Belevenissen van een arbiter: een maas in het net en toeval
Voor het zesde achtereenvolgende jaar speelden de Masters van het Tata Steel Chess Tournament ‘on tour’. In de eerste week werd Alkmaar aangedaan. Na aankomst daar werd op het plein waar ’s zomers de kaasmarkt plaats vindt een groepsfoto inclusief kaasdragers gemaakt. Daarna toog men naar TAQA Theater De Vest, het culturele hart van Alkmaar, waar in de luxueuze Grote Zaal de degens gekruist werden. In de tweede week was het de beurt aan Leiden waar de bijna 900 jaar oude Pieterskerk het onderdak verschafte. Voor een omschrijving citeer ik de website: ‘een monumentale evenementenlocatie met een unieke ambiance en sfeer’. En daar is niets van overdreven. Qua bezoekers zou in Leiden wel eens het record gebroken kunnen zijn. Bij de ingang van de speelzaal hebben de portiers 2216 bezoekers geteld. Toen Anand om 20.20 uur de laatste klok stil zette en Carlsen de hand schudde ter overgave waren daar nog ongeveer 100 bezoekers getuige van!
Die portiers in Leiden waren overigens wel foutief geïnformeerd over het gebruik van de mobieltjes van de bezoekers. Na het zoveelste verzoek van mij aan een bezoeker om zijn mobiel op te bergen, kwam de aap uit de mouw: “Maar bij de ingang zeiden ze dat het geen probleem was als het geluid maar uit staat of op trilstand!” Dat misverstand heb ik maar gauw uit de wereld geholpen. Niet dat daarna het probleem uit de wereld was, je moet mensen blijven vertellen dat het gebruik van mobieltjes verboden is in de speelzaal, dat leert de ervaring in Wijk aan Zee wel. Je krijgt daar allerlei redenen te horen waarom de mobiel in de speelzaal toch nog gebruikt wordt.
Eén sprong er op de eerste speeldag van de grootmeesters uit qua originaliteit en scherpte: Rond half zes ’s avonds spreek ik een jongeman aan die net whatsappend binnen komt lopen en sommeer hem zijn mobiel op te bergen. “Hoezo, ik doe toch niets verkeerd?” Vragend kijk ik hem aan en wacht op verdere uitleg. En die komt er: “Kijk maar op het videoscherm in het halletje, daarop staat: De eerste zeven minuten uitsluitend foto’s maken met mobiele telefoon gepermitteerd!” We gaan kijken en het klopt. Ik begin te lachen en moet hem gelijk geven. “Mijn complimenten voor je scherpzinnigheid, we zullen dat maar gauw laten veranderen!” Het was voor de eerste keer dat er twee videoschermen hingen in dat kleine halletje tussen de speelzaal en de hal, wat afgeschermd is met plastic lamellen om de geluidsoverlast te beperken vanuit de hal. De tekst was gekopieerd van de videoschermen bij de grootmeesters waar de partijen live op geprojecteerd worden. Voordat de partijen beginnen verschijnt die tekst dan voor even op de schermen. Binnen een kwartier was de tekst gewijzigd en was de maas in het net gedicht.
(foto: Harry Gielen)
Terug naar Leiden waar ook de topspelers lieten zien over gewone menselijke trekjes te beschikken. Even niet scherp meer na afloop van een partij. Kan gebeuren, maar twee spelers die dezelfde vergissing begaan is toch wel bijzonder: Tegen de avond komt er een einde aan de partij tussen Vladimir Fedoseev en Anish Giri. Hoofdarbiter Pavel Votruba is een hapje eten dus ik loop naar het bord om de notatieformulieren in ontvangst te nemen en de kijkers op internet de uitslag te laten weten door de koningen op de juiste manier in het midden te zetten.
Als ik bij het bord aankom zijn ze heel zachtjes fluisterend nog even druk met elkaar in samenspraak over de partij. Zoals bij veel anderen moet ik ze pushen om hun handtekening op het notatieformulier te zetten, zo druk zijn ze nog met hun partij bezig. Eén ding is wel duidelijk: op beide formulieren staat ½-½ als uitslag dus zet ik de ene koning op een wit veld en de andere op een zwart veld in het centrum van het elektronische bord zodat op het internet ook ½-½ verschijnt. Als ik weg wil lopen zie ik Giri verbaasd naar het bord staren: “Why is it set draw? I won!” “It’s draw on both scoresheests!” antwoord ik terug.
Vol ongeloof kijken ze allebei op hun formulier. Daarna beginnen ze te lachen, Giri zet snel die ene koning ook op een zwart veld en de uitslag wordt veranderd op de notatieformulieren. En zo is alles weer in orde. De foto is genomen vlak voor het moment dat Giri erachter komt dat de koningen op het bord remise weergeven. Als ik het voorval even later aan Pavel Votruba vertel, schudt hij glimlachend zijn hoofd, pakt de notatieformulieren en loopt toch nog naar de analyseruimte om te vragen aan beide spelers of het allemaal wel klopt. Ik kan dat wel begrijpen, als hoofdarbiter ben je eindverantwoordelijk en met een dergelijk toernooi als dit kan je niets aan het toeval overlaten!
