Krantenrubrieken weekend 2 november 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Nederland kwakkelt in Batumi
In het Europese kampioenschap voor landenteams in de Georgische stad Batumi, waar zaterdag de laatste ronde wordt gespeeld, stond Rusland na zeven van de negen rondes bovenaan. Of het nu om olympiades gaat of om Europese kampioenschappen, Rusland is altijd het sterkste team, maar vaak gaat het mis. De laatste keer dat Rusland een olympiade won was in 2002. Bij de Europese kampioenschappen gaat het wat beter, de Russen wonnen in 2007 en 2015, maar ook dat houdt niet over. In Batumi missen ze vier van hun beste spelers, maar uit de grote Russische ketel zijn veel goede vervangers te scheppen. De felst stralende ster van het team is Daniil Doebov. Ik volg hem graag, deels omdat hij als twee druppels water lijkt op een neefje van me, maar vooral omdat hij terecht wordt vergeleken met de briljante Misja Tal. In Batumi speelde hij een reeks van verbluffende prachtpartijen.
Nederland won de eerste drie matches en stond toen samen met Armenië en Oekraïne bovenaan. Zou het weer kunnen gaan zoals in 2001 en 2005, toen Nederland Europees kampioen werd? Helaas, in de dagen daarna moesten we steeds verder naar beneden scrollen om het team in de ranglijst te vinden en na zeven rondes stond het op de 18de plaats. Voor de liefhebbers van curiosa meld ik dat de Noorse vrouwen twee keer aantraden met een team dat geheel uit tweelingen bestond, de meisjes Machlik en Kyrkjebø. De Zweedse vrouwen hadden ook een opmerkelijk team, met Pia Cramling, Borislava Borisova en Siv Bengtsson, die ook al samen hadden gespeeld in het Zweedse olympiadeteam van 1978. Het moet een sterke generatie zijn. Cramling (56) scoorde aan het eerste bord 6,5 uit 7, dus ze kan nog even mee.
Hier is een mooie partij uit de derde ronde tegen Spanje, toen alles nog goed ging met Nederland.
Anish Giri – David Anton Guijarro (EK landenteams, Batumi 2019)
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. 0-0 Pf6 5. d3 d6 6. c3 a5 7. Te1 0-0 8. h3 h6 9. Pbd2 Le6 10. Lb5 Db8 11. Lxc6 bxc6 12. d4 exd4 13. cxd4 Lb6 14. a4 Een nieuwe zet en een nieuw plan. 14…Te8 15. Ta3 Db7 16. Tae3 Tab8 17. b3 La7 18. Lb2 Wit heeft een harmonische opstelling van zijn stukken bereikt. 18…d5 Misschien vreesde zwart al een (overigens vrij dubieus) kwaliteitsoffer als 18…Da6 19. d5 cxd5 20. Lxf6 Lxe3 21. Txe3 met op het oog gevaarlijke aanval voor wit. 19. e5 Pd7 20. Ph4 Omdat zondag 3 november Wereld Cliché Dag is, mogen we zeggen dat donkere wolken zich samenpakken boven zwarts koningsstelling. Toch was er nog een verdediging met 20…Db4 21. Lc3 De7 22. Dh5 Dg5 en zwart slaat de aanval af. 20…c5 Bliksemsnel gespeeld, maar de beslissende fout. 21. Tg3 Nu zullen alle witte stukken zich op zwarts koning storten, terwijl drie zwarte verdedigers aan de andere kant staan. 21…Da6 22. Dh5 Kh8 23. Lc1 Tg8 24. Pdf3 Pf8
Partij in de viewer:
Soms vestigt een jonge speler zijn naam dankzij een spectaculair resultaat in een teamtoernooi. Bent Larsen stond bekend als een jongen die af en toe een aardige partij speelde, maar ja, hij kwam uit Denemarken en dus zou het waarschijnlijk nooit echt wat worden. Die scepsis verdween in 1956 na Larsens optreden op de Olympiade in Moskou. Met 14 punten uit 18 partijen behaalde hij de hoogste score van de eerste bordspelers. Ook Vladimir Kramnik trad pas toe tot de elite na een topprestatie in zijn nationale team. Op voorspraak van Gari Kasparov mocht hij ‘om te leren’ in 1992 als reservespeler van de Russische ploeg mee naar de Olympiade in Manila. Hij leerde snel. Met een score van 8,5 uit 9, goed voor een ratingprestatie van 2.958 Elo-punten, was hij de sensatie van het toernooi.
