Radjabov wint World Cup!

Als we spreken over een wonderkind uit Bakoe denken we in eerste instantie aan Garry Kasparov. Maar er is nog een tweede wonderkind: Teimour Radjabov! Op zijn zestiende won hij in Linares al in een gewone partij van zijn illustere voorganger en er werd hem een gouden toekomst voorspeld. Toch kwam dat niet helemaal uit. Hij bereikte niet wat hij misschien had verwacht en op een of andere manier raakte hij gedemotiveerd. Maar vandaag, op dierendag, heeft Radjabov het grootste succes in zijn loopbaan weten te behalen. In de tiebreak met de doorgaans onverstoorbare Liren Ding, sloeg hij in de laatste twee vluggertjes genadeloos toe. De eerste vier rapidpartijen waren allemaal in remise geëindigd hoewel er voor beide spelers soms wat meer te halen viel.
Maar in partij negen van deze tweekamp, ging de Chinees met weinig tijd op de klok in het verre eindspel lelijk de fout in. Een eindspel van loper tegen paard met een paar pionnen aan weerskansen, verprutste hij terwijl hij op verschillende manieren remise kon forceren. Radjabov liet niet meer los en tikte het resterende eindspel met een zwart paard tegen een machteloze witte loper kundig uit. Dat betekende dat Ding nu met zwart zou moeten winnen om nog gelijk te maken. Minutenlang zat hij in de kleine pauze die de spelers altijd krijgen, al aan het bord voor zich uit te staren om te bedenken hoe hij zich uit deze netelige situatie zou kunnen redden.

Nog niet zo lang geleden was hij nog de held omdat hij de ongenaakbaar geachte Magnus Carlsen in een tiebreak had weten te verslaan. En nu keek hij in een vluggertje van slechts vijf minuten (met een paar seconden increment) tegen een achterstand aan. Hij moest uit zijn comfortzone, want het 1.e2-e4 werd beantwoord met 1… c7-c5. Het Siciliaans is niet een opening die hij vaak speelt, maar hij kon zich natuurlijk niet opnieuw inlaten op het Spaans en het Marshallgambiet, want dat is geen opening waarmee je anno 2019 mee op winst speelt met zwart.

Al heel snel bleek dat de stelling hem niet zo lag. Zwart stond zeker niet slechter, op een gegeven moment zelfs duidelijk beter, maar Ding wist er geen raad mee. Nadat hij verschillende kansen op voordeel had gemist en hij ondertussen zijn seconden angstvallig zag wegtikken, volgden de fouten elkaar snel op. Radjabov vlocht ondertussen een heel gemene truc in de stelling en toen de Chinees het idee daarachter miste, werd hij in een paar zetten snel uitgeteld. Een prachtige overwinning in deze World Cup van de man uit Azerbeidzjan die hiermee zijn carrière duidelijk nieuw leven heeft ingeblazen. Het is nu de vraag of het ticket dat hij verdiend heeft voor het Kandidatentoernooi daadwerkelijk gaat gebruiken, maar dat zullen we binnenkort wel horen.

 

Ik heb de laatste twee adembenemende vluggertjes voor u geanalyseerd.

Ding, Liren – Radjabov, Teimour (partij 9)
1. Pf3 Pf6 2. g3 d5 3. Lg2 e6 4. O-O Le7 5. d4 O-O 6. c4 dxc4 7. Dc2 a6 8. a4 Ld7 9. Dxc4 Lc6 10. Lf4 Ld6 11. Dc1 Pbd7 12. Te1 De7 13. Pc3 Lxf3 14. Lxf3 Lxf4 15. Dxf4 c6 16. a5 Tad8 17. Ted1 e5 18. De3 Tfe8 19. d5 e4 20. Lg2 cxd5 21. Pxd5 Pxd5 22. Txd5 Pf6 23. Txd8 Txd8 24. h3 Db4 25. b3 h5 26. Kh2 Td5 27. Df4 Txa5 28. Txa5 Dxa5 29. Db8+ Kh7 30. Dxb7 Df5 31. Kg1 e3 32. fxe3 De6 33. Kf2 Df5+ 34. Df3 De6 35. e4 g6 36. Kg1 Pd7 37. Dc3 Pe5 38. b4 Dd6 39. Kf2 Pc6 40. Dc5 Dd4+ 41. Dxd4 Pxd4 42. e5 Pc2 43. Ld5 Kg7 44. e6
44. b5 axb5 45. Le4 Pd4 46. Ke3 Pf5+ 47. Lxf5 gxf5 48. Kd4=.
44…fxe6 45. Lxe6 Pxb4 46. Ke3 Kf6 47. Ld7 Ke5 48. Le8 Pd5+ 49. Kd3 Pe7 50. Kc4 a5

