Schaakrubrieken weekend 21 maart 2020
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Voor Anish Giri naar de Oeral
Zhaoqin Peng, die in 1995 uit China naar Nederland kwam en bij ons veertien keer het NK voor vrouwen won, is bij het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg om samen met oud-wereldkampioene Hou Yifan voor de website van de FIDE het Chinese commentaar te verzorgen. Peng hoorde dat haar optreden door een miljoen mensen werd gevolgd. Daar doe je het voor! Maar is het wel zo veel, minder dan 1 op de 1000 Chinezen? De andere Chinezen spelen misschien xiangqi, de Chinese vorm van schaken die daar nog steeds populairder is dan de onze.
Bij de openingsceremonie waren Peng en Hou Yifan onder de ongeveer duizend aanwezigen de enigen die mondkapjes droegen. Ze werden raar aangekeken. Peng schreef op schaaksite.nl dat de lokale bevolking in Xanadu (een fictief paradijs) leek te wonen en de rollende golven in de wereld nooit had gevoeld. „Mogen de mensen hier deze gezonde en stabiele toestand niet hoeven te veranderen!”.
Maar de toestand veranderde wel; een dag later liepen ook de werkers in haar hotel met maskertjes en de toernooiorganisatie moest op bevel van de regionale overheid de regels voor de ‘sociale afstand’ sterk aanscherpen. Behalve Peng zijn er daar nog meer Nederlanders. Jeroen van den Berg, directeur van het Tatatoernooi, is voorzitter van de Commissie van Beroep, er zijn een paar journalisten en ook wat schaakliefhebbers zonder functie hadden de verre reis naar de Oeralstad gemaakt om Anish Giri aan te moedigen. Ze zagen hoe Giri na een nederlaag en een gelukkige remise, in de derde ronde een gunstig eindspel tegen Maxime Vachier-Lagrave in remise liet verzanden. Het loopt nog niet soepel.
De partij hieronder is uit de tweede ronde. Fabiano Caruana ging als een stoomwals heen over Kirill Aleksejenko, die met een wildcard in het toernooi was gekomen. In die tweede ronde leed Ding Liren, die een paar jaar geleden honderd partijen achter elkaar speelde zonder er een te verliezen, zijn tweede nederlaag. Hij leek uitgeschakeld. De dag daarna ging Caruana tegen Ding vanaf het begin als een wilde tekeer. Hij kreeg de kous op de kop en verloor. Ding doet weer mee.
Fabiano Caruana – Kirill Aleksejenko, kandidatentoernooi Jekaterinenburg 2020
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. f3 d5 5. a3 Le7 6. e4 dxe4 7. fxe4 c5 8. d5 exd5 9. exd5 0-0 10. Le2 Te8 11. Pf3 Lg4 12. 0-0 Pbd7 13. d6 Lf8 14. h3 Lh5 15. Pb5 Te6 Caruana gaf na de partij 15…Tb8 of 15…Db6 als betere kansen aan. 16. Lf4 a6 17. Pc7 Te4 18. Lh2 Tc8 19. g4 Lxg4 Een moeilijke keus. Ook na 19…Lg6 20. Ld3 Te3 21. Lxg6 hxg6 22. Dd2 of 19…Pxg4 20. hxg4 Txg4+ 21. Kh1 zou zwart er slecht aan toe zijn. 20. hxg4 Pxg4 21. Ld3 Pxh2 22. Lxe4 Pxf1 23. Dxf1 Lxd6 24. Pd5 Zwart heeft drie pionnen voor het stuk, maar hij is verloren. 24…g6 25. Dh3 Brengt zijn dame in de aanval en dreigt en passant 26. Dxd7 Dxd7 27. Pf6+ met stukwinst. 25…Kg7 26. Kh1 Pe5 27. Ph4 h5 28. Tg1 Alle witte stukken werken mee aan de aanval. 28…Lf8 29. Pf4 Pg4 Even oppassen, want zwart dreigt 30…Pf2+.
Partij in de viewer:
Ding was niet ziek, maar een raadsel is hij wel
Woensdag circuleerde even het gerucht dat Liren Ding zich na twee nederlagen ziek uit de kandidatenstrijd had teruggetrokken. Het was nepnieuws dat niettemin duidelijk maakte hoe dun de draad is waarop de acht deelnemers balanceren. Mocht in de komende twee weken een van hen besmet raken met het coronavirus, dan wordt het toernooi afgebroken en op een later tijdstip voortgezet. De resultaten van de gespeelde partijen blijven staan.
