Schaakrubrieken weekend 4 augustus 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Niet bang voor Carlsen
Aan het begin van het toernooi in Biel was er een foto waarop je een handjevol toeschouwers zag in een grote lege zaal. Het was een droevig gezicht. Beseften de schaakliefhebbers in Biel niet dat ze geluksvogels waren? Ze konden de wereldkampioen zien spelen in een toptoernooi, maar ze kwamen niet opdagen. Ze bleven thuis en sloegen waarschijnlijk af en toe een blik op hun telefoontje om te zien hoe het er voor stond. Verwende gasten, misschien doordat het al de 51ste aflevering van het jaarlijkse schaakfestival in Biel was. Ik snapte de thuisblijvers toch wel. Het is een verschrikkelijke krachtsinspanning om een schaakpartij geconcentreerd te volgen, veel erger dan om er een te spelen. De tijd kruipt voor de toeschouwer, voor de speler vliegt hij. Ik nam me vroeger wel eens voor om een partij om het wereldkampioenschap in het theater waar het zich afspeelde van het begin tot het eind te volgen. Ik zou dan urenlang proberen te bedenken wat de spelers dachten. Ik zou er misschien een betere schaker door worden, misschien zelfs een beter mens. Het lukte nooit. Ik had wel het geduld om vijf uur achter elkaar te schaken, maar niet om een half uur te kijken. Een paar dagen na die eerste foto was er uit Biel weer een foto, waarop de toernooizaal die eerst droevig leeg was geweest, nu gevuld was met vele honderden schakers in de neventoernooien. Alles was weer goed. Een van de spelers in het Masters Open was Toerkan Mamedjarova, een jongere zus van Sjachriar die het hoofdtoernooi won. Ze is vrouwengrootmeester, net als de oudere zus Zeinab. Je zou die familie de Van Foreesten van Azerbajdzjan kunnen noemen. Sjachriar Mamedjarov was een soeverein winnaar in Biel. In de voorlaatste ronde versloeg hij Magnus Carlsen en aan het eind was hij hem anderhalve punt voor. De topspelers van nu zijn niet meer bang voor de wereldkampioen.
Nico Georgiadis-Sjachriar Mamedjarov, Biel 2018
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le2 e5 7. Pb3 Le7 8. Le3 Le6 9. Pd5 Pbd7 10. Dd3 Lxd5 11. exd5 Tc8 12. c4 0-0 13. 0-0 Pe8 14. Dd2 b6 15. Tac1 a5 16. Pa1 f5 17. f3 f4 18. Lf2 Lh4 19. Ld3 Lxf2+ 20. Dxf2 Pc5 21. Lc2 g6 22. Tfe1 Pg7 23. Le4 Dd7 24. Pc2 Pf5 25. b3 Kh8 26. Tb1 Pg7 Traag. Er was niets mis met 26…g5 en 27…Tg8 met aanval. 27. Pa3 Pf5 De paarden van wit en zwart lijken hun draai niet te kunnen vinden. 28. Pb5 Tf6 29. a3 g5
Partij in de viewer:
Miguoel Admiraal bewijst zijn talent in Andorra
Er zijn jaren geweest waarin de Nederlandse schakers minder succesvol waren in de zomertoernooien in eigen land. Roeland Pruijssers hield in het LCT toernooi in Leiden de concurrentie uit India achter zich en Erwin L’Ami won het open NK in Dieren. Het zijn respectabele prestaties, die werden overtroffen door een Nederlander die niet iedereen zal kennen. Miguoel Admiraal (23), internationaal meester sinds 2015, liet het nationale circuit aan zich voorbijgaan en schreef zich in voor het met onder anderen twaalf grootmeesters sterk bezette Andorra Open in Escaldes.
Het bleek een gouden beslissing. Vanaf het begin speelde hij aan de hoogste borden, hij verloor geen enkele partij en na de voorlaatste ronde was hij zeker van een grootmeesterresultaat. Hij completeerde het succes door de slotpartij te winnen en met een score van 7,5 uit 9 de ongedeelde eerste prijs te veroveren.