51. Kc5
51. Kb5 Pf5 52. Lxg6 Pxg3 is direct remise zijn. 53. Lxh5 Pxh5 54. Kxa5.
51…Kf6 52. Kb5
De eerste stap in de verkeerde richting.
52. Kb6 Pf5 53. g4 Pd6 54. Lc6 hxg4 55. hxg4 Kg5 56. Kc5 Pf7 57. Le8 Pe5 58. Lxg6 Kxg6 59. Kb5 Pc6 60. e4 Kf6 61. Ka4 is potremise.
52…Pf5 53. Kxa5 Pxg3 54. Lb5?
Na 54. e3 is de loper niet gebonden aan de dekking van pion e2. Essentieel is dan dat wit na 54…Pf1 55. e4 Pg3 56. e5+! bij de hand heeft.
54…g5 55. Kb4 Ke5 56. Kc3 Kf4
57. Kd2??
Nu moest 57. Kd3 want anders wordt de verdediging echt problematisch.
57…Pe4+ 58. Ke1
De koning staat hier uitermate slecht.
58…Kg3 59. Ld7
59…h4
Voldoende voor de winst. Maar er was een elegantere én sterkere methode. Er was een directe winst maar dat was erg lastig te voorzien met zo weinig tijd. De kritieke variant is: 59…Pf2 60. h4 en dan moet zwart er een dubbelpion van laten maken. 60…gxh4! 61. Le8 Pg4 62. Lxh5 en nu de wonderbaarlijke fraaie mogelijkheid 62…Pe5!! (zie analysediagram) Het is een mooi thema voor een studie. Het paard domineert alle velden van de loper zodat die niet in twee zetten op de lange diagonaal kan komen. Na 63. Kf1 h3 64. Kg1 Pc4! 65. Lf3 Pe3 66. Lb7 h2+ 67. Kh1 Pg4 wordt wit matgezet.
60. e3 Pf2 61. Kf1 Pxh3 62. e4 Pf4 63. e5 h3 64. Lc6 h2 65. Lb7 g4 66. Lc6 Kh3 67. Lb7 g3 68. Lc8+ Kh4 69. Lb7
Het paard en de pionnen zijn onaantastbaar. Daarom kan zwart nu op zijn dooie gemak pion e5 gaan ophalen, waarna hij de beslissende klap kan uitdelen.
69…Kg5 70. Le4 Kg4 71. e6 Pxe6 72. Kg2 Pf4+ 73. Kh1 Ph3 74. Lf3+
Een pattruc! Maar trapt Radjabov uiteraard niet in.
74…Kf4 75. Kg2 Pf2 76. Kf1 Kxf3
En dit is geen pat…
0-1

 

Radjabov, Teimour – Ding, Liren (partij 10)
1. e4 c5
Ding moest nu winnen en kiest voor het Siciliaans. Dat doet hij niet zo vaak.
2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 Pc6
Klassiek Siciliaans.
6. Le2 e5 7. Pb3

