Hugo ten Hertog gaat als een speer
Hugo ten Hertog is in Apeldoorn hard op weg naar een grootmeesternorm. Een remise in de eerste ronde liet hij volgen door drie overwinningen. Daarna nam hij even gas terug met een halfje tegen medekoploper Thomas Beerdsen om in de zesde ronde niemand minder dan Elo-favoriet, Alexandr Fier, omver te kegelen. Daarmee komt hij op de prachtige score van 5 uit 6 en rest hem nog 1 punt uit 3 partijen om een GM-resultaat te mogen bijschrijven. Hij kan natuurlijk ook het toernooi nog winnen. Ook de plaatselijke held, Thomas Beerdsen, blijft het uitstekend doen. Hij versloeg met zwart clubgenoot Max Warmerdam en komt nu +3, het vereiste totaal om ook aan de grootmeesternorm te voldoen. Hij mag het toernooi ‘uit-remiseren’ voor de norm, maar hij kan ook nog voor de toernooizege gaan.
 |
 |
| Hugo ten Hertog (foto Frans Peeters) | Thomas Beerdsen (foto Frans Peeters) |
Voor de andere speler uit Apeldoorn, IM Stefan Kuipers, verloopt het toernooi niet van wat hij zich er van voorgesteld had. Hij heeft het laatste jaar flinke progressie geboekt, maar kon dat in dit toernooi helaas niet tonen. Na zijn nederlaag van vandaag heeft hij slechts een theoretische kans om een GM-norm te behalen. Ook voor Arthur Pijpers, toch ook al een tijdlang een zeer sterke IM, is de hoop op de felbegeerde norm vervlogen. Max Warmerdam, de enige FM in het gezelschap, kan nog wel een IM-norm behalen als hij 50% scoort in de laatste drie ronden.
Het is tot dusver vooral een merkwaardig toernooi voor de drie grootmeesters. Ze hebben allemaal in elk geval al minimaal twee nullen moeten incasseren en dat zorgt er natuurlijk voor dat er voorlopig twee spelers zijn die hiervan profiteren. Het grote talent uit India, Praggnanandhaa, kan zijn reputatie niet waarmaken. Hij kwam vorig jaar in het nieuws toen hij zijn tweede grootmeesternorm had behaald. Als hij binnen een paar maanden zijn derde zou scoren én de 2500-ratingbarrière zou slechten, zou hij het record van Karjakin verbreken om de jongste grootmeester aller tijden te worden. De 2500-grens is ruim bereikt (hij heeft nu 2529) maar op een of andere manier is die laatste norm uit het zicht verdwenen. Karjakin blijft vooralsnog dit scherpe record behouden.
De tabel na 6 ronden luidt:
Van de twee spelers die zo goed op schema liggen heb ik twee zeer avontuurlijke partijen uitvoerig geanalyseerd.
Ten Hertog, H. – Pijpers, A.
Het openingsrepertoire van Ten Hertog ziet er op het eerste gezicht wat merkwaardig uit. Hij heeft een enorme voorkeur voor Pirc-achtige stellingen, die liefst vanuit de Moderne Verdediging worden opgebouwd. Dus waarom dan met wit niet geopend met
1. g3 d5 2. Lg2 e5 3. d3 c5
Pijpers gaat er vanuit dat de Moderne Verdediging niet zo geweldig is, dat zelfs met een tempo minder de strijd vanuit een 1.d4-opening (met verwisselde kleuren) aangegaan mag worden.
4. Pc3 d4
De stelling met 4…Le6 is nog aardig wat keertjes voorgekomen.
5. Pe4
Een wat merkwaardig veld voor dit paard dat snel teruggeworpen kan worden. 5. Pd5 is nu de normale reactie (ook met verwisselde kleuren). 5…Pe7 6. c4 Pbc6 lijkt allemaal wel normaal.
5…Pc6
In een partij Pel-Reinderman, 2007 antwoordde mijn Schaaksite-collega met 5…Da5+!? 6. Pd2 Pc6 en hij kwam later tot winst.
6. Pf3
Dit is al nieuw, maar het lijkt mij niet zo gek. Twee partijen die ik in mijn database heb gevonden vervolgden met 6…f5
7. Ped2
Daar is het Hugo allemaal om te doen: zo snel mogelijk uit de theorie en dan gaan schaken. Zijn openingsvoordeel is hij m.i. kwijt, maar dat zal hem een zorg wezen.
7…Le6 8. O-O h5
9. c3 h4 10. Da4 hxg3
Het lijkt mij een beetje vroeg om de spanning nu al op te heffen, hoewel wit daar wel een idee mee heeft.
Een interessant idee zou ook 10…h3 11. Lh1 Dd7 kunnen zijn, want de damevleugel is in principes zwarts werkterrein.
11. fxg3 Dd7 12. Pe4 f6
13. Ld2
Een aardig idee voor wit leek mij 13. Ph4!? om bijvoorbeeld Ph4-g6 te spelen of na …Lf7 verder te gaan met Ph4-f5.
13…Ph6 14. Tac1 Tc8 15. Ph4
15…Pg4 16. h3 Pe3 17. Lxe3 dxe3 18. Pg6 Th6 19. Pxe7 Dxe7
20. g4!
Een typisch Benoni-idee: het paard op e4 wordt gestabiliseerd en verandert hiermee in een ware reus.
20…Kd8 21. Tf3
Wit besluit om het kleinood op e3 op te halen en daar is waarschijnlijk niets mis mee.
Als Hugo naar zijn ‘Pirc-natuur’ had geluisterd had hij hier ongetwijfeld 21. a3! gespeeld. 21…b6 22. b4 lijkt erg goed voor wit.
21…Kc7
Hij wil de koning opbergen zodat zijn torens wat gaan doen.
Ook na 21…Ld5 volgt 22. Txe3
22. Txe3
Misschien was dit een moment voor 22. d4!?
22…Kb8 23. Db5 b6
24. Pg3?!
Het was voor beide spelers bijna onmogelijk om te zien, maar zwart heeft op dit moment een zeer scherpe mogelijkheid die hem vermoedelijk terug in de partij had gebracht. Na bijvoorbeeld 24. Tf1 blijft wit erg goed staan.
24…Ld7?!
Zwart kon hier loskomen met het ongelooflijke 24…f5! 25. gxf5 [25. Lxc6? Dg5 en zwart neemt het over: 26. Pf1 f4 27. Tf3 Lxg4 28. hxg4 Dxg4+ 29. Kf2 Dh4+ en het gaat mis met wit.] 25…Dg5 26. Kf2 Df4+ 27. Tf3 [27. Lf3?! Txh3 is al goed voor zwart.] 27…Dxc1 28. fxe6 met onduidelijke verwikkelingen.
25. Pf5
Nu komt alles weer op zijn pootjes terecht voor wit.
25…Lxf5 26. gxf5 Pa5 27. Da4
Dit kan de stelling eigenlijk niet hebben. Relatief beter is 27…g5 maar erg goed staat zwart al niet meer.
28. b4 Pb7?
29. dxc4! Txc4 30. Td1 e4 31. Td7 De5
Dat is Hugo in optima forma. Behalve het feit dat hij een uitstekend strateeg is, is zijn tactisch inzicht prima ontwikkeld.
32…Txe4 33. Dc6 1-0
Warmerdam, Max – Beerdsen, Thomas
1. d4 f5 2. Lg5
Als 1.e4 speler is dit misschien wel een aardige keus. Het wordt in elk geval vrij vlot een heksenketel.
2…h6 3. Lh4 g5
4. e3
Het stukoffer 4. e4 is ook vaak geprobeerd.
4…Pf6
4…gxh4?? 5. Dh5# zou een ‘Narrenmat’ nieuwe stijl zijn…
5. Lg3 d6 6. Pc3
6. h4 wordt net iets vaker gespeeld. Ik kwam een partij tegen van Hillarp Persson (waar kennen we die van?) tegen Kuzubov uit 2015.
