Tata Steel terug bij af, hevige crisis op het Europese staalschaakbord

Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 39 en slot

Terug bij af

Vorige maand meldden Tata Steel en ThyssenKrupp al dat de voorgenomen fusie niet kon doorgaan omdat de VAR in Brussel (Margrethe Vestager van Europese Mededinging) dwars zou gaan liggen. Uit beleefdheid zouden beide partijen haar definitieve besluit afwachten.

Deze week kwam zij met het verlossende woord. Vestager vond dat beide partijen niet aan haar bezwaren tegemoet wilden/konden komen en besloot daarom de fusie te verbieden. Het nieuwe staalbedrijf zou een prijsverhogend effect kunnen hebben. Dit zou nadelig kunnen uitpakken voor de auto-industrie en de verpakkingsindustrie en zou niet in het belang zijn van de consumenten.

Het blijft zeer bijzonder dat een voorgenomen fusie waaraan jaren is gewerkt – kosten nog moeite gespaard – toch vlak voor het vallen van de vlag mislukt. In de Brusselse praktijk komt dit relatief weinig voor. Vorig jaar nog kreeg Arcelor Mittal, de nummer 1 in Europa, toestemming om een Italiaans staalbedrijf over te nemen en zij gingen wel akkoord met de eisen van Brussel om andere bedrijfsactiviteiten af te stoten.

Vorig jaar, bij de feestelijke aankondiging van de voorgenomen fusie, waren beide partijen er redelijk zeker van dat de fusie zou kunnen slagen en dat ze tegemoet zouden kunnen komen aan de wensen van Vestager. Toch lukte het niet.

Crisis bij ThyssenKrupp

Een dag na de aankondiging van de fusie  trad de topman van ThyssenKrupp af en kreeg de financiële man, Guido Kerkhoff, de leiding van het bedrijf. Deze had alle fusiebesprekingen meegemaakt dus continuïteit was gewaarborgd. Hij was ook nauw betrokken bij de uitgezette nieuwe strategie van de TK-groep.

Maar alles liep anders. De crisis bij ThyssenKrupp werd groter en groter en financiële markten straalden weinig vertrouwen uit. Wat zich allemaal in het Duitse heeft afgespeeld zullen we later pas weten maar duidelijk werd dat Thyssenkrupp de uitgezette strategie aan de kant had gezet en een geheel nieuwe richting wilde inslaan. Bij het afketsen van de fusie vorige maand kon men direct Plan B aankondigen, een  nieuwe strategie voor ThyssenKrupp. Het FD kopte: ‘Guido Kerkhoff gaat ruig rechtsomkeert in stormachtige staalwereld’.

De aandelenkoers van ThyssenKrupp steeg aanzienlijk terwijl de koers van Tata Steel het flink te verduren kreeg. Tata Steel stond plots, na drie woelige jaren, met lege handen en had geen Plan B. Tata Steel was terug bij af, je hoorde het knetteren in India.

Verliezen in Europa houden aan

Het is bekend dat Tata veel problemen ondervindt met haar Europese activiteiten. Tata Steel worstelt met de verlieslatende staalfabrieken in Groot-Brittannië en Tata Motors heeft problemen met Jaguar Land Rover in de UK. JLR was nog niet zo lang geleden een van de paradepaardjes van de Tata-Groep, maar verkeert nu ook in zwaar weer. Deze Europese problemen moet Tata snel oplossen want door de brexit, handelsconflicten tussen China en Amerika, importheffingen in Amerika, forse terugloop in de auto-industrie etc. nemen de problemen hand over hand toe. JLR heeft al reorganisaties aangekondigd en gedreigd de UK te verlaten bij een no-dealbrexit. Ford Europa liet weten fabrieken te sluiten bij een no-dealbrexit , British Steel is bijna failliet en men vreest voor de staalfabriek van Tata Steel in Wales.

Crisis op de Europese Staalmarkt

Vorige week hebben de topshots van 45 Europese staalbedrijven een brandbrief gestuurd naar de regeringen van de lidstaten, de Europese Commissie en naar het Europees Parlement. Het gaat om het beperken van de staalimport (dumpen) en over steun om te kunnen overleven in de huidige mondiale crises. Verwacht wordt dat er door de komende reorganisaties veel banen verloren zullen gaan in de Europese staalindustrie en als gevolg ook bij de toeleveringsbedrijven. Het kan dan al snel gaan richting 100.000 banen of meer. Bijvoorbeeld Arcelor Mittal heeft het al over 20.000 tijdelijke banen (excl. toeleveringsbedrijven) en bij British Steel zou het gaan om 25.000 banen (incl. toeleveringsbedrijven). Thyssenkrupp had ook al reorganisaties aangekondigd waardoor er in plaats van 2000 nu 6000 banen op de tocht staan excl. toeleveringsbedrijven. Het gaat ineens erg hard. Arcelor Mittal heeft al tijdelijk de productie verlaagd in afwachting van betere tijden.

