Schaakrubrieken weekend 11 mei 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een wijze jongeman
Op de site van chess24 staat een lang interview met Magnus Carlsen waarin interviewer Jan Gustafsson vroeg of Carlsen vijf schaakboeken kon noemen die mensen beslist moesten lezen. Dat wilde Carlsen niet, maar hij noemde wel een recent boek van Vladimir Tukmakov, Coaching the Chess Stars, en zei dat hij het hoofdstuk over Anish Giri kon aanbevelen, omdat het hemzelf veel geholpen had. Een grapje waarschijnlijk. Ik geloofde niet echt dat hij Tukmakov nodig had om Giri te leren kennen, maar je weet maar nooit, dus ik las dat hoofdstuk ook. Tukmakov was vanaf 2014 een paar jaar coach van Giri en captain van het Nederlandse team in belangrijke wedstrijden.
Als teamcaptain legde hij graag contractueel vast dat hij de baas was, maar als hij de coach van individuele topschakers was, waren die de baas, want zij betaalden hem. Je krijgt de indruk dat Tukmakov, een fiere oud-militair, het moeilijk vond dat hij er niet altijd in slaagde om het karakter van zijn hoogbegaafde pupillen te veranderen. Het hoofdstuk over Giri heet Anish Giri – A Wise Talent en aan het eind legt Tukmakov uit waarom de jonge Giri wijs is: hij heeft de wijsheid die meestal pas met de jaren komt, na veel ervaring en na teleurstellingen, en die uitgedrukt wordt in zegswijzen als ‘better safe than sorry’, ‘zoek geen moeilijkheden op’ en ‘beter één vogel in de hand dan tien in de lucht’.
Tukmakov schrijft: „Helaas leiden al deze prachtige eigenschappen in het schaken niet altijd tot winnen”. Je kunt je na die dubieuze complimenten goed voorstellen dat Giri na een paar jaar de samenwerking beëindigde. Een paar dagen na dat interview met Carlsen, sprak Gustafsson ook met Giri, omdat die in dezelfde tijd dat Carlsen het Grenke Classic won, een toernooi in de Chinese stad Shenzhen, had gewonnen. Gelukkig had hij dat hoofdstuk van Tukmakov nog niet gelezen. De hofhouding van Carlsen wilde ons wijsmaken dat Shenzhen geen echt supertoernooi was, maar omdat de gemiddelde rating daar 30 punten hoger was dan in Carlsens toernooi, lukte dat niet.
Anish Giri – Pentala Harikrishna, Shenzhen 2019
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. c3 Pf6 5. d3 0-0 6. 0-0 d5 7. exd5 Pxd5 8. Te1 Lg4 9. Pbd2 Pb6 10. h3 Lh5 11. Lb3 Dxd3 12. Pxe5 Lxd1 Strijdvaardiger was 12…Df5, maar zwart moest rekenen met de complicaties na 12…Df5 13. Pef3 Tfe8 14. g4 Lxg4 15. hxg4 Dxg4+. Giri was daar op voorbereid, Harikrishna waarschijnlijk niet. 13. Pxd3 Lxb3 14. axb3 Le7 15. b4 Wit heeft een klein eindspelvoordeel dat zonder duidelijke fouten van zwart steeds groter wordt. 15…a6 16. Pe4 Pd7 17. Lf4 Tac8 18. Tad1 Tfd8 19. g4 Lf8 20. Kg2 Te8 21. Lg3 f6 22. f4 Te7 23. f5 Tce8 24. Pf4 Pd8 Geruisloos is zwart weggespeeld. Wit dreigde 25. Pe6 en na 24…Txe4 25. Txe4 Txe4 26. Txd7 zou wit een pion winnen.
Partij in de viewer:
Perfecte partij Yi Wei vloert Amin in Ivoorkust
Slechts driemaal vonden in het verleden schaakevenementen van hoog niveau plaats in Afrika. Tunesië bood in 1967 en 1985 onderdak aan twee interzonale toernooien en dankzij de goede contacten tussen de wereldschaakbond en kolonel Kadhafi organiseerde Libië in 2004 de strijd om het Fide-kampioenschap. Het fel omstreden toernooi had zegenrijke gevolgen. Nadat tot ieders schrik de Oezbeek Kazimdzjanov had gewonnen, is niet meer in een knock-outwedstrijd om de wereldtitel gespeeld. Het vierde toptoernooi in Afrika begon afgelopen woensdag in Abidjan.
De grootste stad van Ivoorkust is gastheer van het eerste onderdeel van de Grand Chess Tour, een reeks elitetienkampen die in december eindigt in Londen. Alle disciplines komen aan bod. In Abidjan, Parijs, Boekarest en Calcutta staat rapid- en blitzschaak op het programma. Klassieke toernooien volgen later dit jaar in Zagreb en St. Louis. Afrika is in Abidjan niet alleen toeschouwer bij de verrichtingen van grote spelers uit andere delen van de wereld. Het continent wordt vertegenwoordigd door de Egyptenaar Bassem Amin, de eerste Afrikaan die erin slaagde de grens van 2.700 ratingpunten te passeren. Hij verloor vrij geruisloos zijn eerste vier partijen, maar beet terug met een overwinning op Nakamura en een remise met Karjakin. Amin zal kunnen leven met de nederlaag die hij leed tegen Yi Wei in een door de Chinees perfect gespeelde partij.
Wei-Amin (Abidjan rapid 2019)
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 Lb4+ 4. Pd2 c5 5. a3 Lxd2+ 6. Dxd2 cxd4 7. Pf3 b6 8. b4 Lb7 9. Dxd4 Pc6 10. Df4 d6 11. Lg2 e5 12. Dd2 Pd4 13. Pxd4 Lxg2 14. Tg1 Le4 15. Pb5 Ke7 16. g4 Lc6 Zwarts enige aanwijsbare fout. Na 16 … Tc8 17. g5 Pe8 staat hij behoorlijk. 17. Pc3 Dd7 18. g5 Pe4 19. Pd5+ Lxd5 20. Dxd5 Pc3 21. Dd3 Pa4 22. f4 Tac8 23. f5 g6 24. f6+ Kd8 25. Db3 Dc6 26. Le3 Tc7 27. Td1 Kc8 28. Tg4 Kb8
De uitblinker van de eerste ronden was andermaal Magnus Carlsen. Uit zijn partij tegen de Rus Nepomniachtsji komt het volgende fragment:
Partijen in de viewer:
Sinds begin mei is er wat veranderd bij De Telegraaf: de damrubriek is geheel verdwenen en de schaak- en bridgerubrieken zullen elkaar om de week afwisselen. Dit weekend dus geen schaakrubriek in de krant. Volgende week weer. Dus weekje wachten.
Twee bijzonder interessante boeken van de nog jonge maar al zeer succesvolle uitgeverij Elk and Ruby van Ilan Rubin. Vooral het boek van Sally Landau Checkmate!, waarin zij haar huwelijksjaren met Tal beschrijft, is een pareltje. Zij was zijn vrouw in de voor Tal succesvolle periode 1959-1970. Met 15 pagina’s foto’s, ook van zoon Gera en de periode tot de dood van Tal in 1992. Van de eerste foto’s van het stel spat de verliefdheid af, maar dat bleek dus geen garantie voor een rimpelloos huwelijk. Veel informatie ook over de Joodse achtergrond van beiden en wat dat toen in de USSR betekende, waarbij de schrijfster (geboren in 1938) teruggaat tot in de Tweede Wereldoorlog. Het boek stamt uit 1998 en iedereen kan Ilan Rubin dankbaar zijn voor deze herdruk. Dat Tal zich niet kon handhaven aan de absolute top schrijft zij toe aan zijn liefde voor literatuur, kunst en muziek, waar ik tabak en alcohol aan zou toevoegen (de € 19,95 meer dan waard). Dat geldt ook voor Maxim Chetverik’s Strategic Plans, echt een boek voor de clubspeler die hogerop wil. Dit met behulp van ‘75 Modern Battles’, partijen van vrijwel de hele huidige wereldtop met af en toe een gouwe ouwe, zoals Korchnoi of Spassky. De partijen worden zeer grondig geanalyseerd waarbij de auteur de nadruk legt op de botsing van de twee plannen. Ook wordt gewezen op het verband tussen de gekozen opening en het te maken plan. Interessant is het verschil dat wordt gemaakt tussen een macro-plan (bijv. een pionnenmeerderheid op een vleugel uitbuiten ) en een micro-plan (de positie van een loper verbeteren). Een vernieuwend en interessant uitgangspunt voor een leerboek. Dan nu een hoogtepunt uit de periode waar Sally Landau over schrijft, namelijk de overwinning van Tal in de eerste partij van de tweekamp met de onaantastbaar geachte wereldkampioen Botwinnik.
M.Tal- M.Botwinnik
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.e5 c5 5.a3 Lxc3† 6. bxc Dc7 7.Dg4 f5 8. Dg3 Pge7 Beiden zijn op bekend terrein in deze scherpe variant 9.Dxg7 Tg8 10.Dxh7 cxd 11.Kd1 Deze zet speel je niet zonder alles goed voorbereid te hebben. 11..Ld7 12.Dh5+ Pg6 13.Pe2 d3 14.cxd La4† zwart staat wel 2 pionnen achter maar heeft voldoende compensatie 15.Ke1 Dxe5 16.Lg5 verhindert voorlopig rokeren, zo zwart dat al zou willen 16..Pc6 17.d4 Dc7 18.h4 e5 langzamerhand rijst de vraag waar de zwarte compensatie zit. 19.Th3 de clou van de zet h4. 19..Df7 (19..e4 lijkt sterker) 20.dxe Pcxe5 21. Te3 Kd7 22.Tb1 b6 dekking van de pion met Lc6 was wellicht wat beter. 23.Pf4 Tae8 24.Tb4 Lc6 25.Dd1 Geen geniaal offer dit keer maar wel een prachtige beslissende zet. 25..Pxf4 26. Txf4 Pg6 27.Td4 Txe3† 28.fxe3 Kc7 29.c4! dxc Na deze zet is het snel voorbij maar wit stond sowieso veel beter. 30.Lxc4 Dg7 31.Lxg8 Dxg8 32.h5 een kwaliteit en een pion achter en de vrijpion op de h-lijn: opgeven was de juiste beslissing van Botwinnik. Hierdoor aangeslagen liep het vervolg van de tweekamp matig voor Botwinnik en zo werd Tal wereldkampioen.
Partij in de viewer:
Probleem 2732 is een tweezet van Camage:
Loek van Wely zoekt zijn plekje in het schaken
Loek van Wely heeft zondag het 71e Bevrijdingstoernooi in Wageningen gewonnen. De zege in dit rapidtoernooi is niet zo opzienbarend, maar het was een van Van Wely’s eerste toernooien na zijn verkiezing tot (aanstaand) lid van de Eerste Kamer en van de Provinciale Staten van Noord-Brabant voor Forum voor Democratie. Tegen de verslaggever van de toernooisite zei hij daarover: “Dit jaar wil ik weer wat meer toernooien in Nederland gaan spelen. Met een vrouw en kinderen en mijn toekomstige carrière als politicus ben ik aan het zoeken hoe ik doorga in het schaken. De wereldtop zit er niet meer in, maar ik heb nog wel steeds veel lol in het spel.”
Hoewel hij in 2017 nog voor de achtste keer Nederlands kampioen werd, moet Van Wely zelfs moeite doen nog bij de Nederlandse top aan te klampen. Op de nationale ratinglijst staat hij negende, al scheiden maar een handvol punten hem van nummer vijf Sergei Tiviakov. Op de eerste vier plaatsen staan de twintigers Anish Giri, Robin van Kampen en Benjamin Bok en de 34-jarige Erwin l’Ami. Die generatie maakt nationaal en mondiaal de dienst uit, Van Wely is 46. Zondag in Wageningen ging het nog wel prima, al begon Van Wely met een remise tegen Jasper Zwirs. Daarna stond hij nog slechts een remise af aan Jan Timman, die zelf drie remises speelde. Van Wely was mild voor zijn grote tegenstrever: “Ik had het Jan wel gegund. Ons gevecht in de zesde ronde was enerverend. Ik miste de winst, maar het was wel een goede partij. Beter dan die tegen Jasper Zwirs.”
De prijs voor de mooiste partij in de achtste ronde van de KNSB-competitie, uitgeloofd door uitgeverij New in Chess, ging naar David Klein van Kennemer Combinatie.
Ootes-Klein
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 Pf6 4.Pc3 cxd4 5.Pxd4 a6 6.Lg5 Pbd7 7.Lc4 Db6 8.Lb3 e6 9.Dd2 Pc5 10.Lxf6 gxf6 We zullen zien dat zwart zich over deze ‘verzwakking’ geen zorgen hoeft te maken. 11.f4 Ld7 12.0-0 0-0-0 13.Kh1 h5 14.f5 Lh6 15.De2 Kb8 16.Tac1 Lc8 17.Lc4 Ka8 Na 17…Dxb2 18.Pc6+ wint wit de kwaliteit of de dame. 18.Tf3 h4 19.a3 h3 Hier had jurylid Herman Grooten veel waardering voor. Het eerste idee is dat zwart een open h-lijn krijgt. 20.Txh3 d5 21.exd5 e5 22.Pb3 Lf4 Het tweede idee van h3 was volgens Grooten Lxf5 en de toren kan niet terug naar f3 vanwege Lg4. Maar Klein doet het niet. 23.Df2 Lxf5 24.Txh8 Txh8 25.g3
Partij in de viewer:
Voor beginners A7934
Voor gevorderden B7934
De tweede zetten van wit zijn verwisseld na 1. … Kc3 en 1. … Ke3. Dit heet matvoeringswisseling.
De tweede driezet van de schaakpuzzel uit het Winterdoeboek is van Y. Marker.
In beide varianten wordt de zwarte koning door dubbelschaak mat gezet. Het is mooi om te zien dat als wit op zijn eerste zet met de toren naar f3 of g2 speelt, zwart dat weerlegt met 1. … Pe5! Het vertoonde thema heet Umnovthema. Het mechanisme waarop het probleem draait is dat het paard van f3 en de toren van g2 in zogenaamde halfpenning staat. Gaat een uit de diagonaal h1-c6 dan staat de ander gepend. De mooie sleutelzet en dreiging en de batterijvarianten zal menig oplosser hebben bekoord.
