Carlsen nadert ratingrecord

In het Kroatische Zagreb, een beroemde schaakstad, werd de afgelopen week (van 26 juni t/m 8 juli) een toptoernooi afgewerkt waar onze landgenoot Anish Giri deelnemer was. Dit toernooi maakt deel uit van de Grand Chess Tour. Het is inmiddels de vijfde editie van deze Grand Chess Tour en die wordt uitgebreid naar acht toernooien en het aantal deelnemers wordt verhoogd naar twaalf. De tour verwelkomt ook veertien wildcards op evenementniveau in 2019. De spelers zullen strijden voor een recordprijzenfonds van $ 1,75 miljoen, terwijl de GCT zijn bereik uitbreidt naar vier continenten met toernooien in Afrika, Azië, Europa en Amerika. Het prijzengeld dat aangeboden wordt voor de klassieke toernooien is verhoogd naar $ 325.000 per evenement ($ 90.000 voor de eerste plaats en $ 60.000 voor de tweede), terwijl het prijzenfonds voor de GCT Finale in Londen ook zal worden verhoogd naar $ 350.000 ($ 150.000 voor de 1e plaats en $ 100.000 voor de tweede plek).

 

Gast Garry Kasparov speelt de eerste zet van het toernooi aan het bord van Giri tegen Carlsen (foto Lennart Ootes)

Onze eigen kanshebber, Anish Giri, maakt ook deel uit van deze nieuwe cyclus. Maar in Kroatië liep hij in de eerste ronde al meteen tegen een nul aan, tegen Carlsen himself. En dat was kennelijk zo pijnlijk dat het hem een tijd kostte om hiervan te herstellen. Toen hij na remises tegen respectievelijk Aronian, So en Vachier-Lagrave ook nog onderuit ging tegen Ding leek zijn toernooi volkomen verpest. In een totaal gelijk eindspel verloor Giri heel ongelukkig een pion en moest later opgeven.

Een fout in het eindspel tegen Ding kost Giri (vooraan) de kop (foto Lennart Ootes)

 

Het herstel kwam drie ronden later. Eerst remises tegen Anand en Caruana en daarna versloeg hij Mamedyarov in een strakke aanvalspartij. Toen weer twee remises (tegen respectievelijk Karjakin en Nakamura) om in de slotronde de Rus Nepomniatchi fraai te kloppen. ‘Nepo’ was op zijn koning afgegaan met het offer Pxh7 maar Giri sloeg de aanval koeltjes af en wikkelde later af naar een middenspel met twee stukken voor een toren, waarin zijn koning een veilig onderkomen in het centrum had weten te vinden. In het resterende middenspel liet hij zijn tegenstander kansloos met ijzersterk spel. Daarmee had hij op de valreep de 50%-score nog weten te bereiken en zo zelfs een minimale Elowinst weten te realiseren.

 

Na de WK-match, die hij pas in de tiebreak won, is Carlsen helemaal vrij in het hoofd geworden. Hij won in Zagreb zijn achtste toernooi op rij. Met een formidabele 8 uit 11 bleef hij zijn naaste achtervolger Wesley So een vol punt voor. Op de nieuwste ratinglijst stijgt de Noor naar de duizelingwekkende rating van 2881,7. Daarmee is hij slechts 0,3 punten verwijderd van zijn ‘all time high score’ van 2882, die hij in mei 2014 had bereikt. Caruana, die nog steeds tweede staat, heeft hem met 2817,8 uit beeld zien verdwijnen, terwijl het verschil bij de WK-tweekamp van het vorig jaar nog maar een paar puntjes was.

De eindstand in Zagreb:

Rk. Name Rtg. Pts. n
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
TB
1
2875
8.0
11
41.50
2948
2
2754
7.0
11
36.50
2886
3
2752
6.0
11
32.50
2820
4
2819
6.0
11
31.50
2814
5
2779
5.5
11
28.50
2782
6
2805
5.5
11
28.25
2780
7
2775
5.5
11
28.25
2782
8
2748
5.0
11
27.50
2749
9
2767
4.5
11
25.75
2718
10
2774
4.5
11
24.00
2717
11
2779
4.5
11
23.75
2717
12
2754
4.0
11
20.50
2682

 

De stand in de Grand Tour is nu:

 

Ik heb Giri’s beide overwinningen voor u geanalyseerd:

 

