Schaakrubrieken weekend 8 februari 2020

Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.

Hans Ree Gert Ligterink Hans Böhm Bab Wilders Johan Hut Rini Kuijf Henk Prins

Hans Ree

Een partijdige persvoorlichter

De WK-match van de vrouwen tussen de Chinese wereldkampioen Ju Wenjun (28 tijdens de match) en de Russische uitdager Alexandra Gorjatsjkina (21), die in januari in Shanghai en Vladivostok werd gespeeld, was wisselvallig en spannend. Ze waren aan elkaar gewaagd. Na hun negende partij, waarin Ju met wat geluk de stand gelijk maakte, schreef de perschef die namens de FIDE de wedstrijdverslagen de wereld in stuurde: „Slecht voorbereid, lethargisch, ongeïnspireerd, onintuïtief, dat waren woorden waarmee Ju Wenjuns spel in de eerste acht partijen van haar titelmatch werd beschreven. Haar Russische tegenstander lijkt beter voorbereid, is zeven jaar jonger, beter gemotiveerd en vastberaden om wereldkampioen te worden.”

De man die deze curieus partijdige tekst schreef namens de wereldschaakbond, die onpartijdig zou moeten zijn, was geen patriottische Rus, maar de Zwitser Michael Friedman. Ook in de weken daarvoor had hij voor Ju weinig goede woorden over. Je zou haast denken dat hij er rekening mee hield dat de FIDE tegenwoordig min of meer in Russische handen is. Op 13 januari verhuisden de spelers van Shanghai naar Vladivostok. Net op tijd. Het Chinese virus was al bekend, maar er waren nog geen vluchten afgelast. Het stond toen gelijk in de match en in Vladivostok namen ze om de beurt de leiding. Tenslotte won Ju Wenjun een tiebreak van vier rapidpartijen. Ze blijft wereldkampioen, ondanks haar zogenaamde lethargie en alle andere dingen die volgens de persman van de FIDE niet deugden.

Hoe sterk zijn de vrouwen? Wereldkampioen Ju is op de algemene ranglijst nummer 348 en Gorjatsjkina zit er niet ver onder. Sterke spelers dus, maar toch denk je af en toe: ‘Maar zoiets doe je toch niet?’ Ik moet er bij zeggen dat ik dat vaker denk, vooral als ik mijn eigen partijen naspeel. Bij de vierde matchpartij dacht ik het ook: ‘Dat doe je toch niet?’ In een stelling die slechter was, maar niet verloren, liet Gorjatsjkina een afwikkeling toe naar een pionneneindspel dat wel geforceerd verloren voor haar was. Een ervaren coach hamert het er in bij zijn pupillen: een pionneneindspel mag niet beoordeeld worden met vage termen als ‘wit staat beter’. Het is berekenbaar en moet dan ook tot het eind worden uitgerekend. Het is scherp gedefinieerd: gewonnen, verloren of remise en onderweg is er geen weg terug. Het was beslist niet makkelijk om dit pionneneindspel tot het eind uit te rekenen, maar juist daarom had Gorjatsjkina er ver van moeten blijven.

Ju Wenjun – Alexandra Gorjatsjkina, WK Shanghai 2020, vierde partij.

Wit probeerde al heel lang dit eindspel te winnen, maar als zwart hier koelbloedig 50…Ke8 had gespeeld, zou wit geen vorderingen kunnen maken. Als ze dan 51. Dxa7 zou spelen, heeft zwart na 51…Dd5+ eeuwig schaak. 50…De7 Nonchalant. Nu kan wit naar een gewonnen pionneneindspel afwikkelen. 51. Dxe7+ Kxe7 52. g4 De winnende zet. 52…Kd6 Na 52…hxg4+ 53. Kxg4 Ke6 komt 54. f4 met de dreiging f5+. 53. gxh5 gxh5 54. Ke4 Kc6 Met 54…Ke6 kan ze wits koning niet tegenhouden, want na 55. Kf4 Ke7 56. Kf5 Kf7 heeft wit de tempozet 57. f3 (of 57. f4) 55. f4 Kb5 56. Kd5 f5 57. Kd6 Kb6 58. Kd7 Ka5 59. Kc7 Kxa6 60. Kc6 Ka5 61. Kxc5 Ka6 62. b4 Kb7 63. Kd5 Zwart gaf op. Wit verovert de f-pion, zwart de b-pion en in de pionnenrace die dan volgt promoveert wits f-pion met schaak.

