveau, wat je trouwens NIET kan zien door middel van sterretjes of iets dergelijks. In mijn beleving pakt hij een te grote doelgroep, gezien erg veel schakers bekend zullen zijn met bovenstaande thema’s terwijl die het zeer lastig zullen hebben met dit boek. Ik zelf heb geprobeerd de opgaves zeer aandachtig te maken en desondanks had ik bij genoeg stellingen moeite om het correcte plan te vinden. Gezien mijn huidige rating van 2068 en de moeite die ik ermee ondervind denk ik dat hij zijn doelgroep beter had kunnen afbakenen. Tenzij je jezelf natuurlijk in het diepe wilt gooien en graag veel voorbeelden wilt zien. Verder geeft Bricard aan dat dit een geschikt boek is om door te werken als trainer met je student.
Opbouw van het boek
Het boek bestaat uit 90 opgaves, bestaande uit 80 verschillende partijen. Verder is het onderverdeeld in 63 opgaves in het middenspel en 27 opgaves in het eindspel. Hijzelf definieert daarbij het eindspel als een stelling zonder dame of met een dame en maximaal één licht stuk. Na de eerste 63 opgaves krijg je het hoofdstuk met de oplossingen van deze opgaves en laat hij heel de partij zien waarnaar hij de verschillende mogelijkheden in de stelling bespreekt en het juiste antwoord geeft. In mijn beleving, zit je eigen antwoord zo goed als altijd tussen zijn opties en zie je dus ook altijd wel waarom jouw antwoord niet correct was. Na het middenspel gedeelte komen de 27 opgaves van het eindspel waarna ook daarvan de antwoorden komen. Het is aan te bevelen om eerste alle middenspel opgaves te maken en daarna pas de eindspelen gezien er dus sommige partijen voorkomen die zowel een opgave uit het middenspel als het eindspel bevat. Leuk om te vermelden is dat het allemaal opgaves zijn die Bricard zelf heeft gebruikt als trainer.
Hoofdstuk 1/2: The middlegame exercises/solutions
In het middenspel gedeelte komt hij veelal met de vragen met welk plan weet wit/zwart een klein/groot voordeel te behalen? Maar ook komen er soms vragen naar boven als wat vind je van deze zet en wat is het plan achter deze zet. Na antwoord te hebben gegeven op zijn vragen wilt hij dat je het ook ondersteunt door middel van een concrete variant. Zie hieronder een voorbeeld uit de partij P.Keres-M.Euwe (1940).
Wat is de enige manier van spelen zodat wit een voordeel behaald in bovenstaande stelling? Wat is je oordeel over de verschillende mogelijkheden die zwart daar tegenover kan zetten?
Wit heeft op het moment het ontwikkelingsvoordeel en om dit uit te buiten zoekt hij een aanvalsobject in de vorm van b5. Om hier snel gebruik van te maken is 9.a4! de zet. Max Euwe koos er vervolgens voor om de pion te dekken met de zet 9..Db6? waarna de partij verder ging met 10. axb5, axb5 11. Txa8, Lxa8 12. Pa3!, Lc6 13. d4!. Hierna weet het paard van f3 het mooie veld d4 te bereiken en de druk nog verder op te voeren op b5. 10 zetten later was de partij al beslist, 1-0.
Een betere zet was dan ook 9…b4!, waarna wit kan kiezen voor zowel d4 als d3 en vervolgens Pb-d2 erachteraan te spelen. Gezien het veld c4 dat ineens open ligt en de pion op c5 die een aanvalsdoel gaat worden met de open c-lijn heeft wit zijn voordeel al te pakken.
Hoofdstuk 3/4: The endgame exercises/solutions
In mijn beleving zijn de eindspelen minder moeilijk dan de middenspelopgaves. Het zou wellicht kunnen, dat dit komt doordat ik al een groot deel van het boek gemaakt heb, maar zoals ik het zelf ervaren heb is dat dezelfde thema’s vaker voorkomen waardoor het alleen maar simpeler is indien er minder stukken op het bord staan. Een van de opgaves is een stelling uit de partij Janowski-Schlechter (1898).
Wat is het winnende plan voor wit?
Het voordeel dat wit heeft bereikt is natuurlijk het duidelijke ruimtevoordeel in combinatie met een loper die de zwarte pionnen kan aanvallen en dat in tegenstelling tot een paard wat een zwaar gebrek aan ruimte heeft. Een idee om het open te breken is uiteraard de zet g5, maar hiervoor is nog wel de nodige voorbereiding nodig.
Janowski zag zijn kansen goed in en koos ervoor om meteen de dames te ruilen met de zet 39.De6+. De partij ging verder met de zet 39….Dxe6 40. dxe6+, Ke8 41. Ke4, Kd8 42. g5!, Pg8 43. gxf6, gxf6 44. Lc1, Kc7 45. Ld2, Kc6 46. Lf4, Kc7. En de partij werd beslist met de zet 47. e7!, waarna de zwarte koning d6 moet gaan loslaten om de pion te stoppen. Zwart gaf op na de zetten 47…Kd7 48.e8D+, Kxe8 49. Kd5, Pe7+ 50. Ke6 1-0
Conclusie:
Emmanuel Bricard heeft een mooie collectie gemaakt van zijn eigen trainingsmateriaal. Met 90 interessante opgaves over verschillende thema’s kan men goed aan de slag met het strategische gedeelte van het schaakspel. Gezien strategische boeken veelal boeken zijn die aan de hand van voorbeelden je strategische plannen proberen uit te leggen is dit boek met alleen maar opgaves een toegevoegde waarde op de boekenmarkt. De uitleg is goed en bevat veel alternatieve zetten waardoor je bijna altijd je eigen antwoord ziet terug komen. Wellicht had hij iets van een puntentelling kunnen aanbieden bij zijn antwoorden, om de maker van de opgaves meer een indicatie te geven van hoe goed hij nu eigenlijk bezig is. Tip aan de lezers: Mocht je dit boek nou willen doorwerken, neem er de tijd voor en vergelijk dit niet met tactiek opgaves van het internet.
STRATEGIC CHESS EXERCISES: Find The Right Plan To Outplay Your Opponent
Emmanuel Bricard
Aantal pagina’s: 224
Uitgeverij: New in Chess
ISBN: 9789056917609
Een overzicht van onze recensenten en hun recensies staat hier.
