Boekrecensie: My Magic Years with Topalov
Inleiding
In deze recensie bespreek ik het boek My Magic Years with Topalov (Thinkers Publishing, 2019) van Romain Édouard, een Franse grootmeester die diverse internationale toernooien op zijn naam heeft staan en uitkomt voor het Franse nationale team.
Veselin Topalov is een Bulgaars grootmeester, die nog een jaar wereldkampioen is geweest ten tijde van de PCA, een afsplitsing van de FIDE. Beide hadden hun eigen wereldkampioenen, respectievelijk Topalov en Kramnik, die in 2006 een match tegen elkaar speelden. Kramnik won deze uiteindelijk, hoewel pas na de nodige calamiteiten.
Beoordeling
Er zijn al veel schaakboeken verschenen voor beginners, clubspelers en titelhouders, maar ik heb nog niet eerder een schaakboek gezien dat de fase van supergrootmeester behandelt, wanneer de speler zo goed is dat hij een secondant moet inhuren. Een secondant is het hulpje van de profschaker die nieuwtjes vindt, gaten in zijn openingsrepertoire opspoort, opzoekt wat zijn tegenstanders spelen en hem aanraadt hoe hij daarop zou moeten reageren. Het voordeel is dat grootmeesters zo meer energie overhouden voor het spelen van partijen, minder tijd kwijtzijn aan het onderbouwen van hun repertoire hun eigen ideeën extra gecontroleerd worden.
Beide heren spreken zeer lovend over elkaar (Édouard het hele boek door en Topalov in het voorwoord). Édouard vertelt dat hij zelf door middel van een soort sollicitatie enkele van zijn bevindingen opstuurde, waarvan Topalov onder de indruk was. Een overeenkomst in elkaar speelstijl bleek onontbeerlijk. Het lijkt me alleen ongemakkelijk dat, wanneer de samenwerking afgelopen is (wat inmiddels het geval is) en je tegen elkaar wordt ingedeeld, de ander alles van je weet.
Édouard, wiens rating de 2700-grens gepasseerd heeft en daarom niet veel onderdoet voor Topalov, kruipt in zijn huid en noemt hem een speler wiens grote kracht in zijn praktische spel ligt. Hij beschouwt schaken ´meer als een sport dan als een wetenschap´ en speelt wat goed aanvoelt; een talent dat je niet uit een boek kunt leren.
Toch wordt hier een poging daartoe gedaan. Het boek heeft geen inhoudelijk thema – dat wil zeggen ‘middenspel’ of ‘dynamiek’ – maar bespreekt leerzame partijen van Topalov aan de hand van belangrijke momenten in zijn schaakcarrière. De analyses worden verbonden door interessante anekdotes, waardoor je je als lezer goed in de soms bizarre situaties in kunt leven. Om alvast de nieuwsgierigheid te prikkelen, geef ik de eerste partij zonder commentaar:
Het boek wordt afgesloten met een serie opgaven – uiteraard alle uit partijen van Topalov. Wie mijn eerdere recensies heeft gelezen, weet dat ik dit op prijs stel omdat het de lezer dwingt actief mee te doen. Bovendien zijn de opgaven gerangschikt naar verschillende niveaus, waardoor er voor ieder wat tussen zit.
Hiervan wil ik er ook een paar geven:
1.
2.
Conclusie
Waar we al wisten dat openingstheorie een steeds grotere rol gaat spelen naarmate de speelsterkte toeneemt, wordt dit tot het uiterste doorgevoerd. Dit betekent echter niet dat het boek over opening gaat of alleen toegankelijk is voor spelers die GM voor hun naam hebben staan. Er is geen schaker die niet iets van dit boek zou kunnen leren. De schrijfstijl is helder, luchtig en Édouard maakt rijkelijk gebruik van zelfspot. Hierdoor krijg je een kijkje achter de schermen van de wereld waarvan sterfelijke schakers geen idee hebben wat er precies gebeurt.
Het boek is te bestellen via de webshop. Hier kunnen de eerste twintig pagina’s gedownload worden, voor wie eerst zelf wil oordelen.
Oplossingen:
- Uit de partij Topalov – Ponomariov, Sofia 2006. 1. Pxf6 Lxf6 2. d4! en 3. Lb1 valt niet te pareren. 2. Lxd5 werkt niet vanwege 2… Txd5.
- Uit de partij Topalov – Hansen, İstanbul 2000. 1. Lxe7 Txe7 2. Tf8! Kxh6 (Op 2… Td7 volgt eenvoudig 3. Kf6) 3. Kf6 Te6+ 4. Kxf7 Txe5 5. Kf6!
Titel: My Magic Years with Topalov (2019)
Auteur: Romain Édouard
Aantal bladzijden: 308
Uitgeverij: Thinkers Publishing
Prijs: €29,80 (zachte kaft), €34,95 (harde kaft)
Link naar onze recensenten met hun recensies.
Dit is zeker een bijzonder boek, dat een mooie recensie krijgt. Édouard was echter pas vanaf het einde van 2010 tot het einde van 2014 secondant van Topalov. Hij was het niet, toen Topalov op zijn sterkst was en in 2005 FIDE wereldkampioen werd en in 2006 de match tegen Kramnik nipt verloor. In 2010 tijdens de WK-match van Topalov tegen Anand waren o.a. Erwin L’ Ami en Jan Smeets zijn secondanten. Het is wel apart dat Édouard zichzelf aanbood als secondant. Zoals te lezen was had hij heel goede openingsnieuwtjes, maar verprutste Topalov die mooie stellingen een aantal keren.
Even voor de goede orde: de recensie is geschreven door Zyon Kollen (en niet door ondergetekende die het wel op verzoek van de auteur heeft geplaatst). Ik heb het boek ook bekeken en ik kan beamen dat het heel interessant is om te lezen hoe een topspeler zich voorbereidt en wat er allemaal bij komt kijken voor de secondant(en). Inderdaad een mooi kijkje achter de schermen en Topalov zegt in zijn voorwoord dat hij het leuk vindt dat twee van zijn secondanten (zijn landgenoot Cheparinov was de andere) zelf ook de 2700-grens zijn gepasseerd.
Die periode als secondant van Topalov [2010-2014] heeft Romain Édouard inderdaad goed gedaan. In 2014 is hij qua rating net boven de 2700 grens uitgekomen, maar inmiddels is hij teruggezakt tot rond de 2640. In augustus 2012 werd hij kampioen van Frankrijk samen met Vachier Lagrave, Bauer en Bacrot. Na het schrijven van dit interessante boek zou hij zich weer meer op het schaken op topniveau kunnen toeleggen.