Voortbestaan Tata Steel Chess Tournament in gevaar?
Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 38
Het succesvolle Tata Steel Chess Tournament ligt achter ons. En we kijken alweer uit naar de aangekondigde editie van volgend jaar. Maar als we Theo Henrar, de directeur van Tata Steel, mogen geloven dan dreigen er donkere wolken en die kunnen het voortbestaan van het schaaktoernooi hard raken. Het gaat dan niet over de voorgenomen fusie met ThyssenKrupp waarover de Europese Mededingingsautoriteit op 29 april een uitspraak zal doen. Nee, het gaat over het concept-klimaatakkoord en de maatregelen die sommigen bepleiten.
Hans van den Berg (mededirecteur van Tata Steel) heeft te maken met andere donkere wolken die Wijk aan Zee herhaaldelijk bedreigen. In dit toeristendorp is een felle tweestrijd ontbrand en dit keer niet op het schaakbord.
‘Fasten your seatbelts’.
Grafietregens zorgen voor een tweestrijd op het staalschaakbord in Wijk aan Zee
De aandacht van de media ging dit jaar minder uit naar de tweestrijd in Wijk aan Zee zoals op de cover van Schaakmagazine werd vermeld. Het ging over grote milieuproblemen in Wijk aan Zee. Ook de jeugdige Challengers moesten het qua aandacht afleggen tegen de Gretha’s en de Anuna’s.
Toen iedereen vrolijk aan het schaken was verscheen er een paginagrote advertentie in de Volkskrant met als kop: IJmond- het nieuwe Groningen? Deze advertentie leverde de pas opgerichte stichting IJmondig veel media aandacht op. Lang niet iedereen was blij met deze actie. De bevolking van IJmond en ook van Wijk aan Zee dreigt uiteen te vallen in twee kampen die steeds feller tegenover elkaar komen te staan. Fysiek geweld wordt soms niet uit de weg gegaan. Een tweestrijd van andere orde dan de strijd op het schaakbord. Het ene kamp is solidair met Tata Steel omdat dit bedrijf een grote en goede werkgever is met maatschappelijke betrokkenheid in de regio. Generaties hebben er gewerkt en dank zij ‘Hoogovens’ is er al 100 jaar aanzienlijk minder armoede in de regio. Het andere kamp vindt dat het bedrijf de omgeving vergiftigt met de uitstoot en dit tot grote gezondheidsproblemen zal leiden. Hieronder inwoners die niet bij Tata Steel werken en soms nog niet zolang in Wijk aan Zee wonen. Liever zien sommigen dat het bedrijf, dat voor zoveel overlast zorgt, geheel uit de regio zou verdwijnen.
Maar actie voeren kan ook anders. Zo wordt er op een ludieke manier het protestlied de Tata Tango ten gehore gebracht. De tango vinden ze bij uitstek de muziek over de liefde, ook over onmogelijke en ongelijkwaardige liefdes.
In de landelijke advertentie werd een beroep gedaan op zijne Excellentie minister-president Mark Rutte. De aanhoudende grafietregens is men meer dan zat. Men vreest voor de volksgezondheid, voor natuur en dier en voor de leefbaarheid in de regio. De middenstand vreest een slecht toeristenseizoen als Wijk aan Zee door de grafietregens een slechte naam krijgt en als vuil, giftig en ongezond te boek komt te staan. Velsen had vorig jaar al het stempel vuilste gemeente van Nederland gekregen van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). In Wijk aan Zee staan de grafietregens symbool voor alle uitstoot van CO2 en (ultra)fijnstof.
Alle landelijke media pakten flink uit met diverse items bij o.a. Eenvandaag en in het NOS-journaal. En hier blijft het niet bij. Wijk aan Zee ligt in het oog van de mediastorm en dit zal voorlopig even zo blijven.
Er zijn al verschillende maatregelen genomen. Tata Steel heeft de productie tijdelijk met 20% verlaagd en probeert het afvalverwerkingsproces te verbeteren. Er wordt nagegaan of er sneller dan gepland een hal kan worden gebouwd rondom de verwerking van slak. De maatregelen kosten Tata Steel ca. €20 miljoen. De provincie heeft de boetes bij overtredingen aanzienlijk verhoogd. Boetes die overigens fiscaal aftrekbaar zijn. Er wordt een strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd om na te gaan of er zonder de benodigde vergunningen is gewerkt. Vooruitlopend hierop vinden twee vooronderzoeken plaats, een naar grafietregens en een naar kooksgaswolken. Inwoners en (long)artsen in de regio maken zich al langer zorgen om de gevolgen van de gevaarlijke uitstoot. Daarom wordt er een gezondheidsonderzoek uitgevoerd. Inwoners krijgen ook een apparaat waarmee de luchtkwaliteit wordt gemeten. Er zijn gesprekken gestart met Tata Steel over Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS).
De schaker: Speelde je de goede zetten? Nee, de zetten waren goed maar niet in de goede volgorde.
Vorig jaar september nog was er het grote eeuwfeest en niemand heeft het er meer over. Van den Berg geeft toe dat het een grote inschattingsfout was te weinig aandacht te besteden aan de hinder die grafietregens veroorzaken. De sfeer in Wijk aan Zee is bedorven en de felheid van de kampen is ongekend. Natuurlijk wil Tata Steel dit niet, met enige zorg wacht men de uitkomsten van de onderzoeken en de rechtszaak af. Intussen wordt er hard gewerkt aan het zoveel mogelijk voorkomen van grafietregens.
Stichting IJmondig meldt in de advertentie ook dat Tata Steel €35 miljoen aan subsidies (Nederland en Europa) heeft gehad voor het revolutionaire HIsarna project en dit innovatieve project heeft Tata Steel India nu plots overgenomen. Dit heeft bij de stichting veel kwaad bloed gezet.
Hopelijk komt men in Wijk aan Zee snel weer tot een vergelijk. Soms lijkt het wel oorlog met bedreigingen over en weer. Een gedeputeerde van de provincie heeft zelfs een doodsbedreiging gekregen. Als dit zo langer doorgaat en de acties harder worden zullen de deelnemers/bezoekers van het schaaktoernooi in het schijnbaar eeuwige sprookjesdorp, dat ver van de boze buitenwereld in de duinen ligt, hiermee in 2020 waarschijnlijk ook worden geconfronteerd. (Zie ook de column van Paul van der Sterren in Schaakmagazine.)
Klimaatschaak, de tweestrijd tussen aanhangers van wel of geen CO2 belasting
Veel lawaai rond het concept-klimaatakkoord. Steeds luider klinkt de roep om een extra belasting op het uitstoten van CO2 in te voeren en geen bonus-malus systeem zoals aan de klimaattafel Industrie is overeengekomen. GroenLinks bepleit de invoering van een CO2- belasting en de PvdA laat de rekenmeesters ook een alternatief met CO2-belasting doorrekenen. Hans de Boer van VNO-NCW klom direct op de barricaden en voorspelde 50.000 klimaatwerklozen. Bijzonder was dat de FNV wel voelt voor het invoeren van een CO2-taks mits hiermee verlies van werkgelegenheid wordt voorkomen.
Directeur Henrar zet de zaak ook op scherp
Indachtig Kasparov: De dreiging is vaak sterker dan de uitvoering.
Theo Henrar, de directeur van Tata Steel Nederland, troefde Hans de Boer af door op 5 februari bij BNR -radio te verklaren dat als het voorstel van GroenLinks wordt aangenomen Tata Steel Nederland technisch failliet is en de deuren kan sluiten. ‘Want we zouden €600 miljoen –€1,2 miljard aan CO2-belasting moeten betalen en dit kunnen wij niet. Dit betekent verlies van 30.000 – 40.000 banen in de IJmondse regio. Want de opbrengsten van de ‘Klavertaks’ zouden ten goede komen aan de burgers door verlaging van hun energiekosten. Het zou van de gekke zijn als het schoonste staalbedrijf met de minste CO2-uitstoot dicht zou moeten. Directie en werknemers zullen zich tot in iedere vezel hiertegen verzetten’, zo liet hij weten op de radio. Theo Henrar kreeg de aandacht die hij wilde want veel media namen zijn uitspraken over. Hij leidde hiermee ook de aandacht af van Wijk aan Zee, maar dit duurde maar even. Hij schetste het zwartste doemscenario dat, naar mijn mening, zich aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet zal voordoen. Met de nakende berekeningen van de Planbureaus (13 maart) en de verkiezingen (20 maart) op komst zoeken politiek en bedrijfsleven de uitersten op. De strijd over het klimaatakkoord zal de rest van het jaar hevig blijven.
Einde Tata Steel Chess Tournament?
Het toernooi voor 2020 is al aangekondigd. Maar als we uitgaan van het doemscenario van Henrar dan haalt het Tata Steel Chess Tournament de 85ste editie niet. Het kan dan zomaar overgaan naar India.
(Lees ook deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7, deel 8, deel 9, deel 10, deel 11, deel 12, deel 13, deel 14, deel 15, deel 16, deel 17, deel 18, deel 19, deel 20, deel 21, deel 22, deel 23, deel 24, deel 25, deel 26, deel 27, deel 28 deel 29, deel 30, deel 31, deel 32, deel 33, deel 34, deel 35 en deel 36, deel 37)
Ik wandel al vanaf de jaren ’70 vaak in de Kennemerduinen en bij noordoostenwind hangt daar een nare, muffe lucht, die van de Hoogovens/TATA Steel komt, ook al ligt dat complex 10 km verderop. Toen ik met mijn ouders halverwege de jaren ’50 met de auto langs de Hoogovens kwam, hing daar die lucht in sterkere mate ook al. Tientallen jaren lang is dat allemaal zo doorgegaan en pas de laatste tijd komt er meer bewustzijn dat het zo niet langer door kan gaan en dat komt zeker ook door die acties van bewoners. Zelf ben ik voor het harmoniemodel, maar dan zal het bedrijfsleven die achterstand van tientallen jaren zelf ook voor een groter deel moeten bekostigen en niet meteen gaan protesteren, als daar voorstellen voor worden gedaan. Het beste lijkt me vanuit een onafhankelijke instantie te kijken wat op dit moment mogelijk is om die grote overlast voor de bewoners aanzienlijk te verminderen en dat het bedrijf dan niet al van te voren zegt dat dat teveel kosten met zich meebrengt. Een harmoniemodel dus waarbij objectief naar de situatie wordt gekeken
Het zou wel netjes zijn om in de kop van deze artikelen te vermelden wat precies de band is tussen Teun Korevaar en Tata, en waarom deze op een schaaksite worden gepubliceerd. Ik weet niet helemaal wat ik met deze artikelserie aan moet. De relatie met schaken lijkt me minimaal. Ook in dit geval. Zover ik lees is Teun Korevaar de enige die verband legt tussen het voortbestaan van het Tata-toernooi en de huidige problemen van Tata NL (en dat beperkt hij tot het uiterste minimum). Als er een duidelijke uitspraak zou zijn van een Tata-bestuurder (“Als we moeten bezuinigen, dan is het schaaktoernooi het eerste wat eraan gaat”, of zoiets), zou het voor een schaaksite nog enige nieuwswaarde hebben. Maar dan hoeft al dat gedoe over klimaatwerklozen en CO2-taks er niet bij. Dit is helemaal geen artikel over schaken. Wat is dit, een poging van een Tata-werknemer om de publieke opinie te beïnvloeden? Een Tata-advertorial? Gaat hier geld bij om? Ook als Teun dit schrijft alleen om de discussie te ondersteunen, zou ik zeggen: stuur het aan een dagblad, maar zet het niet op een schaaksite. Want in het kader van die discussie (werkloosheid of vervuiling) is het belang van het Tata-toernooi niet groter dan een onsje grafietpoeder.
Ik sluit me aan bij Frits. Iedere keer als er hier weer zo’n Tata-verhaal verschijnt, denk ik: wat moeten we hier (als schakers) nu mee? De verhalen zijn goed geschreven en goed onderbouwd, daar ligt het niet aan. Maar deze schaaksite is hiervoor niet het juiste podium.
Het artikel roept bij mij enkele vragen op en raakt m.i. het onderwerp sponsoring en ethiek in de sport, waarbij ik schaken als een sport zou willen definiëren.
– Wat blijft er van de schaaksport over zonder enige vorm van sponsoring? Hoe onafhankelijk is de schaaksport?
– Is er vanuit de KNSB sprake van enig sponsorbeleid? Is er wel eens over nagedacht over de ethische kant van sponsoring? Zijn er beleidsdocumenten? En waar kunnen leden eventuele standpunten van de KNSB terugvinden?
Ik vind al deze artikelen geweldig, bedankt. Ik begreep jaren geleden al eens dat het toernooi, althans de huidige omvang, op losse schroeven leek te staan, door eigenaarswisselingen of wisselingen in het management. Of gewoon omdat het geld ‘op’ was. Gelukkig gaat het maar door en op schaakgebied lijkt het alleen maar een mooier evenement te worden met alle randgebeuren en stadsreizen eromheen. Zonder de schaaksponsoring van Tata zouden deze artikelen me niet boeien inderdaad. Gewoon lekker blijven doen. Als je het niet wilt lezen, voel je vrij om dat dan niet te doen. De inhoud kan toch geen verrassing meer zijn?
De bedoeling van het artikel was niet om schaaksport en ethiek te adresseren. Ik kan mij voorstellen dat dit toch vragen bij je oproept. Zoals algemeen bekend is de sport afhankelijk van subsidies (Lotto) en sponsoring door bedrijven en andere instellingen. De opvatting van sommigen is dat ze een eerlijke sport (zonder weddenschappen etc.) willen. In het verlengde hiervan ligt dat zij gruwen van subsidies uit de Lottogelden (vinden zij gokken). Zij vinden dit een ethische kwestie.
Onafhankelijkheid Schaakbond
Ook onze KNSB is afhankelijk van Lottogelden en sponsoring door bedrijven. Als de leden (Bondsraad) dit niet zouden willen en het huidige serviceniveau willen handhaven dan moet de KNSB-contributie (ca. €600.000) met ca. 65% omhoog. Dan ontstaan er direct discussies over de subsidies Topschaak (€80.000), de sponsoring van het NK(€50.000) en noem de andere posten maar op. De meest waarschijnlijke uitkomst zal zijn dat een grote meerderheid van de leden geen contributieverhoging wil en het huidige beleid voortgezet kan worden. Ook eindeloze discussies over serviceniveaus zullen uiteindelijk nauwelijks iets opleveren.
@Fritschy en @César
Aanleiding van de serie was de publicatie in de NRC dat er gesproken werd over een mogelijke fusie. De NRC vroeg zich af welke naam het schaaktoernooi zou krijgen. Omdat Tata Steel al jaren de belangrijke sponsor is van het wereldvermaarde toernooi leek dit een mooie gelegenheid ook eens uitgebreid aandacht te besteden aan Tata Steel en de fusie. Dit was niet afgestemd met de redactie maar aan het begin plaatsten zij een bericht hierover op Facebook. Velen hadden geen idee wat Tata Steel was en zeker niet dat dit een onderdeel was van een groot Indiaas concern, Tata. Niet vermoedende dat er zoveel bijzondere ontwikkelingen zouden komen bij deze bijzondere ‘schaakpartijen’ en dat deze zo lang zouden duren. Misschien is het hierdoor een beetje uit de hand gelopen. Al vanaf het begin was niet iedereen het ermee eens dat dit iets voor schaaksite.nl was. Voor- en tegenstanders zijn er altijd gebleven. Niemand is verplicht de artikelen te lezen. Maar de meeste reacties bleken uitermate positief en kwamen uit alle hoeken van de samenleving. O.m. zakenrelaties van Tata Steel, van veel schakers en ook schakers die familie hadden/ hebben die bij Tata Steel werkten/werken, van werknemers van Tata Steel, (schaak)journalisten, lokale media in Noord-Holland etc. etc. Daarnaast diverse reacties in de commentaarkolommen die iedereen heeft kunnen lezen. Dit laatste is het mooie van Schaaksite.nl iedereen mag, mits respectvol, zijn mening gegeven.
Onafhankelijk
Vanaf het begin (2010) was ik enthousiast over het mooie initiatief van Kees Schrijvers om Schaaksite.nl op te richten en wilde hieraan graag mijn bijdragen leveren. Iedereen kan meedoen! Het is een groot succes geworden! Iedereen die plezier aan de site beleeft mag ook doneren! Zelf ben ik voorstander van een zo breed mogelijk pallet van artikelen. De analyses, verslagen, boekrecensies, geschiedenis, live volgen van partijen e.d. zijn zeer goed verzorgd. Maar het mag best breder. Kunst & Cultuur, Wetenschap, Schaken in Bedrijfsleven en Politiek, enz. enz. Ik ben volledig onafhankelijk en heb geen (financiële) belangen, noch bij Tata Steel noch bij Schaaksite.nl
Voortbestaan toernooi?
Dit is natuurlijk een stevige kop die past bij de stevige uitspraak van de directeur van Tata Steel en daar was geen woord Spaans bij. Iedereen snapt dat als het bedrijf failliet dreigt te gaan het dan al veel eerder einde toernooi is.
Hoe verder?
De fusie is in zicht. Bij het groene licht voor de fusie stopt de serie. Zou mooi zijn bij de 40ste editie. Daarna komen er alleen nog artikelen over de gevolgen voor het schaaktoernooi. Andere naam? Aangepaste formule, aangepast budget, linken aan Tata India? etc. Etc.
Beste Teun (Ik nam aan dat je de Teun Koorevaar bent waar ik eerder contact mee heb gehad),
Bedankt voor je reactie. Vooropgesteld: ik heb een aantal vragen gesteld, maar heb nergens gesuggereerd dat jouw bijdragen niet gepubliceerd zouden moeten worden. Dat is niet aan mij of aan anderen die hier reageren, maar aan de beheerder van de site. Zijn huis, zijn regels. Maar de site biedt ook het recht aan eenieder om (‘respectvol’) te reageren.
Jouw artikelen over Tata gaan niet over schaken, maar over Tata. In dat verband zou ik graag zien dat je iets duidelijker was over de achtergrond van waaruit je deze artikelen publiceert. Als Herman Grooten een schaakpartij analyseert, hoeft hij me niets uit te leggen – in jouw geval verwacht ik dat wel. Waar haalt Teun Korevaar zijn kennis over Tata vandaan? Waarom stelt hij daar zo’n belang in? In ingezonden bijdragen aan kranten zie je ook vaak zoiets staan als ‘Teun Korevaar is verbonden aan bureau Huppelepup en heeft in die functie een onderzoek gedaan naar staalbedrijven in Nederland’. Als je jezelf kenbaar maakt, neemt dat wantrouwen weg.
Ik ben het er (met alle respect) niet mee eens dat op een schaaksite zo maar alles moet kunnen staan, onder het mom van ‘als je het niet wilt zien, dan lees je het maar niet’. Een beetje water bij de wijn is niet erg, maar ik stel het toch wel op prijs wijn te blijven proeven. In jouw artikelen over Tata wordt het schaken er met de haren bijgesleept – een paar druppels wijn in een groot glas water.
Ook in je reactie schenk je geen klare wijn. “Dit is natuurlijk een stevige kop die past bij de stevige uitspraak van de directeur van Tata Steel en daar was geen woord Spaans bij.” Henrar heeft (zover ik in jouw artikel lees) niets over de toekomst van het toernooi gezegd. En jij doet dat ook niet. De kop past daarom naar mijn idee totaal niet bij de inhoud. Vergelijk het met het volgende: je schrijft een artikel over de politieke, militaire en economische gevolgen van de aanslag op de Twin Towers, waar je terloops in vermeldt dat daar ook een match Kasparov-Anand is gespeeld, en zet daar als kop boven: ‘Geen nieuwe schaakmatch in de Twin Towers’. Beetje raar toch? Als ik de kop boven jouw artikel lees, verwacht ik iets te lezen over het toernooi. Er is niets mis met een kop als lokkertje, maar dan moet de lezer niet teleurgesteld worden. En als dat dan toch gebeurt, loop je het risico op een beetje azijnerige reactie – dat krijg je met slechte wijn.
Teun Koorevaar heeft zijn verklaring gegeven. We gaan hier geen eindeloos gedoe van maken om daar weer op te reageren enz. enz..
Het Tata/Corus/Hoogovenstoernooi is en was heel belangrijk voor het Nederlandse schaken. Dat heeft Teun willen benadrukken.