Recensie Ivan Sokolov: Chess Middlegame Strategies
Deze recensie gaat over het derde deel uit Sokolovs (inmiddels niet meer zo nieuwe) serie over middelspel: Chess Middlegame Strategies. Voor een recensie van het tweede deel, dat twee jaar geleden uitkwam, zie: www.schaaksite.nl/2018/06/26/boekrecensie-chess-middlegames-volume-2-van-ivan-sokolov/
Inhoud
Het derde deel is dikker dan zijn voorgangers en is ingedeeld in zeven hoofdstukken:
- Karpovs koning in het centrum
- Geller/Tolush gambiet, plannen en ideeën
- Anti-Moskou gambiet, typische plannen en ideeën
- Ruimte vs. Flexibiliteit
- Positionele kwaliteitsoffer
- Open lijn
- G-pionstrategieën
De eerste hoofdstukken gaan over concrete openingen en de overgang naar het middenspel, terwijl de latere hoofdstukken bredere onderwerpen beslaan. Sokolovs beschrijving in het begin van diverse varianten waarin Karpov, een absolute meester in strategisch spel en geduld, vrijwillig met zwart zijn recht op rokeren opgeeft, prikkelt de nieuwsgierigheid. Een van de eerste partijen in het boek begint daarom met een scherpe Caro-Kann uit de partij Shirov-Karpov, Linares 2001.
Nadat wit voor het verkeerde plan heeft gekozen – het loperpaar biedt niet genoeg compensatie voor de verzwakte structuur – komt dan de kritieke zet:
19… Ke7! 20. Tfe1 Lf4 20… g4 was meteen ook al mogelijk.
- Lxf4 Dxf4 22. d5 Wit moet ergens tegenspel zoeken, maar dit laat wel toe dat het paard met de aanval meedoet.
22… Pe5 23. dxe6 f5! Zwart heeft geen last van druk over de e-lijn en de verdediging van f3 is overbelast.
- Tc7+
24… Kd6!
Slechter zijn 24… Kxe6? 25. Lxf5+ Dxf5? 26. Te7+ en 24… Kf6 25. e7 Tde8 26. Ld5 Txe7 27. Txe7 Kxe7 28. Dg3.
- Txa7 fxe4 26. e7 Pxf3+ 27. Kf1
Een kritiek moment. Karpov speelde hier het onnauwkeurige maar menselijke 27… Tde8 en hoewel hij gewonnen bleef staan, wist wit uiteindelijk nog te ontsnappen met remise. Hoe had het zwart het wel kunnen afmaken?
27… Dd2! Alles negeren.
- exd8D+ Txd8 29. Dg3+ Wit redt het ook niet na 29. Txe4 Dd1+ 30. Kg2 g4 31. Dg3+ Kd5.
29… Kd5 30. Ta1
30… Dxb2! 31. Td1+ Ke6 32. Te7+ Kf6 en zwart loopt uit de schaakjes.
Ivan Sokolov (foto Harry Gielen)
Verschillen met het vorige boek
Waar in deel twee bijna alle thema’s nog binnen een bepaalde opening vielen (de enige uitzondering is het laatste hoofdstuk, Knight tales, waarin in willekeurige voorbeelden de kracht van het paard wordt aangetoond), past Sokolov deze strategie in alle latere hoofdstukken van deel drie toe.
Hoofdstuk vijf heeft maar liefst elf partijen waarbij het uitgangspunt steeds hetzelfde is: ergens aan het einde van de opening wordt een kwaliteit geofferd, waarna de compensatie hiervan wordt aangetoond. De partijen lopen hier uiteen van een scherpe Siciliaans waar dynamisch spel onontbeerlijk is tot een kwaliteitsoffer op de lange termijn in Konings-Indischachtige stellingen.
Net als in deel twee begint in deel drie ook ieder hoofdstuk met een korte inleiding over de geschiedenis en algemene plannen van een variant. Aangezien de latere varianten niet meer binnen een bepaalde structuur onder te brengen vallen, zijn de inleidingen hier ook korter.
Ook in het voorwoord is dit verschil te zien. Over de open lijn schrijft Sokolov daar alleen: ‘‘The open file theme is one that has been written on extensively. What I have tried to do here is show some modern approaches to this concept. Het is me niet helemaal duidelijk wat hier bedoeld wordt. In de inleiding van het hoofdstuk zelf schrijft Sokolov dat hij recente partijen neemt en het onderwerp te belangrijk vindt om te negeren, al zie ik geen reden waarom hij niet in plaats daarvan nog een van de talloze openingen had kunnen kiezen om vandaaruit de overgang naar het middelspel te analyseren.
Oordeel
Sokolov sluit het voorwoord af met: “My aim in this book, as well as its two predecessors, is not only to help you improve your middlegame understanding but to give you new and different ideas/concepts to employ in your own play.” Hierin is hij geslaagd – alweer.
Ook dit deel bevat geen slotwoorden of opgaven, maar qua inzicht is Sokolov nog even inspirerend als eerst. Ik sluit deze recensie met dezelfde woorden als bij de vorige: een goed boek voor iedereen die zijn repertoire aardig op orde heeft, maar meer verdiepende kennis wil en meer wil weten over het kiezen en uitvoeren van het juiste plan.
Het boek is te bestellen via:
thinkerspublishing.com/product/ivan-sokolov-chess-middlegame-strategies-vol-3/
Een uittreksel van de eerste twintig pagina’s is te vinden op:
thinkerspublishing.com/wp-content/uploads/2019/09/Chess-middlegame-strategies-3-teaser17614.pdf
Ivan Sokolov, Chess Middlegame Strategies: volume 2
Aantal pagina’s: 325
ISBN: 9789492510600
Uitgever: Thinkers Publishing
Overzicht van alle recensenten met hun recensies.