Dit staat bekend als de Boleslavskyvariant.
7…Le7 8. Lg5 O-O 9. Lxf6 Lxf6
Hij geeft heel snel zijn mooie loper op om veld d5 in handen te krijgen.
10. Pd5 Lg5
De stelling heeft iets weg van de Svesnikovstructuren. Zwart geeft veld d5 op en krijgt daar het loperpaar voor terug.
11. Lg4
Zo wil wit zijn tegenstander het loperpaar weer afhandig maken, maar die gaat daar alleen mee akkoord onder zijn voorwaarden.
11…Le6
Natuurlijk! Want als wit de lopers ruilt, krijgt zwart wederom controle over veld d5.
12. O-O g6
Zwart nu klaar voor …f7-f5 en daarom moet wit nu een concessie doen.
13. Lxe6
Dat moet nu wel.
13…fxe6 14. Pc3
Een lastige stelling om te beoordelen. Zwart heeft drie groepjes pionnen en een loper die niet al te veel toekomst heeft. Wit kan spel creëren tegen pion d6 maar zijn paarden sttaan niet al te best.
14…De7 15. Dd3 Tad8 16. Tad1 a6 17. a3 Kg7 18. Dg3 h5 19. Pe2
19…d5
Nu ziet Ding zijn kans schoon om het centrum in beweging te zetten. Het nadeel van deze zet is dat hij veld c5 verzwakt.
20. Dc3 Tf6 21. Dc5 Df7
22. c3
Lijkt een nuttig zetje om …d5-d4 te ontkrachten. Bij de engine gaan er nu rode lampjes branden.
22…h4?!
Een vreemde zet. De loper wordt er niet beter op en het geeft zonder slag of stoot een wit veld op, de kleur waarop zwart sowieso kwetsbaar is. Ding zat hier overigens onder de minuut. Die geeft plotseling 22…Dc7 als sterke mogelijkheid aan. De bedoeling is uiteraard …b7-b6 met damewinst. 23. exd5 exd5 waarna 24. f3 gedwongen is. [24. Txd5? verliest materiaal na 24…b6 25. Dc4 Df7! 26. Tfd1 Txf2 en zwart breekt door de witte linies heen.] 23. h3
23. Db6! was veiliger omdat …Dc7 nog altijd een dreiging was.
23…Td7?!
23…Dc7! gaf nog steeds hetzelfde voordeel.
24. Db6!
Maakt veld c5 vrij voor het paard.
24…Te7 25. Pc5 Kh7
Haalt trucs met Pxe6 uit de stelling maar het wordt er niet beter op nu de seconden wegtikken.
26. b4!
Sterk spel van Radjabov.
26…d4
Hij moet iets doen, maar beter wordt het er niet op
27. Pd3
27. c4 gevolgd door Pd3 lijkt ook erg voordelig voor wit.
27…Td7 28. Dc5 dxc3 29. Dxc3 Lh6 30. a4 Pd4 31. Pxd4 exd4 32. Dc4
Zwart zit nu met een slechte loper opgescheept en wit een sterk paard dat de zwarte vrijpion blokkeert. Zowel op de dame- als op de koningsvleugel lijkt wit beter te staan. Vooralsnog dreigt Pe5.
32…De7 33. Pe5 Tc7 34. Dxd4
De pion is er al af.
34…Lf4 35. Pg4
Hier zien welk mooi veld het paard mag betreden.
35…Tf7 36. e5 Tf5 37. b5 axb5 38. axb5 g5
Al deze zet werden in sneltreinvaart op het bord gebracht, beide spelers hadden heel weinig tijd.
39. b6 Tc6
40. De4!
Een bijzonder smerig zetje als iemand bijna door zijn vlag dreigt te gaan. Ding trapt met open ogen in de val.
40…Txb6?
40…Kg7 41. Td3 is ook vrijwel uit. Behalve een verdubbeling dreigt wit g2-g3 met stukwinst.
41. Td7
Dit was de grap.
41…Dxd7
42. Pf6+
Zo maakt hij mooi gebruik van de penning.
42…Kg7 43. Pxd7 Tb5 44. Dc4 Td5 45. Pc5 Tfxe5 46. Pxe6+!
En na deze krachtzet gaf Ding zijn tegenstander een hand ten teken dat Radjabov deze World Cup op zijn naam mocht schrijven.
1-0