Een groot talent dus, van wie we nog veel kunnen verwachten? Het zou mooi zijn, maar ik vrees dat hij het voorbeeld van vele anderen zal volgen door voorrang te geven aan zijn maatschappelijke carrière. Admiraal heeft econometrie gestudeerd, een vak dat een heel wat beter financieel perspectief biedt dan dat van schaakprofessional. Op weg naar de toernooizege won Admiraal een partij van de buitencategorie. Zijn in Rusland geboren Duitse tegenstander kwam er niet aan te pas.
Kunin-Admiraal Escaldes 2018
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 c6 5. e3 Pbd7 6. Dc2 Ld6 7. b3 0-0 8. Lb2 e5 9. Le2 e4 10. Pd2 Te8 11. g4 Pf8 12. g5 Pg4 13. h4 Wit mag zich niet laten verleiden tot de stukwinst 13. h3. Na 13 … Pxf2 14. Kxf2 Dxg5 heeft zwart schitterend spel. 13 … Lb8 14. Tg1 h5 15. gxh6 ep Pxf2 Een moedig offer dat wit alle kans geeft het verkeerd te doen.
16. Txg7+ Kh8 17. Txf7 De eerste stap in de verkeerde richting. De computer suggereert een lange variant die tot remise door eeuwig schaak leidt: 17. Pdxe4 Pxe4 18. Pxe4 Txe4 19. 0-0-0 Df6 20. Tdg1 Pg6 21. h5 Df2 22. T1xg6 Dxe3+ 23. Kb1 fxg6 24. hxg6 Dxe2 25. Th7+. 17 … Pd3+ 18. Kd1 Dxh4 19. Tf1 Hierna is wit verloren. Met 19. Lxd3 Dh5+ 20. Le2 Dxf7 21. cxd5 cxd5 22. Dc1, gevolgd door Kd1-c2 kan wit vechten. 19 … Lg4 20. La3 Pe6 21. Lxg4 Dxg4+ 22. Pe2
De mooiste zet van de partij. Na 23. exf4 Pxd4 is het afgelopen. 23. Tg1 Dh5 24. Pf1 Tg8 25. Txg8+ Txg8 26. exf4 Tg1 27. Kd2 Dxe2+ Met een schijndameoffer zet zwart de slotaanval in. Na 28. Kxe2 Pxd4+ 29. Kd2 Tg2+ verliest wit have en goed. 28. Kc3 Df3 29. Ph2 De3 30. Txg1 Dxd4+ 31. Kd2 Pb4+ 32. Kc1 Dxg1+ 33. Dd1 Pxa2+ 34. Kc2 Dxh2+ 35. Dd2 Pd4+ 36. Kd1 Dh1+ 37. De1 Df3+ Wit geeft op.
Partij in de viewer:
Condigne Open NK
Omdat het sponsorbudget bepalend is voor het aantal deelnemers en het niveau van de toppers, kreeg de organisatie voor het 50e jubileumjaar wat meer armslag om op de trom te slaan. Er verscheen een boek met memorabele verhalen en sappige anekdotes uit die rijke historie van het grootste Open schaaktoernooi in Nederland in dat pittoreske plaatsje Dieren langs de Gelderse IJssel. Alle 517 deelnemers (nieuw record) kregen bij de start een gratis exemplaar en velen haalden herinneringen op uit hun eigen memory lane. Bij de opening speelde Anish Giri een simultaan en bleek de bezetting weer sterker dan voorgaande jaren met twaalf Grootmeesters en achttien Meesters. De prijzenpot werd extra gevuld met bijvoorbeeld een racefiets. Of het nu komt door het vakantiegevoel of dat Open karakter, men beukt er altijd flink op los in Dieren.
