Schaakrubrieken weekend 17 augustus 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Voortijdige capitulaties
Een paar weken geleden kreeg de Russische grootmeester Vjatsjeslav Ikonnikov tijdens het Open NK in Dieren een cadeautje toen de Duitser Reiner Odendahl zijn partij tegen hem opgaf in een stelling waarin Odendahl gewonnen stond. Geheel onnodig had Ikonnikov in een vlaag van verstandsverbijstering zijn dame geofferd en Odendahl had die dame alleen maar hoeven te nemen, en dan had Ikonnikov op moeten geven. De verblufte Odendahl gaf echter zelf op.
Alsof hij iets goed te maken had, deed Ikonnikov vorige week in het Hogeschool Zeeland-toernooi in Vlissingen bijna hetzelfde: hij gaf tegen Gata Kamsky, de sterkste speler in dat toernooi, de partij op in een gelijke stelling. In dit geval was het wat ingewikkelder. Ikonnikov had twee goede zetten achter elkaar moeten vinden om duidelijk te maken dat hij niet slechter stond. Je zou die arme capitulanten eigenlijk een appje gunnen dat op zo’n moment zegt: „Beste vriend, weet u dit zeker? Opgeven kan altijd nog.” Maar persoonlijke assistenten, digitaal of van vlees en bloed, zijn verboden in de speelzaal.
Ik heb het zelf ook eens gedaan, opgegeven in een remisestelling. Lang geleden in een jeugdtoernooi tegen Coen Zuidema. Ik ging door de grond toen Coen me duidelijk maakte wat ik had gedaan. We zijn goede vrienden gebleven, maar soms vond ik mezelf een heilige omdat ik hem mijn stompzinnigheid niet had aangerekend. Ik denk nog vaak aan die partij.
Gata Kamsky, de winnaar van het toernooi in Vlissingen, is 45 jaar en had zijn grootste successen omstreeks 1995. In 1996 speelde hij in de Kalmukse hoofdstad Elista, het erf van de toenmalige FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov, een match om het wereldkampioenschap tegen Anatoli Karpov, die door Karpov overtuigend werd gewonnen. Loek van Wely was toen secondant van Kamsky.
In Vlissingen troffen Loek en Kamsky elkaar weer. Misschien was het doordat ze elkaar in 1996 zo goed hadden leren kennen, dat ze nu in zeventien zetten remise maakten. Kamsky won het toernooi en Van Wely en Ikonnikov zaten in een groepje met een half punt minder. Ikonnikov zal nog lang knarsetanden over zijn voortijdige capitulatie.
Gata Kamsky – Vjatsjeslav Ikonnikov, Hogeschool Zeeland toernooi, Vlissingen 2019.
Wit heeft groot voordeel, maar het eindspel na 38. Te4 Tf8 is nog niet zo duidelijk gewonnen. 38. Kg5 Hij doet het mooier en sterker met een kwaliteitsoffer. 38…Pxe6+ 39. dxe6 Te8 40. Kxf4 Nog niet verkeerd, maar 40. Kf5 of 40. Kg6 Te7 41. Kf5 was een duidelijker winst. 40…Kg8 41. Ke4 Hij dacht misschien dat het vanzelf zou gaan. Dit had tot remise kunnen leiden. De computer geeft een winst die begint met 41. e7+ Kh8 42. Ke4 Txe7+ 43. Kd5. Wit verovert op den duur zwarts b-pion en wint daarna met zijn vrije a-pion. Een mooie computervariant, maar welk mens zou zijn e-pion opgeven? 41…Kf8 42. Kd5 Ke7 43. Kc6 Zwart gaf op. Het lijkt op het eerste gezicht inderdaad verloren voor hem, maar in werkelijkheid zou het na 43…Td8 gelijk staan. Na 44. Kxb6 d5 zou zwart dan genoeg tegenspel hebben en ook na de voorbereidende zet 44. Ld5 heeft zwart één zet die remise maakt: 44…c4. Dan komt na 45. Lxc4 weer 45…d5 en na 45. bxc4 Ta8 46. Kb5 Ta5+ krijgt wit geen vrije a-pion.
Partij in de viewer:
Het zelfvertrouwen van Magnus Carlsen krijgt klap op klap
Na de voorlaatste dag van het rapid- en blitztoernooi in St. Louis zag het publiek Magnus Carlsen zoals het hem zelden eerder heeft gezien.
In een interview met internetcommentator Maurice Ashley zei de altijd zo zelfverzekerde wereldkampioen mismoedig dat zijn zelfvertrouwen was verdwenen: ‘Mijn voornaamste wens is dat het toernooi voorbij is, liefst zo snel mogelijk. Reken er niet op dat het op de laatste dag beter zal gaan.’