Voorlopig geen rust in IJmuiden, het wordt nu menens

Enerzijds kan men in IJmuiden tevreden zijn dat de fusie niet doorgaat, anderzijds gaat alles nu weer opnieuw beginnen. In India werkt men koortsachtig aan een Plan B en men heeft besloten het gerenommeerde en wereldwijd opererende Amerikaanse adviesbureau Alvarez & Marsal in te schakelen om op korte termijn een onderzoek uit te voeren en met reorganisatievoorstellen te komen. Er moet in Europa fors in de kosten worden gesneden als gevolg van het mislukken van de fusie en de crisis op de Europese staalmarkt. Ook het afstoten van verlieslatende activiteiten moet worden onderzocht. Tata Steel India vindt dat Europa duurzaam winstgevend moet worden en geheel op eigen benen moet kunnen staan zonder (financiële) hulp uit India. Alle opties laat men open. Tata Steel wil zich volledig richten op de groei in India en wil af van de problemen in Europa.

De geesten worden in Nederland rijp gemaakt voor hetgeen gaat komen gelet op de recente publicaties in de landelijke en regionale dagbladen. Ook in het huisorgaan OverStaal wordt e.e.a. uitgelegd. Men rapporteert magere marges, hogere kosten en een zwakkere vraag naar staal waardoor veel minder winst wordt gemaakt dan men vorig jaar nog dacht.

De Centrale Ondernemingsraad (COR) werd deze week verrast met mededeling dat er weer een extern bureau zou worden ingeschakeld. Roger Bayly een managing director van de A&M-branche in London wordt geparachuteerd in de directie van Tata Steel Europe met als aandachtsgebied de transformatie van Tata Steel Europa. De COR vreest de invloed van zo’n externe bestuurder. Het wordt menens. Nu de fusie niet doorgaat vervallen alle afspraken en garanties die in dit kader zijn gemaakt.

Een van de managing directors van de A&M-branche in New Delhi heeft 25 jaar ervaring bij Tata Steel in India en Azië.

Grafiet op het schaakbord

In IJmuiden is de voorgenomen fusie al lang weer vergeten omdat ook andere zorgen de aandacht vragen. Zo is er de problematiek van de grafietregens in de regio die schadelijk blijken te zijn voor de gezondheid voor voornamelijk voor jonge kinderen. Afgelopen week werd er een Roadmap 2030 gepresenteerd om de problemen structureel aan te pakken. Met meer dan 20 maatregelen wil men de problemen te lijf gaan en er ook flink wat geld voor uittrekken. Een dag na de presentatie van deze Roadmap  in een vol Dorpshuis De Moriaan in Wijk aan Zee ging de alarmbel weer af i.v.m. een nieuwe grafietregen. Ook het RIVM-rapport doorkruiste de Roadmap 2030. Dit RIVM-rapport over de gevolgen van grafietregens sloeg in als een bom omdat de gezondheid van jonge kinderen op het spel staat. Pas in een latere fase kan dit rapport met de bewoners worden besproken.

Public Relations heeft de handen meer dan vol om imagoschade zo veel mogelijk te beperken. Zo loopt er nog een strafrechtelijk onderzoek naar het overtreden van regels in de regio, worden de gevolgen van fijnstof nog onderzocht en wordt er aandacht gevraagd voor het sneller afhandelen van langlopende asbestdossiers. Dit alles wordt in de media breed uitgemeten. Daarnaast is er nog het chagrijn van het verplaatsen van het veelbelovende HIsarna-project naar India nadat Nederland en Europa vele miljoenen aan subsidie hadden gegeven voor onderzoek en proefopstellingen.

Met spanning wacht men in IJmuiden af waarmee de regering komt m.b.t. het terugdringen van CO2 en fijnstoffen. Met name gaat het om een Nederlandse CO2-heffing boven op de Europese heffing. Inmiddels zijn de Europese CO2-tarieven fors gestegen en leiden deze tot hoge extra kosten voor de staalbedrijven.

Tata Steel Chess Tournament 2020

Of en op welke wijze de problemen het toernooi zullen raken blijft voorlopig een  vraag voor de schakers. Bij de editie van volgend jaar zullen we hierover wel meer horen. De kosten van één editie TSCT zijn relatief laag vergeleken met de zeer hoge uitgaven i.v.m. het fusie-onderzoek. Het toernooi is een goede PR voor Tata Steel, terwijl de fusiekosten nu voor het overgrote deel ‘sunk costs’ blijken te zijn.

Maar dat het spannend wordt in IJmuiden is zeker nu ineens alles tegenzit en de broekriem fors moet worden aangehaald.

We zijn benieuwd naar de deelnemers aan de Masters en de Challengers en welke steden de eer krijgen om het toernooi gastvrij te ontvangen in 2020. In het najaar weten we meer.

www.schaaksite.nl/2019/03/02/voortbestaan-tata-steel-chess-tournament-in-gevaar/

(Lees ook deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7, deel 8, deel 9, deel 10, deel 11, deel 12, deel 13, deel 14, deel 15, deel 16, deel 17, deel 18, deel 19, deel 20, deel 21, deel 22, deel 23, deel 24, deel 25, deel 26, deel 27, deel 28 deel 29, deel 30, deel 31, deel 32,  deel 33,  deel 34,  deel 35 , deel 36, deel 37 en deel 38)