D.Reinderman–C.Schoppen
Grootmeester Dimitri Reinderman is zowel Open (2015) als gewoon kampioen van Nederland (2013). Casper Schoppen, 16 jaar, is een sterk opkomende Meester. 1.Pf3 d5 2.c4 d4 3.b4 g5!? Goedemiddag, zo speelt men tegenwoordig en dat is andere koek dan normale zetten als Lg4 of Pf6. Zwart beantwoordt de expansie op de damevleugel met harde hand op de koningsvleugel, met de gedachte dat als het offer wordt aangenomen er veel tijdwinst geboekt wordt. 4.Lb2 Lg7 5.Pxg5 Als wit wacht (e3 of h3) dan komt e5 en heeft zwart wat hij wil. 5…e5 6.Pe4 f5 7.Pc5 b6 8.Pd3 Pe7 Zwart moet voldoende compensatie hebben met die ontwikkelingsvoorsprong en de bezetting van het centrum. 9.e3 0-0 10.c5 Pg6 11.h4 Le6 12.h5 Pe7 13.exd4 exd4 14.Le2 Pbc6 15.0-0 Pd5 16.a3 Dh4 17.Lf3 Tae8 18.cxb6 axb6 19.Te1 Lf7 20.g3 Dg5
K. Leenhouts – E. l’Ami
Koen Leenhouts wil graag de nasmaak van zijn laatste plaats bij het NK wegspoelen en Erwin l’Ami is een van de favorieten. Ook hier een correct positioneel pionoffer in een kort en toch interessant gevecht. 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 c5 5.dxc5 0-0 6.Pf3 Pa6 7.g3 Pxc5 8.Lg2 Pce4 9.0-0 Lxc3 10.bxc3 d5 11.Pd2 Pxd2 12.Lxd2 dxc4 Wit heeft zich hier bewust op ingelaten. Hij heeft als compensatie mooie lopers en open lijnen. 13.Lg5 Dc7 14.Lxf6 gxf6 15.Tab1 Tb8 16.Tb5 e5 17.Dc1 Kg7 18.f4 Ld7
Partijen in de viewer:
Er zijn clubspelers die jarenlang hun partijtjes spelen met een beproefd repertoire, maar geen tijd of zin hebben om hun kennis van het koninklijke spel te updaten. Vervolgens kunnen ze, al dan niet mismoedig, constateren dat hun ELO (waardoor de speelsterkte wordt aangegeven, dit voor de huisschaker) bij de volgende meting weer gezakt is. Anderen staan aan het begin van hun ‘carrière’ maar weten vaak niet na de opening hoe het nu verder moet en kijken naar de stelling als de bekende koe naar de al even bekende bliksem.
Gelukkig zijn er uitgevers als Russell Enterprises die beide categorieën een hart onder de riem steekt met niet te hoogdravende werkjes, waardoor men, na enige niet al te gecompliceerde studie, wellicht nog meer plezier aan het spel kan beleven. We stellen er graag twee aan de welwillende lezer voor: Grootmeester Mark Dvoretsky produceerde Chess Lessons (ISBN 978-1-941270-70-7, € 24). De titel is duidelijk genoeg. Schaken is bij hem: problemen oplossen en fouten vermijden. Makkelijker gezegd dan gedaan, zult u denken. Maar met vele partijen uit de praktijk, alle met een duidelijk thema, weet hij ons te overtuigen van de stelling. Er is eigenlijk niets wat niet aan de orde komt in dit studieboek van hoge kwaliteit. Voor wie dit toch nog te zware kost is (of gewoon nog te veel tijd kost) hebben de heren Meyer en Müller bij deze uitgever iets geproduceerd: The Magic of Chess Tactics (ISBN 978-1-941270-81-3, € 30), met ook een motto: intuïtie, verbeelding en precisie, de eigenschappen die nodig zijn voor de grappen en grollen waar de schaakliefhebber zo van houdt en die hij of zij zelf zo weinig kan toepassen omdat hij niet heeft geleerd de situatie te herkennen waarin de bom tot ontploffing gebracht kan worden.