Het verzonnen bericht over Dings ziekte kwam voort uit de verbazing die alom heerste na de desastreuze start van de Chinees in het toernooi. Hoe kon een vorig jaar vrijwel onverslaanbare speler plotseling zo kwetsbaar zijn? Was hij depressief geworden door het huisarrest van een maand in zijn woonplaats Wenzhou en de quarantaineperiode van twee weken na aankomst in Rusland?
Ding stelde zijn fans gerust door in de derde ronde optimistisch openingsspel van de Amerikaan Fabiano Caruana af te straffen en zo zijn kansen op de toernooizege intact te houden. Zijn achterstand zou onoverbrugbaar zijn geweest als hij ook die partij had veloren.
Toch blijft Dings spel in de eerste twee partijen een raadsel. Tweemaal zondigde hij tegen de door de Engelsman Frederick Yates bedachte tegeltjeswijsheid dat het altijd te vroeg is om de f-pion aan te raken. In de openingsronde tegen landgenoot Hao Wang veranderde de zet f2-f4 een iets betere stand in een nauwelijks verdedigbare. Een dag later profiteerde de Fransman Vachier-Lagrave van de zet … f7-f5.
Vachier-Lagrave – Ding (Jekaterinenburg 2020)
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 0-0 8. h3 Lb7 9. d3 d6 10. a3 Dd7 11. Pc3 Tfe8 12. Ld2 Pd8 13. Pd5 Pxd5 14. exd5 c5 15. a4 f5? Nu krijgt zwart het zwaar te verduren. Beter is 15 … f6, de enkele stap van de f-pion die ook veld f7 vrijmaakt voor het op d8 gestrande paard. 16. axb5 axb5 17. Txa8 Lxa8 18. c4 Pf7 Vachier rekende op 18 … Lf6 19. cxb5 Df7, waarna wit groot voordeel behoudt met 20. Lg5 Lxd5 21. Lxd5 Dxd5 22. Lxf6 gxf6 23. Ph4. 19. cxb5 g5 Als zwart passief blijft, staat hij zonder compensatie een pion achter. 20. Ph2! Kg7 21. Lc4 Kg6 22. g4 Ph6 23. Df3 Ld8 24. Dg2 f4 25. b4!
Partij in de viewer:
Acht kandidaten
Terwijl het sociale leven en dus ook de sportwereld in een totale verkramping terecht is gekomen, is deze week in Jekaterinenburg het kandidatentoernooi begonnen. Er zijn altijd argumenten te bedenken om iets wel te doen maar je zou verwachten dat niets boven de corona-dreiging uitkomt. Bij de officiële opening waren de notabelen aanwezig maar de spelers lieten verstek gaan. De spelers zijn kennelijk banger voor het publiek dan voor elkaar. De Russische organisatie heeft extreem strenge maatregelen genomen: alle spelers plus secondanten en andere teamleden worden twee maal per dag getemperatuurd, iedereen die bij het evenement betrokken is krijgt uitstrijkjes in de mond en degene die niet meewerkt gaat twee weken in quarantaine. Handenschudden voor en na de partij wordt aan de spelers over gelaten evenals spelen met mondkapjes. “Al kom je in een schermoutfit”, grapte de voorzitter van de Russische Schaakbond, “het wordt geaccepteerd”. Terwijl de schappen in Nederland leeg raken zijn ze in Rusland vol en ik denk terug aan 1975 toen ik in Leningrad speelde en de situatie precies andersom was.
Corona heeft toch een grote invloed want Teimour Radjabov wilde het risico niet lopen en zei af. Zijn verzoek om uitstel werd door de FIDE niet gehonoreerd met als belangrijkste argumenten dat het aantal deelnemers beperkt is, dat de voorzorgsmaatregelen goed zijn en dat de toekomstige uitdager de tijd moet krijgen om zich voor te bereiden op de WK-match eind dit jaar. Kijken we naar de acht deelnemers dan zijn de grote kanshebbers op papier Fabiano Caruana (USA) en Liren Ding (Chi), de nummers 2 en 3 op de Elo-rankinglijst. Daarachter komen de Russen Ian Nepomniachtchi en Alexander Grichuk, Vachier-Lagrave (Fra) en Hao Wang (Chi), allemaal toptien spelers. Onze Anish Giri en Kirill Alekseenko (Rus, de man van de wildcard) worden niet als potentiële kanshebbers op de eindoverwinning gezien.