6…e6 7. h4 Tg8 8. hxg5 hxg5
Het is de vraag wat de loper hier doet. 9. Dd2 verdient volgens mij de voorkeur. In een partij Istratescu-Ceteras, 2017, kwam wit hiermee tot winst.
9…De7 10. Dd2
Een nieuwe zet, maar het lijkt mij een volstrekt logisch idee.
11. a3 b5 12. La2 Lb7 13. f3 Pbd7
De opstelling van zwart heeft iets weg van de opbouw die we kennen uit diverse varianten van het Dame-Indisch.
14. O-O-O
14…Pb6 15. Pge2 O-O-O 16. Kb1 Pc4 17. Dd3 d5
Zwart heeft elke actieve mogelijkheid van wit ingedamd.
18. Pc1 Pd7
Zwart laat nu wits enig mogelijke actie toe, maar hij heeft gezien dat er geen probleem voor hem kan ontstaan.
19. e4 dxe4 20. fxe4 Pc5
21. De2 Pxe4 22. Pxe4 Lxe4 23. Lxc4 bxc4 24. Dxc4
Op het oog is wit hier niet slecht uitgekomen. Zijn loper doet iets, pion a6 hangt en de zwarte stukken staan wat op een kluitje. Wat heeft hij dan in petto?
24…f4
25. Lf2?!
Hiermee geeft hij zwart gelijk. Nu had wit 25. d5! moeten vinden. Dan was het op zijn minst een bijzonder onduidelijk vuistgevecht geworden. Na 25…exd5
[25…Lxd5? gaat zelfs mis voor zwart: 26. Dxa6+ Kb8 (26…Kd7 27. c4) 27. Lf2 en het loopt helemaal uit de hand.] 26. Dxa6+ staat zwart voor een paar lastige keuzes. 26…Kd7?! [Beter is 26…Kb8 27. Db5+ (Na 27. Lf2 c5 28. Db6+ is het ongeveer gelijk.) 27…Kc8 28. Da6+ Kb8 zal het in herhaling van zetten eindigen.] 27. The1 fxg3 28. Da4+! (zie analysediagram)
25…Td6!
Hiermee controleert zwart de belangrijkste dreigingen.
26. Pd3?!
Hij had pion g2 niet mogen opgeven. Maar het passieve 26. Df1 is natuurlijk ook niet aanlokkelijk.
26…Lxg2
Nu neemt Thomas de belangrijke witte pion van het bord waardoor hij zijn geweldige duo op de koningsvleugel tot gelding kan brengen.
27. The1 Ld5 28. Dc3 Df6 29. Pb4 Lb7 30. Te5
30…Dxe5! 31. dxe5 Txd1+ 32. Ka2 Lxb4 33. axb4 g4
34. b3 g3 35. Lb6 Td7 36. Dc4 Tf8?!
Niet de meest handige. 36…f3 37. Dxe6 Ld5 was misschien nog iets makkelijker.
37. Lc5
Eigenlijk op de verkeerde kleur, waardoor hij het zichzelf ietwat moeilijk maakt.
38. Dxe6 f3 39. Dh6 Te8 40. Dh5 Tdd8 41. Df5+ Kb8 42. e6 Td5 43. Df7 Lc6 44. Lg1 Te5 45. Lh2 T8xe6
En nu hij de volledige controle weer in handen heeft gekregen, hield Max er maar eens mee op.
0-1
Het indrukwekkendste was nog wel het feit – voor wie live meekeek – dat Hugo vanaf 25.Pf5 nog 1:30 (tegen 9:30) op de klok had en toch steeds vrijwel de beste of in elk geval de ene na de andere krachtzet wist te doen (wellicht lag b4 voor de hand, maar je moet toch maar het zelfvertrouwen hebben om dit in tijdnood te spelen).