Natuurlijk kon Carlsens zegetocht niet eeuwig duren. Toch was het verbazingwekkend dat zijn reeks van acht opeenvolgende toernooizeges juist op zijn favoriete jachtterrein van het snelle spel eindigde met een enorme deceptie. Tien nederlagen moest hij incasseren, vier in het rapid-onderdeel en zes in het blitztoernooi. In beide disciplines zakte Carlsen naar de tweede plaats van de wereldranglijsten.
Op de eerste dag van het rapidtoernooi was er nog weinig aan de hand. Een dragelijke nul tegen de Chinees Liren Ding compenseerde Carlsen met twee vloeiende winstpartijen. De neergang trad in op de tweede dag na een gevoelige nederlaag tegen Fabiano Caruana, die hij in de play-off van de WK-match met 3-0 had verslagen. Vanaf dat moment modderde Carlsen voort naar een voor zijn doen ondermaatse eindscore van 4 uit 9.
Nauwelijks beter ging het in het blitztoernooi, waarin hij zich na een paar teleurstellingen onbezonnen frivoliteiten permitteerde. Zo waagde hij tegen de Chinees Yangyi Yu een overbekend incorrect stukoffer dat uiteraard vlot werd weerlegd. Doordat hij af en toe liet zien dat niet alle goede geesten hem hebben verlaten, eindigde Carlsen op een score van 50 procent.
Dit weekeinde begint, ook in St. Louis, het serieuze, klassieke toernooi om de Sinquefield Cup, waarin Anish Giri als eerste zal merken of Carlsen na twee dagen rust zijn zelfvertrouwen heeft hervonden.
Caruana – Carlsen (St. Louis rapid 2019)
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 e6 4. Lxc6 bxc6 5. d3 Pe7 6. b3 Pg6 7. h4 h5 8. e5 f6 9. Pbd2 Een pionoffer dat zwart zonder veel risico kan aannemen, al heeft wit na 9 … fxe5 10. Pc4 d6 11. De2 voldoende compensatie. 9 … d6 10. exd6 e5 11. Lb2 Lg4 12. De2 Dxd6 13. g3 Le7 14. 0-0-0 Pf8 15. Tde1 Pe6 16. De4 Dd5
Partij in de viewer:
Dit weekend geen bijdrage van Hans in de krant.
Al meer dan vijftig jaar bedient de Chess Informant uit het Servische Belgrado (www.sahovski.com) de schaakliefhebbers met de nieuwste informatie, in eerste instantie vooral de liefhebbers van het naspelen van partijen. Maar in de loop van de jaren zijn er talrijke andere rubrieken bijgekomen zodat er een vaste formule is die uiteindelijk alle aspecten van de schaaksport bestrijkt.
Interessant is al jaren de rubriek met de mooiste partij van het vorige nummer (nu is het 140), dit keer twee tamelijk onbekenden: Goyanov – Puranik, nu al een hit op internet. Het nieuwtje komt dit keer van Shankland – Ding Liren (Tata 2019) Ook vaste rubrieken zijn de eindspelen en combinaties van actuele partijen. Voor allen die van leedvermaak houden, zijn er de eindspel-blunders. Sinds kort is er ook een rubriek over iets wat vroeger een enorme vlucht had genomen maar nu, zoals zo veel zaken, door de computer om zeep is geholpen: correspondentieschaken.
De opzet uit 1966 is intussen geenszins verdwenen: 150 topprestaties uit het laatste half jaar kunnen weer voor allerlei doelen gebruikt worden, gewoon naspelen of proberen er iets van op te steken, mede met hulp van het meestal beperkte commentaar waar soms het gebruik van de computer in te herkennen is. Een leuk artikel over de good old Scheveningen Variatie van de Siciliaanse opening waarin zwart na 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 geen a6 speelt (Najdorf variant, maar e6. De belangrijkste zetten voor wit zijn dan 6.g4, de zogenaamde Keres-aanval , maar ook Le3 wordt vaak gespeeld.
Dan nu iets anders. Er is een ster verschenen aan het firmament bij de dames: Aleksandra Goryachinka, uiteraard uit Rusland. Met niet minder dan 1,5 punt voorsprong op nummer 2, de Oekraïense Anna Muzychuk, won zij het sterk bezette kandidatentoernooi in Kazan. Nu mag zij de Chinese Ju Wenjun uitdagen. Dat kan een interessante titelstrijd worden. Hier een zege op Alexandra Kosteniuk, die ondanks haar hogere ELO weinig kans kreeg.
