Sipke Ernst wint finale in Hoogeveen

Hoogeveen 27 oktober 2019 14:14 6

Een trotse Sipke Ernst ontvangt de trofee van toernooidirecteur Loek van Wely (foto Ad Bruijns op de toernooiwebsite)

De 23ste editie van het schaaktoernooi in Hoogeveen kende een paar bijzondere gebeurtenissen. Zoals in de vooraankondiging van perschef Peter Boel als was aangekaart, stond het toernooi in het teken van de jeugd. Zo waren drie van de vier spelers in de trouwkamer van het prachtige raadhuis zeer jeugdig. Zo was daar de 16-jarige Iraniër Alireza Firouzja, die gezien wordt als het grootste jeugdtalent ter wereld, uitgenodigd. Hij zou het opnemen tegen de sterke Peruaanse grootmeester Jorge Cori, ook ooit een van de sterkste jeugdspelers ter wereld geweest. Daarnaast had men de 19-jarige Zhansaya Abdumalik uit Kazachstan, het op rating sterkste meisje ter wereld overgevlogen. Zij speelde tegen Jan Timman, die voor deze gelegenheid bereid was gevonden om deze tweekamp over zes partijen aan te gaan. Zoals u in het verslag van Dimitri Reinderman heeft kunnen lezen, ging Timman toch met de zege strijken, nadat hij in de eerste partij op achterstand was gekomen. En Firouzja, die al met 3-0 had voorgestaan, maakte na een onverwachte nederlaag en een remise toch nog gehakt van zijn tegenstander in de laatste partij.

Verrassingen in Open toernooi
In het gelijktijdig gehouden Open toernooi dat over negen ronden werd gespeeld, waren ook de nodige jeugdspelers aan de start verschenen. Om te beginnen trok de slechts 13-jarige Oezbeekse Javokhir Sindarov (2513) de aandacht.

Links Firouzja die een grote doos ontvangt (foto Ad Bruijns op de toernooiwebsite)

Viktoriia Kirchei (foto Lennart Ootes)

Hij had op zijn 12de bijna het record van Sergey Karjakin verbroken om de jongste grootmeester aller tijden te worden, maar dat lukte op een haar na net niet. Niettemin speelde hij heel gemakkelijk en pakte hij met overtuigend schaak na vijf ronden als enige met een 100% score de leiding. Er volgden twee remises tegen de Nederlandse GM’s Sipke Ernst en Jan Werle. De reden hiervoor was ook duidelijk. Toernooidirecteur Loek van Wely had vorig jaar voor het eerst bedacht dat de eerste vier uit de stand van het Open toernooi kruisfinales om de titel in het toernooi zouden gaan spelen. Dat zou gaan om de hoogste TPR’s bij spelers met een gelijk aantal punten. De bedoeling was om een nieuw spanningselement toe te voegen. Bovengenoemde drie spelers stelden hun halve finale-plekken veilig en het ging er nog om wie de vierde zou worden. De Nederlander Roeland Pruijssers leek daarvoor in aanmerking te komen, zeker toen hij in de zevende ronde van Menno Okkes een lang en ingewikkeld eindspel had gewonnen. Maar de grote sensatie van het toernooi was de slechts 14-jarige Russin Vikoriia Kirchei.

Maar haar heel bescheiden rating van 2051 strooide zij menig Nederlands IM zand in de ogen. Daar was aanvankelijk nog geen sprake van want IM Migchiel de Jong was de eerste die tegen haar speelde en van haar won in de eerste ronde. In ronde drie was ikzelf aan de beurt en ging er toen onderdoor. Daarna moesten ook de kandidaat-grootmeesters Liam Vrolijk en Thomas Beerdsen er aan geloven. Uit betrouwbare bron heb ik vernomen dat haar partijen op kritische wijze werden bekeken, maar na onderzoek bleek dat er geen sprake was van ‘cheating’. De hoofdwedstrijdleider, in het bezit van een metaaldetector, heeft vlak voordat de halve finales gespeeld werden de spelers gefouilleerd en de tassen onderzocht. Ook daar bleek alles loos alarm. Het is anno 2019 jammer dat dit soort maatregelen nodig zijn, maar inmiddels heeft de praktijk al te vaak uitgewezen dat we niet zonder kunnen aangezien er altijd een paar spelers zijn die misbruik maken van oneigenlijke hulpmiddelen. Met een TPR van 2581 bleef Kirchei Pruijssers (2550) nipt voor (om precies te zijn slechts 1 puntje…).