Misschien zijn we deze week bij het EK voor landenteams in de Georgische stad Batoemi getuige van de definitieve doorbraak van de 23-jarige Daniël Doebov. In de stijl van Michail Tal in zijn jonge jaren strooit de vierde bordspeler van Rusland met offers die steeds zijn tegenstanders te machtig zijn. Zo opwindend is zijn spel dat zijn nerveuze teamcaptain hem heeft gevraagd het wat kalmer aan te doen.
Doebov werd eind 2018 in St.-Petersburg wereldkampioen rapidschaak voor onder anderen Magnus Carlsen. Die topprestatie krijgt na een paar minder geslaagde toernooien nu een passend vervolg met een eclatant succes in het klassieke spel. Binnenkort wordt de deelnemerslijst bekendgemaakt van het volgende Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee. Ik hoop dat Doebov een uitnodiging heeft ontvangen.
Doebov – Svane (Rusland – Duitsland, EK 2019)
1. c4 e6 2. Pc3 d5 3. d4 Pf6 4. Pf3 Le7 5. Lf4 0-0 6. e3 b6 7. Dc2 La6 8. 0-0-0 Typerend voor Doebovs agressieve stijl. 8 … dxc4 9. Pg5 Pc6 10. a3 g6 11. h4 Ld6 12. g3 De7 13. h5 e5 14. hxg6 hxg6 15. Lg2 exf4 16. Lxc6? Na het stukoffer 16. gxf4! heeft zwart geen verweer tegen de witte aanval. Bijvoorbeeld 16 … Lb7 17. Pd5 Pxd5 18. Lxd5 Df6 19. Th6 en wit wint. 16 … fxg3 17. Kb1 Tad8 18. f4 Lc8 19. Tde1 Kg7 20. Pd5 Pxd5 21. Th7+ Kg8
Diagram links
Het lijkt alsof wits aanval is afgeslagen, want na 22. Lxd5 Lf5 23. e4 Lxf4+ wint zwart. 22. Txf7! Txf7 23. Dxg6+ Kf8 24. Dh6+ Tg7 25. Lxd5 Ke8 26. Dh5+ Kd7 27. Dh3+ Ke8 28. Dh5+ Kd7 29. Le6+ Kc6? Zwart kan vechten met 29 … Dxe6 30. Pxe6 Kxe6 31. f5+ Ke7 32. e4 Tf8. 30. Df3+ Kb5
Diagram rechts
31. Lxc4+! Ka5 Of 31 … Kxc4 32. Dc6+ Lc5 33. Tc1+ Kd3 34. Tc3+ Ke2 35. Dg2+ Ke1 36. Tc1 mat. 32. Dd5+ Lc5 33. b4+ Ka4 34. Dg2 Lxb4 35. Dc6+ Kxa3 36. Lb3 Ld7 37. Dc1+ Kxb3 38. Dc2+ Ka3 39. Da2 Mat
Partij in de viewer:
Top uit verleden tegen top van toekomst
In het Hoogeveens schaakfestival zat Jan Timman, rond 1980 nummer twee van de wereld achter Karpov en nu richting 70, tegenover Zhansaya Abdumalik uit Kazachstan, een van de topspeelsters en bijna 20. Zij speelden een tweekamp over zes partijen. Het was een mooi plaatje, grijze haren en rode lippen. Wat zou zwaarder wegen: de rijke ervaring en het grote begrip of de moderne voorbereiding plus de ongebreidelde motivatie? “Ik had er na twee partijen een zwaar hoofd in”, verzuchtte Timman na afloop eerlijk. In de eerste partij kwam het talent van Zhansaya volledig tot uiting.