Partij in de viewer:

Gert Ligterink

Schaker Moezitsjoek schittert tegen Kobo

Dinara Saduakassova (23) uit ¬Kazachstan was de enige vrouw in de Challengers, de tweede invitatiegroep van het Tata Steel-toernooi. Haar eindscore van 3 uit 13 was teleurstellend en zeker niet karakteristiek voor het niveau van de hoogst geklasseerde vrouwen op de wereldranglijst. Zes jaar geleden eindigde de Oekraïense Anna Moezitsjoek op de vierde plaats, nadat ze lang de race om de eindzege en de promotie naar de hoofdgroep had volgehouden. Helaas laten de topspeelsters Wijk aan Zee de laatste tijd links liggen. Ze geven de voorkeur aan het deels met Tata Chess samenvallende open toernooi in Gibraltar, waar hun deelname zo op prijs wordt gesteld dat de verdeling van het prijzengeld is aangepast. De best geklasseerde vrouw ontvangt 20 duizend pond (23.550 euro), evenveel als de tweede prijs in het algemeen klassement. Dit jaar won de Chinese oud-wereldkampioene Zhongyi Tan.

Toernooiwinnaar in Gibraltar werd de Rus David Paravian, die in een blitz-play-off drie concurrenten de baas bleef. Pech trof andermaal de Fransman Maxime Vachier-Lagrave, die vorig jaar tot driemaal toe de kwalificatie voor het kandidatentoernooi op een haar na miste. Nu kwam hij één ¬tiebreakpunt tekort om mee te mogen doen aan de vluggertjes om de jackpot van 30 duizend pond. De prijs voor de mooiste partij ging naar Moezitsjoek, die in de slotronde schitterde tegen de Israëliër Ori Kobo.

Moezitsjoek – Kobo Gibraltar Open 2020

1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 e6 4. d4 cxd4 5. Pxd4 Dc7 6. f4 a6 7. Pxc6 Dxc6 8. Ld3 b5 9. De2 Lb7 10. Ld2 Lc5 11. a3 Pe7 12. 0-0-0 0-0 13. h4 f5 14. g4 d5
Een goede reactie op de witte pionnenstorm. Omdat 15. e5? wordt weerlegd door 15 … d4 16. Pa2 Df3 moet wit haar aanvalsplannen opschorten. 15. gxf5 exf5 16. exd5 Pxd5 17. Pxd5 Dxd5 18. The1 Df7 19. Lc3 Tfe8 20. Le5 Te6 Er is geen bezwaar tegen de natuurlijke zet 20 … Tad8. 21. Df1 Tf8 22. Dh3 Th6? Een fatale fout. Na 22 … Lc6 heeft zwart voorlopig weinig te vrezen.

23. Lxf5! Dxf5 24. Td7 De pointe van het stukoffer. Na 24 … Dxh3? volgt 25. Txg7+ Kh8 26. Tg6+ met mat op de volgende zet. 24 … Tg6 25. Db3+ Kh8 26. Txb7 Lf2 Een taaiere verdediging is 26 … Ld6.
27. h5! Perfect aanvalsspel. Wit wint na 27 … Dxh5 28. Df7! Tg8 29. Lxg7+ T6xg7 30. Dxh5 Txb7 31. Te8. 27 … Tg3 28. Dd5 h6
Na 28 … Lxe1 is 29. h6 beslissend. 29. Te2 Tg1+ 30. Kd2 Lh4 31. Dd4! Tc8 Op jacht naar een paar wraakschaakjes. 32. Lxg7+ Kg8 33. Dxg1 Txc2+ 34. Ke3 Dh3+ 35. Kd4 Lf2+ 36. Txf2 Tc4+ 37. Kd5 Zwart geeft op.

