The Full English Opening
Na The Gambit Guide to the English Opening: 1…e5 (1999) en The Symmetrical English (2000) komt de Deense FM Carsten Hansen opnieuw met een boek over het Engels: The Full English Opening. Naast 1.c4 e5 en 1.c4 c5 (daarover gaan de boeken uit 1999 en 2000) komen nu ook de Indische openingen aan bod, evenals de Slavische en Hollandse opstelling tegen het Engels. Ik was erg benieuwd naar dit boek, omdat het Engels al een tijdje op mijn repertoire staat. Daarnaast is het een hele kunst om de volledige Engelse opening in één boek te bespreken.
Geen boek over openingstheorie
In de inleiding (zie voorbeeldpagina’s) wordt al meteen duidelijk dat het boek in kwestie geen traditioneel openingsboek is. De theorie van het Engels kan wel een update gebruiken volgens de schrijver, maar hij acht het belangrijker om de fundamentele concepten van de Engelse opening te bespreken. Vandaar ook de ondertitel van het boek, Mastering the Fundamentals. Hansen voegt er verder aan toe dat niet alle varianten worden behandeld, alleen de varianten die belangrijk zijn om het Engels te begrijpen. Dat staat overigens haaks op de tekst achterop het boek (“The first one-volume book that covers all variations”).
Wat is het doel van The Full English Opening? Hansen wil de lezer in ieder geval niet van een vooraf bepaald repertoire voorzien. Het boek is meer een hulpmiddel om je eigen repertoire samen te stellen. Na 1.c4 c5 wordt bijvoorbeeld zowel 2.Pc3 als 2.Pf3 behandeld. Mocht je voorkeur uitgaan naar 2.Pc3, dan is er na 2…Pf6 3.Pf3 d5 4.cxd5 Pxd5 weer een keuze te maken.
De opties zijn 5.g3, 5.d4, 5.e3 en 5.e4. Ook na 1.c4 Pf6, 1.c4 c6, 1.c4 e6, 1.c4 f5 en 1.c4 b6 zijn beide paardzetten terug te vinden in het boek. Het Engels is een flexibele opening en het komt regelmatig voor dat via zetverwisseling dezelfde stelling ontstaat.
Structuur
The Full English Opening is verdeeld in drie delen. Deel I gaat over 1.c4 e5 en bestaat uit 11 hoofdstukken. Deel twee gaat over het symmetrische Engels (1.c4 c5) en bevat 9 hoofdstukken. Het laatste deel, deel III, gaat over alle overige varianten (1.c4 Pf6, 1.c4 g6, 1.c4 c6, etc.) en beslaat 7 hoofdstukken. Ten slotte is er nog een 28e hoofdstuk waarin de oplossingen van de opgaven te vinden zijn. Elk hoofdstuk eindigt met 2 tot 4 oefeningen om de opgedane kennis te testen. Onderstaand voorbeeld komt uit hoofdstuk 25 (Réti-like).
De vraag is hoe wit moet reageren op 11…Pd4. De stelling blijkt afkomstig te zijn uit de (recente) partij tussen Benjamin Bok en Christopher Repka, Batumi Ech 2018. Hansen vindt 11…Pd4?! onnauwkeurig (beter is 11…e5) vanwege het gespeelde 12.Pxd4! cxd4 13.Lb4 Te8 14.Tac1 Ld7 15.Ld6 Lb5 16.Lc7 Dc8 17.De4 en wit staat duidelijk beter. De opgaven helpen de lezer om de opening beter te begrijpen. Het is alleen jammer dat de openingszetten zijn weggelaten bij de antwoorden, al zal dat waarschijnlijk gedaan zijn om het aantal pagina’s binnen de perken te houden.
Verder begint ieder hoofdstuk met een overzicht van de varianten die besproken worden en een korte inleidende tekst. Aan het eind van het hoofdstuk volgt een conclusie van een aantal regels. De conclusie is vrijwel elke keer dat zwart de mogelijkheid heeft om het witte openingsvoordeel (voor zover deze aanwezig is) te neutraliseren. Tot deze conclusie kom ik als Engels speler ook regelmatig. Dat is overigens helemaal niet erg (welke opening leidt wel tot voordeel voor wit?), want als je de stelling beter begrijpt dan je tegenstander komen er genoeg kansen om de partij te winnen.
Voor wie is het boek bedoeld?
Op de achterkant van het boek is het volgende te lezen: “For a club player who wants to reap the benefits of this multipurpose opening, understanding is much more important than deep theoretical knowledge.” Daaruit kan opgemaakt worden dat het boek bedoeld is voor clubspelers. Dan komt bij mij altijd de vraag op, wie vallen er onder de definitie van clubspelers? Op de club waar ik lid van ben lopen de ratings uiteen van zo’n 1000 tot 2500. Het boek is ongetwijfeld niet geschreven voor iedereen die binnen die categorie valt, maar het is ook niet meteen duidelijk voor wie dan wel.
Stel we gaan uit van een speler tussen de 1600 en 2000, is het dan een goed boek om je Engels repertoire mee op te bouwen? Ik heb zo mijn twijfels. Het voordeel is dat alle belangrijke varianten de revue passeren, waarbij de lezer de keuze heeft tussen verschillende opties. Daarnaast zorgen de opgaven ervoor dat aan het stellingsbegrip gewerkt wordt. Het nadeel is dat het veel tijd kost om je repertoire op te bouwen. Eerst moet heel het boek doorgewerkt worden, voordat je de varianten kunt uitkiezen die in je repertoire terechtkomen. En vervolgens weet je eigenlijk nog te weinig. Het is vrijwel onmogelijk om in 450 bladzijdes de hele Engelse opening te bespreken. Enkel de belangrijkste varianten kunnen besproken worden, en de uitleg daarbij is niet overal even uitgebreid.
Dus om een Engels repertoire op te bouwen is dit boek wellicht niet het ideale startpunt. De afgelopen jaren zijn er een aantal DVD’s uitgekomen (bijvoorbeeld van D’Costa en Williams) die daar beter voor geschikt zijn. En de ambitieuze Engels speler kan eigenlijk niet om de boeken van Marin heen. Deze DVD’s en boeken voorzien de lezer wel van een “kant-en-klaar” repertoire. De kans is groot dat niet alle varianten die worden aangeraden tot tevredenheid leiden, maar dan kan The Full English Opening goed van pas komen. Het boek bevat namelijk genoeg speelbare alternatieven voor de witspeler.
Conclusie
Het lijkt erop dat Hansen met zijn boek The Full English Opening: Mastering the Fundamentals een tweetal doelen voor ogen heeft: de complete Engelse opening bespreken en de basisprincipes uitleggen. Die doelen zijn echter moeilijk verenigbaar in één boek. Worden er veel varianten behandeld? Dan is er minder ruimte voor uitleg. Wordt er veel uitgelegd? Dan is er minder ruimte voor varianten. Hansen heeft geprobeerd hier een middenweg in de vinden, al had ik liever meer uitleg gezien en minder varianten. In dat geval was het boek echter minder compleet geweest.
The Full English Opening heeft dus zijn plus- en minpunten. Het boek is erg compleet. Alle belangrijke varianten van het Engels zijn terug te vinden. Daarnaast zijn er 64 opgaven waarbij het stellingsbegrip van de lezer getest wordt. Om een repertoire op te bouwen is The Full English Opening in mijn ogen minder geschikt. Daarvoor zijn betere alternatieven beschikbaar. Hansens boek kan wel geschikt zijn om repertoireboeken of -DVD’s aan te vullen.
The Full English Opening: Mastering the Fundamentals
Carsten Hansen
Aantal pagina’s: 464
Uitgeverij New in Chess
ISBN: 9789056917548
Een overzicht van onze recensenten en hun recensies staat hier.