Een paar hoogtepunten uit de eerste twee ronden.
De tussenstand na slechts drie van de veertien ronden zegt natuurlijk nog niet veel maar wel iets:
1. Wang, Vachier-Lagrave, Nepomniachtchi 2
4. Caruana, Grichuk 1,5 6. Ding, Giri, Alekseenko 1
Partijen in de viewer:
Onder leiding van Ilan Rubin heeft de nog jonge uitgeverij van schaakboeken www.elkandruby.com reeds een prachtige collectie opgebouwd met voor mij als voorlopig hoogtepunt het boek van Sally Landau Checkmate, over haar liefdesverhaal met wereldkampioen Tal. Nu zijn er weer twee mooie boeken verschenen, als eerste een monument voor de op tragische wijze overleden grootmeester Ivan Bukavshin, op zijn 16e al grootmeester en een enorm talent. Hij werd geboren in 1995 in Rostov aan de Don. Hij werd betreurd door de hele schaakwereld maar natuurlijk vooral in Rusland (dat zo een groot talent verloor) toen hij stierf door een beroerte op 20-jarige leeftijd. Grootmeester Jakov Geller eert hem in het boek met 64 partijen, waarvan 14 fragmenten. Er zijn veel partijen bij die de moeite van het naspelen meer dan waard zijn. Met uitvoerig en diepgravend commentaar. Tussendoor natuurlijk ook veel biografische gegevens en foto’s. Prachtig om zo de gedachtenis aan deze in de knop gebroken bloem levend te houden. (16.45)
Dan verscheen ook deel 2 van Alexander Nikitin‘s Coaching Kasparov, 1982-1990, The Assassin, Year by Year and move by move (21.95). Met behulp van 39 partijen beschrijft Nikitin de opmars van het wonderkind naar de wereldtitel en de handhaving van de kroon. Ook hier veel biografie en achtergrondinformatie, 85 pagina’s, dan 6 pagina’s foto’s en dan de partijen met uitgebreide commentaren en analyses . Maar ook veel informatie over de manier waarop secondanten zich voorbereiden op de tegenstander. Daarbij veel tips die voor clubspelers interessant zijn.De tegenstander was in die tijd natuurlijk wereldkampioen Karpov, in de tijd van de Koude Oorlog in het Westen niet zo gewaardeerd maar gezien zijn enorme serie toernooi-overwinningen wel één van de beste wereldkampioenen.m.i. Tot vervelens toe hebben de heren tegenover elkaar gezeten, veel meer dan 100 keren en omdat beiden veel van elkaar verschillen in karakter en politieke overtuiging was de sfeer vaak gespannen, uiteraard ook omdat het vaak om de wereldtitel of toernooizege ging.
Vrienden zijn het nooit geworden maar de tijd heelt vele wonden. Belangrijk was de zege in de 16e partij van de match in 1985, 15-oktober -1985, Moskou, de mooiste partij van de match, Karpov -Kasparov, beiden goed voorbereid door hun secondanten. 1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd 4.Pxd4 Pc6 5.Pb5 d6 6.c4 Pf6 7.P1c3 a6 8.Pa3 d5!? Het zgn Gary Gambiet 9.cxd exd 10.exd Pb4 11.Le2 Lc5 12.0-0 0-0 13.Lf3 Lf5 14.Lg5 Te8 15.Dd2 b5 16.Tad1 Pd3 om veld f4 te beheersen. 17.Pab1 (beter de pion teruggeven met d6) 17..h6 18.Lh4 b4 19.Pa4 Ld6 20.Lg3 Tc8 21.b3 g5 alles draait om f4! 22.Lxd6 Dxd6 23.g3 Pd7 24.Lg2 Df6 zwart heeft groot overwicht 25.a3 a5 26.axb axb 27.Da2 bij gebrek aan beter Lg6 28.d6 g4! pion nemen komt wel 29.Dd2 Kg7 30.f3 Dxd6 31.fxg Dd4+ het einde nadert voor een groot kampioen in tijdnood 32.Kh1 Pf6 33.Tf4 Pe4 34.Dxd3 al wanhoop Pf2+ 35.Txf2 Lxd3 36.Tfd2 De3! briljant 37.Txd3 Tc1!! 38.Pb2 Df2 39.Pd2 Txd1+ 40.Pxd1 Te1+ het gaat mat dus 0-1.