Z. Abdumalik – J. Timman
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 De Najdorf-variant in het Siciliaans biedt interessant spel maar is ook gevaarlijk. Een betere voorbereiding kan snel beslissend zijn. 6.h3 e6 7.g4 d5 8.exd5 Pxd5 9.Lg2?! Frivool gespeeld. Na 9.Pde2 en dan pas 10.Lg2 blijft de pionnenstructuur intact. 9…Pxc3 10.bxc3 e5?! Beide spelers willen kennelijk niet voor elkaar onder doen in actief spel. Zwart had beter rustig kunnen voortzetten met Dc7, Ld6 en 0-0 en tussendoor een oogje houden op c3. 11.De2 Ld6 12.Pf5! Lxf5 13.gxf5 Dc7 14.Tb1 Pc6 15.Dg4 Pa5 16.0-0 f6? Het is begrijpelijk dat de uiteengeslagen pionnen een ander beeld geven dan wat er feitelijk aan de hand is: wit staat beter met al die open lijnen en diagonalen. Daarom had zwart met de kop in de wind moeten gaan voor 16…0-0 omdat het kwaliteitsverlies na 17.Lh6 g6 niet erg is en 17.f6 g6 18.Dh4 Kh8 niet tot mat leidt. Nu breekt de storm los. 17.Le3 Dc4 18.Dxg7 Tg8 19.Dxf6 Le7 20.De6 Dat kan maar er was niets tegen 20.Dxe5 Pc6 21.De6. Wit staat gewonnen. 20…Dxe6 21.fxe6 b5 22.Kh2 Tc8 23.Lf3 Lf6 24.Tbd1 Pc4 25.Td7 Le7 26.Lh5+ Tg6 27.Lxg6+ hxg6 28.Tg1 Pxe3 29.fxe3 Txc3 30.Txg6 Kf8 31.Ta7 Txc2+ 32.Tg2 Tc8 33.Txa6 en wit won na nog wat zetten.
In de tweede partij kreeg Timman met wit geen enkel voordeel uit de opening en kwam niet verder dan remise. De vileine commentaren op schaaksites waren zoals te verwachten viel ongenuanceerd. Iedere minkukel kan tegenwoordig met de computer in de hand achteraf commentaar leveren. De derde partij bracht de ommekeer. Zwart week als eerste af van de zettenreeks uit partij 1.
Z. Abdumalik – J. Timman
7…h6 8.Le3 b5 9.a3 Lb7 10.Lg2 Pbd7 11.Pde2 g5!? Zet de zaken op scherp. Meestal gaat zwart verder met de manoeuvre Pd7-b6-c4 eventueel ondersteund door Tc8. Maar het is zonneklaar: het kan alle kanten op in deze boeiende stelling. 12.Dd4 Pe5 13.0-0 Lg7 14.b3?! Verzwakt de lange diagonaal. Zwart krijgt ook het initiatief na 14.Tad1 0-0 15.Dxd6 Dxd6 16.Txd6 Pc4. De tekstzet is een uitnodiging voor 14…Pfxg4 15.hxg4 Pf3+ 16.Lxf3 Lxd4 17.Lxd4 en wit heeft zeker compensatie met drie stukken voor de dame. 14…h5! 15.Lxg5 hxg4 16.hxg4 Dc7 17.De3 Pfxg4 18.Dg3 f6 Zwart krijgt ook een mooie aanval over de open g- en h-lijn na 18…Lf6. 19.Lf4 0-0-0 20.Pd4 Df7 21.Tfd1 f5 Zwart wil de verdediger Lg2 ruilen en opent de lange diagonaal voor Lg7. 22.exf5 exf5 23.Lxb7+ Dxb7 24.Dg2 Pf3+ 25.Dxf3 Dxf3 26.Pxf3 Lxc3 27.Tab1 Tdg8 Met inventief en strategisch spel heeft zwart een duurzaam overwicht bereikt. 28.Kf1 Le5 29.Ld2 Th3 30.Pxe5 dxe5 31.Ke2 f4 32.Tf1 Td8 33.La5 f3+ 34.Ke1 Td4 35.Tbd1 Te4+ 36.Kd2 Te2+ 37.Kc1 Pxf2 En ook al duurde het nog tot zet 60, zwart won.
De beslissing viel in partij vier.
