Schaakrubrieken weekend 8 september 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Nepomniatsjtsji’s walging
In het kleine Russische stadje Satka, gelegen op de westelijke helling van de zuidelijke Oeral, werd de afgelopen weken het 71ste kampioenschap van Rusland gespeeld. Sinds het bezoek van tsaar Alexander I in 1824 zijn er misschien niet meer zulke prominente bezoekers in Satka geweest als de twaalf deelnemers aan dit kampioenschap. Er is daar mooie natuur, maar die was niet besteed aan Jan Nepomniatsjtsji, de favoriet met de hoogste rating. Halverwege het toernooi twitterde hij: „Deprimerende plaats. Deprimerend spel. Deprimerend resultaat. Just perfect.” Met de hashtag #disgusted. Na zijn klacht vermande hij zich en scoorde hij in de tweede helft 4 uit 5, goed voor een redelijk eindresultaat, maar niet meer dan dat.
Anders dan de Nederlanders zijn de Russen gewend hun traditionele toernooien te nummeren, en doordat ze pas bij 71 zijn, vraag je je af wanneer ze begonnen zijn met de nummering van het Russische kampioenschap – dat overigens in de sovjettijd niet elk jaar plaatsvond en toen veel minder belangrijk was dan het kampioenschap van de Sovjet-Unie.
De Russische kampioenschappen uit de tsarentijd tellen ze niet mee, hoewel die gewonnen werden door sterren als Tsjigorin, Rubinstein, Aljechin en Nimzowitsch. Rubinstein woonde in Polen en Nimzowitsch in Letland, waaraan je kunt zien dat het Russische rijk groot was.
Het eerste kampioenschap na de revolutie werd in 1920 gewonnen door de latere wereldkampioen Alexander Aljechin. Een jaar eerder was hij in Odessa gearresteerd en opgesloten in de kelders van de Tsjeka, de geheime dienst van de revolutionaire bolsjewieken. Door zijn adellijke afkomst en zijn veronderstelde banden met de troepen van de antirevolutionaire generaal Denikin, dreigde een executie, maar Aljechin werd gered door tussenkomst van een hooggeplaatste revolutionaire schaakliefhebber. Dit jaar publiceerde de Russische schaakhistoricus Sergei Tkachenko een interessant boek over die tijd: Alekhine’s Odessa Secrets. Chess, War and Revolution.
Het kampioenschap van 2018 werd gewonnen door Dmitry Andreikin na een play-off tegen Dmitry Jakovenko. Die twee zijn hier niet zo bekend doordat ze nog nooit in Wijk aan Zee hebben gespeeld, maar het zijn grote schakers.
Dmitry Jakovenko – Jan Nepomniatsjtsji, Russisch kampioenschap Satka 2018
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. 0-0 a6 5. Ld3 Pgf6 6. Te1 g6 7. c3 Lg7 8. Lc2 0-0 9. d4 e5 10. a4 cxd4 11. cxd4 exd4 12. Pxd4 Pc5 13. Pc3 d5 14. e5 Pfe4 15. f4 Pxc3 Met 15…f6 kon zwart bevredigend spel krijgen. 16. bxc3 Te8 17. Le3 Dc7 18. Df3 Pe4 19. Lb3 Dd7 Een noodsignaal. Beter was 19…Le6, al is wit ook dan in het voordeel. 20. Tad1 Pxc3 21. Td3 Pe4 Na 21…Pxa4 zijn zowel het eenvoudige 22. Lxd5 als het ingewikkelde 22. e6 sterke zetten. 22. e6 Het simpele 22. Pc2 was ook goed, maar dit is mooier. 22…fxe6 23. Pxe6
Zie diagram
23…Pf6 Hij gooit de handdoek in de ring. Na 23…Txe6 24. Txd5 De8 heeft wit allerlei gunstige mogelijkheden, maar hij zou ze in de ingewikkelde stelling nog moeten vinden. 24. f5 gxf5 25. Pxg7 Dxg7 26. Df1 Een mooie zet. Hij dekt Te1 en bereidt 27. Ld4 voor. 26… Le6 27. Ld4 Kf7 28. Df4 Met alle witte stukken in de aanval is er geen goede verdediging voor zwart. 28…Ld7 29. Tf1 Le6 30. Tg3 Dh8 31. Dh4 Tad8 32. Lc2 h6 33. Lxf5 Zwart gaf op.
Partij in de viewer:
Fraai aanvalsspel met zwart van Daniel Doebov
Omdat de organisatoren niet op de kalender hadden gekeken, deden de sterkste spelers dit jaar niet mee aan het kampioenschap van ¬Rusland. Kramnik nam rust voor de aanstaande Olympiade, terwijl ¬Karjakin en Grisjoek deelnamen aan het ¬Sinquefield toernooi in St. Louis, waar Svidler internetcommentator was.
In Satka, een stad in het zuiden van de Oeral, was Ian Nepomniachtsji op papier de sterkste deelnemer. Hij had het er niet bijster naar zijn zin getuige deze tweet: ‘Deprimerende plek, ¬deprimerend spel, deprimerend -resultaat. Kortom perfect.’ Nepo toonde veerkracht door na een start van 2 uit 6 driemaal achtereen te winnen en zo het dreigende verlies van tientallen ratingpunten af te wenden.
Het toernooi werd gewonnen door Dmitry Andreikin (28), die in een ¬play-off Dmitry Jakovenko versloeg. Andreikin is een sterke grootmeester, die in 2012 ook kampioen werd en twee jaar later zelfs het kandidatentoernooi bereikte.
Het succes is hem gegund, al hoopte ik stiekem dat een van de twee spelers van de toekomst de macht zou grijpen. Net als vorig jaar streden Daniel Doebov (22) en Vladimir ¬Fedosejev (23) met af en toe briljant spel lang mee om de eindzege, tot zij zich in de tweede helft van het toernooi te veel fouten permitteerden.
Fedosejevs titelkansen verdwenen pas op de laatste dag, toen hij niets -bereikte tegen Andreikin en na een misgreep in remisestand zelfs verloor. Doebov toonde zijn talent vooral in de beginfase van het toernooi, waarin hij met zwart twee mooie aanvalspartijen op rij won.
Inarkiev – Doebov Satka 2018
1. d4 Pf6 2. Pf3 g6 3. c4 Lg7 4. e3 0-0 5. Le2 c5 6. d5 e6 7. Pc3 exd5 8. cxd5 d6 9. 0-0 Met de witte e-pion op e4 zou dit een alledaagse stelling zijn. 9 … Lg4 10. h3 Lxf3 11. Lxf3 Pbd7 12. Dc2 a6 13. a4 c4 14. Le2 Tc8 15. a5 Tc5 16. Da4 Te8 17. Td1 Pe4 18. Pxe4 Txe4 19. Ld2 f5 20. Da3 Tb5 21. Tab1 Nu heeft zwart weinig keus. De dreiging 22. b4 dwingt hem tot actie over te gaan. 21 … Tb3
Diagram
22. Da2 Een te passieve zet, die wit met tegenzin zal hebben gespeeld. Hij zag af van 22. Dxd6, omdat hij geen uitweg voor de dame zag na 22 … Le5 23. De6+ Kf8. Als hij dieper had gerekend, zou hij hebben gezien dat wit beter staat na 24. Lxc4! Txc4 (niet 24 … Pc5? 25. Lxb3 Pxe6 26. dxe6) 25. d6! Tcb4 26. Lxb4 Txb4 27. Tbc1. 22 … Pc5 23. f3 c3! 24. fxe4? Inarkiev had niet zijn dag. Na 24. bxc3 Txb1 25. Dxb1 is nog niets beslist. Het was niet zo moeilijk te zien dat na de tekstzet de zwakte van de zwarte velden wit fataal wordt. 24 … cxd2 25. Lc4 Ook na 25. Txd2 volgt 25 … Dg5. 25 … Dg5! 26. Lxb3 Dxe3+ 27. Kh1 Pxe4 28. Tf1 Le5 Wit geeft op.
Partij in de viewer:
De kracht van verrassing
Doorgaans krijgt u de meest interessante, spannende, opzienbarende partijen voorgeschoteld in deze rubriek en zo hoort het ook. Maar een enkele keer, als de bekende uitzondering op de bekende regel, dringt een partij zich op die in de categorie ‘verrassend’ valt. Tenminste voor het oog van uw gedienstige observateur. We laten ons verrassen met een gevecht in het zojuist beëindigde Russisch kampioenschap waar de eerste prijs één miljoen roebels is (13.000 euro) en de winnaar er nog een nieuwe auto bij krijgt die meer waard is.
D. Jakovenko – I. Nepomniachtchi
Dmitry Jakovenko heeft een Elo-rating van 2750, staat daarmee op de achttiende plaats op de wereldranglijst en was onder andere Europees kampioen in 2012. Ian Nepomniachtchi heeft een rating van 2760 en staat vierde op wereldranglijst rapid en snelschaken.
