Tekening in de stijd
Net voor de Kerst begint er tekening in de strijd van het Groningen Schaakfestival te komen. Twee heren bovenaan met nog een 100%-score, slechts één achtervolger met een half puntje minder en een hele rits achtervolgers met een heel punt achter de koplopers. Het is ‘local hero’ Sipke Ernst die het veld aanvoert en hij moet de eerste plaats delen met de Duitse IM Nikolas Lubbe. Ernst versloeg zijn landgenoot Thomas Beerdsen en Lubbe deed het zelfde met zijn Duitse opponent, grootmeester Hagen Poetsch. Nico Zwirs is de enige op 3½ punt en dat deed hij met verve. Want hij hield een lastig eindspel met zwart remise tegen de Armeense GM Shant Sargsyan. Onder de groep achtervolgers daarachter treffen we de Nederlandse kampioen Lucas van Foreest, oud-kampioen van Nederland, Sergey Tiviakov en de buitenlandse toppers Michal Krasenkow, Alexandr Fier en Shant Sargsyan aan.
Het meest belangwekkende wapenfeit uit de derde ronde was wel de fraaie zegen die Thomas Beerdsen uit Apeldoorn boekte op voormalig wereldtopper Michal Krasenkow. Nadat Beerdsen had aangestuurd op een middenspel met zware stukken en ongelijke lopers, bleek dat zijn witveldige loper zoveel sterker was dan de zwarte tegenhanger, dat zelfs Krasenkow dat – ondanks verwoede pogingen – niet droog wist te houden. Een andere mooie prestatie kwam op naam van Nico Zwirs. In een wat vreemde partij slaagde hij erin om de koning van grootmeester Evgeny Gleizerov in een matnet te trekken. Sipke Ernst versloeg met zwart collega grootmeester Mikhail Ulybin, waardoor hij zijn kandidatuur voor de eindzege in dit toernooi bevestigt.
Maar dan moet hij natuurlijk nog afrekenen met nog meer kapers op de kust. Zo mocht in de vierde ronde de partij op tafel één tussen Ernst en Beerdsen er wezen. Vanuit het Catalaans, leek het erop dat de zwartspeler zich vlak na de opening even vergiste.
Dat kwam hem duur te staan, want wit snoepte een pionnetje bij de zwarte koning en toog, zo snel als hij kon, met zoveel mogelijk stukken richting de kwetsbare monarch. Objectief gezien bleek dat het allemaal nog ging, maar optisch zag het er gevaarlijk uit. Toen de Apeldoorner op zet 23 misgreep, kreeg hij een stukoffer aan zijn broek. Het leidde tot een stelling waarin wit een toren plus twee pionnen tegen het zwarte loperpaar had, met aan twee kanten nog dames op het bord.
Omdat de zwarte koning geen bescherming meer had, bleek het voor de witspeler ogenschijnlijk niet zo moeilijk om dit voordeel in winst om te zetten. Niettemin een knappe overwinning.
Er ging ook veel aandacht uit naar de partij tussen Lucas van Foreest en zijn vroegere leermeester Sergey Tiviakov. Lucas heeft zich wel eens laten ontvallen dat hij graag in de voetsporen treedt van Sergey door met kleine middelen de tegenstander zoek te spelen. Hij verwierf in de opening het loperpaar en even leek het erop dat Tiviakov een zware middag tegemoet zou gaan. Dat bleek toch allemaal niet zo simpel en even later werd de vrede getekend. Wie wel een zware middag had, was Nico Zwirs. Hij moest met zwart tegen de Armeense grootmeester Sargsyan. Inderdaad werd hij een beetje weggedrukt en moest Nico toezien hoe de witspeler twee verbonden vrijpionnen op de damevleugel kreeg. In dit eindspel van ieder dame plus gelijke lopers, bleek echter de witte koning zeer kwetsbaar en mede daarom slaagde Zwirs erin om een welverdiend halfje binnen te loodsen.
De stand aan kop ziet er zo uit:
Rank | Name | Flags | Score | Fed. | M/F | Rating | TPR | W-We | 1 | 2 | 3 | 4 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | GM Ernst, Sipke | 4.0 | NED | M | 2541 | 3168 | +1.15 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
2 | IM Lubbe, Nikolas | 4.0 | GER | M | 2451 | 3164 | +1.60 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
3 | IM Zwirs, Nico | 3.5 | NED | M | 2422 | 2639 | +1.05 | 1 | 1 | 1 | ½ | |
4 | GM Tiviakov, Sergei | 3.0 | NED | M | 2615 | 2557 | -0.17 | ½ | 1 | 1 | ½ | |
5 | GM Krasenkow, Michal | 3.0 | POL | M | 2611 | 2543 | -0.22 | 1 | 1 | 0 | 1 | |
6 | GM Sargsyan, Shant | 3.0 | ARM | M | 2601 | 2556 | -0.13 | 1 | 1 | ½ | ½ | |
7 | GM Fier, Alexandr | 3.0 | BRA | M | 2528 | 2501 | -0.08 | 1 | 1 | 0 | 1 | |
8 | GM Van Foreest, Lucas | 3.0 | NED | M | 2526 | 2587 | +0.36 | 1 | 1 | ½ | ½ | |
9 | GM Poetsch, Hagen | 3.0 | GER | M | 2522 | 2529 | +0.09 | 1 | 1 | 1 | 0 | |
10 | GM Gleizerov, Evgeny | 3.0 | RUS | M | 2508 | 2486 | -0.05 | 1 | 1 | 0 | 1 | |
11 | IM Beerdsen, Thomas | 3.0 | NED | M | 2482 | 2590 | +0.61 | 1 | 1 | 1 | 0 | |
12 | IM Vrolijk, Liam | 3.0 | NED | M | 2467 | 2570 | +0.56 | 1 | 1 | ½ | ½ | |
13 | GM Ulybin, Mikhail | 3.0 | RUS | M | 2453 | 2485 | +0.22 | 1 | 1 | 0 | 1 | |
14 | IM Davtyan, Artur | 3.0 | ARM | M | 2437 | 2528 | +0.52 | 1 | 1 | ½ | ½ | |
15 | GM Pacher, Milan | 3.0 | SVK | M | 2427 | 2467 | +0.25 | 1 | 1 | 0 | 1 | |
16 | FM Kumar, Nikhil | 3.0 | USA | M | 2315 | 2402 | +0.47 | 1 | 0 | 1 | 1 | |
17 | WIM Varshini, V | 3.0 | IND | F | 2227 | 2454 | +1.21 | 1 | 0 | 1 | 1 | |
18 | CM Mollema, Thomas | 3.0 | NED | M | 2207 | 2502 | +1.48 | 0 | 1 | 1 | 1 |
Uit de ronden drie en vier heb ik een paar belangwekkende en aardige partijen van commentaar voorzien:
Beerdsen, Thomas – Krasenkow, Michal
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 c6 4. f4
Deze obscure zet werd al door Bent Larsen in 1979 op het bord gebracht. Gek genoeg is 4…Da5 hier de meest gespeelde zet, ook door sterke spelers toegepast. Zwart zet de tegenstander meteen onder druk met de aanval op e4. 5. Ld3 e5 6. Pf3 Lg4 7. Le3 Pbd7 is dan de gebruikelijke gang van zaken. In de partij Anand-Mamedyarov, 2014 was wit de gelukkige die de partij won, in Leko-Adams, 1996 won zwart.
5. Pf3 Lg4 6. a3
Dit heeft slechts twee voorgangers gehad. Het idee is ongetwijfeld om Le3 mogelijk te maken en pion b2 tactisch gedekt te laten. Na …Dxb2?? zou wit met Pc3-a4 de dame vangen. 6. Le2 is de gebruikelijke voortzetting.
6…e5 7. dxe5 dxe5
8. fxe5 Pfd7 9. Lf4 was nog bekend (Stachanczyk-Sroka, 2006).
8…Lxf3 9. Dxf3 Pbd7 10. Lc4 Dc5 11. Lb3
11. La2 is ook een idee.
11…exf4
12. Lxf4 Pe5 13. Lxe5
Wit levert zijn loperpaar in maar hij heeft uitstekend ingeschat dat de aanwezigheid van ongelijke lopers in zijn voordeel is. De loper op b3 is enorm sterk, terwijl die van zwart nauwelijks een werkterrein zal kunnen vinden in het vervolg,
13…Dxe5 14. O-O-O Ld6 15. Thf1 O-O 16. Df5
Na dameruil met 16…Dxf5? verliest zwart de controle over veld e5 en dat moet hij bekopen met pionverlies na 17. Txf5 Le7 18. e5.
17. g4 Te7
Zwart stelt zich geschikt op. Pion f7 behoeft nadere dekking, veld e5 moet hij onder controle houden en hij maakt …Pf6-d7 mogelijk.
18. g5 Pd7
Toch heeft Krasenkow niet kunnen voorkomen dat wit lijnen opent tegen zijn koning. Allemaal dankzij het ‘monster’ op b3.
19…hxg6 20. Dxg6 Lxa3
21. Kb1! Pc5
Hier heeft hij duidelijk zijn kaarten op gezet, maar zijn plan valt in het water na wits ‘koelbloedige’ antwoord. Een loperzet zoals 21…Lc5 zou onmiddellijk verliezen na 22. Tf5 gevolgd door Tg5.
22. La2! Lb4?
Dat kan de stelling niet hebben. Een heel wat taaier verdediging was met 22…Pe6 dat na 23. Dg4 g6 24. Tf5 Dg7 25. Tf3 Lc5 26. Pe2 ook leidt tot een stelling waarin wit in het voordeel is. Maar hier moet wit nog heel wat bewijzen.
23. Tf5 Lxc3
De pointe: hij geeft een dame voor een toren, een stuk en een pion. Materieel gezien in orde, maar omdat de witte stukken heel actief blijven, is het voor zwart lastig om het hoofd boven water te houden in het vervolg.
24. Txe5 Lxe5
25. Df5! zou zwart direct voor onoverkomelijke problemen hebben gesteld. Tegen de dreiging 26. Lxf7+! Texf7 27. Dxe5 valt weinig in te brengen.
25…Pd7 26. h4
Beerdsen pakt het langzaam aan.
26…Lf6 27. h5 Kh8 28. Df5 Tfe8 29. c3 b6
Zwart kan eigenlijk niets zinnigs doen maar dit maakt het er niet beter op.
30. Td1
Er was ook niets tegen meteen 30. h6!
30…Pf8
Alsnog!
31…Txe4 32. Lxf7 T4e5 33. Dg4 Tg5 34. Df3 Te7 35. Lb3
35…Td7 36. Txd7 Pxd7 37. Dxc6 Pc5 38. De8+ Kh7 39. Lc2+
Opgegeven. Na 39. Lc2+ verliest zwart grof materiaal. 39…g6 [39…Kxh6 40. Dh8#] 40. Df7+ Kxh6 41. Dxf6.
1-0
Sargsyan, Shant – Vrolijk, Liam
1. Pf3 Pf6 2. c4 e6 3. d4 d5 4. Pc3 Le7 5. Lf4 O-O 6. e3 Pbd7 7. c5 Ph5 8. Ld3 Pxf4 9. exf4 b6 10. b4 a5 11. a3 c6 12. O-O La6 13. Lxa6 Txa6 14. De2 Da8 15. Tab1 axb4 16. axb4 Ta3 17. Tfc1 Lf6 18. Pe5 Lxe5 19. fxe5 Tb8 20. Dc2 h6 21. g3 bxc5 22. bxc5 Txb1 23. Dxb1 Da5 24. Db2 f6
25. exf6
Kon wit namelijk op 25. Pxd5!? nemen? 25…exd5 [25…cxd5?! 26. c6 Pb6 27. Tb1! Pc8 28. Db7 zou winnen voor wit.] 26. e6 Ta2 Zwart kan zich redden met deze tussenzet. [Nu mag het paard niet weg vanwege bijvoorbeeld 26…Pf8? 27. e7 Kf7 28. exf8=D+ Kxf8 29. Db8+ Kf7 30. Db7+ Kg6 31. Dxc6 en wit heeft een kostbare pion buitgemaakt.] 27. Db1 Pf8 28. e7 Te2! 29. exf8=D+ Kxf8 30. Db8+ Te8 en er is niets aan de hand voor zwart.
25…Pxf6 26. Kg2 Kh8 27. h3 Kg8 28. Tc2 Da6 29. Tc1 Da5 30. g4 Pd7 31. h4 Da8 32. Te1 e5 33. Pxd5 cxd5 34. c6 Df8 35. cxd7 Df3+ 36. Kg1 Dxg4+ 37. Kf1 Dh3+ ½ – ½
Ulybin, Mikhail – Ernst, Sipke
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. e3 Pbd7 6. Ld3 dxc4 7. Lxc4 b5 8. Le2 Lb7 9. a3 a6 10. b4 a5 11. Tb1 axb4 12. axb4 Pd5 13. Pxd5 exd5 14. O-O Ld6 15. Pe1 O-O 16. Pd3 Pb6 17. Pc5 Lc8 18. Ld3 f5 19. g3 Ta7 20. Te1 De8 21. Ld2 Pc4 22. Lc3 Te7 23. Ta1 h5 24. Df3 Lc7 25. Lxc4 dxc4 26. d5 cxd5 27. Dxd5+ Kh7
28. e4?!
Mogelijk was 28. h4 hoewel dan zwart na 28…Dg6 niets te klagen heeft. 28. Ted1 lijkt de aangewezen zet.
28…f4!
Natuurlijk, nu worden er lijnen en diagonalen tegen de witte koning geopend.
29. e5
Hij heeft ongetwijfeld gedacht dat zijn vrijpion op de e-lijn (meer dan) voldoende tegenwicht zouden bieden. Maar de witspeler moet nu op zijn tellen passen.
29…fxg3 30. hxg3 Dg6 31. De4 Lf5 32. Dh4 Df7
33. Pe4?!
Na 33. Ta6! zou er nog weinig aan de hand zijn voor wit hoewel zwart met bijvoorbeeld … Lc7-d8 allerlei mogelijkheden zou krijgen.
33…Kg8 34. Pg5 Dg6
35. Ph3??
Het is duidelijk dat zwart ook na 35. e6 Lg4 36. Ta6 Ld8 de betere papieren heeft. Maar hier is nog niets beslist.
35…Lxh3 36. Dxh3
Ineens gaat wit ten gronde aan de zwaktes in zijn koningsstelling. Pion f2 is dodelijk zwak.
37. Ta2 Tf3
En door de penning dreigt er …Txg3+ terwijl de loper op c3 hangt.
38. Dc8+ Te8 0-1
Zwirs, Nico – Gleizerov, Evgeny
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5. f4 c5 6. Pf3 Le7 7. Le3 b6 8. h4 cxd4 9. Dxd4 Pc6 10. Dd2 Lb7 11. O-O-O a6 12. f5 Dc7
12…Pdxe5 13. Pxe5 Pxe5 14. Lf4 Pc6 15. fxe6 fxe6 16. De2 Dd7 17. g3
13. Lf4 Pc5 14. Kb1 O-O-O 15. Ld3 Pe4 16. De2 exf5?!
16…Pxc3+ 17. bxc3 b5
17. Lxa6 Pxc3+ 18. bxc3 Pa5 19. Pd4 Dxc3?! 20. Th3 Db4+ 21. Ka1 g6 22. Lc1
22. c3! Dc5 23. e6
22…Pc4 23. Pc6
23. Tb3
23…Dc5 24. Pxe7+ Dxe7 25. Lxc4 dxc4 26. Txd8+ Dxd8
26…Txd8 27. Dxc4+ Dc5 28. Tc3 Dxc4 29. Txc4+ Kd7
27. Dxc4+ Dc7 28. Db4 Kb8 29. Tc3 Dd7 30. e6! Dd1 31. Df4+
31. Df4+ Ka7 32. Ta3+ La6 33. Dc7+ Ka8 34. Txa6#
1-0
Ernst, Sipke – Beerdsen, Thomas
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Pf3 Lb4+ 5. Ld2 Le7 6. Lg2 O-O 7. O-O c6 8. Dc2 b6 9. Td1 Pbd7 10. b3 a5 11. Lc3 La6 12. Pbd2 b5 13. e4
13…Pxe4
13…bxc4 14. bxc4 Pxe4 15. Pxe4 dxe4 16. Pe5 kwam voor in o.a. Ding-Gajewski, 2014 en in Beliavsky-Jussupow, 1998.
14. Pxe4 dxe4 15. Pe5
15. Dxe4 lijkt een klein plusje op te leveren na 15…bxc4 16. Dxc6 [16. bxc4 Lxc4 17. Dxc6 Ld5 is eerder beter voor zwart.] 16…cxb3 17. Pe5 en zwart is in moeilijkheden.
15…Pxe5 16. dxe5
Dit lijkt actief. Maar wellicht viel 16…Dc7 te prefereren omdat nu Td7 verhinderd wordt.
17. Lxe4 bxc4
Na 17…h6 18. Td7 stapelen de problemen zich bij zwart op. 18…Lc5 19. cxb5 Lxb5 20. Tad1 met groot voordeel voor wit.
18. Lxh7+ Kh8
Waarom wit geen 19. Td7 inlaste, zal te maken hebben met 19…Ta7 Echter na 20. Txe7!? Txe7 21. De4 pakken zich donkere wolken samen boven de zwarte koningsstelling. De dreiging Dh4 is al bijna dodelijk.
19…Kg8 20. De2?!
Heel begrijpelijk dat hij het vizier richt op de koningsstelling van zwart maar hiermee zou het wel eens kunnen dat hij zijn voordeel verspeelt. Met 20. bxc4 Lxc4 21. Tab1 Dc7 22. La1 had wit een pionwinst kunnen bereiken op na 22…Ld5 23. Lxd5 exd5 24. Txd5.
20…cxb3 21. Dh5 g6
Te vroeg is 22. Lxg6?! fxg6 23. Dxg6+ Kh8 24. Dh6+ Kg8 25. Td4 wordt gepareerd met 25…Le2! en meer dan eeuwig schaak zit er niet in voor wit.
22…b2 23. Tab1 Tfd8?
24. Lxg6!
Nu is het offer, gek genoeg, wel correct. Ernst moest veel zien om het allemaal kloppend te krijgen.
24…fxg6 25. Dxg6+ Kf8 26. Dh6+
Op 26…Kf7 wint wit met 27. Dh7+ Kf8 28. Ld2! Ld3 [28…Txd2 29. Txd2 Td8 30. Tbxb2! en wit staat op winst, zoals we ook straks in de partij gaan zien.] 29. Lh6+ Ke8 30. Txd3 en ook hier is het gedaan.
27. Dh5+ Kf8 28. Dh8+
Ook hier was 28. Ld2! direct winnend.
28…Kf7 29. Dh7+ Kf8 30. Ld2
30…Txd2 31. Txd2 Td8 32. Tbxb2 Dc5 33. Dh8+ Kf7 34. Dh7+ Kf8 35. Dh6+ Kf7 36. Txd8 Lxd8
Ernst speelt de aanval beresterk. Hoewel wit twee pionnen heeft voor de kleine kwaliteit, plus een open koning bij de tegenstander, moet hij energiek blijven spelen omdat het zwarte loperpaar soms ook heel vervelend kan worden voor wit.
37…Dd5
37…Dxe5 verliest na 38. Dh7+.
38. Dh7+
Hij wil met …Dd1+ iets terugdoen. Sterker nog: als zwart dat mag doen, wint hij zelfs!
38…Ke8
38…Kf8 39. Dh8+ Ke7 40. Df6+ Ke8 41. h4 en wit staat op winst.
39. Dg8+ Ke7 40. Dg7+ Ke8
Ook nu moet de witte h-pion het werk doen.
41…c5
Zwart heeft natuurlijk ook een vrijpion en hij hoopt zelfs met …Lb7 tegenkansen te kunnen creëren. Het blijkt allemaal een illusie te zijn.
42. Dg8+ Ke7 43. Dg5+ Ke8 44. h5
44…Lb7 45. Dg8+ Ke7 46. Txb7+ wint door een röntgenschaak de zwarte dame.
45. Dg8+ Ke7 46. Dg7+ Ke8 47. Kh2
Wit moet steeds opletten op zijn eigen koning.
47…Dd2 48. Df6!
1-0
Van Foreest, Lucas – Tiviakov, Sergei
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Dc2 d5 5. cxd5 Dxd5 6. e3 c5 7. a3 Lxc3+ 8. bxc3 Pbd7 9. f3 Dd6 10. Lb2 e5 11. e4 exd4 12. cxd4 cxd4 13. Td1 O-O 14. Pe2 De7 15. Pg3 Pe5 16. Lxd4 Td8 17. Kf2 Pc6 18. Lc5 De5 19. Txd8+ Pxd8 20. Le3 Pe6 21. Dd2
21…Ld7 22. Le2 Lc6 23. Tc1 a6 24. Dc3 Dxc3 25. Txc3 g6
26. Ld3 Kf8 27. Pe2 Ke7 28. Pd4 Pxd4 29. Lxd4 Pd7 30. Ke3 f6
Het is een bekende strategie om pionnen op de kleur te zetten van de loper die je mist.
31. Le2
Nu zou 31. f4?! Kd6 te verzwakkend zijn. Wellicht was 31. h4!? wel een aardig idee om iets met de meerderheid op de koningsvleugel te kunnen doen op den duur.
31…Kd6 32. Tc1 Te8
Na deze zet valt er weinig meer te behalen voor wit. Wit lijkt nog wel een stevige plus te hebben na 33. Kf2 h5 34. Td1 Kc7 35. h4 maar lastig blijft het wel om verder te komen.
33…Pe5 34. Lc5+ Kc7 35. Ld4 Kd6 36. Lc5+ Kc7 37. Ld4
En beide spelers vonden het wel best zo.
½ – ½
Sargsyan, Shant – Zwirs, Nico
1. e4 c5 2. Pc3 a6 3. Pf3 d6 4. g3 g6 5. d4 cxd4 6. Pxd4 Lg7 7. Lg2 Pf6 8. O-O O-O 9. h3 Pc6 10. Le3 Tb8 11. Te1 Ld7 12. Pd5 Te8 13. Tc1 Pxd5 14. exd5 Pxd4 15. Lxd4 Lh6 16. f4 Da5 17. a3 b5
Meer voor de hand ligt 18. c3.
18…b4 19. Dd2 Db5
Hier heeft de witspeler zijn zinnen op gezet.
20…bxc3 21. Lxc3
21. Txc3 Lg7 22. Lxg7 Kxg7 23. b3 is ook ietsje beter voor wit.
21…Lg7 22. Lxg7 Kxg7 23. b4 Db6
24. Te3
Wit had hier het interessante 24. f5!? kunnen spelen. Met als mogelijke variant: 24…Lxf5 [Niet 24…gxf5? 25. Tc4! Tbc8 26. Th4 met winst.] 25. Tc6 Da7 26. Lf1 a5 27. b5 en de b-pion zou wel eens beslissend kunnen worden.
24…Tbc8 25. Tce1 e6 26. g4 exd5 27. Txe8 Txe8 28. Txe8 Lxe8 29. Lxd5 Ld7
29…f6
30. Dc3+ Kg8 31. Kg2 Le8 32. g5 Db5 33. Dc4
33…Db6 34. Lf3 Ld7 35. h4 Le6 36. Dc6 Dd4 37. Dxa6 Dxf4 38. Da8+ Kg7 39. De4 Dd2+ 40. Kg3
40…Db2 41. a4 d5!
42. Df4 d4 43. b5 Db4 44. a5 Dxb5 45. Dxd4+ Kg8
Kansrijk ziet ook 46. Da1 eruit maar met 46…Db8+ 47. Kg2 Df4 48. a6 Lh3+! dwingt zwart remise af.
46…Df1 47. Db8+ Kg7 48. De5+ Kg8 49. Lg2 Dc4 50. Db8+ Kg7 51. Lf3 Df1 52. De5+ Kg8 53. Lg2 Dc4 54. Le4 De2 55. Db8+ Kg7 56. De5+ Kg8 57. Db8+ Kg7
En de remise is een feit.
½ – ½