Schaakrubrieken weekend 17 november 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Het andere WK
Van de eerste vijf partijen tussen Carlsen en Caruana was er niet een die mooi of opwindend genoeg was om hier te presenteren, maar niet geklaagd, er is ook een ander wereldkampioenschap aan de gang: het WK van de vrouwen. In mei werd de Chinese Ju Wenjun wereldkampioen in een tweekamp. Ze kon er niet lang ongestoord van genieten, want deze maand trad ze alweer aan in het volgende wereldkampioenschap, een knock-outtoernooi in het Siberische stadje Chanty-Mansiejsk. De Ugra Schaakcademie die daar staat, een futuristisch ogend gebouw van de Nederlandse architect Erick van Egeraat, kan de last chance saloon van de FIDE worden genoemd, de bar die nog open is als alles dicht is. Als het moeilijk is om een evenement onder te brengen, doet de wereldschaakbond nooit een vergeefs beroep op Chanty-Mansiejsk.
Het is een lange reis om daar te komen, maar de schakers roemen de warme Siberische gastvrijheid en de comfortabele speelomstandigheden. Dat Ju Wenjun na zes maanden al haar titel moet verdedigen, en dan ook nog in een knock-outtoernooi, laat zien dat het WK van de vrouwen door de wereldschaakbond niet erg serieus werd genomen. De nieuwe FIDE-president Arkadi Dvorkovitsj heeft gezegd dat hij daar iets aan gaat doen. Er deden behalve de wereldkampioene nog vijf oud-wereldkampioenen mee, maar er waren ook jonge meisjes die in de eerste helft gevestigde sterren omver kegelden. In de kwartfinale zie je toch weer de gevestigde reputaties: Ju, Lagno, Kostenjoek en Maria Moezytsjoek. Hier is een partij van de jeugd tegen een gevestigde reputatie. Zhu Jiner was een 15-jarig Chinees meisje toen ze deze partij speelde; afgelopen vrijdag werd ze 16 jaar.
De Russische Natalia Pogonina is een van de sterkste schaaksters van de wereld en kreeg rond 2009 binnen en buiten de schaakwereld veel aandacht doordat ze samen met haar man werkte aan een boek Chess Kamasutra, waarin zou worden uitgelegd hoe door vergelijking van posities uit het schaakspel en het liefdesspel zowel seks als schaken mooier kunnen worden.
Zhu Jiner – Natalia Pogonina, WK vrouwen Chanty-Mansiejsk 2018
1. e4 e5 2. Pc3 Pf6 3. g3 Le7 4. Lg2 0-0 5. Pge2 c5 6. d3 d6 7. h3 Pc6 8. f4 Tb8 9. a4 a6 10. f5 h6 11. 0-0 b5 12. axb5 axb5 13. Pd5 Pxd5 14. exd5 Pd4 15. c3 Pxe2+ 16. Dxe2 Lb7 Ze laat wits aanval te makkelijk komen. Met 16…Lg5 kon die enigszins worden afgeremd. 17. Le4 Lf6 18. h4 Te8 19. Dh5 Ta8 20. Txa8 Lxa8 Logischer en beter was 20…Dxa8, al heeft wit ook dan na het pionoffer 21. g4 een zeer sterke aanval. 21. Kh2 c4 22. dxc4 bxc4
Partij in de viewer:
Ding buigt na 100 partijen zonder nederlaag
Een elite zeskamp met onder anderen Anish Giri in de Chinese stad Shenzhen kon de aandacht nauwelijks afleiden van de tweekamp om de wereldtitel in Londen. Op het niveau van het vertoonde spel viel weinig aan te merken, maar het duurde veel te lang voor het toernooi tot leven kwam. Pas in de vijfde ronde, toen de meeste liefhebbers al waren afgehaakt, kwam een eind aan een lange rij remises. Dat toch enige belangstelling bleef leven voor het toernooi kwam door een bijzondere mijlpaal die de Chinees Liren Ding kon bereiken. De nummer vier van de wereldranglijst had na een nederlaag tegen Giri op 9 augustus 2017 geen klassieke partij meer verloren. In Shenzhen kon hij een lange reeks bekronen door voor de honderdste maal op rij ongeslagen te blijven. In de zesde ronde lukte het Ding inderdaad de honderd partijen zonder nullen te voltooien. Maar daar bleef het bij. Een dag later verloor hij van de Fransman Vachier-Lagrave en kon hij opnieuw beginnen.