Terwijl de meeste spelers bij de oefen-diagrammen (Wat zit er in deze stelling?) het wel zien … Het zijn namelijk heel vaak standaardoffers en dergelijke. Beide heren zijn erin geslaagd dit met hun voorbeelden duidelijk te maken. Dankzij de samenwerking tussen Russell en New In Chess kunnen de lezers met meer kennis en dus plezier hun tegenstanders tegemoet treden. Het zal dan nog wel even duren voor men zetten vindt zoals in Aronian-Anand (Wijk aan Zee 2013) 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.e3 Pbd7 6.Ld3 dxc 7.Lxc4 b5 8.Ld3 Ld6 9.0-0 0-0 10.Dc2 Lb7 11.a3 Tc8 12.Pg5 tot zo ver niets nieuws maar nu 12..c5! Pionoffer 13.Pxh7 Pg4 tegenaanval 14.f4 hier lijkt h3 beter cxd 15.cxd (beter 15.Pxf8 Lxf8 16.h3 dxc3 17.hxg4 Pf6 met zwart voordeel) 15..Lc5! 16.Le2 (hier moest echt 16.Lxc5 Pxc5 17.Pxf8 Pxd3 18.h3 Dd4† 19.Kh1 Pdf2† 20.Txf2 Pxf2† enz.) 16..Pde5!! hier past maar één woord: Covfefe! 17.Lxg4 (17.fxe5 Dxd4+ 18.Kh1 Dg1† 19.Txg1 Pf2 stikmat) 17..Lxd4† 18.Kh1 Pxg4 19.Pxf8 f5 20.Pg6 Df6 21.h3 (21.Pe5 Pxh2) Dxg6 22.De2 Dh5 23. Dd3? (23.Td3 was nog wat maar ook dan wint zwart (op grootmeester-niveau) na 23..Pf2† 24.Kh2 Lxf3 25.Dxf3 Dxf3 26,gxf3 Lxc3 27.bxc3 Txc3) 23.Le3 0-1. Dit mag van mij wonderstamppot heten!
Partij in de viewer:
Probleem 2692 is een tweezet van Heinonen:
Jaap Vogel is nog net zo goed als in 1972
Het oudste schaaktoernooi van Nederland viert dit jaar een jubileum. De Nederlandse Schaakbond werd in 1873 opgericht om een jaarlijkse wedstrijd te organiseren. Deze ‘bondswedstrijden’ werden veel later met terugwerkende kracht officieuze Nederlandse kampioenschappen genoemd. Toen ze in 1909 werden vervangen door officiële NK’s, gingen de bondswedstrijden gewoon door. Sinds 1955 heet de hoogste groep ‘Open kampioenschap van Nederland’. Wat nu wordt gevierd is niet dat de oprichting 145 jaar geleden was, maar dat het toernooi voor de vijftigste keer in de gemeente Rheden wordt gespeeld. Dat is gevierd met de uitgave van een jubileumboek, geschreven door Peter Boel. Niemand had dat beter kunnen doen dan hij. Boel is journalist, maar ook al heel lang perschef van het toernooi. Het boek ‘Vijftig schaakzomers’, met 112 pagina’s niet dik, is een prachtig, kleurrijk overzicht geworden van de 49 toernooien. Er is veel bewaard gebleven. Het boek bevat van iedere editie voldoende statistieken, meestal twee foto’s, een of twee partijen of fragmenten en opvallend veel verhalen en anekdotes.