Partij in de viewer:

Hans Böhm

Nieuwjaarspuzzels

Dank voor de vele inzendingen op de Nieuwjaarsopgaven. Ik had het boek Auf Spurensuche mit Schachfiguren uit 1965 van de Oostenrijker Alois Wotawa uit de kast gehaald en alle opgaven zijn van zijn hand. Wotawa publiceerde voornamelijk in Duitstalige landen en hij is minder bekend ook al kreeg hij in 1966 de titel Studie-Meester.

Diagram 1: Wit speelt en wint.

Oplossing: 1.Kc5 d4 2.Kc4 en niet 2.Kxd4 Kb4 3.h4 c5+ en zwart is op tijd. 2…d3 3.Kc3, weer voldoet 3.Kxd3? Kb3 4.Kd2 Kc4 of 4.Kd4 Kb4 niet. 3…c5 4.h4 c4 5.h5 Ka3 6.h6 d2 en wit wint met zowel 7.Kc2 als 7.Kxd2. Mooi tempospel.

Diagram 2: Wit speelt en wint.

De enige weg die leidt naar het beoogde doel is: 1.h7 Kxh7 2.Kb5 Kg6 3.Kc6 Kf7, na 3…Kxf6 4.Kxc7 d5 5.cxd5 promoveert wit met schaak. 4.f3!, en zeker niet 4.f4 Kg6 5.f5+ Kf7 6.Kxc7 d5 met remise. 4…Kg6 6.f4 Kf7 7.f5 en wit wint omdat de zwarte koning op f6 of op de onderste rij terecht komt en dan promoveert wit op d8 met schaak.

Diagram 3: Wit speelt en wint.

De zwarte koning komt in een matnet na de enige winstzet: 1.a4 bxa4 2.a7 Ta6 3.g6 fxg6, want na 3…a3 wint simpel 4.gxf7. 4.Tg8 Txa7 5.Txg6 en mat volgt.

Diagram 4: Wit speelt en maakt remise.

Het idee: 1.c7 Td6+ 2.Kb5 a6+ 3.Kc5 Txd3 4.Kb4 a5+ 5.Kc4 Td1 6.Kb3 Tc1 7.a3 h4 8.c8D Txc8 pat! Op zich fraai maar zoals enkele inzenders ontdekten klopt de studie niet want zwart kan met 2…Tb6+ 3.Kc5 Tb1 zijn toren naar de c-lijn brengen en dan wint zijn h-pion. Auke Burgsma stelde voor om in de beginstelling de witte koning op b6 te plaatsen en de zwarte pion van a7 naar a6, de oplossing loopt dan zoals de bedoeling was.

Diagram 5: Wit speelt en wint.

Mooie samenwerking van paard en loper: 1.Kb1! Kb5 want het paard kon niet geslagen worden: 1…Kxb4 2.Lc1 of 1…Dxb4 2.Ld8+ Kb5 3.a4+. Nu komt 2.Le7! c5, tegen de dreiging Pxc6 en de dame gaat verloren. 3.Lxc5! Da5, want na 3…Kxc5 4.Pc2 Da5 5.b4+ is het uit. 4.Le7! Dc7 5.a4+ Ka5 6.Ld8 Dxd8 7.Pc6+ en wint. ‘Dit thema is uit de mode geraakt’, schrijft Wotawa,’maar wat is mode, als het karakter daarvan vergankelijkheid is?’

Diagram 6: Wit speelt en wint.

Wit wint met: 1.Kh6 a3 want na 1…Kg4 2.e6 dxe6 3.Le5 Kf3 4.Lxd4 Ke2 5.Kg5 Kxd3 6.Le5 Kxc4 7.Kf6 Kxc5 8.Kxe6 wint de f-pion. 2.e6 dxe6 3.Le5 Kxe5 want 3…a3 4.Lxd4 e5 5.Lc3 e4 6.d4 wint evenals na 4..Kf4 5.Kg6 Kf3 6.Kf5. De slotzet is 4.Kg5 waarna mat zal volgen.