Goryachinka – Kosteniuk
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.Pc3 Lb4 5.Lg5 dxc 6.e4 c5 7.Lxc4 cxd 8.Pxd4 Da5 9.Ld2 Dc5 10.Lb5+ Ld7 11.Pb3 Dc7 12.0-0 0-0 13.Ld8 Td8 14.De2 Pc6 15.Tac1 Le8 de beide dames hebben hun troepen, nu moet de slag beginnen. 16.Tfd1 a6 17.Le3 Ld6 18.g3 De7 uit de dreiging van Tc1 19.Lb6 toont het nadeel van b6 aan. 19..Tdc8 20.Lb1 voorbereiding voor een batterij, gericht op h7? 20..Pd7 21.Le3 Lb4 22.a3 Pa5 zwart wil wel wat afruilen 23.Pxa5 Lxa5 24.Ld4 f6 25. La2 de witte lopers dreigen 25..Lf7 26.e5 fxe 27.Lxe5 Pxe5 28.Dxe5 zwart heeft nu een zwakte op e6 maar 28..b5 helpt niet veel. 29.Pe4 Lc7 30.Dc3 Df8 31.Dd4 Td8 32.De3 h6 33.Txd8 Txd8 34.Pc5 eindelijk de aanval op de zwakke e-pion 34..Lb6 35.Lxe6 Lxe6 36.Dxe6† Kh8 37.Pe4 Ld4 gewaagd 38.Td1 Ta7? 39.Pd6! en het is uit 39..Lxf2† wanhoop 40.Kxf2 Td7 41.Kg2 Da8† 42.Dd5 en 1-0.
Partij in de viewer:
Probleem 2746 is een tweezet van Jacobs:
Gata Kamski bleef gewoon een wereldtopper
Het Hogeschool Zeeland Toernooi in Vlissingen heeft met Gata Kamski een mooie winnaar gekregen. Kamski is een legende en het is dus al mooi dat hij meespeelde. Zijn overwinning kwam vervolgens niet als verrassing. Kamski werd geboren op 2 juni 1974 in Rusland. In 1989 verhuisde hij met zijn vader naar Amerika. Hij stond toen al bekend als een megatalent en werd in 1990 uitgenodigd voor het elitetoernooi in Tilburg. Daar werd hij als jongen van zestien eerste, samen met Ivantsjoek, voor Gelfand, Short en Timman. Enorme successen kwamen vanaf 1993, toen de FIDE en de alternatieve bond PCA elk een cyclus startten voor het wereldkampioenschap. In de FIDE-cyclus schakelde Kamsky onze landgenoot Van der Sterren uit en vervolgens de reuzen Anand en Salov.
In de PCA-cyclus schakelde hij Kramnik en Short uit, maar werd hij zelf uitgeschakeld door Anand, nu wel. Hij had de bijna allersterkste schakers van de wereld dus verslagen. In 1996 volgde de WK-match tegen Karpov. Die verloor hij met 7,5-10,5. Kamski was dus een van de allergrootsten van dat moment, maar opeens verdween hij, zoals zoveel Amerikanen voor hem ook opeens waren gestopt. Hij ging geneeskunde studeren. Op de vraag of topschaker niet een veel leuker beroep was dan dokter, antwoordde hij: “Als jij ziek wordt, zie je liever een dokter aan je bed dan een topschaker.” Na een paar jaar verruilde hij die studie voor de rechtenstudie.
In 2004 dook hij opeens weer op en dat was meteen een sensatie: Gata Kamski was terug! Hij werd weer een wereldtopper, alhoewel hij momenteel ‘slechts’ nummer 68 staat op de wereldranglijst. Maar hij bewees opnieuw de allersterksten aan te kunnen. In Vlissingen won hij het toernooi relaxed, met zes zeges en drie remises. In de derde ronde won hij van een voor hem zwakkere tegenstander zoals dat zo vaak gaat. Er zijn momenten aan te wijzen waarop wit het beter had kunnen doen, maar aan het eind wint de grootheid de partij gewoon.
Klepke-Kamski
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.f3 Lg7 4.Pc3 d6 5.e4 a6 6.Le3 c6 7.Dd2 b5 8.Tc1 0-0 9.b3 Pbd7 10.Ph3 bxc4 11.bxc4 c5 12.d5 Pe5 13.Pf2 Tb8 14.Le2 Tb4 15.Pcd1 a5 16.Dc2 La6 17.Ld2 Txc4
Partij in de viewer:
Voor beginners A8017
Voor gevorderden B8017
In de wereld van de eindspelstudie loop je soms tegen hele mooie dingen aan. Vaak zijn het schaaktechnische hoogstandjes. Ik wil deze keer twee bijzondere eindspelstudies laten zien. Bijzonder omdat de verbluffende en harmonieuze meesterwerkjes door hun eenvoud de onuitputtelijke rijkdom en de magische schoonheid van het schaakspel illustreert.
Het eerste diagram is een studie van A.W. Daniel en is gecomponeerd in 1908. Wit is aan zet en moet remise maken.
De tweede eindspelstudie (955) is van L. Topko en in gemaakt in 1969.