Partijen van de match in de viewer:
Nederlanders staan een beetje bekend als kruideniers (Mag het een beetje meer zijn) en dus zal op de schaakclub ook wel eens geteld worden in de trant van toren 5 pnt, loper 3pnt, paard 3 pnt enz. Maar dat is niet naar de zin van Davorin Kuljasevic met zijn boek Beyond Material Ignore the Face Value of your Pieces and discover the Importance of Time, Space en Psychology in Chess (New in Chess, 23 euro) Dat is een hele mond vol maar zo weten we meteen het standpunt van de auteur. Immers een toren die niet van h8 afkomt en verder ook niets “doet “ is niets waard en het goede paard tegen slechte loper heeft ook niets met de 3 pnt te maken. Om een partij te winnen moet men soms juist materiaal offeren en bovendien wijst de auteur op het belang van tijd, ruimte en psychologie, factoren die ook de waarde van de stukken bepalen. Voorbeelden van psychologische offers waar wereldkampioen Tal zo sterk in was.
De computer geeft er niet veel voor maar de tegenstander moet maar zien de weerlegging te vinden. Er is moed voor nodig om eens te offeren zonder duidelijke compensatie en veel clubspelers wagen zich er niet aan. Een inspirerend boek voor wie niet alleen wil winnen maar er ook wat spannends van wil maken om er met voldoening op terug te kijken. Eveneens van New In Chess de Chess Informant 141 die men eventueel ook met CD erbij kan kopen maar dan geen 30 maar 40 euro. Het is weer een spectaculair nummer, zeker omdat De Speler van het nummer de wereldkampioen Carlsen is met vele prachtige partijen, tactische stellingen en mooie eindspelen, waar Carlsen nog menig punt uit het vuur sleept. Zoals gebruikelijk verslag van belangrijke toernooi zoals de Grand Prix in Riga en er gaan nog wel een aantal volgen totdat uiteindelijk de spelers voor het komende kandidatentoernooi vaststaan.
Bij de 200 partijen met beknopt commentaar zitten ook rapid- en blitz-partijen, tegenwoordig haast onvermijdelijk al zijn ze meestal niet foutloos en dat is dan een eufemisme. Ook openingen worden besproken zoals Ruilvariant van het Spaans of het Benko Gambiet. Met de andere artikelen, studies, de eindspelen en partijstellingen voldoet ook deze Chess Informant weer aan de verwachtingen. Uit de vele mooie zeges van Carlsen in dit nummer:
Carlsen- Anand (Ook een wereldkampioen) Moskou 2013
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 0-0 5.Pge2 d5 6.a3 Le7 7.cxd5 Pxd5 8.Ld2 Pd7 9.g3 b6 10.Pxd5 exd5 11.Lg2 Lb7 alles logisch en bekend 12.Lb4 een nieuwtje, normaal is 0-0 12..Pf6 13.0-0 Te8 14.Tc1 c6 15.Lxe7 Txe7 16.Te1 Dd6 hier was Pe4 interessanter 17.Pf4 de witte stelling verdient de voorkeur bv meer ruimte 17..Lc8? een verkeerd plan 18.Da4 natuurlijk Tc7 19.f3 Le6 20.e4 dxe (nodig was 20..Dd7 21.Pxe6 Dxe6 22.e5 Pe8) 21.fxe Dd7 nu was juist b5 beter want nu komt 22.d5 cxd moet wel 23. Dxd7 Txd7 24.Pxe6 fxe6 25.Lh3 Kh8 (25..Te8? 26. exd5 , dito na Kf7 ) 26.e5 Pg8 de zwarte stelling ziet er beklagenswaardig uit en dat tegen Carlsen.. 27.Lxe6 Tdd8 28.Tc7 d4 opgeven kan natuurlijk altijd nog 29.Ld7 een vernederende zet tot slot, leuk gevonden en 1-0.
Partij in de viewer:
Probleem 2757 is een driezet van Howard.
Veel fouten in Haarlem maar niet van Jasel Lopez
Uniek is de prestatie niet, ook niet in de geschiedenis van het toernooi Haarlemse Meesters, maar wel heel bijzonder. Jasel Lopez won deze traditionele tienkamp van schaakvereniging Het Witte Paard vorige week met anderhalf punt voorsprong op de nummer twee en nog een punt extra op de nummer drie. Drie remises stond hij af, de andere zes partijen won hij. Die score is natuurlijk niet uitzonderlijk voor een toernooiwinnaar. Het verschil met de achtervolgers leek vooral te liggen aan het wisselende falen van de andere spelers, die de ene dag de held waren en de andere dag de schlemiel. Lees je de dagverslagen op de toernooisite, dan zie je een aaneenschakeling van fouten, blunders en gemiste kansen.
