Landelijke Ladder

Open brief aan Koos Stolk 

Beste Koos,

Online competitie
Twee dagen geleden ontvingen wij jouw mail, waarin een online competitie wordt aangeboden als voorlopige vervanging van de KNSB-competitie. Een en ander staat netjes uitgelegd op schaakbond.nl/competitie/online-competitie.

Het is een mooi initiatief, op deze manier is er toch nog een landelijke teamcompetitie tussen schaakclubs mogelijk. Het speeltempo vind ik persoonlijk gek, want twee seconden increment is heel weinig in verhouding tot de starttijd van 10 minuten. Als bij het wereldkampioenschap snelschaken tegenwoordig 3 minuten + 2 seconden increment de norm is, waarom dan nu gekozen voor een radicaal andere verhouding? Maar goed, dat is een detail en ik snap dat er bij elke keuze voor- en tegenstanders zullen zijn.

Ik hoop oprecht dat de online competitie zoals nu door de KNSB voorgesteld in een behoefte voorziet en een succes wordt, zodat al het werk wat hier door de KNSB (en naar ik mag aannemen: door jou persoonlijk) in is gestoken niet voor niets is geweest.

Dat gezegd hebbende: persoonlijk heb ik geen behoefte aan nog meer online snelschaak of rapidschaak. Ik hoor dit ook veel om mij heen bij schaakvrienden.

Zelf organiseer ik sinds de eerste coronagolf al wekelijks een online toernooitje op lichess voor mijn collega’s in binnen- en buitenland, dit is op zich leuk. Maar online schaken leent zich beter voor een informeel toernooitje met een biertje erbij, en eventueel een zoom-verbinding voor het sociale contact, dan voor een min of meer serieuze competitie. Om over het valsspeelspook nog maar te zwijgen…

Veel schakers zouden net als ik wél graag weer eens een echte lange partij schaken die ergens om gaat, maar willen dat niet achter het scherm doen waar ze al zo veel tijd achter doorbrengen.

Dit kan ook nog steeds en zou ook heel goed door de KNSB enigszins gestructureerd en gefaciliteerd kunnen worden. In deze brief leg ik uit hoe ik het voor me zie, en ik vraag je vriendelijk om te overwegen om dit inderdaad op te pikken en de coördinatie op je te nemen. In principe is het zo eenvoudig van opzet dat ik het ook zelf zou kunnen doen (met wat hulp van vrienden in de IT), maar laten we wel wezen: de KNSB is hiervoor bedoeld en beschikt al over de expertise, de informatie en de systemen om dit veel efficiënter te regelen dan ik zelf zou kunnen.

Het kan prima bestaan naast de nu voorgestelde online competitie, want het is in alle opzichten anders:

• potentieel over-the-board in plaats van online
• lange, serieuze partijen in plaats van rapid
• individuele in plaats van team-competitie.

Het kan ook prima bestaan naast interne en externe (club)competities en toernooien, als die weer opgestart worden.

Optimistisch als ik ben, ga ik bij het onderstaande even uit van het scenario dat de KNSB en jij persoonlijk mijn voorstel direct enthousiast overnemen, maar waar ik vanaf nu “Koos” zeg, zou ik ook mijn eigen naam kunnen invullen.

 
Landelijke Ladder
Het idee is als volgt: je daagt iemand uit voor een lange partij.

Je spreekt samen de details af: de starttijd, de locatie (bijvoorbeeld bij één van beide spelers thuis, in een geschikte ruimte) en de voorzorgsmaatregelen die je wilt nemen (mondkapjes wel/niet, spelen in een extra geventileerde ruimte / in de buitenlucht, spelen op twee borden, spelen op anderhalve meter afstand, allemaal afhankelijk van geldende coronaregels en waar beide spelers zich prettig bij voelen.) Eventueel kun je natuurlijk ook afspreken om online te spelen, al is het idee van de ladder juist om echt menselijk contact te bevorderen. Maar of er nu op bord en stukken of online gespeeld wordt, het idee van de ladder blijft hetzelfde.

Er zijn slechts een paar regels:

• beide spelers zijn lid van de KNSB en hebben (of krijgen op den duur) een (voorlopige) KNSB-rating;
• er wordt gespeeld op vrijdag, zaterdag of zondag en de uitslag kan uiterlijk op maandagochtend worden doorgegeven*;
• er kan wekelijks door een speler maar maximaal één uitslag worden doorgegeven van één partij met één tegenstander*;
• er wordt gespeeld met 30 minuten per persoon bij aanvang + 1 minuut increment per zet voor de gehele partij**;
• beide spelers noteren hun zetten (tenzij er online gespeeld wordt) en blijven dat gedurende de hele partij doen; want
• er is geen arbiter, dus de spelers moeten er zelf uit komen bij onregelmatigheden (en dan helpen complete notatieformulieren daarbij).

Toelichting
* De keuze voor één speelmoment per week (het lange weekend) is gemaakt gezien de incubatietijd van COVID-19. Mocht iemand onverhoopt symptomen krijgen na het spelen van een partij schaak, dan kan hij uit voorzorg géén nieuwe ladderpartij afspreken voor de week daarop. Het risico van COVID-verspreiding door potjes schaak is daarmee zeer gering. Daarnaast is het voor Koos handig als uitslagen iedere week op een vast moment binnenkomen.

** Waarom een uniform speeltempo? Zodat de uitslagen die worden doorgegeven en gepubliceerd in principe altijd het resultaat zijn van een serieuze, lange partij. Waarom juist dit speeltempo? Ook niet iedereen zal blij zijn met juist deze keuze, natuurlijk. Er valt echter veel te zeggen voor een speeltempo zonder “zee van tijd erbij op zet 40”, zoals ik eerder al eens in een artikel op deze site heb betoogd. Een flink increment zorgt er verder voor dat een speler zowel kan blijven noteren als ook nog nadenken in het eindspel. Een partij van 40 zetten kan met dit tempo twee uur en twintig minuten duren. Normaal gesproken genoeg voor een degelijke partij. ’s Avonds spelen en na afloop analyseren zou goed mogelijk moeten zijn. Als een partij langer duurt gaat dat wellicht ten koste van de tijd voor gezamenlijk analyseren na afloop, maar dan is het blijkbaar een spannende partij geweest die lang bleef boeien!

Tot zover de regels, meer regels lijken vooralsnog niet nodig.
 
Ranglijst
De uitslagen worden op een daarvoor ingerichte website of app ingevoerd. Koos verzamelt de uitslagen en deze worden wekelijks gepubliceerd. (In principe kan dit ook allemaal volautomatisch.)

Nu komt het: wekelijks wordt ook een ranglijst gepubliceerd. Deze is op basis van TPR. Iemand verschijnt pas op de ranglijst na het spelen van een bepaald aantal partijen, laten we zeggen: vijf.

Langzaam zal er dan een ladder-ranglijst groeien van KNSB-leden. Het maakt niet uit of je veel of weinig speelt, of tegen sterke of zwakke tegenstanders, op den duur zal de TPR (laten we het ladderrating noemen) een goede weergave zijn de prestatie.
 
Voordelen
Er hoeven geen regels te gelden zoals bij conventionele laddercompetities (in de trant van: “je mag alleen iemand uitdagen die tot tien plekken hoger of lager staat”), maar alleen al het zien van andere namen rond je eigen naam op de ranglijst kan je stimuleren om eens iemand van ongeveer je eigen niveau uit de dagen, of dat nu voor een over-the-board of online partij is. Je ziet ook wie er in principe voor open staat om samen een serieuze lange partij te spelen op gezamenlijk af te spreken voorwaarden.

Je kunt een ladderpartij zien als een serieuze trainingspartij. Hij telt niet mee voor de KNSB-rating, maar hij telt wel voor je ladderrating en daarom voor je plek op de ranglijst. Je kunt het dus zien als een potentieel wekelijks fluctuerende indicatie van je vorm buiten officiële partijen om.

Gens una sumus! Je ontmoet nog eens een zielsverwant. Je nodigt eens iemand uit of je komt bij iemand over de vloer. Je bepaalt zelf of je alleen tegen vrienden of clubgenoten speelt of ook tegen onbekenden.

Of je speelt bij mooi weer eens een serieuze partij in het park, op zo’n schaaktafel die dankzij de inspanningen van Jesús Medina Molina overal als paddenstoelen uit de grond schieten! Schaken verbindt!

Ook zonder een vaste clubavond of interne competitie kun je eens een serieuze partij spelen (nogmaals: over-the-board of online) waarvan het resultaat in ieder geval wordt gepubliceerd en meetelt voor je ladderrating.

Je kunt serieus schaken beter inplannen in een drukke agenda en je hoeft er in principe de deur niet voor uit -> ideaal voor ouders met jonge kinderen zoals ikzelf.
 
Corona
Ja, mensen worden hierdoor gestimuleerd tot contacten, dus je zou kunnen zeggen dat dat niet wenselijk is in verband met corona. Maar waar hebben we het over? Het is hoogstens één bezoek per week van één persoon bij een huishouden.

Ook zonder dat een en ander centraal wordt gecoördineerd is dit, zelfs bij de huidige maatregelen, gewoon mogelijk en zelfs wenselijk. Vereenzaming ligt op de loer, laat schaken een middel zijn om dat tegen te gaan.
 
Tot slot
Niemand controleert natuurlijk het daadwerkelijk gehanteerde speeltempo. Ben je dus rabiaat tegen 30 minuten + 1 minuut increment voor de hele partij, dan houdt niemand je tegen om zelf met je tegenstander iets anders af te spreken. Het blijft echter warm aanbevolen en wat mij betreft de gouden standaard.

Met vriendelijke groet,

Derk Dekker