De stand na 7 ronden aan kop was:

Rank SNo. Name Name Rtg FED
1 5 GM Sindarov Javokhir J. Sindarov 2513 UZB
2 4 GM Ernst Sipke S. Ernst 2523 NED
3 3 GM Werle Jan J. Werle 2544 NED
4 59 WFM Kirchei Viktoriia V. Kirchei F 2051 RUS
5 2 GM Pruijssers Roeland R. Pruijssers 2550 NED
6 21 FM Moksh Amit Doshi A. Moksh 2328 IND
7 1 GM Basso Pier Luigi P. Basso 2575 ITA
8 14 IM Seul Georg G. Seul 2411 GER
9 6 IM Schoppen Casper C. Schoppen 2508 NED
10 9 IM Akash Ganesan G. Akash 2449 IND

 

Die won daarna overtuigend van de op papier sterkste speler aan het Open toernooi, de Italiaan Pier Luigi Basso (2575) en stelde de zege van ‘Best of the Rest’ veilig met een korte remise tegen IM Casper Schoppen. Hij bleef daarmee de ook verrassende Indische FM Amit Doshi Moksh (die ook op 7 uit 9 eindigde) op tiebreak voor. Een andere Indiër, IM Ganesan Akash, had een halfje minder. De eindstand aan kop werd:

 

Rk. SNo Naam FED RtgI TB1 TB2 TB3 n w we w-we K rtg+/-
1 4 GM Ernst Sipke NED 2523 1 5,5 2631 7 5,5 4,5 0,97 10 9,7
2 5 GM Sindarov Javokhir UZB 2513 2 6 2719 7 6 4,4 1,64 10 16,4
3 3 GM Werle Jan NED 2544 3 5,5 2618 7 5,5 4,8 0,7 10 7
4 59 WFM Kirchei Viktoriia RUS 2051 4 5,5 2581 7 5,5 1,2 4,32 40 172,8
5 2 GM Pruijssers Roeland NED 2550 0 7 2612 9 7 6,2 0,77 10 7,7
6 21 FM Moksh Amit Doshi IND 2328 0 7 2576 9 7 4,2 2,85 20 57
7 9 IM Akash Ganesan IND 2449 0 6,5 2487 9 6,5 5,8 0,67 10 6,7
8 6 IM Schoppen Casper NED 2508 0 6 2502 9 6 5,9 0,07 10 0,7
9 12 IM Zwirs Nico NED 2421 0 6 2419 9 6 5,9 0,06 10 0,6
10 8 IM Beerdsen Thomas NED 2472 0 6 2395 9 6 6,7 -0,7 10 -6,5

 

Hoe verliepen de ‘finals’?
De halve finales had de grootmeesters Ernst en Werle aan elkaar gekoppeld, clubgenoten bij de Groninger Combinatie. Sipke speelde een ijzersterke partij en langzaam maar zeker werd Jan van het bord geschoven. Dat betekende dus dat Ernst nog altijd kans op de titel maakte.
In de andere halve finale leek het erop dat de jongedame uit Rusland het zwaar zou krijgen tegen de jonge Oezbeek Sindarov maar het was eerder andersom. In een ingewikkeld middenspel kwamen de stukken van zwart binnenzeilen over de f-lijn. Nadat er heel wat stukken waren geruild, ontstond er een tactisch eindspel met voor beide spelers een dame en ieder twee paarden. Hoeveel vorken zijn er dan wel niet mogelijk…? Nadat de paarden aan weerszijden pionnen kaapten, kwam er een afwikkeling die de remise heel dichtbij bracht. Daarin beging de jongedame een grove fout en het paardeindspel met pluspion voor wit werd door Sindarov onberispelijk naar winst gevoerd.

De finale werd dus Sindarov – Ernst terwijl de strijd om de derde/vierde plaats ging tussen Werle en Kirchei.
Een rustige opening in de finale leidde tot een middenspel waarin zwart met een dubbelpion op de damevleugel kwam te zitten, terwijl wit een mobiele meerderheid in het centrum had. Maar dit ogenschijnlijke strategische voordeel bleek imaginair. Zwart speelde zijn pionnen toch naar voren en toen wit de dubbelpion had opgeheven, wist Ernst zich verzekerd van een potentiële vrijpion. De meeste stukken werden geruild waarna het voor wit het meest ongunstige scenario bewaarheid werd: een dame-eindspel met een verre vrijpion voor zwart bracht toen te beslissing. Sipke wikkelde vlekkeloos af.

De andere partij liet een sterk spelende Jan Werle zien die de jongedame uit Rusland vanuit zijn specialiteit, het Catalaans, helemaal zoek speelde. Na een sterk gespeeld middenspel moest ze materiaal inboeten en even later was de derde plaats een feit voor Werle, die hoe dan een sterk toernooi achter de rug heeft.

 

Nog een paar aardige foto’s bij de prijsuitreiking. Heel bijzonder was het kunstwerk dat Timman ontving. Het schilderij beeldt een bijzondere partij uit die hij speelde tegen Spassky in een Kandidatentoernooi.

Foto Frans Peeters

 

Het enerverende gevecht tussen de twee hoogste ratinghouders in het Open toernooi (Basso – Pruijssers). Foto Ad Bruijns

 

Partijen uit de kruisfinales

Sindarov, Javokhir – Kirchei, Viktoriia
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Le7 7. a4 Lb7
8. d3 O-O 9. Pc3 b4 10. Pd5 d6 11. Ld2 a5 12. c3 bxc3 13. bxc3 La6 14. Dc2 Dd7 15. h3 h6 16. Le3 Tab8 17. Pd2 Ph5 18. Tfb1 Lg5 19. Lc4 Lxc4 20. Pxc4 Lxe3 21. fxe3 Txb1+ 22. Txb1 f5 23. exf5 Txf5 24. De2
24…Df7 25. e4 Pg3 26. De3 Tf1+ 27. Txf1 Dxf1+ 28. Kh2 Pe2 29. Pxc7 Pxc3 30. Pd5 Pxa4 31. Pxd6 Pb4 32. Dg3 Pxd5 33. exd5 Df4 34. Pc4 Pc3 35. d6

