Schaakrubrieken weekend 23 maart 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Koekjes van de wereldkampioene
Omdat commentaar op het politieke avontuur van Loek van Wely met het Forum voor Democratie een beetje buiten het kader van een schaakrubriek valt, begin ik maar meteen met prettig nieuws. In het individuele kampioenschap van Europa, dat op het ogenblik in Skopje, de hoofdstad van Macedonië wordt gespeeld, stond Lucas van Foreest na drie ronden gedeeld bovenaan. Hij had toen al zijn partijen gewonnen. Zijn broer Jorden doet ook mee en verder zijn er voor Nederland de jonge Max Warmerdam en Robby Kevlishvili en de piepjonge Siem van Dael, geboren in 2004. Het toernooi is nog jong, er valt nog niet veel over de kansen te zeggen. Jammer genoeg werd Lucas van Foreest donderdag in de vierde ronde van de eerste plaats verstoten door een nederlaag tegen de Russische ster Vladislav Artemiev.
In 1988 speelde ik in Gijon in een wat minder serieus Europees kampioenschap, het eerste EK rapidschaak, dat gewonnen werd door Anatoli Karpov. Op de terugreis zat ik in de bus naar Madrid naast de Russische journalist Alexander Rosjal, een vaste begeleider van Karpov. Ik zei hem dat ik mezelf als kampioen van Europa beschouwde, omdat alle spelers die boven mij waren geëindigd uit de Sovjet-Unie kwamen, en dat was Azië. Karpov was dus kampioen van Azië, ik van Europa. Ik voelde me gesteund door de staatslieden Metternich, Poincaré en Adenauer, want aan alle drie is de uitspraak ‘hier begint Azië’ toegeschreven. Adenauer zou het gezegd hebben als hij de Elbe overstak, Poincaré al bij de Rijn en Metternich als hij van zijn Weense balkon naar het oosten keek.
Het was een grove opmerking van me en gelukkig had Rosjal een goed antwoord: „Als u dat denkt moet u snel sterven, dan bent u op uw sterfbed nog kampioen van Europa.” Ik herinner me ook nog dat de wereldkampioene Maja Tsjiboerdanidze in die bus rondging met snoep en koekjes voor alle passagiers.
Lucas van Foreest-Aleksandar Indjic (Servië), EK Skopje 2019
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 d6 6. Pf3 0-0 7. Ld3 e6 8. 0-0 exd5 9. exd5 Lg4 10. h3 Lxf3 11. Dxf3 Pbd7 12. Dd1 Ph5 13. Ld2 f5 14. f4 Wit staat wat beter. Na het geplande g2-g4 zal zijn witveldige loper sterk worden. 14…Dh4 15. Le1 Dd8 16. Kh2 a6 17. Ld2 Ld4 18. Df3 Pg7 19. Tab1 Lf6 20. g4 fxg4 21. Dxg4 Na 21. fxg4 zou zwart met 21…Pe5 22. Dh3 Pxd3 wits loper kunnen ruilen. 21…Ld4 Zwart kon beter meteen 21…b5 doen. 22. Pe2 b5 23. cxb5 axb5 24. Lxb5 Pf6 25. Dg2 Txa2 26. Pxd4 cxd4 27. f5 Wit heeft een winnende aanval. 27…Db6 28. Ld3 Db3 29. Tf3 Txb2 30. fxg6 Hierna had zwart zich kunnen redden. Het simpele 30. Txb2 Dxb2 31. fxg6 hxg6 32. Tg3 was sterker. 30…Txb1 31. gxh7+ Pxh7 Na 31…Kh8 komt 32. Lh6 met snelle winst. 32. Lxh7+ Kxh7 33. Txf8 Ook na 33. Txb3 Txb3 staat het ongeveer gelijk. 33…Dd3 34. Lh6
Partij in de viewer:
Eenmaal gevallen is de weg terug lastig in te slaan
Vladimir Kramnik legde de afgelopen weken in diverse interviews nog eens omstandig uit waarom hij op zijn 43ste zijn professionele carrière heeft beëindigd. De liefde voor het spel is volgens hem even groot als vroeger, maar de motivatie om voor elk half punt te vechten is verdwenen: ‘Toen ik merkte dat het resultaat van een partij me steeds minder interesseerde, besloot ik dat het tijd was om te stoppen.’
Gelukkig is verminderde motivatie op latere leeftijd een kwaal die niet iedereen treft. Drie vertegenwoordigers van een oudere generatie weigeren Kramniks voorbeeld te volgen. Vishy Anand (49) behoort nog altijd tot de wereldtop en piekert niet over stoppen. Iets minder goed vergaat het Boris Gelfand en Vassili Ivantsjoek (beiden 50), maar ook voor hen is pensioen een woord dat niet over hun lippen komt.
Ivantsjoek is slecht begonnen aan 2019. Zijn resultaten in toernooien in Gibraltar en St. Louis waren zo mager dat hij voor het eerst in deze eeuw onder de grens van 2.700 punten zakte. Zijn trouwe fans hopen dat de Oekraïner de weg omhoog opnieuw inslaat, hoe lastig dat ook meestal blijkt te zijn.
Gelfand kan er over meepraten. De Israëliër, die in 2012 om de wereldtitel streed tegen Anand, zakte anderhalf jaar geleden onder de 2.700 punten en slaagde er niet in zijn oude niveau te hervinden. Omdat invitaties voor de grote toernooien na het ratingverlies uitblijven, besloot Gelfand mee te doen aan het open toernooi om het Europees kampioenschap in Skopje. Met een score van 3,5 uit 4 is hij goed begonnen in de monsterwedstrijd met 360 deelnemers, waaronder 143 grootmeesters.
Gelfand-Petrov (Skopje 2019)
1. c4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 g6 4. e3 Lg7 5. d4 d6 6. d5 Pa5 Een discutabele openingsbehandeling. In het vervolg blijkt dat het paard aan de rand niet meedoet aan het spel. 7. Ld3 Pf6 8. h3 0-0 9. 0-0 e5 10. e4 Pe8 11. Lg5 f6 12. Lh4 Lh6 13. Kh1 Pg7 14. g4 Lf4 15. Lg3 g5
Partij in de viewer:
Vreemd evenement
Sinds 1985 wordt het zogeheten World Team Championship (WTC) gehouden. Het doet denken aan de tweejaarlijkse schaakolympiade maar daar deden in 2018 189 landen aan mee en bij het WTC zijn het er altijd tien. De benaming klinkt spannend maar als we kijken naar de deelnemende landenteams van 2019 dan begrijp je de formule niet direct: Rusland, China, India en Amerika zijn sterke schaaknaties. Maar voor de andere zes landen zou je makkelijk andere gelijkwaardige deelnemers kunnen noemen: Engeland, Zweden, Iran, Egypte, Azerbeidzjan en Kazachstan. In het algemene uitnodigingsbeleid van de organisatie staat: het WTC is bedoeld voor 10 landen die op hun continent leidend zijn. Met dat woordje ‘leidend’ kun je veel kanten op en dan spelen al snel andere belangen een rol.
Het WTC werd dit keer gehouden in de hoofdstad van Kazachstan: Astana. Het centrum staat vol met World Trade Centra (ook WTC maar dat is toeval). De hele stad is ontworpen door de Japanse architect Kisho Kurokawa, die houdt van futuristische gebouwen en die zich goed heeft kunnen uitleven.
De podiumplaatsen gingen zoals verwacht naar de sterkste landen. Rusland had op papier het beste team met 4 top 25-spelers, Zweden en Egypte hadden op voorhand geen schijn van kans en in de nahand veranderde daar niets aan. Dus voor het ene land is meedoen het enige dat telt en voor het andere land is dat winnen.
Veel spanning bij de belangrijke ontmoeting Rusland-China. Op alle vier borden werd hard gevochten waarbij China de betere papieren had maar drie partijen eindigden uiteindelijk in remise. Het werd toch nog een nipte overwinning voor Rusland 2,5-1,5.
I. Nepomniatchi – Y. Yu
Ian Nepomniatchi (Elo 2770) staat op de zevende plaats van de wereldranglijst en Yangyi Yu (Elo 2750) op plaats 15.
1.e4 e5 2.Pf3 Pf6 3.d4 Pxe4 4.Ld3 d5 5.Pxe5 Pd7 6.Pxd7 Lxd7 7.0-0 Ld6 8.Pc3 Pxc3 9.bxc3 0-0 10.Dh5 Allemaal heel vlot gespeeld, wit heeft als compensatie voor de verzwakte pionnenstructuur het initiatief op de koningsvleugel. De stelling is in evenwicht.10…f5 11.Te1 c6 12.Lg5 Dc7 13.Te3 g6 14.Dh4 Tae8 15.Tae1 Txe3 16.Txe3
Slotstand: 1.Rusland 16 2.Engeland 13 3.China 12 4.India, USA 11 6.Iran, Azerbeidzjan 8 8.Kazachstan, Zweden 4 10.Egypte 3.
Nederland had zeker in de bovenste helft meegedraaid als wij hadden meegedaan.
Partijen in de viewer:
Op de Olympiades heerst soms tussen de deelnemers een Babylonische spraakverwarring, hoewel Engels en Spaans uitkomst bieden bij remise aanbieden. Dat zijn ook de talen waarin de meeste schaakboeken verschijnen, ook als ze uit Alkmaar komen. Het is economisch niet verantwoord schaakboeken in het Pengo of Karenisch te publiceren; Nederlands is al twijfelachtig. Door de figurine notatie is het naspelen van partijen geen probleem. Het Joachim Beyer Verlag (Schachversand Ullrich) doorbreekt de taalgrenzen door zowel in het Duits als in het Engels te publiceren. Jerzy Konikowski bedient de leergierige club- en toernooispeler aan de lopende band van openingsboeken, om te beginnen The King’s Indian Attack (23 euro), een opening waarbij niet veel risico’s worden genomen en de strijd pas in het middenspel losbarst. Toch ook gebruikt door wereldkampioenen Botwinnik en Carlsen. Toegelicht met vele partijen en goed bruikbaar tegen Frans (1.e4 e6 2.d3 d5 3.Pd2 Pf6 4.Pgf3 c5 5.g3 enzovoort) of Siciliaan. Samen met Bekemann is er dan in het Duits Eröffnungen, Halboffene Spiele, waarin de auteurs niet de bedoeling hebben de lezer vol te stoppen met varianten, maar juist om de achterliggende bedoelingen per zet te tonen. Soms ook nieuwe ideeën om de tegenstander te verrassen in openingen als Frans en Caro-Kan. De analyses zijn kort en goed. En weer in het Engels passen beide heren dezelfde uitgangspunten toe in The Siclian Defense onder het motto: read-understand-play. Ook hier dus vooral aandacht voor de principes en de kenmerken van de stellingen die uit de vaak achteloos gespeelde openingszetten voortkomen. Beide boeken kosten 19,80 euro en iedere schaker die 1.e4 belijdt, is dus voorlopig onder de pannen. Overigens heeft het Beyer Verlag ook goede boeken over andere zaken dan de opening. Dan nu een partij uit een boek over de bloeiperiode van het schaken in de USSR. Het is een partij tussen twee beroemde wereldkampioenen:
Spassky-Petrosian (WK tweekamp Moskou 1969)
1.c4 Pf6 2.Pc3 e6 3.Pf3 d5 4.d4 c5 Een bekende variant van het Damegambiet. 5.cxd Pxd5 6.e4 geen e3, want Spassky weet dat Petrosian op zijn best is met een bord vol 6.Pxc3 7.bxc cxd 8.cxd Lb4+ Gezien het voorgaande was Le7 beter en meer te verwachten 9.Ld2 Lxd2+ 10.Dxd2 0-0 11.Lc4 Pc6 12.0-0 b6 13.Tad1 Lb7 14.Tfe1 De torens op de ideale plek Tac8 5.d5 exd 16Lxd5 Pa5 17.Df4 Dc7 18.Df5 Lxd5 19.exd Dc2? Petrosian onderschat het gevaar van de pion 20.Df4 Dxa2 Consequent maar verkeerd 21.d6 Td8 22.d7 Met ijzeren logica voert Spassky deze pion naar de winst 22.Dc4 23.Df5! h6 het bekende gaatje helpt niet 24Tc1 Da6 25.Tc7 b5 26.Pd4 Het lijkt allemaal zo eenvoudig, maar ook Te8 was sterk 26.Db6 27.Tc8 Pb7 (27.a6 28.Te8 Dxd4 29.Txf8+ Txf8 30.Txf8 Kxf8 31.Dc5+ Dxc5 32.d7-d8Dmat) 28.Pc6 Pd6 Een laatste poging tot verwarring, maar: 29.Pxd8! Pxf5 30.Pc6 en zwart gaf op. De opgerukte boer kost zwart de dame en beslissende materiaalachterstand.
Partij in de viewer:
Probleem 2725 is een driezet van Hoffmann:
LSG kan de champagne klaarzetten
Een jaar na de eerste landstitel van LSG IntelliMagic lijkt de tweede al een feit, na zeven van de negen ronden. De ploeg uit Leiden won vorige week in Bussum nipt met 5,5-4,5 van BSG. In plaats van dat BSG op gelijke hoogte kwam, staat de ploeg nu op vier punten. Dat heet dus een vierpuntenduel. En Passant (Bunschoten-Spakenburg) en HMC Den Bosch staan met drie punten achterstand op de tweede plaats. Als LSG op 13 april van hekkensluiter De Stukkenjagers (Tilburg) wint, is de gezamenlijke slotronde op 11 mei in Haarlem een formaliteit, een gezellig kampioensfeest. Ik noem LSG altijd een gelijkmatige ploeg omdat de sterkste en de zwakste speler minder van elkaar verschillen dan bij andere ploegen. De Leidse schakers voegden daar vorige week aan toe dat hun scores ook weinig van elkaar verschillen. Er zijn geen supertopscorers, maar er is ook niemand die door de ondergrens zakt, zoals ze het zelf noemen. Mark van der Werf zit momenteel een halfje onder de vijftig procent, de anderen staan op of boven de vijftig procent. Ook zien ze ‘trouw’ graag als een kenmerk van de ploeg genoteerd. De laatste tien jaar zijn er maar weinig mutaties geweest. De cruciale wedstrijd tegen BSG was minder spannend dan de uitslag doet vermoeden. Doordat de Bussumers uit de laatste twee partijen nog anderhalve punt haalde, werd het nog een krappe uitslag. BSG verraste door op het laatste moment twee onbekende grootmeesters uit Frankrijk te halen. Onbekend in Nederland, in eigen land zijn ze de nummers zeven en twaalf. Matthieu Cornette won snel van Casper Schoppen, maar de Bussumse routinier Ton van der Heijden verloor net zo snel van Martin Roobol.
Cornette-Schoppen
1.Pf3 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 d5 4.e3 Le7 5.b3 0-0 6.Lb2 c5 7.cxd5 Pxd5 8.h4 Pc6 9.Dc2 h6 Na andere zetten zou waarschijnlijk Pg5 volgen. 10.a3 b6 11.g4 Lb7 12.g5 h5 13.Pe4 Tc8 14.Tg1 e5 Kennelijk voelt zwart zich ongelukkig met zijn stelling, want de bedoeling van dit pionoffer wordt niet duidelijk. 15.Pxe5 Pxe5 16.Lxe5 Te8 17.f4 Lf8
Van der Heijden-Roobol
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.f3 0-0 6.Pge2 c5 7.d5 e6 8.Pg3 exd5 9.cxd5 a6 10.a4 Pbd7 11.Lg5 Dc7 12.Dd2 Tb8 13.Le2 c4 14.Tc1 b5 15.axb5 axb5 16.b4 h5 Roobol dacht achteraf dat 16…cxb3 17.Pxb5 Dd8 18.Le3 La6 het beste was voor zwart, maar hij wilde de stelling complex houden. 17.0-0 Ph7 18.Lh6 Db6+
Partij in de viewer:
Voor beginners A7893
Voor gevorderden B7893
Batavia toernooi
In Amsterdam werd begin deze maand werd het 11e Batavia Meestertoernooi gehouden, gesponsord door Melker & Partners. De formule van het toernooi is om jong talent, vaak al meester, te laten spelen tegen ervaren groot(meesters). Het behalen van meester- en grootmeesterresultaten is dan de opzet. Het toernooi biedt kansen aan talent. Arthur Pijpers won het toernooi met 5,5 punt uit negen partijen, gevolgd door een viertal met 5 punten: Max Warmerdam, Rick Lahaye, David Arutinian en Jasel Ropez. Van winnaar Pijpers een boeiende aanvalspartij.
A. Pijpers – R. Lahaye
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 Pbd7 7. Lc4 Da5 8. Dd2 e6 9. 0-0-0 Le7 10. Kb1 h6 11. Le3 Pe5?! Dit blijkt een nieuwtje te zijn in de Najdorfvariant van het Siciliaans. Een nadeel van deze zet is dat wit straks f2-f4 kan spelen waarmee het een tempo wint. Beter lijkt mij 11. … Pc5. 12. Lb3 b5 13. f4 b4 Lahaya wil het scherp spelen. In de Najdorf is het gebruikelijk dat zwart op de damevleugel opereert en wit op de koningsvleugel. 14. Pa4 Pxe4 15. De2 Ld7
Partij in de viewer:
Koekjes van de wereldkampioene. Schakers zijn net mensen. Ik herinner me dat Ljubojevic bij HSG aanvankelijk niet erg lekker scoorde en dat stak hem. Gelukkig scoorde hij na afloop tijdens de analyse wel altijd. Maar op zeker moment kwam daar het zoet van de overwinning, uit bij SMB als ik mij niet vergis! Ljubo won vlotjes en trakteerde nog tijdens de partij al zijn teamgenoten op een stuk chocola!
De stad Astana is net vorige week van naam veranderd… Noersoeltan heet het tegenwoordig!
Mooi verhaal Richard. Ter ere van een aftredende president Noersoeltan – zie ik.
En de stad Astana bestond ook nog maar zo kort..en nu al een andere naam!