Top-40 Nederlandse schakers. 3: Anish Giri
De vierde Nederlander die in de top tien van de wereld stond, was voor ons land een cadeautje. Anish Giri kwam hier in 2008 op dertienjarige leeftijd wonen. Zijn kracht bleek verbluffend en ruim een jaar later was hij al kampioen van Nederland.
Anish Giri werd op 28 juni 1994 geboren in Sint-Petersburg. Met zijn ouders kwam hij in februari 2008 naar Nederland, waar zijn vader een baan had gevonden als waterbouwkundige. De jonge Giri ging schaken bij de Delftse Schaakclub, won drie partijen in de KNSB-competitie (tweede klasse) en werd al snel ingelijfd door HMC Calder (Den Bosch), dat hem op het hoogste niveau liet spelen.
Al in zijn eerste jaar won hij het HSG Open in Hilversum, waar hij zijn eerste grootmeesternorm scoorde. De tweede volgde in december in Groningen, de derde een maand later in Wijk aan Zee. De KNSB vroeg voor hem de titel aan en liet hem vervolgens bij de FIDE registreren als Nederlander. Met zijn veertien jaar was hij in de wereld de jongste grootmeester van dat moment.
Toernooizeges
Zijn eerste Nederlands kampioenschap won Giri direct, wat als vijftienjarige een sensatie was. Een jaar later werd hij in een veel sterker bezet NK tweede achter Smeets, de volgende twee jaren met hoge scores weer eerste. In de daaropvolgende vijf jaren was hij er alleen in 2015 bij, Giri werd kampioen voor Van Wely en de nieuwe toppers Van Kampen en Bok. Hij stond toen al in de top tien van de wereld en het is te begrijpen dat het NK voor hem niet meer interessant was.
Giri staat niet bekend als een toernooiwinnaar, maar heeft er naast zijn vier NK’s toch wel aardig wat op zijn palmares staan. In 2010 won hij als vijftienjarige de B-groep van het Corus-toernooi in Wijk aan Zee. Kort daarna won Giri het Sigeman-toernooi in Malmö, een zeskamp voor de Noor Hammer en vier Zweden. In 2012 een zeer sterk bezette dubbele zeskamp in Reggio Emilia, voor Morozevich, Caruana en Nakamura. In 2014 werd Giri gedeeld eerste in de London Chess Classic, met Kramnik en Anand, voor Nakamura en Adams. Op tiebreak werd hij tweede. In 2017 won Giri het grote Reykjavik Open met 8,5 uit 10.
Net als in London mag ook in Wijk aan Zee een toernooizege niet meer worden gedeeld. Dat is jammer voor Giri, want Tata Steel 2018 zou anders een reusachtige zege zijn geweest. Met vijf overwinningen en acht remises eindigde hij samen met Carlsen bovenaan, een half punt voor Kramnik en Mamedyarov. Giri speelde remise tegen Carlsen en versloeg de nummers drie en vier, dus op SB-score was hij afgetekend toernooiwinnaar. Hij moest echter twee vluggertjes spelen tegen Carlsen en verloor die. De prestatie was er niet minder om.
Giri heeft meer goede prestaties behaald in Wijk aan Zee. Bij zijn debuut in 2011 stuntte hij door Carlsen te verslaan. Zijn score van 50 procent was goed voor een debutant op dat niveau. Na twee slechte toernooien werd Giri in 2014 tweede achter Aronian, in 2015 gedeeld tweede achter Carlsen en in 2016 gedeeld vierde.
Wereldtop
In mei 2010 kwam Anish Giri de top honderd van de wereld binnen op plaats 97. In september 2012 kwam hij op 20, in augustus 2013 nog een keer en toen bleef hij daar definitief in. In oktober 2014 kwam hij op plek 7 de top tien binnen, in januari 2016 stond hij op 3. Euwe heeft op 1 gestaan, Timman op 2, Van Wely op 10; dit is al een van de motivaties om Giri in deze lijst op drie te zetten. Hij stond ook wel weer buiten de top tien en staat er momenteel weer binnen.
Na Euwe en Timman is Giri ook de derde Nederlander qua prestaties op WK-niveau. In het Kandidatentoernooi van 2016 speelde hij al zijn veertien partijen remise. Dat kwam hem op hoon te staan, maar Jan Timman nam het voor hem op en zei dat Giri niet alleen als enige ongeslagen was gebleven, maar ook in geen enkele partij in gevaar was geweest. Zijn stijl is ook niet als laf of verdedigend te omschrijven. Giri, die wel vaker heel veel remises speelde, omschreef het zelf eens als een wiskundig wonder.
Boegbeeld
Op de Olympiades is Giri een voorbeeldig vertegenwoordiger van Nederland. In de vier edities vanaf 2010 scoorde hij 68 procent uit 40 partijen, met als sterkste resultaat 8 uit 11 in 2014 aan het eerste bord.
Voorbeeldig is ook een mooie omschrijving voor zijn presentatie in het openbaar. Toen hij in 2011 in Wijk aan Zee Carlsen versloeg, rukten de media massaal uit. Giri gaf interviews aan kranten en verscheen in de populaire tv-programma’s De Wereld Draait Door en Holland Sport. Toen presentator Wilfried de Jong in dat laatste programma vroeg of hij mocht zeggen dat Giri een wonderkind was, antwoordde Giri: “U mag alles zeggen”. Naast dat beleefde, kwam er bij het klimmen van de jaren gelukkig vooral veel humor in zijn antwoorden. Giri is een prima boegbeeld voor het Nederlandse schaken.
Ik zet Anish Giri op 3. Er is geen reden hem lager te zetten en er is geen reden hem hoger te zetten.
1 …
2 …
3 Anish Giri
4 Loek van Wely
5 Hein Donner
6 Jeroen Piket
7 Genna Sosonko
8 John van der Wiel
9 Ivan Sokolov
10 Sergei Tiviakov
11 Hans Ree
12 Paul van der Sterren
13 Friso Nijboer
14 Lodewijk Prins
15 Erwin l’Ami
16 Theo van Scheltinga
17 Dimitri Reinderman
18 Salo Landau
19 Jan Smeets
20 Nico Cortlever
21 Hans Bouwmeester
22 Coen Zuidema
23 Frans Kuijpers
24 Dirk van Foreest
25 Gert Ligterink
26 Erik van den Doel
27 Jorden van Foreest
28 Kick Langeweg
29 Daniel Stellwagen
30 Eddie Scholl
31 Henri Weenink
32 Robin van Kampen
33 Hans Böhm
34 Rini Kuijf
35 Hoan Liong Tan
36 Haije Kramer
37 Daniël Noteboom
38 Norman van Lennep
39 Rudy Douven
40 Rob Hartoch
Als u linksboven in het scherm klikt op ‘top 40’, kunt u langs alle voorgaande afleveringen scrollen.
De top-40 is niet gebaseerd op ratings en titels, maar op de positie en prestaties van Nederlandse schakers ten opzichte van hun tijdgenoten, nationaal en internationaal.
Een mooi overzicht van die bliksemcarrière van Giri. Maar wat mij daarin opvalt is dat we het nu normaal vinden dat hij als wereldtopper bij uitzondering [met hoog startgeld] nog mee doet aan het NK schaken, terwijl dat vroeger toch anders was. Jan Timman behoorde in 1978 ook bij de wereldtop, want hij werd toen in het heel sterk bezette toernooi van Bugojno [Bosnië] ongedeeld derde achter Karpov en Spasski en won dat jaar het IBM toernooi in Amsterdam met een punt voorsprong. Toch deed hij in die tijd zeker nog vijf keer mee aan het NK schaken, want hij won het in 1978, 1980, 1981, 1983 en 1987.
Giri heeft eenmalig een paar uurtjes 2e gestaan op de lijst van Live Chess Ratings (2700chess.com), alleen Kramnik’s partij was nog bezig, terwijl Giri toen net klaar was en van 3 naar 2 was gehopt. Kramnik won en hopte weer terug naar 2. Hoewel discutabel, puntje bij paaltje stond Giri op een bepaald moment in tijd 2e achter Carlsen.
Desalniettemin moet Anish nog wel een en ander bewijzen voordat hij doorschuift naar plaats twee. Mogelijk kruis je binnenkort de degens met de overgrootmeester, Jaap 🙂
Dan zorg ik dat mijn degen eerst Giri raakt, alvorens aan het schaakbord plaats te nemen. 😉