De slotvraag was: hoeveel punten halen Anish Giri, Jorden van Foreest en Magnus Carlsen in het TataSteeltoernooi 2020? Dat moest zijn 6,5 en 7 en 8 punten. Niemand had dat goed en dat kwam voornamelijk door Jorden.

We feliciteren de prijswinnaars Auke Burgsma uit Veendam, Michiel Meeuwsen uit Groningen en Anton Versteeg uit Weerselo. De boeken gaan naar William Bloem uit Alphen aan de Rijn, Kees de Groot uit Vogelenzang en Hans Remmers uit Waalwijk. Gefeliciteerd.

Bab Wilders

De Griekse grootmeester Efstratios Grivas is een druk baasje als speler, trainer en schrijver van schaakboeken en Chess Evolution van Csaba Balogh maakt graag gebruik van zijn diensten en kennis. Dat heeft dan ook weer twee boeken opgeleverd waarmee een leergierige clubspeler voorlopig weer zoet kan zijn. Vroeger stond daar dan bij: “naast de kachel in de koude wintermaanden “ maar die tijd is geweest en komt nooit (?) weerom. Grivas is gestart met een ambitieus plan: Een Opening Laboratory van zo’n 1700 pagina‘s verdeeld over 6 boeken.

Deel 1 houdt zich bezig met 3 interessante openingen, het Slavisch, de Gruenfeld en het Blumenfeld Gambiet en dat gaat zo: 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 c5 4.d5 b5! en wie het niet kent valt of van zijn stoel of denkt: ha, pionnetje gewonnen. Maar dat wordt allemaal uitgelegd, zet voor zet, met nieuwtjes voor beide kanten en ook wat de konsekwenties zijn voor midden – en eindspel. Tactische motieven, die natuurlijk vooral bij het gambiet voorkomen, krijgen ook genoeg aandacht. ( 24.95 ) In het andere boek van Grivas, Monster Your Endgame Planning volume 2 ( ook 24.95) treffen we opnieuw ,als in deel 1, 78 diagrammen van een eindspel , met voor de lezer de in deze tijd onvermijdelijke multiple choice: plan a,b of c kan men kiezen waarna de auteur bij de oplossingen gaat uitleggen waarom het verkeerde plan gekozen is. Hij zegt: om een eindspel goed te spelen moet je er van houden. En in het middenspel er al over nadenken hoe je wil afwikkelen. Alle varianten komen voorbij zoals dame tegen twee lopers, dame tegen toren en paard, toren tegen loper, toren tegen loper en paard enz. Inderdaad smullen voor de liefhebber en bij het TATA-toernooi 2020 dacht ik vaak: waarom gaan ze dit nou niet eens lekker uitmelken. Maar ja, die heren denken aan de ELO-punten en de daarmee verbonden pecunia. Nogmaals: twee echte studieboeken.

Jorden van Foreest begon voortreffelijk op TATA met bv een remise met wit tegen wereldkampioen Carlsen 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.Pg5 d5 5,exd Pa5 6.Lb5+ c6 7.dxc bxc 8.Ld3 Pd5 9.Pf3 Ld6 10. Pc3 0-0 11.Le2 een 19e eeuwse variant maar nu raakt Carlsen even de weg kwijt: 11..Pf4? 12.0-0 Lg4? 13.d3 Pxe2 14,Dxe2 f5 15,h3 Lh5 16,g4! lef fxg 17.Pg5 volgens de computer heeft Jorden duidelijke winstkansen 17..Dd7 18.Pce4 Le7 19.Pg3 Lg6 20.Dxg4 Dxg4 21,hxg c5 22.P5e4 Pc6 23.Le3 Pd4 24.Tac1 Tac8 25.Kg2 beter 25.Pd2 want uiteraard speelt zwart 25..c4 ,een broodnodige zet 26.Lxd4 exd 27.f3 Tc6 (Tc7!) weer geeft de computer aan voor wit + 1.26 28.b3La3 29. Tce1? (dxc!) cxd 30.cxd a5 31.Tf2? ( sterker volgens de machine Tb1 ) Lc1 32,Pd2 Lxd3 Nu is Carlsen uit de problemen en blijft dat tot het eind 33. Pc3 Lf4 minimale plusjes voor Carlsen binnen de remise-marge 34.Pe5 Tc3 35.Pxd3 Txd3 36.Pf5 g6 37.Te4 Lg5 38.Pe7+ Kh8 beter Kg7 39.Pc6 Le3 40.Te2 Td1 41.Pxa5 Tg1+ de rest is niet meer van belang 42.Kh2 Tc1 43. Kg2 Tg1+ 44.Kh1 Tc1 45.Kg2 Jammer dat van Foreest het voordeel niet verder kon brengen, het zou een sensatie geweest zijn want Carlsen is al meer dan honderd partijen ongeslagen.

Partij in de viewer:

Probleem 2771 is een driezet van Würzburg:

Johan Hut

Hugo ten Hertog wint ook zonder de beste openingen

Nederland heeft er weer een grootmeester bij. Alleen insiders zouden bij een voorspelling daarbij de naam Hugo ten Hertog hebben ingevuld. De 25-jarige Utrechter treedt niet heel veel op de voorgrond, mede doordat hij in de KNSB-competitie met Paul Keres op het tweede niveau speelt. In 2016 was hij gedeeld winnaar van het Leiden Chess Tournament en in 2018 van een tienkamp in Apeldoorn. Beide resultaten waren een grootmeesternorm. In 2016 en 2017 was Ten Hertog in Hilversum gedeeld winnaar van het HSG Open. Vorige maand scoorde hij een derde en beslissende grootmeesternorm in Portugal.

Ten Hertog, die in Nijmegen politicologie studeert, staat twintigste op de Nederlandse ranglijst en daar hoort inderdaad de grootmeestertitel bij. Als de sterkste spelers van wie hij in het verleden won, noemt hij Loek van Wely, Daniel Fridman en Christian Bauer. Kenmerkend voor Ten Hertog is dat hij in de opening geen hoofdvarianten speelt, hij probeert zo snel mogelijk op onbekend terrein te komen. In een interview met Herman Grooten voor Schaaksite zegt hij daarover: “Ik heb bewezen daar ook sterke spelers mee te kunnen verslaan, dus waarom niet?”

Er waren meer Nederlanders die in januari niet in Wijk aan Zee speelden, maar in het buitenland. Onder hen Richard Vedder, die met enkele vrienden naar Gibraltar reisde en daar onder andere deze lekker creatieve partij won van een grootmeester.

Gunina-Vedder

1.Pf3 Pf6 2.g3 e6 3.Lg2 a6 4.0-0 b5 5.Pe5 Ta7 Nu al staat er een stelling op het bord die in geen enkel openingsboek voorkomt. 6.a4 b4 7.e4 Lb7 8.d3 d5 9.De2 Le7 10.Pg4 0-0 11.Pxf6+ Lxf6 12.e5 Le7 13.Dg4 Kh8 14.Pd2 c5 15.f4 Pc6 16.Pf3 Lc8 17.Le3 b3 18.cxb3 Tb7 Zwart lost zijn lastige positie op de damevleugel enigszins op. 19.Dh5 g6 20.Dh6 Tg8 21.Tac1 Txb3 22.Txc5 Een offer op gevoel. Na 22…Lxc5 23.Lxc5 kan wit Pg5 spelen, maar heeft hij geen winnende aanval. Wel staat zwart aangekrant en heeft hij nog steeds zijn zwakke loper op c8. Vedder heeft er geen zin in. 22…Txd3 23.Txc6 Txe3 24.f5 Txf3 Vedder offer liever zelf een kwaliteit. 25.Lxf3 Lg5 26.Dh3 gxf5 27.Kh1 Lb7 28.Tc2 Da5 29.Dg2 Kg7 30.h4 Lh6 31.g4 Kh8 32.g5 Lg7 33.Dh2 Tc8 34.Txc8+ Lxc8 35.Tc1 Ld7 36.Df4 Db6 37.h5 Dit is te optimistisch, nu krijgt zwart eindelijk kansen. 37…Dxb2 38.Tc7 Lxe5

39.Txd7 Dat kan, want na 39…Lxf4 40.Td8+ Kg7 41.h6+ Kg6 42.Tg8+ staat zwart mat. Hij heeft echter een verrassend alternatief. 39…h6 40.Dh4 hxg5 41.Dh3 g4 42.Dg2 Dc1+ 43.Dg1
43…Dg5 Dit is nog beter dan meteen de loper winnen. Want als wit nu de loper wegzet, wint zwart na 44…Dxh5+ 45.Kg2 Dh3+ de dame. 44.Dc5 Dh4+ 45.Kg2 gxf3+ 46.Kf1 Na 46.Kxf3 Dg4+ 47.Ke3 Dg1+ wint zwart de dame. 46…Dh1+ 47.Dg1 Dh3+ 48.Ke1 f2+ Wit geeft het op. Hoe zij ook op f2 slaat, in beide gevallen verliest ze de dame.

Partij in de viewer:

Rini Kuijf

Voor beginners A8162

Zwart aan zet doet?

Voor gevorderden B8162

Zwart aan zet, wat is juist?

Henk Prins

David Anton Guijarro wint de challengergroep

Met 8,5 punten won de Spaanse grootmeester David Anton Guijarro in de challengergroep van het Tata Steeltoernooi. Op de gedeelde tweede plaats stonden de grootmeesters Abdusattoarov uit Oezbekistan, Eljanov uit Oekraïne en L’Ami uit Nederland met 8 punten. De Spaanse winnaar Anton mag volgend jaar mee doen in de mastergroep van Tata Steel. Van hem een mooie winstpartij in de negende ronde.

Nils Grandelius – David Anton Guijarro

1. Pf3 d5 2. g3 g6 3. c4 dxc4 4. Pa3 Lg7 5. Pxc4 Pc6 6. d3 Het bekende Reti-systeem of ook wel flankopening genoemd. 6. … e5 7. Ld2 a5 In een partij Grischuk- Nepomniachtchi werd 7. … Pge7 gespeeld. Dat liep goed af voor de zwarte partij: 7. … Pge7 8. h4 h6 9. Lc3 f6 10. Pe3 Le6 11. h5 g5) 8. Lg2 Pge7 9. Lc3 f6 10. b3 De stelling is hier in evenwicht. 10. …0-0 11. 0-0 Le6 12. e4 b5 13. Pe3 Pd4 14. b4 Dd7 15. Dd2 Tfc8 Een zet als 15. … axb4 wordt aangeraden door de computer. Ook 15. …Lh6 ziet er sterk uit. 16. Lxd4 exd4 17. Pc2 axb4 Met de gevaarlijke dreiging …c5. 18. Pcxd4 Lf7 19. Pb3? Veel beter is 19. Dxb4 c5 20. Dxb5 19. … c5 20. d4 c4! 21. Pc5 Dd6 22. Lh3

Anton Guijarro besluit tot een interessant kwaliteitsoffer. Het idee er achter is de opening van de diagonaal van Lg7. 19. … Txc5! 23. dxc5 Dxd2 Deze dameruil is aanzienlijk beter dan 23. …. Dxc5 waarop 24. Dd7 voor wit sterk is. 24. Pxd2 f5 25. Tab1? Betere verdediging is 25. Tad1 c3 26. Pb3. 25. … Lc3 25… Txa2 is nu een mindere zet wegens 26. Pf3. 26. Pf3 Txa2 27. Tfd1 b3 De voor de hand liggende zet 27… fxe4 wordt weerlegd door 28. Pg5. 28. exf5 Wit dreigt Pg5 28. … Lf6 29. Td6?
Ook niet goed is de zwarte pionnen opruimen: 29. fxg6 Lxg6 30. Le6+ Kg7 31. Txb3 cxb3 32. Txb3 29. … b2 30. Lf1 Het loperoffer aannemen is niet goed: 30. Txf6 wordt weerlegd door 30. … Ta1! 30. … Ta1 31. Tdd1 Txb1 32. Txb1 Ld5 Wit geeft het op.

Partij in de viewer:

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.