Giri, Anish – Mamedyarov, Shakhriyar

1. Pf3 c5 2. e4 Pc6 3. Lb5 d6 4. O-O Ld7 5. c3 Pf6 6. Te1 a6 7. Lf1 Lg4
8. d4
Bekend is hier ook 8. h3 Lh5 9. g4 Lg6 10. d4 cxd4 11. cxd4 d5 12. exd5 Pxd5 13. Pc3 dat voorkwam in een partij Sebag-Cossin, 2018.
8…cxd4 9. cxd4 d5
Zwart kan natuurlijk de tegenstander een dubbelpion bezorgen met 9…Lxf3 10. gxf3 maar daar maakt zich geen zorgen over: zijn centrum is sterk en het loperpaar kan een factor worden.
10. exd5 Pxd5 11. Pc3 e6 12. h3
12…Lh5
Dit blijkt een nieuwtje te zijn. Na 12…Lxf3 13. Dxf3 Le7 14. Pxd5 Dxd5 15. Dxd5 exd5 16. Le3 O-O 17. Le2 Lf6 had wit een plusje in de partij Antipov-Moiseenko 2015.
13. g4!
Giri zet het scherp op.
13…Lg6 14. Pxd5 Dxd5 15. Lg2
De loper staat hier ijzersterk. Zwart bevindt zich nu al in de problemen.
15…O-O-O?
En Mamedyarov gaat al direct de fout in. Beter is 15…Le7 maar ook dan is de zwarte stelling na 16. Pe5 Db5 [16…Dd6?? 17. Lf4!] 17. a4 Db6 18. Pxg6 hxg6 19. d5 bepaald geen pretje te noemen. De dame kan niet uit de vuurlijn van de loper op g2 omdat zwart na 15…Dd6 16. d5 te grazen wordt genomen.
16. Pe5! Dxd4 17. Df3!
Dit heeft Giri knap gezien. De lange diagonaal h1-a8 geeft hem al een beslissend voordeel.
17…Td5
17…Pxe5?? faalt natuurlijk op 18. Dxb7#.
18. Pxf7
18. Pxg6?! fxg6 19. Lf4 Lc5.
18…Tg8
Als zwart nu 18…Lb4 zou kunnen spelen, zou het allemaal wel gaan. Maar het wordt weerlegd met 19. Pxh8 Lxe1 20. Le3 Db4 21. Pxg6 hxg6 22. De2 en de loper op e1 is ingesloten.
19. Pg5!
Nu staat wit klaar voor Lf4. Veel minder goed is 19. Txe6? Dd1+ 20. Kh2 Dxf3= 21. Lxf3 Lxf7 22. Lxd5 Pd8 en zwart wint het materiaal terug waarna het ongeveer gelijk staat.
19…Ld6
Ook 19…Lb4 20. Pxe6 loopt niet goed af voor zwart na 20…Dd3 21. Dxd5.
20. Pxe6 Db4 21. Le3 Te5
22. a3
Niet direct nodig. Met 22. Tac1! zou wit zijn hele legermacht hebben gemobiliseerd waarna de beslissende klap niet kan uitblijven: 22…Kb8 [22…Txe6 23. Txc6+ bxc6 24. Dxc6+ Kd8 25. Lg5+ Le7 26. Td1+ en het gaat mat.] 23. a3 Da4 24. Lc5! Lxc5 25. Txe5 met winst.
22…Dxb2?
Nu was 22…Db3! wat taaier.
23. Tac1
Nu mag wit zijn aanval doorzetten; er dreigt om te beginnen Txc6!
23…Txe6
24. Txc6+! Kd7 25. Txa6?!
Nog altijd winnend maar wit had nog iets sterkers. Een killer was 25. Td1! bxc6 26. Dxc6+ Ke7 27. Lg5+ en wit wint alles met rente terug.
25…Tb8?
Gelukkig heeft Mamedyarov zijn dag niet. Na 25…bxa6? zou wit gelijk krijgen: 26. Dc6+ Ke7 27. Lg5+ Kf8 28. Txe6 Maar met 25…Tge8 had hij de strijd kunnen voortzetten, hoewel hij na 26. Dxb7+ Dxb7 27. Lxb7 ook weinig kans op succes zou hebben gehad.
26. Ta7?!
De winst komt niet in gevaar, maar opnieuw was er een prachtige combinatie voor handen. Het was niet zo eenvoudig te zien dat wit opnieuw direct kon toeslaan: 26. Txd6+! Txd6 [26…Kxd6 27. Dd5+] 27. Td1 Dxa3 (zie analysediagram)
en met dame en het loperpaar in een open stelling tegen een kale koning is het pleit snel beslecht. Hij beschikt over een prachtige aftrekaanval: 28. Lf4!! Dxf3 [28…Txd1+ 29. Dxd1+ Kc8 Anders domweg Lxb8. 30. Dd5! en ga nu maar eens de vele dreiging pareren met zwart…] 29. Txd6+ Ke7 30. Lxf3.
26…Le4 27. Df7+ Te7 28. Dc4
28…Tc8?
Dit versnelt het einde. Hij kon 28…Lxg2 29. Kxg2 De5 nog proberen hoewel dat ook na 30. Da4+ Kc8 31. Kf1! tot een voor wit gewonnen stelling zou leiden. 31…Dh2 heeft dan geen zin vanwege 32. Tc1+ Lc7 33. Ke2 Dxh3 34. Ta5 en wit wint.
29. Da4+! Lc6 30. Lxc6+ Txc6 31. Tc1
En de Azeri gaf zich gewonnen. Na 31. Tc1 Lc7 32. Txc6 bxc6 33. Lf4 is hij in een dodelijke penning geraakt.
1-0

