Nieuwe formule: clutch!

Omdat de normale toernooien een tijd niet gespeeld kunnen worden, doet de Saint Louis Chess Club ook online letterlijk een duit in het zakje. Acht topgrootmeesters strijden om een ​​indrukwekkend prijzengeld van 265.000 dollar. Er worden knock-outmatches gespeeld met voor beide spelers 10 minuten + 5 seconden increment op de klok. Elke tweekamp beslaat twee dagen met op elke dag zes partijen.

Om het allemaal wat spannender te maken, worden de laatste twee partijen van elke dag de ‘clutchpartijen’ genoemd. Op dag één zijn die de dubbele punten waard. Op de tweede dag tellen de punten zelfs drievoudig mee, evenals een bonus van 2.000 dollar per partij op dag één en 3.000 dollar op dag twee.

De belangrijkste gedachte is dat als een speler een voorsprong neemt, de match nog lang niet beslist is, als de match de laatste twee partijen van de dag ingaat. En dat is precies wat er gebeurde in de confrontatie tussen Magnus Carlsen en de 19-jarige Amerikaan Jeffrey Xiong. Die nam de plaats in van Nakamura, omdat die verhinderd was.

 

De wereldkampioen nam een comfortabele voorsprong met ​​3-0. Carlsen leek ook in de vierde partij op winst af te stevenen, maar liet deze in remise eindigen. Xiong slaagde erin de zesde partij te winnen, die hem dus de dubbele punten opleverde. Daardoor stond het halverwege ‘slechts 3,5-2,5’ voor Carlsen. Toen de wereldkampioen op de tweede dag na een remise ook de tweede partij verloor, stond het weer gelijk! Zo kan het dus gaan.

Maar daarna stelde Magnus orde op zaken.  Hij won tweemaal op rij, speelde de elfde partij remise maar won de laatste waardoor de totaalscore uiteindelijk 11,5 – 6,5 werd.

 

In de andere kwartfinales versloeg Wesley So op overtuigende wijze de nummer twee van de rapidratinglijst, de Fransman Maxime Vachier Lagrave. De cijfers waren hier 13-5 in het voordeel van de Amerikaan.

 

Vandaag wordt de tweede speeldag afgewerkt tussen Dominguez en Caruana en tussen Grischuk en Aronian. In eerstgenoemde tweekamp heeft Caruana de leiding in handen met 5,5-2,5, in de tweede is het Aronian die zijn tegenstander met 5-3 op achterstand heeft gezet. De uitslagen tot dusver:

Op de eerste dag leverde Carlsen een prachtige aanvalspartij af, waarbij de schoonheid vooral in de varianten tot uiting kwam. Hij mag zelfs vrijwel al zijn stukken offeren om de aanvalstandem dame plus paard tot wasdom te brengen. Een pareltje dat naadloos aansluit bij één van de lessen die ik onlangs gaf bij Schaaksite-academie waarin de voordelen van een dame plus paard in de aanval werden benadrukt.

Carlsen, Magnus – Xiong, Jeffery
1. Pf3 c5 2. e4 d6 3. Lb5+ Ld7
3…Pd7 schijnt meer principieel te zijn.
4. Lxd7+ Pxd7 5. O-O Pgf6 6. Te1

6…Tc8
Een week eerder werd 6…e6 gespeeld in Nakamura-Dubov, de finale van het Chess24 online toernooi.
7. c3 e6 8. d4 cxd4 9. cxd4 d5
Zo ontstaat er een Franse structuur die niet ongunstig voor hem lijkt te zijn aangezien hij zijn slechte loper (de witveldige) al tegen de goede van wit heeft geruild. Het ruimtevoordeel in het centrum compenseert dit gemis.
10. e5 Pe4 11. Pbd2 Pxd2 12. Dxd2!?
Een verrassende zet. Normaal ging men hier altijd verder met 12. Lxd2.
12…Le7 13. Df4
Het idee achter Carlsens twaalfde zet. De dame komt nu snel op de koningsvleugel terecht waar zij een aanval kan inluiden.
13…O-O 14. Dg4 Te8
Een nieuwe zet. In een partij Onischuk-Sharafiev, 2013 volgde: 14…Kh8 15. Te3 Tc6 16. Ld2 f5 17. exf6 Pxf6 18. Dh3 Pe4 19. Txe4 dxe4 20. Pe5 en wit had wat compensatie voor de kwaliteit maar ook niet meer dan dat.
15. h4
Het standaardplan om de vijandelijke koning te gaan bestoken.
15…Dc7
Zwart beoogt om de dame via de witte velden (c2-f5) terug in de verdediging te krijgen.
16. Lh6
16…g6
Het ligt voor de hand om te wachten met deze verzwakkende pionzet. Er kan dan volgen: 16…Lf8 17. h5 Kh8 18. Tac1! Deze tussenzet is van belang om te verhinderen dat de zwarte dame meehelpt bij de verdediging. Na 18…Db8 19. Txc8 Dxc8 20. Ld2 dreigt wit met h5-h6 de zwarte koningsstelling te slopen. 20…h6 21. Df4 Kg8 maar nu heeft hij een aanknopingspunt en kan hij dat met 22. g4! proberen uit te buiten. Hier moet nog het nodige bewezen worden.
[Veel interessanter is de actieve reactie met 18…Db6 19. Txc8 Txc8 20. Pg5 Wit gaat nu voor de aanval! 20…Db4 (zie analysediagram)
Dit valt wits toren aan, maar nu volgt er een typische computervariant die echter zo wonderbaarlijk is, dat ik u die graag laat zien. In mijn cursus voor Schaaksite-academie sprak ik over de kracht van een dame plus paard in de aanval en liet daarbij enkele voorbeelden zien. Daar kan deze als nieuwe parel bij gezet worden: (20…gxh6 21. Pxf7#) 21. Pxf7+! Kg8 (zie analysediagram)
22. Ld2!! Een ongelooflijke zet, voornamelijk bedoeld als veldruiming voor het paard. 22…Dxd2 23. Dxe6 Daar hebben we dan de constructie die wit voor ogen heeft. Hij laat zowaar nog een toren met schaak slaan! Waarom kan dit allemaal voor wit? Het met schaak slaan van een volle toren moet natuurlijk ook geëvalueerd worden. Er volgt 23…Dxe1+ (Om te beginnen dreigt er het bekende stikmat met 23…Lb4 24. Ph6+ Kh8 25. Dg8+ Txg8 26. Pf7#) (Na 23…g6 (zie analysediagram)
om ‘lucht’ voor de zwarte koning te creëren, volgt 24. Pg5+ Kh8 {24…Kg7 25. Df7+ Kh6 26. Dxh7+ Kxg5 27. Dxg6+ Kf4 28. g3+ Kf3 29. Df5+ Df4 30. Dxf4#} 25. Dxd7! Dreigt mat op h7 en daar valt weinig tegen te beginnen. 25…Dxg5 26. Dxc8 en ditmaal heeft wit beslissend materieel voordeel.) 24. Kh2 h6 (24…g6 25. Pg5+ Kg7 {25…Kh8 26. Dxd7 gaat nu mat.} 26. Dxd7+ Kh6 (zie analysediagram)
27. Pf7+! Kg7 {27…Kxh5 28. Dh3#} 28. h6+ Kg8 29. Pg5 en opnieuw valt het mat niet te verhinderen.) 25. Pxh6+ Kh7 (25…Kh8 26. Dg8#) 26. Dg6+ Kh8 27. Pf7+ Kg8 (zie analysediagram)
28. h6! en h6-h7 valt niet te verhinderen.] 17. Df4!
Typisch Carlsen die, behalve dat hij een uitstekend aanvalsspeler is, ook oog heeft voor verdedigingen. Hij moest de manoeuvre …Dc7-c2-f5 voorzien. Na 17. h5 zou zwart zich kunnen verdedigen met 17…Dc2 gevolgd door …Df5.
17…Dc2 18. g4
Nu is …Df5 uit de stelling gehaald.
18…b6
Xiong wil graag op b2 nemen, zonder b7 te moeten inleveren. Er staan een paar stukken van hem op de zevende rij…
19. b3
En de wereldkampioen is ook altijd redelijk zuinig op zijn materiaal, zolang zich nog geen concrete aanvalswendingen aandienen.
19…La3?
Dit lijkt me een ernstige misrekening. Het is de vraag of zwart niet beter op e7 kon laten, bijvoorbeeld door hier 19…Db2 te spelen.
20. Kg2
Ook nu zorgvuldige voorbereiding voor de beslissende klappen straks.
20…Db2 21. Pg5 Te7
Gedwongen, maar de toren staat hier uiterst ongelukkig.
22. Tad1
Ook dit past in het spel van Carlsen. Hij dekt d4 nogmaals zodat de dame dadelijk de ‘handen vrij heeft’ en er niet direct een centrumpion van het bord gehaald kan worden door de tegenstander. Computers zien hier snellere manieren om de vijandelijke koningsstelling te bestoken. Dat kon met 22. h5 Tc2 23. Th1 Td2 24. Pxh7! (zie analysediagram)
en het gaat mat na 24…Txd4 25. Pf6+ Kh8 26. hxg6!! Txf4 27. Lf8# Ga dat maar eens berekenen in een snelle rapidpartij waar je ook niet zoveel tijd meer hebt. Een andere energieke aanvalsvoortzetting is hier 22. Th1! De andere toren kan dan eventueel gebruikt worden om via e1-e3-f3 of g3 in het spel gebracht te worden of ook voor de dekking van f2, mocht dat nodig zijn.
22…Tc2 23. Te3
Opnieuw kwam 23. Th1 of 23. h5 in aanmerking.
23…Tc3 24. h5
Het moet uiteindelijk komen van het slopen van de zwarte koningsstelling, dus vroeg of laat moet wit deze zet spelen.
24…Dc2
Nemen op h5 is uit den boze. Wit heeft een fraaie weerlegging: 24…gxh5 25. Pe4! f6 [25…dxe4 26. Dg5+ Kh8 27. Dg7#] 26. Txc3 en wit wint.
25. Txc3
Ook dit past in de kristalheldere stijl van Carlsen. Hij houdt het graag overzichtelijk. De engine vindt 25. Pxh7! ook al mogelijk was maar dat levert zoveel ‘ruis’ op dat het begrijpelijk is dat de witspeler zich daar in een partij met weinig bedenktijd niet op in laat. 25…Txe3 26. Pf6+ Kh8 27. Lf8! Misschien allemaal niet zo moeilijk te berekenen, maar je kunt je snel vergalopperen…
25…Dxc3
26. Pxh7!!
Daar is ie dan! Het paardoffer waarmee de vijandelijke koningsstelling wordt gesloopt.
26…Kxh7 27. Lg5 Kg8
Hij vindt er nog een. Of 27…f6 waarop 28. Lxf6 uit is. 28…Pxf6 29. hxg6+ Kg8 30. Dxf6 Tg7 31. Dxe6+ Kf8 32. Th1 en het mat valt niet te voorkomen. Op 27…Te8 volgt 28. Dxf7+
28. Lxe7 Lxe7
29. Tc1
Zwart heeft twee stukken voor een toren. Maar omdat de witte stukken veel beter samenwerken, gaat het snel bergafwaarts met de zwartspeler.
29…Db4 30. Tc8+ Pf8
31. h6!
Een bijzondere zet. 31. hxg6 fxg6 32. g5 a5 met de bedoeling Dg4 is ook beter voor wit maar nog niet geforceerd uit.
31…g5 32. h7+
Die pion moet het doen!
32…Kg7
Na 32…Kxh7 33. Dxf7+ kan zwart het vergeten.
33. h8=D+ Kxh8 34. Dxf7 Dxd4
35. Txf8+
Zo wint wit het materiaal terug en kan hij een paar pionnen collecteren.
35…Lxf8 36. Dxf8+ Kh7 37. Df7+ Kh8 38. Dh5+ Kg7 39. Dxg5+ Kh7 40. De7+ Kh8 41. Df6+ Kh7 42. Dxe6
Daarmee staat alles gedekt en is de partij over.
42…Dd1
Na 42…De4+ 43. Kg3 Dd3+ 44. f3 zijn de schaakjes ook op.
43. Df5+ Kg8 44. e6 1-0