“Schaken tussen wal en chip” door Hans Meijer. Column van Schaakvereniging Promotie.
U denkt dat de titel van de column van Hans een spelfout bevat? Lees zelf en oordeel!
Extreem grote getallen komen in de geschiedenis van de mensheid pas laat aan bod. Zo’n getal gaat ons voorstellingsvermogen ver te boven hetgeen evolutionair goed verklaarbaar is. Kleine getallen kunnen we gemakkelijk duiden maar bij echt grote getallen laat onze intuïtie ons in de steek. Die komen we vrijwel nooit tegen. Een voorbeeld. Beroemd is het verhaal van koning Shirham die niet aan de wens van zijn grootvizier om steeds het aantal graankorrels op de velden van een schaakbord te verdubbelen kon voldoen, zie mijn column vierenzestig. Op de eerste helft van het schaakbord lukte hem dit nog wel maar op de tweede helft van het schaakbord raakte hij in onoverkomelijke problemen. Er was in zijn rijk gewoon te weinig graan voorhanden.
Wat voor getallen verschijnen er zoal op de tweede helft van het schaakbord? Ik zal het verdubbelingsverhaal moderniseren door in plaats van graankorrels euro’s op het bord te plaatsen. Dus op veld a8 leg ik één euro neer, op veld b8 twee euro, op veld c8 vier euro’s, etc.. Verder maak ik gebruik van een uit de informatica afkomstig trucje: tien keer verdubbelen komt neer op vermenigvuldigen met een factor 1024 en dat getal is ongeveer gelijk aan 1000. We zien dan al snel in dat op veld 32 twee miljard euro’s neergelegd moeten worden. Getallen van een miljard euro of meer komen we in de pers geregeld tegen. Zo bedroeg de Nederlandse staatsschuld op 14 september 2019 bijna 400 miljard euro. Kortom van een miljard meer of
minder kijken minister van financiën Wopke Hoekstra, u en ik doorgaans niet echt op. Lees verder…!