 

Alle spelers in Kroatië (foto Lennart Ootes)

 

Nepomniachtchi, Ian – Giri, Anish

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. c3 Pgf6 5. Ld3
In een partij Mamedov-Nepomniachtchi, 2019 volgde 5. De2 a6 6. La4 b5 7. Lc2 Lb7 8. d4 g6 9. O-O Lg7 10. e5 dxe5 11. dxe5 Lxf3 12. gxf3 Pd5 13. e6 P7f6 14. c4 bxc4 15. exf7+ Kxf7 en zwart won later. Nu zit Nepo achter de witte stukken en moet hij maar zien dat hij ergens een verbetering aanbrengt.
5…g6 6. Lc2 Lg7 7. d4 O-O 8. O-O b5
9. e5N
Een vroegtijdig nieuwtje in een stelling die nog niet veel onderzocht is. Bekend was nog 9. a4 b4 10. a5 La6 Kalema-Kawuma, Kampala 2017.
9…Pe8 10. e6
Dit zijn bekende thema’s, maar het is de vraag of het werkt voor wit. Zwart moet wel enorm op zijn tellen passen, maar Giri heeft uitstekend gerekend.
10…fxe6 11. Pg5 Pc7
Niet zo goed is 11…Pdf6?! wegens 12. dxc5. 11…Tf6 is ook niet aantrekkelijk vanwege 12. Pd2
12. dxc5 Pxc5
13. Pxh7?
Je zou nu toch zweren dat wit als een mes door de boter gaat. Het tegendeel blijkt waar te zijn…
13. Dg4 verdiende de voorkeur maar na 13…Tf6 zou zwart opnieuw weinig te vrezen hebben gehad.
13…Kxh7 14. Dh5+ Kg8 15. Lxg6
Dreigt mat in één.
15…Tf6 16. Dh7+ Kf8 17. Lh6
Een standaardaanval, wit dreigt Dh8#. Giri heeft prima gezien dat het niets voorstelt voor wit en dat hij zijn koning naar veiliger oorden kan dirigeren.
17…Txg6! 18. Dxg6 Lxh6! 19. Dxh6+ Ke8
De koning staat natuurlijk heel veilig op d7, verscholen achter een muur van drie pionnen en twee paarden als guard bij de hand!
20. b4 Pa4 21. Pa3 Kd7 22. c4
Hij moet toch wat, maar het speelt zwart allemaal in de kaart.
22…bxc4! 23. Pxc4 La6 24. Tac1
Nu is het even oppassen.Wit dreigt 24.Pe5+. Want dan zou 24…dxe5 falen op 25.Tfd1+ Pd5 26.Txd5+ exd5 27.Dc6#. Een fraai matmotief!
24…Pb6!
Gezien!
25. Pxb6+ axb6 26. Tfe1
26…Lb7
Nu was 26…Dg8! de allersterkste voortzetting geweest. De dame combineert verdediging (van e6) met een tegenaanval op g2 (na …La6-b7).
27. De3?
Misschien kon Nepo nog compliceren met 27. Txc7+!? Kxc7 28. Dxe6 maar als zwart dan 28…Dd7 29. Dxe7 Tg8 vindt, staat hij nog altijd beter. Het winnen van dit eindspel zal overigens nog wel een hels karwei zijn.
27…b5!
Nu heeft zwart zijn zaakjes op orde. Te hebberig zou 27…Txa2?! zijn vanwege 28. Dxb6 Dc8 29. h4 en de witte h-pion kan lastig worden.
28. a3 Ld5 29. Tc3
29…Dg8! 30. Dh3 Dg7 31. Tec1 Lc4
De zwarte stukken worden steeds dominanter.
32. Te1 Dd4
Centralisatie!
33. Tf3?
In een slechte stelling komen de lelijke fouten vanzelf. Noodzakelijk was hoewel wit ook nergens meer op hoeft te hopen na 33. Df3 Pd5.
33…Dd2 34. Tb1 Pd5 35. Dg3 Le2 36. Tfb3
36…Ld1!
Een mooie slotzet die aan alles een einde maakt.
0-1

 

Voor de liefhebbers alle partijen uit het toernooi in pgn-formaat:

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

2 Reacties

  1. Avatar
    Herman Grooten 09 juli 2019

    ‘What’s in a name?’ Inderdaad deze Grand Chess Tour staat los van de Grand Prix. Ik heb de tekst aangepast. Ik ging inderdaad uit van gepubliceerde ratings, maar het klopt dat 2889,2 het absolute record is. Met blitz heeft hij de 2900-grens al geslecht overigens…

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.