Boel kon daarvoor putten uit het bondsblad, Schaakbulletin, Schaaknieuws en toernooibulletins, maar interviewde ook veel oudgedienden. Zo vertelt Jan Timman over het toernooi van 1970, dat hij won, maar waarbij hij ook met enkele vrienden op het politiebureau terechtkwam omdat een van zijn vrienden een badmeester had neergeslagen. Timman: “Hij noemde ons schorem. Nogal beledigend, niet?” Op het bureau liep het af met een goed gesprek. Timman over de camping waar hij met zijn vrienden verbleef: “We sliepen in slaapzakken, in het washok. Daardoor werden we steeds vroeg wakker gemaakt omdat mensen zich kwamen wassen, wat op zich wel logisch was.”
De editie van dit jaar liep eergisteren af, volgende week meer daarover. Jaap Vogel won het toernooi in 1972, op 24-jarige leeftijd. Hij is nu zeventig en behoort misschien wel tot de spelers die er het vaakst bij waren. Vogel nam ook vier keer deel aan het Nederlands kampioenschap en werd in 1974 vierde achter Timman, Ree en Sosonko, maar voor Donner en anderen. Vorige week won hij in de eerste ronde van een 23-jarige Indiase grootmeester die ongetwijfeld geen flauw idee had wie de oude man was die tegenover hem zat.
Vogel-Anurag
1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2 c5 5.c4 0-0 6.0-0 d5 7.cxd5 cxd4 8.Pxd4 Pxd5 Er is nog geen reden om Vogel van agressieve bedoelingen te verdenken. 9.Pb3 Pb4 10.Pc3 P8c6 11.a3 Dxd1 12.Txd1 Pc2 13.Tb1 Lf5 14.e4 Lg4 15.f3 Le6 16.Pd5 f5 17.Lf4 fxe4 18.fxe4 Lg4 19.Td2 P2d4 20.Pxd4 Pxd4 Geeft een pion, maar er is geen andere manier om op winst te spelen, wat Anurag kennelijk wel wil.
21.Pxe7+ Kh8 22.Pd5 Tac8 23.h3
24.Lxh3 Pf3+ 25.Kh1 Pxd2 26.Lxd2 Tc2 27.Lc3 Tff2
Partij in de viewer:
Een bijzondere vorm van thema A is het Java-thema. Beide thema’s behoren tot de familiegroep van de wittelijnen-thematiek. Even voor het geheugen: bij thema A gaat het om de matdreiging. Wit dreigt mat te geven door het interfereren van een witte lijn die een vluchtveld van de koning dekt. Doordat een tweede wit stuk dat veld ook dekt, kan wit dus probleemloos de matzet uitvoeren. Zwart sluit in zijn verdediging de lijn van het tweede stuk af dat het vluchtveld dekt, en wit kan het dreigmat niet meer uitvoeren.
Dit idee speelt ook in het Java-thema. Het thema A- idee wordt namelijk verdiept door het als middel voor dualvermijding te gebruiken.
Volgende week nog meer over het Java-thema.
Jaap Vogel heeft mij nog eens verslagen in een simultaanséance in december 1979. Dat is op zich niets bijzonders, maar de locatie wel. Het vond namelijk plaats in het dorpje Alphen aan de Maas (nog geen 2000 inwoners). Daar kwam/komt zowel mijn vader als moeder vandaan, dus ik kwam er nogal eens in die tijd. Ik ben er vrij zeker van dat dat het enige schaakevenement is geweest, dat er ooit heeft plaatsgevonden. Wat ik me kan herinneren, is dat het werd georganiseerd door de schaakclub uit een naburig dorp uit het Land van Maas en Waal. De achterliggende gedachte is me nooit duidelijk geworden. Zo’n dorp als Alphen is namelijk te klein voor een schaakclub. Maar misschien wilde deze club uit het naburige dorp de Alphenaren warm maken voor de schaaksport.
In zijn partij met wit tegen Mamedyarov in de voorlaatste ronde blunderde Carlsen aan het eind met Lc1. Na de pionzet e7 was het uit. De partij is na te spelen via onderstaande link, maar geeft niet de juiste laatste zet van wit e7, die wel te vinden is op Chess 24. Daar vind je ook een video-analyse van de partij. http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1926282