Ook bij Caïssa-Eenhoorn heb elk nadeel zijn voordeel

In zijn huidige speelzaal in De Kreek had Caïssa-Eenhoorn alleen maar verloren van het Enschedese schaakgenootschap Max Euwe. Het voordeel is dat de eerste overwinning steeds dichterbij komt. En zie, zaterdag was het zo ver: 6-4.

Beide eersteklassers zaten voor de achtste keer tegenover elkaar en opvallend is dat de oostelijke formatie ook voor de achtste maal een uitwedstrijd speelde. Caïssa-Eenhoorn is bezig aan zijn tiende seizoen op ’s lands op een na hoogste niveau en zo langzamerhand groeien de duels tegen Max Euwe uit tot klassiekers. Gek genoeg dus steeds op Westfries grondgebied, maar van thuisvoordeel is nauwelijks sprake. Voor het samengaan met stadgenoot Caïssa trad HSV De Eenhoorn op vier zaterdagmiddagen aan in cultureel centrum De Huesmolen en won twee keer met 5½-4½. Maar voor beide wedstrijden reisde Max Euwe incompleet af naar Hoorn en waren de reglementaire scores van beslissende aard.

Desondanks werd vol goede moed op een mooie herfstdag de theaterzaal in de multifunctionele accommodatie De Kreek omgebouwd tot schaakzaal. Er moest nog even worden geïmproviseerd, want halverwege de middag kwamen talrijke zaalvoetballers naar de barruimte om zich op te maken voor een recreatief toernooi, georganiseerd door beheerder Ed Bobeldijk. Daar konden de schakers niet analyseren en in allerijl werd een ander zaaltje geschikt gemaakt voor het napraten.

Dat Ed een voetballiefhebber is, daar kwamen we snel achter. Hij werkt vaak op andere dan de zaterdagse schaakdagen en werd opeens herkend door Tom Balla, al vele seizoenen teamleider van de Hoornse toppers. Wat bleek, ze hebben allebei Enkhuizer roots en als voetballertje van een jaar of acht, negen werd Tom getraind door Ed. Het scoutingsapparaat van AZ ontdekte wat later de talenten van Tom die in Alkmaar in een juniorenselectie van AZ speelde. Of de oefenstof van Ed daarop van invloed is geweest, dat laten we in het midden.

Het was de zaterdag van de ontmoetingen. Oud-Caïssa-Eenhoorn-speelster Carla Dekkers wist dat haar neef Henk Post zou meedoen bij Het Spaarne/Heemsteedse SC 2 dat als vijfdeklassedebutant moest aantreden tegen Caïssa-Eenhoorn 3. Carla weet de weg naar De Kreek en maakte van de gelegenheid gebruik om haar neef op te zoeken. Voor wie zij supporterde, dat laten wij ook in het midden.

En dan was er nog de schaakhond Sunny (met een zwartwitte vacht) die baasje Erwin Brouwer vergezelde. De Caïssa-Eenhoorn-speler was benieuwd naar de verrichtingen van zijn 26 clubgenoten in de drie bondswedstrijden. Tijdens een rustig moment pakte hij een schaakbord om tegen Tom Balla te sparren en Sunny volgde de zetten nauwlettend. We laten niet in het midden wie de favoriet was in die tweekamp: Erwin natuurlijk.

Het was bovendien de dag om de internationale schaakwereld te ontmoeten. Caïssa-Eenhoorn beschikt over liveborden voor het bondstiental en voor het eerst konden bezoekers van de bekende website ‘Chess.com’ de partijen rechtstreeks volgen. Mooi om te zien dat bij de inhoudsopgave van ‘events’ tussen de Chinese Chess League en de World Senior Chess Championship ‘Dutch League 1A: Caïssa-Eenhoorn – SG Max Euwe’ stond.

We gaan naar de strijd op de 64 velden, want de opvallende 6-4 uitslag moet worden uitgelegd. De wedstrijd Caïssa-Eenhoorn – Max Euwe krijgt langzamerhand het predikaat ‘klassieker’ en dat geldt ook voor de partij Martijn Monteban – Bart Konijn. Voor de vijfde keer sinds 27 november 2004 namen ze het tegen elkaar op en Martijn vergrootte zijn voorsprong naar 4-1; alleen vlak voor de kerstdagen van 2015 zegevierde Konijn (op ‘Chess.com’ overigens als Konein geschreven).

De dertiende (!) zet van zwart, het opschuiven van zijn e-pion, zorgde voor een eerste beslissing. Een verzwakking, waarna Caïssa-Eenhoorns FM-speler zijn positie op de open d-lijn kon versterken. Met alle zware stukken erop moest dat wel tot Hoorns materiaalwinst leiden. Die bleef beperkt tot de c5-pion, maar de levensgevaarlijke aanval met de dame voorop was niet te pareren.

Caïssa-Eenhoorn kreeg vorig seizoen een grote aanwinst toegeworpen. Via Daan Zult – die in Amsterdam regelmatig met hem vriendschappelijk schaakte – maakte Misha Dorokhin op 15 september 2018 zijn debuut om aan het einde van de competitierit met zes uit negen (vijf partijen aan het eerste bord) een belangrijke bijdrage te leveren aan de mooie handhaving. De schaker uit Oekraïne voelt zich thuis bij de Hoornse club en dat gevoel is wederzijds. Maar soms mislukt zijn jacht op het bordpunt, al is een zwarte nederlaag tegen internationaal meester David Miedema geen schande. In de opening gaf Misha zijn c5-pion en na zijn lange rokade kon wit zijn c5-pion ondersteunen met 12. b4. Een oostelijk slippertje (Tae1 in plaats van exf6) leek de spanning terug te brengen, al was dat slechts schijn. Twee vrijpionnen op de damevleugel pareerde de zwartspeler door een stuk te geven. Daarmee voorkwam hij geen verloren eindspel.

Gezien de eerdere historie van de duels tegen Max Euwe is ieder succes(je) welkom en de remise van Peter Doggers tegen Paul Bierenbroodspot maakte daarop geen uitzondering. Na een vroege dameruil werd het evenwicht niet verstoord. Bij wederzijdse 0-0-0 probeerde Peter, met zwart, op de koningsvleugel nog enige druk uit te oefenen, zijn opponent gaf geen krimp.

Kopman Daan Zult zorgde voor een hernieuwde voorsprong. Tegen Rob Bertholée stelde hij de rokade uit, waardoor de witspeler op de damevleugel flink druk kon uitoefenen. Inclusief een loperoffer, waarvoor hij twee pionnen terugkreeg. In een spannende stelling (zwarts koning ging aan de loop) ontsnapte Daan, toen wit met twee stukken minder met het verkeerde paard schaak gaf: 25. Pd5+ kwam een zet te laat. Nadat de Hoornse monarch zijn conditie etaleerde om uit een aantal schaakjes te stappen, werd de matzet uitgevoerd.

Caïssa-Eenhoorn pendelde een aantal keren tussen eerste en tweede klasse, met als gevolg dat spelers als Alexander Geerts tussen het eerste en tweede team pendelden. Met vijf resultaten (driemaal winst, twee remises; alles tussen vier nederlagen) werd ‘Alex’ vorig seizoen een puntenpakker en zijn zege op Dinant Postma bracht hem deze competitie op twee uit drie. Met een aardige opstelling (Pb4, c5) bracht zwart de Max Euwe-routinier al in de opening in de problemen. De pressie op veld c2 leverde pionwinst op. Na een massale afruil kwam daar kwaliteitswinst bij. Lustig springende paarden, in het Twentse land regelmatig voorkomend, konden de stelling niet redden en opeens leidde de thuisploeg met 3½-1½.

Mooi was de Hoornse bordbezetting op 8, 9 en 10: Ardjan Langedijk, Ron Deen en Mark van Ojik. In hun jeugdjaren was Venhuizen een klein Westfries dorp, gelegen tussen Hoorn en Enkhuizen. Wel een dorp met een mooie schaakhistorie, want ooit huisden daar de schaakclubs VAS (geen filiaal van verhuisde Amsterdammers, maar gewoon de Venhuizer Arbeiders Schaakclub), De Pion en Degona (Denk goed na). De drie zijn afkomstig uit Venhuizen en brachten zaterdag twee bordpunten binnen.

Heel plezierig was de rentree van Mark van Ojik die in de eerste HSV De Eenhoorn – Max Euwe-confrontaties in 2004 en 2005 een tweestrijd uitvocht met Ton Ellenbroek; stand 1-1. In 2011 versloeg hij Luc Compagnie en met de zege op Maarten Vinke is zijn score flink positief. Het werd een spektakelstuk. Enschedese pionnen stoomden op de damevleugel naar voren, witte pionnen op de andere flank. Toen de zwartspeler met … h5 de opmars wilde kraken, ontstonden er zwaktes. Mark offerde twee pionnen en liet kwaliteitswinst letterlijk (op a8) en figuurlijk links liggen. Er ging nog een ‘Venhuizer’ pionnetje van af en na wat tijd winnen met herhaling van zetten sloeg wit toe. De pionnen kreeg hij met rente, in de vorm van torenwinst, terug.

Ron Deen kan nog geen stempel drukken op de Hoornse prestaties. Fabian Stotyn had geluk dat de zwartspeler zijn dame op c2 min of meer insloot en moest toewerken naar een stelling met twee torens plus loper contra een Max Euwe-dame met toren. In een gelijkwaardige stelling verloor Ron aanvankelijk een toren om te trachten zijn c2-pion te laten promoveren. De promotie werd tenietgedaan door de dame te geven, maar het eindspel van toren tegen loper was moeilijk te keepen. Helemaal, nadat de zwarte pionnenformatie e5-f6-g5 werd afgebroken.

Als derde oud-Venhuizer talent scoorde Ardjan Langedijk wel: zijn eerste punt dit seizoen. Tegen Hans Plasman kon hij na 15. … Pd4 een stelling met een pion minder ombuigen naar een stelling met een pion meer. In een toreneindspel kwam daar nog een pion bij en dat voordeel liet de witspeler niet ontglippen om zich tot matchwinner te kronen: 5½-2½.

Met Henk-Jan Visser gaat het eveneens wat moeizaam, al is dat door de jaren heen tegen Max Euwe vaker het geval geweest. En Frank Kroeze is niet bepaald de ideale opponent om de score op te krikken. Henk-Jans ploeggenoten Martijn Monteban (die overigens ook eenmaal won) en Daan Zult verloren eveneens van de internationaal meester. Wit stak, als vanouds, veel tijd in de partij met tegengestelde rokades. Na 21 zetten stond er veel op het bord – er was alleen een paardruil geweest en de Caïssa-Eenhoorn-speler had een pion minder – en weinig op de klok. De tijdcontrole werd gehaald en hij had een moeilijke fase overleefd en een eindspel met alle torens en een witte loper contra een zwart paard leek enig perspectief te bieden. Zwart beschikte over centrumpionnen als vrijpionnen, maar die waren nog niet direct aan de overkant. Na torenruil ging Frank behendig aan de slag met zijn overgebleven stukken en werden de vrijpionnen toch een probleem. De 51^e zet brak Henk-Jan meteen op. Zijn opponent kon kiezen uit stuk- of kwaliteitswinst.

Achim Bündgen had zijn laatste drie partijen tegen Caïssa-Eenhoorn verloren. Hij hield met Jeroen Edeling de eerste zestien zetten alles op het bord. De Duitser in al jarenlange Enschedese dienst heeft nog geen wedstrijd in Hoorn gemist en stond op dat moment iets prettiger. Dat bleef zo tot kort na de tijdcontrole. Er lagen kansen op de koningsvleugel, maar na een ruil van de laatste torens kon Jeroen toewerken naar een remise-achtige stelling. Beiden waren gedwongen om aandacht te besteden aan de verdediging van achtergebleven pionnen en legden zo elkaars spel lam: remise.

Caïssa-Eenhoorn herstelde zich met de zege op Max Euwe van de nederlaag tegen Paul Keres. Ook Zukertort en Philidor (Leeuwarden) behoren tot de tegenstanders, hetgeen voorzitter Co Buysman in zijn openingswoord verleidde tot het uitspreken van de wens op promotie van Friese, Groningse en Zuid-Hollandse topploegen naar de eerste klasse. Want een rondeprogramma met Messemaker – Philidor, Emanuel Lasker – Zukertort, Staunton – Botwinnik en Max Euwe – Paul Keres, dat klinkt toch als een klok.