De Nederlandse kampioen Sergei Tiviakov mag opgelucht ademhalen. Hij blijft recordhouder met een in 2004-2005 voltooide serie van 110 partijen zonder nederlaag. Het toernooi in Shenzhen werd met de magere score van 5,5 uit 10 gewonnen door Ding, Vachier-Lagrave en Giri, die na negen remises de slotpartij won tegen de Pool Wojtaszek.
Vachier-Lagrave – DingShenzhen 2018
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Lc5 5. 0-0 0-0 6. Te1 d6 7. c3 a5 8. Lg5 h6 9. Lh4 g5 10. Lg3 La7 11. Pa3 Ph7 12. Pd2 g4 13. Pb5 Lb6 14. Lb3 a4 15. Lc2 h5 16. h4 d5 Met een zo verzwakte koningsvleugel is een centrumactie zelden verstandig. 17. d4! dxe4 18. dxe5 Ta5 19. c4 e3 20. fxe3 Pb4 21. a3 Pd3 22. b4 Onnodig. Na 22. Te2 Te8 23. b4 Txb5 (23 … Ta8 24. Db1) 24. cxb5 Pxe5 25. Df1 staat wit op winst. 22 … axb3 ep 23. Pxb3 Pxe1 24. Dxe1 Ta6 25. c5 La7 26. Db1 f5 27. exf6 ep Met deze ruil geeft wit het grootste deel van zijn voordeel prijs. Na 27. Pxa7 Txa7 28. Pd4 is zwarts stelling onverdedigbaar. 27 … Pxf6 28. Pxa7 Txa7 29. Pd4 De7 30. Lf4 Dxc5 31. Lb3+ Kg7 32. Le6 Ta4 33. Dd3 Ta6 34. Lxc8 Txc8 35. Dxa6 Dxd4 36. Df1 De4 37. Td1 c5 38. Td6
Partij in de viewer:
Het WK
We zitten midden in het WK dat over twaalf partijen gaat. Soms snuffelt men in het begin wat aan elkaars openingsrepertoire en brandt de strijd later pas los. Maar in Londen had de allereerste partij al gelijk een beslissing kunnen brengen.
F. Caruana – M. Carlsen
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 De Rossolimo-variant van het Siciliaans. Een opmerkelijke keus van Caruana want hieruit ontstaan vaak manoeuvreer-stellingen, het karakter van de stelling past bij Carlsen. Er zijn genoeg alternatieven waarbij concrete kennis noodzakelijk is. In de roemruchte botsingen tussen Karpov en Kasparov, met vergelijkbaar verschil in stijl, koos Kasparov begrijpelijkerwijs anders. 3…g6 4.Lxc6 dxc6 5.d3 Lg7 6.h3 Pf6 7.Pc3 Pd7 8.Le3 e5 9.0-0 b6 10.Ph2 Pf8 11.f4 exf4 12.Txf4 Le6 13.Tf2 h6 14.Dd2 g5!