De nummer twee Jeremy Moucheroud boekte een meesternorm met drie overwinningen en zes remises. Een meesternorm boeken, dat lijkt wel het hoofddoel van een tienkamp als deze. Dat de gelukkige een Fransman is, deed niet ter zake. De schrijver van de dagverslagen juichte hem dagelijks naar het beoogde resultaat toe. Achteraf merkte die schrijver, Bart Gijswijt, wel op dat Moucheroud geluk had gehad in zijn partij tegen Bart Gijswijt.
Winnaar Jasel Lopez is een Arubaan die in Nederland woont. Vorig seizoen speelde hij in de meesterklasse voor Kennemer Combinatie, dit seizoen voor Caïssa in Amsterdam. Volgens de ratingcijfers is hij de sterkste schaker van Aruba en onlangs werd hij internationaal meester. Het is boeiend om te zien hoe hij zich na dit fraaie resultaat verder in Nederland zal ontwikkelen.
Enkele andere spelers vielen tegen, al lieten ze ook allen wel degelijk leuke incidentele dingen zien. Zoals Bart Gijswijt, de winnaar van vorig jaar, die nu onder de vijftig procent bleef maar volgens de schrijver van de dagverslagen wel een leuke partij speelde tegen Babak Tondivar. Dat is een Iraniër die lang in Friesland woonde en tegenwoordig bij HWP in Haarlem schaakt.
Tondivar-Gijswijt
1.Pf3 d5 2.g3 Pf6 3.Lg2 c5 4.c4 d4 5.d3 Pc6 6.0-0 e5 Wit geeft zwart de ruimte. Een bescheiden manier om met het openingsvoordeel om te gaan. Overigens niet heel raar, het is alsof wit Konings-Indisch speelt met een tempo meer en dat zou je ook als een voordeel kunnen zien. 7.Pa3 Ld6 8.Pc2 0-0 9.a3 a5 10.b3 h6 11.Tb1 e4 12.Tfe1 Nu moet je je toch gaan afvragen wat wit dan eigenlijk wil. 12…Lf5 13.Lb2 Te8 14.e3
Partij in de viewer:
Rini Kuijf
Voor beginners A8081
In de Georgische stad Batoemi vindt dezer dagen het Europees Kampioenschap voor landenteams plaats. De Nederlandse mannen begonnen goed met overwinningen op Moldavië, Griekenland en Spanje. In de vierde tot en met de zesde ronde leed het team echter nederlagen tegen Engeland, Duitsland en Turkije, zodat het in de middenmoot terecht kwam, op de 16e plaats. Er zijn nog drie ronden te gaan. Aan kop gaat na de zesde ronde Rusland, direct gevolgd door Duitsland en Oekraïne.
Een mooie aanvalspartij van kopman Anish Giri in de derde ronde tegen Spanje is de moeite waard om na te spelen.
Anish Giri – Anton Guijarro
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 De spelers kiezen het Italiaans. 4. 0-0 Pf6 5. d3 d6 6. c3 a5 7. Te1 0-0 8. h3 h6 9. Pbd2 Le6 10. Lb5 Db8 11. Lxc6 bxc6 12. d4 exd4 13. cxd4 Lb6 14. a4 Plannen worden al vroeg in een partij gemaakt. De zet uit de openingstheorie is hier 14. Pf1. Daar wijkt Giri vanaf omdat volgens hem zwart a4 en La5 dreigt en daar kan wit met 14. a4 wat tegen doen. In dit plan komen we straks ook interessante ideeën tegen. 14… Te8 15. Ta3 Db7 16. Tae3 Die torenontwikkeling past in het idee van wits plan dat ingezet is op zijn 14e zet. Uiteraard is de verdere bedoeling om b3 te spelen en de loper op de diagonaal a1-h8 te spelen. 16… Tab8 17. b3 La7 Veiliger is 18. … d5. 18. Lb2 d5 19. e5 Pd7 Zwart speelt te veel stukken weg van zijn koningsvleugel. Dit geeft wit een gelegenheid om aan een koningsaanval te beginnen. In de partij gaat dit heel snel. 20. Ph4 c5?
Partij in de viewer:
