Kroniek van een zomertoernooi

Het zal de bezoekers van Schaaksite niet ontgaan zijn dat ik de laatste maanden meer geschaakt heb dan vóór eind 2009. Dat had voornamelijk te maken met de geboorte van mijn zoontje Tommy in februari 2010. Al snel werd duidelijk dat hij graag met lego speelde en toen daar een lego schaakspel bij kwam, was hij ook meteen ‘verkocht’ aan ons edele spel.

Om een lang verhaal kort te maken: hij bleek redelijk succesvol te worden en dit jaar werd hij in het Paasweekeinde Nederlands jeugdkampioen t/m 10 jaar. Dat bleek een bijzondere prestatie, nooit eerder kaapte een 8-jarige deze titel voor de neus van een aantal favorieten weg. Hierdoor kreeg hij van de KNSB een uitnodiging om naar het WK-kadetten te gaan, dat van 3 – 16 november in het Spaanse Santiago de Compostella gehouden zal worden.

Tommy zal daar in zijn eigen leeftijdscategorie mee gaan doen. De KNSB zendt verder ook de grote talenten Machteld van Foreest en Yichen Han uit en de kersverse Nederlandse dameskampioene Zhaoqin Peng zal daar als coach fungeren. Omdat de partijen in dit toernooi pas vanaf 16.30 uur beginnen, zal het voor deze jeugdige talenten even aanpassen worden. Hierdoor ingegeven leek het ons een leuke ervaring om aan het Hogeschool Zeeland in Vlissingen mee te gaan doen. Natuurlijk ook omdat Kees Schrijvers (de oprichter van Schaaksite, weet u wel) een van de belangrijke sponsoren is in dit toernooi.
Hoewel het soms op de tenen lopen was, ging het onze zoon redelijk af. Tegen op elo-rating hoger geplaatste tegenstanders behaalde hij 3½ uit 9, hetgeen zeer respectabel te noemen is. Vooral zijn remise vanuit slechte stand tegen de ervaren Bert Henderikse (Fide-rating 1982), een partij die tot over elven duurde, mocht er wezen. In de voorlaatste ronde won hij van de Duitse dame Katharina Tampe (Fide-rating 1645) en dat ging zo:

Tampe, Katharina – Grooten, Tommy
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c5 4. e3 Pc6 5. Pf3 Pf6 6. Ld3 Le7 7. O-O O-O

8. Dc2?!
Geen beste. Wit raakt nu een heel belangrijke loper kwijt.
8…Pb4! 9. De2 Pxd3 10. Dxd3 b6
Goed gezien, de dameloper streeft naar a6.
11. Pe5 Dc7
Hier was misschien 11…Ld6 ietsje handiger.
12. Ld2
Ze had het zwart wat lastiger kunnen maken met 12. Pb5
12…La6

Nu staat zwart al prima.
13. b3 Ld6 14. f4 Tac8
Zwart ontwikkelt zijn stukken op een goede manier.
15. Tac1 De7
Ook sterk was direct 15…dxc4 16. bxc4 Tfd8.
16. e4?
Een lelijke blunder die hardhandig wordt afgestraft. Wit had nu 16. Pb5 moeten antwoorden.
16…cxd4! 17. Pe2
17. Dxd4 faalt op de penning 17…Lc5.
17…dxe4 18. Db1 d3 19. Pc3 Lc5+ 20. Kh1 e3
Allemaal powerplay. Zwart wint al een stuk vanwege deze doorgebroken pionnen.
21. Dxd3 Tfd8!
Weer een nieuw stuk erbij, veel beter dan direct slaan op d2.
22. De2 Txd2 23. De1
23…Lb7!
Deze loper wordt ook meteen ingezet tegen het zwakke punt g2.
24. Tg1 Ph5
Opnieuw prima gedaan. Hij wil f4 winnen en eventueel komt de mogelijkheid …De7-h4 in de stelling.
25. Td1 Tcd8 26. Pg4 Txd1 27. Pxd1 e2
Hier gaf wit zich gewonnen. Een mogelijk vervolg na 27…e2 is 28. Pdf2 [Op 28. Dxe2 wint zwart nog meer materiaal met 28…Lxg1] 28…Dh4! [Tommy wilde 28…Td1 spelen dat na 29. Pxd1 exd1=D 30. Dxd1 Lxg1 31. Kxg1 Pxf4 ook totaal gewonnen is.] [28…Pxf4] 29. h3 Lxf2 30. Pxf2 en nu is 30…Td3! een killer. Het is mat in vier!
0-1

Aangezien Tommy, als een autodidact, het spel vooral onder de knie wil krijgen door veel te spelen, is het duidelijk dat zijn ouders vaak meegaan. En om het nuttige met het aangename te combineren, maar vooral omdat Tommy het leuk vindt dat ik ook meespeel, ben ik veel vaker van de partij. Samen hebben we vooral dit jaar de nodige toernooien afgeschuimd. Voor hem is één partij per dag heel bijzonder, voorheen speelde hij vooral in jeugdtoernooien mee, waarin er meestal negen op één dag worden afgewerkt.

In mijn eigen toernooi verliepen na een relatief simpel begin de zaken niet helemaal voorspoedig in de ronden drie en vier. Op dag één is het altijd wennen aan de omstandigheden, maar gelukkig was ik al snel in mijn element vanwege de opening die op het bord kwam: het Nimzo-Indisch:

Melger, Ron – Grooten, Herman

In deze stelling speelde wit
16. h4?!
hetgeen tot grote moeilijkheden voor hem leidt.
16…Pg8!
Een elegante terugtocht van het paard waardoor de dame in het spel wordt gebracht. Het paard kan later via h6 heel effectief ingezet worden.
17. hxg5
17. Lf5 was de minste van alle kwaden maar na 17…gxh4 18. Le1 Ph6 19. Lxc8 Txc8 heeft zwart wat hij wil hebben.
17…Dxg5 18. Lf2?
De tegenstander gaat nu definitief de fout in. Ik had gezien dat 18. Kf2 de enige zet was. Maar na 18…Pf6! zou zwart ook snel de overhand krijgen. De dreiging …Tg8 valt niet makkelijk te pareren.
18…Lh3 19. g3
19…h4
Achteraf gezien was 19…f5 nog iets nauwkeuriger. Maar dan moet ik wel zien dat zwart na 20. Kh2 h4! tot zijn beschikking heeft.
20. f4?!
Dit maakt het erger. Na 20. g4 had ik met 20…Pxd3 21. Dxd3 Lxf1 22. Txf1 Pe7 gevolgd door …f5 ook de buit kunnen binnenhalen.
20…Dg4
Nog sterker is 20…Dg7!
21. Le4 hxg3 22. Le1 De2 23. Lxg3
23…Dxe3+!
Dit leek me de meest efficiënte wijze om af te wikkelen naar de winst. Ik had gezien dat ik een stuk kon winnen met 23…Pxe4 maar na 24. Dxe4 Dxd2 25. fxe5 vond ik het wat rommelig worden.
24. Lf2 Dxf4 25. Lg2 Dg4 26. Lg3 Dxg3 27. Pe4 Pxe4 28. Dxe4 Pe7 29. Tf2 f5 30. Dc2 Lg4 31. Da4+ Kf7 32. Dd7 f4! 33. Da4
Ook na 33. Dxc7 volgt het slot in de partij.
33…Th1+!
Altijd leuk om zo een partij te mogen beëindigen.
0-1

De vreselijke partij die ik tegen Edwyn Mesman speelde heeft collega Dimitri Reinderman al uitgebreid in quizvorm aan u voorgelegd (zie het verslag na 3 ronden). In ronde vijf kreeg ik eindelijk mijn eerste grootmeester tegen, de Duitser Daniel Hausrath (2502).

Hausrath, Daniel – Grooten, Herman
1. Pf3 Pf6 2. g3 b6 3. Lg2 Lb7 4. O-O c5 5. c4 e6 6. Pc3 Le7 7. d4 cxd4 8. Dxd4 d6 9. Td1 a6 10. b3 Pbd7 11. e4 Dc8

12. Lb2
Hier dacht mijn tegenstander heel lang over na omdat hij zich allerlei varianten niet meer kon herinneren. De belangrijke zet is 12. La3 Pc5 13. e5 en dan bijvoorbeeld 13…dxe5 14. Pxe5 Lxg2 15. Kxg2 Db7+ 16. Kg1 O-O 17. De3 Tac8 18. Pa4 Pxa4 19. Lxe7 Dxe7 20. bxa4 zoals gespeeld werd in een partij Gulkov-Pogorelov, 1998.
12…O-O 13. De3 Te8 14. h3 Dc7 15. Tac1 Tac8
16. g4
Een nieuwtje maar misschien niet voor herhaling vatbaar. Wit probeert druk te zetten op de zwarte stelling, maar hij verzwakt daarmee ook zijn koningsvleugelstructuur. 16. Pd4 Lf8 kwam o.a. nog voor in een partij Pantsulaia-Grischuk, 2016.
16…Pe5
17. Pd4
Het ligt voor de hand om te ruilen op e5 (hoewel de dubbelpion meestal goed voor zwart uitpakt). De kritieke variant is: 17. Pxe5 dxe5 18. Pa4 en hier was ik 18…Pd7 van plan. Het gaat er natuurlijk omdat dat zwart na [18…Lc5?! 19. Pxc5 bxc5 is niet zo slecht voor zwart als het eruit ziet, hoewel het opgeven van de zwartveldige loper een concessie is.] 19. Txd7 Dxd7 20. Pxb6 Dd8! bij de hand heeft. Want na 21. Pxc8 volgt 21…Lg5 en zwart staat zeker niet minder: 22. Dc3 Lxc1 23. Dxc1 f6! 24. Pa7 Db6 en het paard gaat verloren.
17…Db8
Het grappige is dat veel engines hier een behoorlijk voordeel voor wit aangeven. Maar schijnt bedriegt. Deze zogenoemde ‘Egelopstelling’ is zeer flexibel en valt moeilijk te bestrijden.
18. a4?!
Hij wil de actie …b6-b5 rigoureus uit de stelling halen, maar daarmee verzwakt hij b3 en daar krijgt hij straks problemen mee.
18…Pfd7
Ik keek ook een tijdlang naar 18…Pg6 hetgeen me ook een prima voortzetting lijkt.
19. g5 Pg6 20. Dg3 Pc5
Daar beginnen de problemen al voor wit. Mijn tegenstander zat hier ook redelijk krap in zijn tijd dus dat maakt het extra lastig voor hem.
21. b4
Op 21. La3 lijkt 21…Da8 de aangewezen voortzetting. [Ietwat link is 21…e5 22. Pf5 en nu kan 22…Pxb3? niet wegens 23. Pxe7+ Pxe7 24. Lxd6 en dit is niet wat zwart wil.] 21…Pd7
Het paard keert terug, het heeft zijn dienst gedaan, namelijk het uitlokken van b3-b4 waarna pion c4 zwak is geworden.
22. Pb1
Als dit moet, is er duidelijk iets niet goed in het witte kamp. Misschien had hij alles of niets moeten spelen met 22. h4 Txc4 23. b5 maar ik denk dat zwart in het voordeel kan komen.
22…Ld8
Een stereotiepe manoeuvre: de loper streeft naar de diagonaal b8-h2 waarna de doorbraak …d6-d5 in de stelling komt. Ook mogelijk is het veroveren van veld c5, maar ik wilde veld b5 voorlopig niet opgeven omdat het paard dan erg goed komt te staan daar. 22…a5.
23. h4 Lc7 24. h5
Hij laat alles over zich heen komen. Ik verwachtte hier 24. Dc3 en dan is 24…Pf4! een zeer sterk antwoord.
24…d5! 25. Dc3
25. Db3 was relatief beter, hoewel zwart dan ook met 25…Pf4 26. exd5 het heft in handen neemt.
25…Pf4
Het witte paard mag niet weg op straffe van een paardvork op e2.
26. Te1 Le5
Wederom de juiste zet. Zwart moest rekening houden met matbeelden op g7 en tegelijkertijd opent hij de c-lijn voor zijn toren.
27. Pd2
27…dxc4
Een mooie pionwinst, maar er was beter. Misschien had ik nu ook de andere loper een hartig woordje kunnen laten meespreken. 27…Pxg2! 28. Kxg2 dxe4 29. Kf1 f5 en zwart staat op winst.
28. Lf1 Pxh5
Na een tijdje nagedacht te hebben koos ik voor een nieuwe materiaalwinst. Er waren nog meer aantrekkelijke alternatieven maar dit leek me de meest duidelijke manier naar winnend voordeel.
29. Df3 Lh2+ 30. Kh1 Lf4
Uiteraard moest ik dit van te voren hebben gezien.
31. Tcd1
31…g6
Wat gemakzuchtig. Van te voren had ik 31…c3 gepland om na 32. Lxc3 verder te gaan met 32…Pe5 33. Dxh5 Txc3 en zwart staat totaal gewonnen. Waarom ik hier vanaf zag, weet ik eigenlijk nog steeds niet…
32. Pxc4 Pe5 33. Pxe5 Dxe5
Maar dit is natuurlijk prima voor zwart. Pion g5 gaat er ook nog af.
34. Lh3 Dxg5 35. Tg1 Dh4
Het gaat allemaal net, maar ik kon me hier natuurlijk verrekenen. In wederzijdse tijdnood was het meest safe om 35…Dh6 te spelen. Alles staat gedekt en na 36. Lg4 volgt 36…Lxe4!! 37. Dxe4 Pg3+ met damewinst.
36. Tg4 Df6 37. Tg2
Dreigt Dxh5.
37…De5
Zwart blijft in de lange diagonaal staan en dat is altijd een beetje eng. Maar ik zag niet hoe ervan zou kunnen profiteren en dat is er ook niet.
38. Te1
Hij moet ook e4 nog dekken. Na bijvoorbeeld iets als 38. Pf5 Dxb2 39. Dxh5 winst zwart simpel met 39…exf5 40. Lxf5 Tc1.
38…Pf6!
Nog maar een aanval op e4 gericht én tegelijkertijd is Dxh5 ook helemaal uit de stelling.
39. Pxe6
Dit had ik wel verwacht, en ook gezien dat zwart hier kan winnen.
39…Dxb2 40. Pxf4 Txe4
Vrijwel alle zwarte stukken werken mee aan in de strijd.
41. Kh2

De tijdcontrole is gehaald en ik ging op zoek naar een veilige manier om het punt binnen te halen.
41…Td8
Niets mis mee, maar Txe1 was wel zo krachtig geweest. Het eerst keek ik naar 41…Txe1 42. Dxb7 Tcc1 maar zag nu wat spoken, dus zag ik ervan af.
42. Te3 De5
Hier gaf hij zich gewonnen. Omdat zwart na 42…De5 43. Txe4 Lxe4 44. De3 Pd5 nog een stuk kost, valt er niets meer te halen.
0-1

Daarna kreeg ik de nummer twee van de ratinglijst, de Venezolaan Bonelli Eduard Iturrizaga (2640) tegen. Daar kwam ik niet zo goed te staan in het vroege middenspel en op een gegeven moment mist mijn tegenstander de beste voortzetting. De zaken liggen echter toch iets anders dan wat Reinderman in zijn analyse heeft aangegeven. Na de partij bleek mijn tegenstander erg veel gezien te hebben en daarmee overrulet hij zelfs ‘Stockfish 9’. Want het paardoffer op g3, dat in een variant wordt gegeven, lijkt aanvankelijk te winnen voor zwart. Pas na een tijdje rekenen blijkt dat het niet meer dan remise oplevert en dat hij had hij gezien, zoals hij mij na de partij vertelde. Laten we maar eens kijken naar deze verwikkelingen.

Grooten, Herman – Iturrizaga Bonelli, Eduard
1. d4 Pf6 2. c4 b6 3. Pc3 Lb7 4. Lg5 e6 5. a3 Le7 6. Pf3 c5 7. e3
Ook 7. dxc5 is een idee.
7…cxd4 8. exd4 O-O 9. Ld3 d5

10. Lxf6
Wit levert zijn loperpaar in, om er een statische structuur van te maken waarin de paarden niet minder hoeven te zijn dan het zwarte loperpaar.
10…Lxf6 11. cxd5 exd5 12. O-O Pc6 13. Lc2 Tc8
Dit blijkt een nieuwtje te zijn. 13…Dd6 was nog bekend.
14. Dd3 g6 15. b4?!
Ik wilde …Pc6-a5 verhinderen, hetgeen erg lastig voor wit kan zijn. Het verzwakt natuurlijk wel de positie van het paard op c3. Beter was waarschijnlijk toch 15. Tfe1 Pa5 16. Te2 Pc4 17. Lb3
15…a5!? 16. b5 Pe7 17. Lb3 Dd6 18. Tfe1 Tc7 19. Pe5?!
De voorkeur verdiende 19. Pe2 Pf5 20. a4 hoewel zwart wel wat prettiger staat.
19…Tfc8 20. Pa4
Het paard moet naar dit verdachte veld. Het staat buitenspel, maar anderzijds houdt het een oogje op de zwakke pion op b6.
20…Pf5
21. g3?
Slechte timing… Ik had nu sowieso 21. Dd2 moeten spelen met het plan om dan verder te gaan met Ta1-a2, Lb3-d1-f3. Wit houdt op deze manier de belangrijke velden op c-lijn gedekt en de loper staat later wat handiger op f3. Om zetten als …Pf5-h4 alvast uit de stelling te halen en ook om te verhinderen dat hij groot ruimtevoordeel zou krijgen, wilde ik graag g2-g3 doen. Die blijkt heel slecht getimed te zijn. Daar komt bij dat hij werkt als een rode lap op een stier, zoals we dadelijk zullen zien…
21…h5 22. Dd2
22…Tc4!
Daar komt ie! Een Russisch kwaliteitsoffer. Zwart offer de kwaliteit om de lange diagonaal open te krijgen en dat komt omdat ik zojuist g2-g3 heb gespeeld.
23. Lxc4
Gedwongen.
23…dxc4 24. Tad1
Het is nu zaak om zo snel mogelijk de stukken in het spel te krijgen.
24…Td8?!
Deze werd bekritiseerd en hij is ook inderdaad niet zwarts beste kans. Uiteraard keken we allebei voornamelijk naar 24…Dd5 en daar heeft de grootmeester ook lang op zitten rekenen. De kritieke variant gaat als volgt: 25. f3 Lxe5 26. Txe5 [26. dxe5?? verliest meteen na 26…Dxf3] 26…Dxf3 27. d5 (zie analysediagram)
Dit is de kritieke stelling na de geforceerde afwikkeling. Het gaat er nu om of 27…Pxg3 wint voor zwart. Die mogelijkheid is in de stelling gekomen omdat Te5 gaat hangen. Ik was echter 28. Pxb6 (zie analysediagram)
van plan en hoewel ik dacht dat zwart zou winnen, blijkt dat maar op één manier te kunnen en niet via de verwachte voortzetting! 28…Td8!! Hij moet eerst een rustige zet doen. Vermoedelijk heeft hij dit ook geconstateerd en daarna gedacht dat hij de zetten beter kan omdraaien. Een mogelijk vervolg is dan: [De zwartspeler was erachter gekomen dat het logische 28…Dh1+? niet meer dan remise oplevert: 29. Kf2 Dxh2+ 30. Kf3 Dh3 (zie analysediagram)
vanwege 31. Df4! Het gekke is dat er niets te halen valt voor zwart hier: (Zelf dacht ik tijdens de partij dat 31. Df2 (zie analysediagram)
kon maar dat verliest na het elegante 31…Ph1+!!) 31…Ph1+ 32. Ke2 Td8 33. Te7 en hij moet zelfs gaan oppassen…] 29. Tee1 Dh1+ 30. Kf2 Dxh2+ 31. Kf3 Dh3 32. Dg2 [Nu zou er op 32. Df4? het fraaie 32…Ph1+! volgen dat na 33. Ke4 De6+ 34. Kf3 Dxb6 tot een catastrofe voor wit leidt: 35. Txh1 Txd5!] 32…Dg4+ 33. Kf2 h4 (zie analysediagram)
en met twee pionnen voor de kwaliteit en de slechte positie van de witte koning heeft zwart winnend voordeel.
25. Df4!
Na deze zet is het grootste gevaar geweken voor wit.
25…Dd5 26. f3 Dxb5 27. Pc3 Db3 28. Pe4
Wit heeft al zijn stukken in het centrum gekregen en hij heeft een reus van een vrijpion op de d-lijn.
28…Lxe4?!
In tijdnood grijpt hij mis. We hadden beiden gezien dat op 28…Lg7 (zie analysediagram)
analysediagram
29. Pxf7! zou volgen. Dan is 29…Lxe4 30. fxe4 Pxd4 31. Pxd8 Pe2+ 32. Txe2 Dxd1+ 33. Df1 Dxd8 een geforceerd vervolg en wit staat hier zeker niet minder.
29. fxe4 Lxe5 30. Dxe5
Hier deed zich een opmerkelijk moment voor. Itrurrizaga pakte het paard op f5 in zijn handen en wilde dat naar e3 spelen. Maar gelukkig voor hem liet hij het niet los, want hij zag tot zijn schrik dat er dan een dubbele aanval op g5 in de stelling in zat. Hij mocht van geluk spreken dat zijn actie niet meteen heel erg nadelige gevolgen voor hem heeft.
30…Pg7
30…Pe3?? 31. Dg5
31. Df6
Nu was 31. d5! wel zo handig, maar ik wilde dit perfectioneren. Het ziet er naar uit dat wit de overhand heeft gekregen. Na bijvoorbeeld 31…Dxa3 [31…Te8 32. Df6 Dxa3 33. Dxb6 had iets analoogs op kunnen leveren als bovengenoemde variant en ook nu is zwart zwaar in de problemen.] 32. Dc7 Te8 33. Dxc4 (zie analysediagram)
is zwarts belangrijkste troefkaart verdwenen en behoudt wit zijn machtige pionnencentrum. Het lijkt me gewonnen voor wit.
31…Tc8 32. d5 Dxa3
Hij moet wat.
33. d6!?
Er viel ook iets te zeggen voor 33. Dxb6 maar ik wilde mijn eigen vrijpion zo snel mogelijk naar voren duwen om hem geen tegenspel te verlenen dat mogelijk wel tot stand zou komen met 33…c3 en hoewel wit duidelijk beter staat, is het geenszins gemakkelijk.
33…Pe6
Dat is natuurlijk wel het nadeel dat het paard dit veld krijgt.
34. Td5?!
Helaas, deze zet presteert nagenoeg niets. Ik dacht er wendingen met Td5-e5xe6 of Txh5 in de stelling zouden komen, maar dat blijkt niet te kloppen. Dit was hét moment voor 34. Tf1! want na 34…De3+ 35. Tf2 Tf8 36. d7 moet hij zijn paard erg passief posteren op d8: 36…Pd8 Dan is 37. De7 met de dreiging Td1-d6xg6 vrijwel dodelijk. Er moet nog wel gerekend worden op 37…c3 38. Kg2! en nu valt er geen eer meer te behalen voor zwart. [38. Td6?? zou verliezen na 38…c2 39. Txg6+ Kh7!] 34…Td8! 35. d7 a4 36. e5?!
Na deze nieuwe onnauwkeurigheid is het remise. De enige kans op op winst te spelen, is met 36. Kg2 want wit heeft nog altijd groot voordeel in handen.
36…Dc3?!
In wederzijdse tijdnood grijpt hij ook niet zijn kansen optimaal. Beter was 36…c3!
37. Tf1?!
Nu had ik weer met 37. Te2! Dc1+ 38. Kg2 enige winstpoging kunnen ondernemen.
37…De3+ 38. Tf2 De1+ 39. Tf1 De3+ 40. Tf2 De1+ 41. Tf1 De3+ 42. Tf2
En toch maar een puntendeling…
1/2-1/2

Daarmee had ik helaas verzuimd de gedeelde koppositie te pakken. Een ronde later kreeg ik mijn derde grootmeester, de Rus Ikonnikov, tegen. Dat werd een harde positionele strijd waarin ik het lange tijd ongeveer gelijk hield. In het eindspel van ieder een toren en een paard, gaf ik hem totaal onnodig een tweede vrijpion en toen ging het mis. De Rus toonde voortreffelijke techniek en gaf de zege niet meer uit handen. Ik wist dat hij mij serieus zou nemen want jaren geleden had ik hem in Dieren nog te grazen genomen. Dat ging toen zo:

Grooten, H. – Ikonnikov, V

32. Db4!
Niet alleen hangt nu de loper ook lijken de zwarte stukken op de damevleugel enigszins verdwaald. 32. … Lc8 33. Te2.
32…Db6??
Een gigantische bok, waar ik een beetje op gehoopt had toen ik 32. Db4 speelde. Mijn tegenstander was in tijdnood en dan wordt er wel eens wat overzien, ook als je 2587 rating hebt. Terwijl na 32…Lc8 33. Lxf5 Txf5 34. e4 Tf6 35. Pe3 lijken de kansen in evenwicht. Na bijvoorbeeld 32…La8 33. Lxf5 Dxf5 34. Tf2 staat wit een tikkeltje beter.
33. Dxf8+!
Altijd leuk om zo een GM-scalp te veroveren.
33…Kxf8 34. Pd7+
En de ellende voor zwart is dat ook het paard op f5 blijft hangen.
1-0

In Vlissingen was het heel andere koek!

Ikonnikov, Vyacheslav – Grooten, Herman

Wit staat virtueel beter omdat zwart een waardeloze pluspion heeft op a7. Desalniettemin is er geen vuiltje aan de lucht.
51…Tc5
Hier had ik zonder meer 51…Kg7 52. Tc6 g4 moeten spelen waarna de kansen volkomen in evenwicht zijn.
Ook 51…g4 om de vorming van een gedekte vrijpion op h5 tegen te gaan, was oké voor zwart.
52. Tc6
Het gekke is dat ik deze zet van te voren niet had zien aankomen. En nu ga ik vreselijk de fout in.
52…Txc6?
Ik geef hem gratis een tweede vrijpion, hoe stom kun je zijn… Na een zet als 52…Kf7 is er totaal niets aan de hand.
53. bxc6 Pc7 54. Ke2 Kg7
54…b5 55. f3 g4 56. f4 komt op hetzelfde neer.
55. f3 g4
Misschien had ik 55…b5 moeten proberen maar ik wilde hem geen gedekte vrijpion bezorgen na 56. g4 Het lijkt me ook gewonnen voor wit.
56. f4 b5 57. Kd3 a5 58. Kd4 a4 59. Kc5 a3 60. Pa2!
Het paard houdt simpel deze twee pionnen onder controle. 60. Kb6?? zou een vreselijke blunder zijn van wit: 60…b4 en zwart wint.
60…Kh6 61. Kd6
61. Kb6 Pd5+ 62. Kxb5 had ook gewonnen.
61…Pa8 62. c7 Pb6 63. Kc6 Pc8 64. Kd7 Pb6+ 65. Kd8 Kxh5 66. c8=D Pxc8 67. Kxc8 Kg6 68. Kd7 Kf7 69. Kd6 Kf6 70. Kd5
Het is een veredeld pionneneindspel geworden, wit komt veel eerder. De rest is zwijgen. Wit won op zet 84.
1-0

Daarmee viel ik weg uit de kopgroep en moest ik zien om me ten koste van de talentvolle jeugdspeler Eelke de Boer terug te knokken.

Grooten, Herman – De Boer, Eelke

37. f4?!
Blijkt achteraf niet helemaal correct te zijn. Hier had ik beter het geplande 37. Lf2! kunnen spelen. Maar ik zag een spook. Na 37…Pf7 dacht ik dat hij tegenspel zou kunnen krijgen met de manoeuvre …Pf7-g5. Dat klopt niet: 38. Pe3! Pg5 39. Pxf5+ Kd7 en nu heeft wit 40. Lh4! bij de hand, een zet die ik van te voren niet heb gezien.
37…Pg8 38. Pe3 Pe7 39. h3!?
Dit subtiele zetje behoort tot het concept dat ik gezien had. Zwart raakt in zetdwang. Ik keek nu een tijdlang naar de afwikkeling 39. fxe5+ Lxe5 40. Lxe5+ Kxe5 41. Kc5 omdat wit nu met Pe3-c4+ en d5-d6 snel kan gaan stomen met zijn vrijpion. Het wordt een razend ingewikkelde wedloop die ik niet uitgerekend kreeg. Een voorbeeld: 41…f4 (zie analysediagram)
Achteraf gezien is 42. Pg4+! de juiste zet. Een zet die ik niet overwogen heb. [Ik keek uitsluitend naar het logische 42. Pc4+?! maar dat blijkt het niet te zijn. 42…Ke4 43. d6 Pg6 44. d7 Pf8 en nu moet ik tot paard promoveren. Maar zelfs na 45. d8=P f3 is het nog steeds niet gemakkelijk: 46. Pf7 f2 47. Pd2+ Kd3 48. Pf1 h5 49. Kb6 (zie analysediagram)
en de computer komt tot de conclusie dat deze stelling zelfs remise is! 49…Ke2 50. Pg3+ Kf3 51. Pe5+ Kg2 52. Pc4 h4 Daar was ik dus al bang voor…] 42…Kf5 43. d6 Pg6 44. Kb6 Ke6 45. Kxa5 Kxd6 46. Kxb4 (zie analysediagram)
en dit eindspel moet gewonnen zijn voor wit.
39…e4 40. Lf2 Lc3?
Gelukkig voor mij speelt nu ook de vermoeidheid bij de tegenstander een rol en mag ik mijn idee uitvoeren. 40…h5 41. Lg3 en elke zet heeft nu een nadeel. Bij nader inzien moet hij hier 41…Kd7 spelen. Na 42. Kc5 [42. Kb5?! Ld4 43. Pc2 Lg1 44. Kxa5 e3 45. Kxb4 Lf2 en de zwarte vrijpion valt niet onder controle te houden…] 42…h4 43. Lh2 Lc3 44. Lg1 Ld2 45. Lf2 Lc1 46. Pg2 Pg6 (zie analysediagram)
en het ziet er naar uit dat wit niet verder kan komen.
41. Lh4 Pg6 42. Pxf5+ Kd7 43. Lg3 Ld2 44. Kd4 Lxf4
45. Lf2!
Ik wil graag mijn loper op het bord houden.
45…Lc7 46. Kxe4 Pf4 47. Le3!
De sleutelzet in het hele concept.
47…Pxh3
Het zwarte paard is nu gedomineerd!
48. Kf3 h5 49. Pg7 a4
Een poging om een eindspel met de loper van de verkeerde hoek te bereiken. Maar die is gedoemd om te mislukken. Tijdens de partij keek ik uitsluitend naar 49…Ld8 om te kijken of zwart zijn paard er nog uit kan wurmen. De meest simpele weg naar de winst is nu met 50. Pxh5 [Ik zat een tijdje te turen op een wedloop die ontstaat na 50. Pe6 Le7 51. Kg3 Kd6 52. Kxh3 Kxd5 maar ik zag niet concreet hoe ik hier de winst kan afdwingen, dus die verwierp ik maar.] 50. bxa4 Kd6
Een betere mogelijkheid is nog 50…Le5 51. Pxh5 Kd6 52. Kg4 Kxd5 53. Kxh3 Kc4 (zie analysediagram)
Het witte paard is op zijn beurt door de zwarte loper gedomineerd, want wit mag zijn paard niet wegspelen omdat het na ruil het beruchte eindspel met de verkeerde loper zou opleveren. Zwart verliest echter toch na 54. Lb6 Kd5 55. Kg4 Ke4 56. a5 Kd5 57. Kf5 en de zwarte loper moet op zijn beurt de dominatie op het witte paard opgeven.
51. Pe8+ Kd7 52. Pxc7 Kxc7 53. a5
En de twee witte vrijpionnen beslissen de strijd.
1-0

Daarmee had ik 6 uit 8 en kreeg ik mijn vierde grootmeester, de Indiër Sandipan. Helaas had ik mijn kruit verschoten en slaagde ik er niet in om de tegenstander fatsoenlijk partij te bieden. Daarmee kwam een einde aan een bijzondere schaakweek in Vlissingen.

Nog even de persoonlijke resultaten van zoon en vader:

Rnd	Table	Pno	Name	Fed.	Rating	BH	SB	TPR	Color	Result
1	78	83	Hng, Mei-En Emmanuelle	SGP	2024	0.0	0.0	0	w	0
2	77	147	Burg, Henk	NED	1805	1.0	0.0	1178	b	1
3	64	99	Mensing, Andrew	NED	1964	1.0	0.0	1892	w	½
4	67	123	Anusha N L V	IND	1898	3.5	0.75	1916	b	0
5	82	146	Van Gemert, Jean-Pierre	NED	1811	8.0	2.25	1824	w	0
6	93	94	Henderikse, Bert	NED	1982	11.5	2.25	1742	b	½
7	93	129	Van Driel, Eric	NED	1864	15.5	4.0	1781	w	0
8	110	188	Tampe, Katharina	GER	1645	23.5	5.75	1742	b	1
9	90	175	De Winter, Gerard	NED	1687	30.0	9.75	1781	w	½
Total						37.5	12.75	1768

 

Rnd	Table	Pno	Name	Fed.	Rating	BH	SB	TPR	Color	Result
1	23	148	Melger, Ron	NED	1805	0.0	0.0	0	b	1
2	23	90	Kreutzmann, Duke	SUI	1994	0.0	0.0	2774	w	1
3	20	59	Mesman, Edwyn	NED	2154	1.5	1.5	2784	b	½
4	16	56	Elgersma, Onno	NED	2171	6.0	4.75	2314	w	1
5	5	8	GM Hausrath, Daniel	GER	2502	9.0	7.75	2409	b	1
6	2	2	GM Iturrizaga Bonelli, Eduard	VEN	2640	15.0	13.25	2525	w	½
7	4	5	GM Ikonnikov, Vyacheslav	RUS	2546	23.0	18.75	2512	b	0
8	15	42	FM De Boer, Eelke	NED	2292	33.0	21.75	2441	w	1
9	6	4	GM Chanda, Sandipan	IND	2553	41.5	29.5	2477	b	0
Total						55.5	35.0	2439