Allemaal mooi gespeeld van zwart: hij pakt al het initiatief op de koningsvleugel en wil later lang rokeren. De hele opstelling van wit is krachteloos gemaakt: Le3 doet niets, de paarden moeten ergens anders staan en de torenverdubbeling is een schijnaanval, f7 is niet zwak. Caruana begon hier al veel te denken, terwijl Carlsen lekker vlot doorspeelde. Wit komt alsmaar meer onder druk: 15.Taf1 Dd6 16.Pg4 0-0-0 17.Pf6 Pd7 18.Ph5 Le5 Hier had Caruana nog 20 minuten bedenktijd, Carlsen een uur. Er dreigt g5-g4 en de aanval is niet meer te stuiten dus 19.g4 f6 20.b3 Lf7 21.Pd1 Pf8?! Gunt wit enige actie. Beter 21…Tdg8! 22.De2 De6 dreigt 23…Lxh5 24.gxh5 Dxh3 en 23.Kg2 Lxh5 24.gxh5 g4 kan niet. 22.Pxf6 Pe6 23.Ph5 Lxh5 24.gxh5 Pf4 25.Lxf4 gxf4 26.Tg2Onder druk van de tijd grijpt wit zijn kans niet: na 26.Txf4! Lxf4 27.Dxf4 Dxf4 28.Txf4 Tdf8 29.Txf8 Txf8 30.Kg2 houdt wit stand, bijvoorbeeld 30…Kd7 31.Pe3 Ke6 32.Pf5 of 30…Tg8+ 31.Kf3 Tg5 32.h4. 26…Thg8 27.De2 Txg2+ 28.Dxg2 De6 29.Pf2 Tg8 30.Pg4 De8 31.Df3 Dxh5 Pion terug en zwart zit dicht tegen winst aan. “Ik speelde tot de eerste tijdcontrole (zet 40) te veel op zijn tijdnood”, zou Carlsen later verklaren, “Mijn inschatting was dat hij wel fouten zou maken.” 32.Kf2 Lc7 33.Ke2 Dg5 34.Ph2 h5 35.Tf2 Dg1 36.Pf1 h4 37.Kd2 Kb7 38.c3
In de tweede partij werd het evenwicht niet verbroken. In de derde partij herhaalde Caruana de Rossolimo-variant, week af met 6.0-0, bereikte weer niets na de opening en had constant minder bedenktijd. Carlsen gaf pas remise op zet 49. In partij 4 bereikte Carlsen niets met de Engelse opening: remise op zet 34. Ik werd op dat moment gevraagd commentaar te geven op de tweekamp voor algemene nieuwsprogramma’s maar ik stelde voor nog even te wachten. De echte strijd moest nog ontbranden, ik had feitelijk niet zoveel te vertellen. In partij 5 ging Caruana weer voor de Rossolimo, weer bereikte hij niets, dacht langer dan een half uur na over 19.Lc3 en na 34 zetten werd de vrede getekend. We zitten nu bijna op de helft van de tweekamp en de echte grote gevechten moeten nog komen. Beide spelers hebben nog niet het beste van zichzelf laten zien. Da’s jammer.
Partij in de viewer:
Batsford is een gerenommeerde Engelse uitgever (sinds 1843) die zich de eeuwen door heeft gespecialiseerd, in alles wat The Kingdom by the sea heeft groot gemaakt: borduurwerk, textiel, fraaie tuinen, architectuur, het Britse erfgoed, mode en design en natuurlijk de prachtige schaakboeken die de schaakgeschiedenis hebben begeleid. En hoewel deze boeken de belangstellenden nu bereiken via Aoife Datta van Pavillion Books (dit door de gebruikelijke fusies en splitsingen in de uitgeverswereld) is de kwaliteit zeker niet minder geworden. Integendeel, door de moderne digitale hulpmiddelen kan meer gecontroleerd worden.
ok bij het boek van Thomas Engqvist, 300 most important chess positions, kon het één en ander, vooral de oplossingen, door de machine waterdicht gemaakt worden. Wie de zeer oude schaakboeken door de mangel van het moderne machinepark haalt, zal constateren dat er veel niet klopt, maar je kunt ook bewondering krijgen voor wat sommige analisten uit vroegere eeuwen zonder de hedendaagse hulpmiddelen toch goed zagen. Het boek van Engqvist is gevuld met 300 stellingen uit partijen, vanaf de negentiende eeuw (Morphy) tot de huidige tijd, gerangschikt aan de hand van thema’s zoals : het pionnenspel, paard tegen loper, ontwikkeling in de opening enzovoort. Het is daarbij de bedoeling is dat de lezer de stelling eerst even rustig bekijkt en daarna het bijbehorende verhaal gaat lezen.
De auteur, al vele jaren coach en leraar (en natuurlijk speler) heeft er ook een ‘Test Yourself Quiz’ aan toegevoegd en daarmee een boek geproduceerd waarmee schaakleraren de spelers met een goed basisniveau op een hoger plan kunnen brengen (ISBN 978-1-84994-512-7, € 23.95). Sommige spelers, we noemen geen namen vanwege de privacywetgeving, hebben een patent op saaie partijen, althans voor de de toeschouwers en naspelers, alzo geheel anders de Chinees Ding Liren. Hij zorgt altijd voor spektakel, neem Ding Liren-Duda: 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.Pc3 dxc4 5.e4 b5 6.e5 Pd5 7.Pxb5 Pb6 8.Le2 Pc6 9.0-0 Le7 10.Dd2 een bijzondere zet maar de bedoeling is aanval op de koningsvleugel. 10..0-0 11.Df4 Tb8 12.Pc3 f5 13.Dg3 Kh8 14.Td1 Pb4 15.b3 cxb 16.axb a6 17.Lc4 Pc2 18.Ta2 Pb4 19.Ta1 Pc2 20.Ta2 Pb4 het was een teamwedstrijd, China-Polen, dus Ding moest kijken of remise goed was. Gelukkig speelde hij door, anders hadden we het komende gemist. 21.Te2 a5 22.d5 alles of niets exd (beter Pxd5 i.v.m. het latere e6) 23.e6 Ld6 24.Dh3 Df6. Nu staan 2 witte stukken in en wit moet zijn aanval doorzetten 25.Pb5 (na lang denken) dxc4 26.Pxd6 cxd (nu gaat Dings plan op, na 26..Lxe6 was het zwaar geworden voor wit) 27.e7 Te8 28.Pg5 Dg6 29.Txd6 ondanks het stuk achter is de witte aanval dodelijk 29.. 30.Dh4 (30.Txg6 Lxh3 31.Pf7† is remise, maar nu wil Ding winnen) 30..Db1 31 Te1 Lf5 beslissende fout, nodig was Ld7 tegen wit’s Td8. Nu komt 32.Td8 Lg6 33.Txb8 Txb8 34.Dxf4 Tg8 en nu de finale: 35.Pf7† Lxf7 36.Dxf7 Pd7 37.e8D Pf6 38.Lg5 1-0 een echt spektakelstuk!
Partij in de viewer:
Probleem 2707 is een driezet van Albarda:
Böhm en Giri hebben tips voor Caruana
Probeer niet op achterstand te komen. Die geweldige tip gaf Hans Böhm in Studio Sport aan Fabiano Caruana, voor zijn WK-match tegen Magnus Carlsen. Nou kun je om die uitspraak lachen, maar het was van Böhm een prikkelende en dus duidelijke manier om te vertellen dat Carlsen misschien wel met een achterstand kan omgaan, maar Caruana niet. Het is interessant om van kenners te horen wat van de twee de verschillen in schaakstijl zijn, maar ook de verschillen in karakter. Als de match, die slechts over twaalf partijen gaat, in een gelijkspel eindigt, wordt er een tiebreak gespeeld met versneld speeltempo. Iedere kenner wijst erop dat Carlsen daarin de koning is en Caruana kansloos. Misschien wordt dat iets overdreven, maar ook dit was wat Böhm bedoelde. Hoe meer remises er worden gespeeld, hoe dichterbij komt die tiebreak, die in Böhms woorden als het Zwaard van Damocles boven Caruana’s hoofd hangt. Komt hij op achterstand, dan moet hij al twee partijen winnen om de snelschaakpartijen te voorkomen. Caruana mag dus geen partij verliezen en dat kan invloed hebben op zijn speelstijl.
Anish Giri gaf schaaktechnische tips, in gesprek met Robert Misset van de Volkskrant. De Nederlander speelde vaak remise tegen Carlsen, maar dit jaar in Azerbeidzjan verloor hij. “Bij een zege zou ik het toernooi winnen, daardoor ging ik forceren. Normaal neem ik geen grote risico’s, dat is de juiste tactiek tegen hem.” In de Bundesliga won Giri dit jaar een partij van Caruana, doordat hij daar wel de juiste tactiek koos. Die hoeft hij Carlsen niet aan te bevelen, want hij volgde de wereldkampioen juist. “Klopt, het was een typische Carlsenpartij. Ik speelde risicoloos en buitte een klein voordeeltje uit.” Het was wel een heel klein voordeeltje, voor clubschakers niet met het blote oog waarneembaar. Tot de dertigste zet was er echt niets aan de hand en daarna eigenlijk nog een tijdje niets. Alleen Giri zag waar zijn kansen lagen.
Giri-Caruana
1.e4 e5 2.Pf3 Pf6 3.Pxe5 d6 4.Pf3 Pxe4 5.d4 d5 6.Ld3 Ld6 7.0-0 0-0 8.c4 c6 9.Pc3 Pxc3 10.bxc3 dxc4 11.Lxc4 Lf5 12.Lg5 Da5 13.Ph4 Le6 14.Lxe6 Dxg5 15.Pf3 Dd8 16.Lb3 Pd7
Niets wijst erop dat de partij wel eens door een van beiden gewonnen zou kunnen worden. 17.Te1 g6 18.g3 Kg7 19.Dd3 Pf6 20.Tad1 Tc8 21.h4 Een aanvallende zet kun je dit niet noemen. Eerder: wit moet wat. 21…Tc7 22.Kg2 Te7 23.Txe7 Dxe7 24.Te1 Dd7 25.Pe5 Lxe5 26.Txe5 Te8 27.De2 h5 28.f3 Kf8 29.Txe8+ Pxe8 30.De5 Pd6 31.Kf2 Kg8 32.g4 hxg4 33.fxg4
Partij in de viewer:
Voor beginners A7788
Voor gevorderden B7788
In de match om het wereldkampioen schaken tussen Carlsen en Caruana dat momenteel plaatsheeft in Londen is de tussenstand 2-2. Er zijn vier partijen gespeeld die allemaal in remise eindigden.
In de vierde partij heeft de regerend wereldkampioen Carlsen de witte stukken en probeert hij winst uit de opening te slepen. Uitdager Caruana maakt van de Engelse opening van Carlsen een omgekeerde open Siciliaan.
Carlsen – Caruana
1. c4 e5 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 Pc6 4. g3 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Lg2 Lc5 7. 0-0 0-0 8. d3 Te8 De zet 8. … Lb6 is meer in de mode. 9. Ld2 9. Pg5!? is een interessant idee. Na 9. … Pf6 10. Db3 De7 11. Pd5 Pxd5 12. Lxd5 Pd8 13. Dc4 Ld4! 14. Lg2 h6 15. Pf3 Pc6 16. Le3 Lxe3 17. fxe3 e4 18. dxe4 is de stelling gelijk ondanks dat wit een stelling heeft met drie centrumpionnen op een rij. 9… Pxc3 10. Lxc3 Pd4 Er dreigde 11. … Pxe5 Pxe5 12. d4 11. b4 Hier wordt normaal 11. Tc1 gespeeld. In een eerdere partij kreeg Caruana hierop de beste papieren. Met de tekstzet wil Carlsen wat ruimte scheppen op de damevleugel. 11… Ld6 Na 11 … Lf8 kan Carlsen 12.Pxe5 Txe5 13.e3 spelen en na 11. … Lb6 12. a4. 12. Tb1 De ruil op d4 geeft wit geen voordeel: 12. Pxd4 exd4 13. Lxd4 Lxg3 14. hxg3 Dxd4. 12… Pxf3+ 13. Lxf3 a6 14. a4 c6 15.Te1!?
Partij in de viewer:
