Tata in de media (5) : Slotbeschouwingen

Fabiano Caruana heeft het Tata Steel Chess Tournament gewonnen op bijzondere wijze. Een start van 3½ uit 6 (met vijf remises) liet hij volgen door een serie van 6½ uit 7. Met 10 uit 13 bleef hij twee volle punten voor op de nummer twee, Magnus Carlsen. De nummers één en twee van de wereld werden gewoon eerste en tweede, zij het in omgekeerde volgorde. Spectaculair was de gedeelde vierde plaats van Jorden van Foreest, die daardoor bovendien de top-100 van de wereld binnenkomt op plaats 70.

Gert Ligterink maandag in de Volkskrant: “In dit toernooi bleek weer eens dat Hein Donner gelijk had toen hij schreef ervan overtuigd te zijn dat niets zo bevorderlijk is voor een excellent toernooiresultaat als een volkomen onverdiende overwinning. Caruana trof dat gunstige lot in de achtste ronde, waarin hij na een wisselvallige partij glad verloren stond tegen Vishy Anand. In kennelijke verwarring begon de oud-wereldkampioen zo opzichtig te schutteren dat hij eerst de winst en even later zelfs de remise uit handen gaf. Het onverwachte winstpunt gaf Caruana vleugels. In de laatste vijf ronden speelde hij vrijwel foutloos schaak en benutte hij iedere kleine kans die hem werd geboden.”

Ligterink over de strijd tussen de Nederlanders: “In een andere partij ging het in de laatste ronde om de vraag wie de beste Nederlander zou worden: Jorden van Foreest, die met zijn attractieve spel de aangename surprise van de afgelopen weken was of Anish Giri, die zijn kruit droog hield met het oog op het kandidatentoernooi. Met de nodige moeite lukte het Van Foreest remise te maken en zo zijn rivaal een half punt voor te blijven.”

Van Foreest: “Het was kantje boord. Ik stond onder druk en moest enkele malen de enige verdediging vinden. De gedeelde vierde plaats is een droom die is uitgekomen.”

 

Jorden naar top tien?

Max Pam was in zijn zaterdagrubriek in het Parool opvallend negatief over Giri en optimistisch over de toekomstkansen van Van Foreest. Eerst schrijft hij dat Boris Spasski in zijn jeugd dankzij zijn trainer Alexander Toloesj van een saaie speler veranderde in een van de gevaarlijkste aanvalsspeler van zijn tijd. Dan vervolgt Pam: “Zo’n trainer zou je ook Anish Giri toewensen, die de laatste jaren vrijwel geen interessante partij heeft gespeeld. Niets dan angstig spel, bang om te verliezen. Anders is het met Jorden van Foreest (20) en Alireza Firouzja (16). Zij deinzen niet terug voor risico’s en tillen zichzelf daardoor op naar een hoger niveau. Vooral Jorden van Foreest heeft dit jaar enorme stappen gemaakt. Als hij dit weet vol te houden, is hij spoedig de sterkste Nederlandse schaker, klaar voor de top tien.”

 

Is Anand oud?

In de Volkskrant kreeg Robèrt Misset veel ruimte, hij mocht in deze twee weken maar liefst vijf grote artikelen schrijven. Zijn laatste was een interview met Viswanathan Anand, waarin het vooral ging over zijn leeftijd (50) en de gevolgen daarvan.

Anand speelt voor de twintigste keer in Wijk aan Zee. De eerste keer, in 1989, negentien jaar oud, was hij meteen een van de vijf gedeelde toernooiwinnaars. De Indiër won het toernooi ook in 1998, 2003, 2004 en 2006.

Anand over zijn succesvolle debuut in 1989: “Ik wist niet wat me overkwam, ik mocht meedoen in Wijk aan Zee en plotseling behoorde ik tot de winnaars. Ik had geen idee hoe ik me moest presenteren bij de sluitingsceremonie. Ik ging naar de hotelkamer van Predrag Nikolic en vroeg hem hoe ik een stropdas moest strikken. Ik vond dat ik er als een van de kampioenen netjes moest uitzien. Nikolic moest lachen, maar hij hielp me wel. Ik denk niet dat een jonge speler nu naar mij toekomt om zoiets te vragen. Ze dragen geen stropdassen meer, alleen nog sneakers en spijkerbroeken. Je zag het al bij de opening van het toernooi, bijna iedereen was casual gekleed. Het was vroeger ondenkbaar.”

Over computers: “Ik weet nog dat ik in 1987 mijn eerste computer kreeg, het betekende een radicale verandering van het spel. Je weet dat je tegenstander al jouw partijen in de database heeft bestudeerd. Het leek even alsof het schaken langzaam doodbloedde, omdat de theorie stagneerde. Nu zie ik nieuwe ontwikkelingen, het schaken blijft zich vernieuwen.”

Verwacht Anand dat Carlsen dit jaar onttroond wordt als wereldkampioen? “Nee. Caruana en Ding Liren zijn de favorieten bij het kandidatentoernooi in maart. Maar Carlsen verkeert in de kracht van zijn leven en hij weet als geen ander zijn krachten te verdelen in een match over veertien partijen.”

Over zijn leeftijd: “Ik word geregeld met mijn leeftijd geconfronteerd, maar ik geloof niet zo in een botsing van generaties. Zodra je nadenkt over je leeftijd ben je in feite al gestopt. De laatste jaren verliepen niet geweldig, ik ben gezakt op de wereldranglijst en ook dit toernooi heb ik geworsteld met mezelf. Ik zal niet meer spelen om de wereldtitel, die tijd is geweest. Toch zeg ik niet dat ik alles heb bereikt. Anders is het zinloos om op dit niveau mee te blijven doen. Wat mij betreft was het niet mijn laatste deelname in Wijk aan Zee. Ik reken in april of mei weer op het jaarlijkse telefoontje van de toernooidirecteur.”