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5+ Een beproefde manier om de hoofdvarianten van het Siciliaans te ontwijken. 3…Pd7 4.0-0 a6 5.Ld3 Pf6 6.Te1 g6 7.c3 Lg7 8.Lc2 0-0 9.d4 Zwart heeft de keus tussen direct slaan of uitstel daarvan: 9…e5 10.a4 Als zwart de pionnenformatie in stand houdt (10…Dc7 of 10…Tb8) dan moet hij rekening houden met de opstoot d5 met hele andere stellingsbeelden.10…cxd4 11.cxd4 exd4 12.Pxd4 Pc5 13.Pc3
Slotstand RK 2018: 1.Jakovenko, Andreikin 7 3.Tomashevsky 6,5 4.Inarkiev, Fedoseev, Nepomniachtchi 6 7.Oparin 5,5 8.Sarana, Dubov 5 10.Kobalia, Vitiugov 4,5 12.Khismatullin 3
Andreiko won de tiebreak met rapid en reed lachend weg in zijn fonkelnieuwe Renault Kaptur.
Partij in de viewer:
Er zullen niet zoveel huis- en club-schakers zijn die de tijd/ambitie hebben om te streven naar de grootmeestertitel. Maar het kan geen kwaad wanneer de bovengenoemden proberen inzicht en speelplezier te vergroten door kennis te nemen van de activiteiten die grootmeesters dagelijks beoefenen om succesvol te zijn. Daarom aandacht voor het bij qualitychess.co.uk verschenen boek van Jaan Ehlvest (hij behoorde ooit bij de top vijf van de wereld): Grandmaster Opening preparation. Want de aanwijzingen in dit boek – hoe gebruik je de computer, hoe kies je de opening die bij je past qua speelstijl (maar ook qua karakter), hoe leer je een opening beter kennen dan door de zetten uit het hoofd te leren – zijn allemaal ook van belang voor de gemiddelde schaker die af en toe wat bij wil leren en met meer vertrouwen naar de clubavond gaat. Het spreekt vanzelf dat schaakleraren met behulp van dit boek hun pupillen heel wat kunnen bijbrengen, naast de geijkte methodes voor de jeugd.
Als voorbeeld ga ik voorbij aan een grondige analyse, zowel voor wit als voor zwart, over de geïsoleerde pion in de Dame-opening en de Scheveninger, geliefde opstelling voor zwart met d6 en e6, waar wit gaat aanvallen met g4, de Keres-aanval. Maar wel aandacht voor een uitleg over de Siciliaanse Sozinopening, in 1931 voor het eerst gespeeld in Moskou door de Russische meester Veniamin Sozin in de partij tegen Alexander Ilyin Zhenevsky (een partij die hij overigens verloor). Ehlvest laat zien in welke stelling een bepaalde zet goed of juist fout is wanneer de offers op d5, e6 of f5 moeten komen en wat voor wit beter is, lang of kort rokeren enzovoort. Het uit het hoofd leren van een serie openingszetten leidt tot niets wanneer men het principe niet snapt, want dan is er verwarring zodra de tegenstander afwijkt. Dit alles wordt geïllustreerd met de partij Sokolov-Salov (Nikolaev 1983) 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 d6 6.Lc4 e6 de typerende zwarte opstelling 7.Le3 a6 hier is Dc7 al beter 8. De2 (ook minder, het is goed na 7..Le7 maar nu moest Lb3) 8..Dc7 9.0-0-0 Le7? (nu moest Pa5 en zo gaat Ehlvest diep op de openingen in en de gevolgen van te gemakkelijke zetten) 10.Lb3 0-0 11.Thg1 het begin van de Sozin-aanval. 11..Pd7 de kritische stelling, nu voer voor de machientjes. 12.g4 Pc5 13.Pf5 daar komt het eerste offer al 13..b5 (exf 14.gxf geeft wit een gevaarlijke aanval) 14.Ld5! Lb7 15.g5 exf nu moest b4 16.g6! hxg 17.Txg6 Pe5 Nu barst de Sozin-storm los 18.Txg7+ Kxg7 19.Tg1+ Pg6 20.exf Th8 21.Ld4+ Lf6 22.fxg fxg 23.Dg4 Th6 24.Lxf6+ Kh7 25. Te1 de rest: techniek voor wit: Lxd5 26.Pxd5 Dc8 27.Te7+ Kg8 28.Tg7+ Kf8 29.Tg8+ Kxg8 30.Pe7+ en 1-0. Veel partijen, uitvoerig uitgelegd, van de schrijver zelf maar ook van vele wereldkampioenen. Ook de psychologische factoren, zeker op grootmeesterniveau, soms doorslaggevend, worden niet vergeten. Ondanks het klasseverschil ook voor de schakende Sjonnie en Anita een leerzaam boek (ISBN 978-1-78483-053-3, € 29,99)
Partij in de viewer:
Probleem 2697 is een 3-zet van Eaton:
Beter schaken dankzij Polgar en Carlsen
Boeken over de Polgar-zussen en over Judit Polgar zijn er genoeg. Toch is Charles Hertan, een Amerikaanse gelauwerde schaakschrijver, erin geslaagd een ander soort boek te schrijven dan tot nu toe op de markt is. ‘Strike Like Judit!’, heet het, met als ondertitel ‘The winning tactics of chess legend Judit Polgar’. Polgar, die vier jaar geleden stopte met schaken, heeft op de achtste plaats van de wereldranglijst gestaan. Dat kan alleen als je veelzijdig bent. Toch steken haar tactische vaardigheden erboven uit. Als kind moesten zij en haar zussen van hun vader dertig puzzels per dag oplossen en daarmee ontwikkelde ze een enorm gevoel voor combinaties. Hertan heeft ruim honderd partijen verzameld, grotendeels scherpe aanvalspartijen, maar hij laat zien dat het bij Polgar zelfs in het eindspel vaak om de tactiek ging in plaats van om het subtiele positiespel. De schrijver verzamelde vooral partijen die niet in andere bekende boeken over Polgar staan. Hij analyseerde ze zeer uitgebreid en laat zien dat de Hongaarse diva niet altijd koos voor de zet die de computer het beste vond, maar voor zetten die zorgden voor gevaar. Klein minpuntje is dat de meeste partijen in het boek niet bij zet één beginnen, maar ergens in het middenspel. Het boek is uitgegeven bij New in Chess in Alkmaar en kost € 24,95.
Polgar-Fedorowicz
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 Pc6 6.Lc4 Db6 7.Pb3 e6 8.Le3 Dc7 9.De2 a6 10.Ld3 b5 11.f4 Le7 12.a4 b4 13.Pb1 e5 14.f5 Lb7 15.P1d2 Pb8 16.g4 d5 17.g5 dxe4 Hertan noemt hier 17…Pxe4 18.Pxe4 dxe4 19.Lc4 Pd7 veiliger. 18.Lc4 Pd5 19.f6 gxf6 20.gxf6 Lf8 Volgens de schrijver rook Fedorowicz hier gevaar na 20…Pxf6 21.Tf1 Pbd7 22.Lxf7+, maar zou wit na 22…Kxf7 23.Dh5+ Ke6 24.Df5+ Kf7 niet meer hebben dan remise. 21.0-0-0
Ook bij New in Chess verscheen ‘Endgame Virtuoso Magnus Carlsen’ van de Hongaar Tibor Karolyi, ook een veelgeprezen auteur. De wereldkampioen staat niet bekend om zijn openingsvoorbereiding, zoals Kasparov. Liever laat hij zijn tegenstander en zichzelf zo vroeg mogelijk zelf nadenken. Hij heeft dus een groot vertrouwen in zijn positiespel en eindspeltechniek. Karolyi geeft 91 voorbeelden van partijen waarin in het eindspel Carlsen water uit stenen perst. Het boek is niet thematisch ingedeeld, maar volgt zijn schaakleven chronologisch. Een aardigheidje is dat daarbij ook Carlsens resultaten per jaar voorbij komen. Voor beide boeken geldt dat ze geen handleiding geven hoe het spel aan te pakken, maar dat ze je beter proberen te maken door voorbeelden te bestuderen van de allergrootsten. Dat is de beste methode. Het boek kost € 22,95. Beide boeken zijn te bestellen via www.newinchess.com .
Partij in de viewer:
Voor beginners A7728
Voor gevorderden B7728
In de serie over de wittelijnenproblematiek is het Mari-thema heel interessant. Evenals eerder besproken Java-thema gaat het hier ook over dualvermijding. Wit heeft in theorie twee mogelijkheden om mat te zetten, maar er is er slechts één goed. Bij het Mari-thema gaat het om een witte lijn die door een zwart stuk wordt geopend en die niet door wit bij zijn matzet gesloten mag worden.
Kleine aanvulling op Ree: Jakovenko en Andreikin hebben beiden wel in Wijk aan Zee gespeeld. Jakovenko al in 2007 in de B-groep en Andreikin in 2007 in de Masters groep.
Nog een kleine aanvulling. In de rubriek van Bab Wilders staat een partij van Andrei Sokolov tegen Salov, dus niet van de ons veel bekendere Ivan Sokolov. Andrei Sokolov was in de jaren 80 een heel sterke Russische schaker, die in 1987 zelfs de finale van de kandidatenmatches tegen Karpov speelde. Na een stevig verlies haalde hij dat niveau daarna niet meer en emigreerde naar Frankrijk.
Die partij die Bab Wilders bespreekt kon ik niet zo snel vinden. Heb jij een link?
www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1120330
Deze misschien?
Dank.
Partij is toegevoegd aan rubriek van Bab Wilders.
Diagrammen makkelijke en moeilijke taktiek, evenals het eerste diagram in Bohms stukje kloppen niet.
Aangepast. Dank.
Oplossing beginners: 1…Pc3
Gevorderden: 1.Pxd6 Txb3 2.Tg8+ Txg8 3.Pf7 mat.