Partij in de viewer:
Wereldtoppers in Rusland wijken niet voor het virus
Terwijl bijna alle grote sportevenementen over de hele wereld zijn stilgelegd en ook het schaakleven in Nederland stil ligt, is in Jekatarinenburg (Rusland) het kandidatentoernooi voor het wereldkampioenschap gaande. Acht spelers strijden om de uitdager te worden van Magnus Carlsen in de WK-match, later dit jaar. Overigens mogen ze met z’n achten ook een prijzenpot van een half miljoen euro verdelen. De nummers twee tot en met vijf van de wereld zijn erbij en verder de nummers acht, elf, twaalf en 39. Die 39 is de Rus Kirill Alekseenko, die een wildcard kreeg. Dat er een paar spelers uit de top tien ontbreken, is niet erg. Op rating steken Fabiano Caruana en Liren Ding erboven uit, de rest van de top tien ontloopt elkaar nauwelijks op rating. Caruana en Ding zijn de gedoodverfde favorieten. Alexander Grisjoek is de mondiale nummer vier. Hij is met zijn 36 jaar verreweg de oudste, maar van hem kan alles worden verwacht. Net als van de anderen natuurlijk, onder wie onze landgenoot Anish Giri. Hij heeft iets goed te maken ten opzichte van het toernooi van twee jaar geleden, toen hij al zijn partijen remise speelde. Er zijn mensen die denken dat Giri daarom in dit toernooi niets te zoeken heeft, maar in 2019 speelde hij wel een fantastisch Tata-toernooi in Wijk aan Zee.
Uiteraard is iedereen in Jekatarinenburg zich bewust van de gevaren van het coronavirus. De acht spelers slapen in hetzelfde hotel waar ze spelen, ze zitten dus in een soort quarantaine. Hun eten krijgen ze op hun kamer en ze worden twee keer per dag getest, onder andere op hun temperatuur.
In de eerste ronde vielen direct twee verrassingen. Giri verloor helaas met wit van Ian Nepomniachtchi, maar een veel grotere verrassing was dat Ding met wit verloor van zijn landgenoot Hao Wnag, bepaald niet een van de favorieten.
Ding-Wang
1.c4 e5 2.g3 Pf6 3.Lg2 Lc5 4.d3 0-0 5.Pc3 c6 6.Pf3 d6 7.0-0 Te8 8.Pa4 Lb4 9.a3 La5 10.b4 Lc7 11.e4 a5 12.Lb2 Pa6 13.b5 cxb5 14.cxb5 Pc5 15.Pxc5 dxc5 Zwart heeft de witte pionnen naar voren gelokt, maar staat nu prima. De witte d-pion blijft de hele partij zwak. 16.a4 Lg4 17.Ta3 Pd7 18.h3 Lh5 19.Db1 b6 20.Pd2 Pf8 21.Lf3 Dg5 22.h4 Dg6 23.Dd1 Lxf3 24.Dxf3 h5 25.Df5 Tad8 Als zwart zelf dames ruilt, krijgt wit een mooi paard op e4. 26.Dxg6 Pxg6 27.Kg2 f6 28.Pc4 Kf7 29.Lc1 Td7 30.f4 exf4 31.Lxf4 Pxf4+ 32.gxf4 f5 33.e5 Te6 34.Kf3 Tg6 35.Pe3 Ke6 36.Td1 Ld8 37.Ta2 Die toren gaat eindelijk weer meedoen, maar het is wat aan de late kant. 37…Td4 38.Pc2 Td5 39.Pe3 Td7 40.Tdd2
Partij in de viewer:
Voor beginners A8198
Voor gevorderden B8198
Probleem 5 van de winterpuzzel uit het RDMagazine van 7 december is een driezet van de Hongaarse componist Vilmos Schneider.
| 2e zet wit | 3e zet wit | ||
| 1. … Dc8 | A | 2. … Pd4 | B |
| 2. …Td2 | C | ||
| 1. … Txb5 | B | 2. … Pe5 | A |
| 2. … Dg5 | C | ||
| 1. … Pxa7 | C | 2. … Tg2 | A |
| 2. … Dg2 | B |
Mooi in dit probleem is dat de matzetten allemaal mogelijk worden, doordat zwart zichzelf pent op de tweede zet. Deze cyclische thematiek komt heel vaak voor in driezetten. Driezet 962 is ook een voorbeeld van een cyclisch probleem. Deze kan worden opgelost.