35…Dxg3+?!
De eerste slordigheid. Ze had hier 35…Kf8 moeten spelen, waarna wit met 36. Pxa5 Pe2 37. Dxf4+ exf4 38. Pc6 Ke8 39. Pe5 h5 niet op winst kan spelen aangezien de koning niet bevrijd kan worden zonder pionverlies.
36. Kxg3 Kf8 37. Pxa5
Nu heeft wit een echte pion meer, hoewel het om een dubbelpion gaat. Belangrijker is echter dat zijn koning meedoet.
37…e4??
Ze zwicht onder de druk. Ineens is het verloren. Na 37…Kf7 38. Pc4 Ke6 39. Kf3 Pd5 40. Pxe5 Kxd6 lijkt het er toch op dat zwart het moet kunnen houden, hoewel wit eindeloos kan doorgaan in dit eindspel.
38. Pb7!
Dat heeft met deze tussenzet te maken. Er dreigt d7.
38…Ke8 39. dxe4
De koning van wit dringt nu onweerstaanbaar naar binnen.
39…Pxe4+
Pion d6 staat nu gedekt!
40. Kf4 Pf6 41. Pc5
Zo houdt wit de vijandelijke koning af en tegelijkertijd probeert de witte koning de zwarte regionen binnen te dringen.
41…Kf7 42. Ke5 h5
Goede raad is duur.
42…g6 43. d7 Ke7 44. d8=D+ verliest een paard.
43. Pe4!
Hij wikkelt af naar een gewonnen pionneneindspel. 43. g3 kon ook.
43…Pxe4
Dit is elementair uit. 43…Pd7+ 44. Kd5 h4 45. Kc6 Ke8 46. Pc5 Pf6 47. Pe6 g6 48. Pf4 g5 49. Pe6 wint een tweede pion waarna het pleit beslecht is.
44. Kxe4 Ke6
45. h4!
De laatste nauwkeurige zet.
45…Kxd6 46. Kf5
De koning peuzelt de zwarte pionnen op. De winstvoering verloopt als volgt: 46. Kf5 Ke7 47. Kg6 Kf8 48. Kxh5 Kf7 49. Kg5 Kg8 50. Kg6 Kh8 51. g3 Kg8 52. g4 Kh8 53. Kf7 Kh7 54. g5 Kh8 55. h5 Kh7 56. h6 gxh6 [56…g6 57. Kf6 met winst.] 57. g6+.
1-0

Ernst, Sipke – Werle, Jan
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Pf3 Le7 5. Lg2 O-O 6. Pc3 dxc4 7. Pe5 Pc6 8. Lxc6 bxc6 9. Pxc6 De8 10. Pxe7+ Dxe7 11. Da4 c5 12. dxc5 Dxc5 13. Le3 Dc7 14. O-O-O

14…e5?!
Een logische voortzetting maar zwart raakt de controle kwijt. 14…Ld7 15. Dc2 Db7 lijkt te kunnen voor zwart.
15. f3 Le6 16. Da6 Tfb8 17. Td2 Pe8 18. Thd1 h6 19. g4 De7 20. Da5 f6 21. h4
Met simpele middelen heeft wit een drukstelling gekregen waarin zwart geen actief plan lijkt te hebben.
21…Dc7
Na bijvoorbeeld 21…Kh7 22. g5! heeft zwart het ook zwaar.
22. Dxc7 Pxc7 23. Td6 Tc8 24. Tc6 f5 25. gxf5 Lxf5 26. Tc5 a6 27. Txe5
De eerste oogst van wits strategie.
27…Te8 28. Txf5 Txe3
29. Td7 Pb5 30. Kd2 Te6 31. Pe4
De witte stukken vinden mooie velden in het centrum. In het vervolg is zwart nauwelijks meer in staat om op de been te blijven.
31…Tc8 32. a4 c3+ 33. bxc3 Pa3 34. Ke1 Pc4 35. Tff7 Tg6 36. h5 Tg2 37. Tc7 Tb8 38. Tb7 Td8 39. Tfd7 Tf8 40. Tdc7 Pe3 41. Tc6 Td8 42. Td6 Txd6
Dan eindelijk toch maar die torenruil.
43. Pxd6 Tg5 44. Ta7 Ta5 45. c4
45…Txh5
Na 45…Txa4 46. c5 is de witte c-pion beslissend. Het toreneindspel na 45…Tc5 46. Txa6 Pxc4 47. Pxc4 Txc4 48. a5 is ook winnend voor wit.
46. Kd2 Pf1+ 47. Kd3 Ta5 48. e4 Pg3 49. f4 Ph5 50. f5 Pg3 51. Tc7
51…h5
Na 51…Txa4 52. c5 loopt de c-pion vermoedelijk weer snel naar de overkant.
52. Tc8+ Kh7 53. Pf7
Dreigt zowaar mat!
53…Pxf5 54. exf5 Txf5 55. Th8+ Kg6 56. Pd6 Ta5 57. Pe4 Txa4
Nog slechts één pion heeft wit overgehouden aan de gehele transactie. Maar met zijn paard meer, is die voldoende voor de winst.
58. c5 Ta1 59. c6 Td1+ 60. Pd2 Tc1 61. Pc4 1-0

 

En dan nu de belangrijkste partijen van het toernooi, de finale:

Sindarov, Javokhir – Ernst, Sipke
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. Lxc6 dxc6 7. d3 Lg4 8. h3 Lxf3 9. Dxf3 Pd7 10. Pd2 Lf6 11. Pc4 De7 12. a4 a5
13. Ld2 b6 14. Kh1 h5 15. d4 g6 16. Tfe1 O-O 17. Tad1 Tfe8 18. Lc3 exd4 19. Lxd4 Lxd4 20. Txd4

Zwart heeft in principe weinig problemen, maar wits pionnenmeerderheid zou wellicht in het verre eindspel een factor kunnen worden.
20…b5
Vandaar dat zwart probeert op zijn pionnen op de damevleugel naar voren te krijgen.
21. axb5?!
Dit moet wit in principe niet doen: hij helpt zwart van de dubbelpion af. Maar hij wilde waarschijnlijk veld d5 voor zijn paard toegankelijk maken. Sipke gaf af dat vermoedelijk 21. Pa3 een betere mogelijkheid was.
21…cxb5 22. Pe3 Pf6
Dekt niet alleen veld d5, maar valt ondertussen ook e4 aan.
23. Ted1
23. Pd5 Pxd5 24. Txd5 c6 is oké voor zwart hoewel er eigenlijk weinig aan de hand is na bijvoorbeeld 25. Tdd1.
23…c6!
Daarmee kan het paard op e3 ook weinig.
24. Td6 Pxe4 25. Txc6 Pxf2+
Zo wint zwart een mooie pion en blijft hij kans houden op een verre vrijpion.
26. Dxf2 Dxe3
27. Df1
Hij gokt op het ‘eindspel met zware stukken’, maar juist daarin komt hij substantieel verder in de problemen. Misschien had hij moeten vluchten in een dubbel toreneindspel. 27. Dxe3 Txe3 28. Td7 hoewel hij hier ook een zware dobber zou krijgen. Een voorbeeld: 28…Kg7 29. Tcc7 Te1+ 30. Kh2 Tf1 31. Td5 b4 en zwart heeft alle kansen aan zijn zijde.
27…Tad8 28. Txd8 Txd8 29. Tc3 De5
Nu zie hij in dat er geen redelijke voortzettingen voorhanden zijn en met zijn volgende zet maakt hij het zijn tegenstander relatief gemakkelijk.
30. Td3
30. Tf3 Dxb2 31. Txf7 Dxc2 is gewonnen maar zwart moet wel blijven opletten hier.
30…Txd3 31. Dxd3 a4
Natuurlijk zet hij zijn meerderheid in beweging. Hij hoopte misschien op 31…Dxb2? 32. Dd8+ Kg7 33. Dxa5 en dit is misschien wel remise.
32. c3
Ziet er logisch uit maar vermoedelijk zag Sindarov zwarts volgende zet niet aankomen. Taaier was 32. Da3 maar dan creëert zwart op de koningsvleugel het nodige met 32…g5! eventueel gevolgd door …g5-g4-g3 en er doemen matbeelden op.
32…b4! 33. Da6
33. cxb4 Dxb2 en de a-pion loopt door. De zwarte dame heeft de belangrijke diagonaal a1-h8 onder controle zodat ook alle schaakjes voor de tegenstander in de kiem worden gesmoord.
33…a3 34. bxa3
34…b3!
In navolging van de vuistregel dat in een dame-eindspel niet het aantal pionnen van belang is maar de ver opgerukte vrijpion de doorslag kan geven.
35. Dc8+ Kg7 36. Db7 Dxc3
De dame ondersteunt de b-pion en die valt niet meer tegen te houden.
37. Db8
37. a4 Dc1+ 38. Kh2 b2 helpt geen zier.
37…b2 38. Kh2
38…h4!
En wit gaf het op. Er dreigt voornamelijk …Dg3+ en als de witte dame van de diagonaal b8-h2 weggaat, volgt er …Dg3+ gevolgd door …De1+ en b1D.
0-1

Werle, Jan – Kirchei, Viktoriia
1. Pf3 Pf6 2. c4 e6 3. g3 Le7 4. Lg2 O-O 5. O-O d5 6. d4 dxc4 7. Dc2 a6 8. a4 Ld7 9. Dxc4 Lc6 10. Lg5 Ld5 11. Dc2 Le4 12. Dd1 Pc6 13. Pbd2 Lg6 14. Pb3 h6 15. Lxf6 Lxf6 16. Tc1 Dd6 17. e3 Pb4 18. Pfd2 Pd3 19. Tc3 Pxb2 20. Da1 Pd3 21. Lxb7 Tab8 22. Le4 Pb4 23. Lxg6 fxg6 24. Pe4 Dd5 25. Pbd2 c6 26. Tc5 Dd8 27. Pxf6+ Dxf6 28. Db1 Pd5 29. Dc2 Tb7 30. Txc6 Pb4 31. Db3 Df7 32. Tc5 Pd5 33. Dc2 Tb4 34. Tc8 Pb6 35. Txf8+ 1-0

 

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Bekijk alle artikelen van Herman Grooten | Website

6 Reacties

  1. Avatar
    Richard Vedder 27 oktober 2019

    Heeft Timman een kandidatentweekamp gespeeld tegen Spassky?

    • Avatar
      Johan Hut 27 oktober 2019

      Scherp, Richard. Even opgezocht… nee dat heeft Timman niet. Wel speelden ze in 1985 beiden in het Kandidatentoernooi in Montpellier. Zestien deelnemers, waarvan zich er vier (onder wie Timman, maar Spasski niet) plaatsten voor de matches.

      Ook kan de KRO-match in 1983 zijn bedoeld.

       

      • Avatar
        Hendrikom 27 oktober 2019

        In Montpellier moest Timman geloof ik ook eerst nog even een barrage met Tal minimaal gelijk spelen. Het lukte, maar Tal beet hem nog wel toe dat hij (Timman) het zich onnodig moeilijk had gemaakt 🙂

        • Avatar
          MvanLeeuwen 28 oktober 2019

          Van Montpellier 1985 kan ik herinneren dat Timman verloor van nummer laatst Spraggett en ook daardoor het zichzelf moeilijk maakte.

  2. Avatar
    wimw 27 oktober 2019

    Ik herinner me ook geen kandidatenmatch tussen Timman en Spassky, maar ik vond wel de onderlinge partij tussen hen in het kandidatentoernooi van Montpellier. Spassky met wit speelde Weens, maar Timman won in 98 zetten. Mede daardoor plaatste Timman zich met Tal voor de playoff en omdat Timman vier winstpartijen had en Tal maar drie, had Timman het voordeel dat hij doorging naar de kandidaten matches bij de stand 3-3. Mogelijk wordt die partij hier bedoeld!
    [pgn eo=t pd=https://www.schaaksite.nl/wp-content/uploads/2019/10/spassky_timman_1985.pgn][/pgn]

    The 1985 Candidates’ event was held as a round-robin tournament at Montpellier, France, and Spassky was nominated as an organizer’s choice. He scored 8/15 to tie for sixth place with Alexander Beliavsky, behind joint winners Andrei Sokolov, Rafael Vaganian, and Artur Yusupov, and one-half point short of potentially qualifying via the playoff between Timman and Tal.[86] This was Spassky’s last appearance at the Candidates’ level.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.