Firouzja verrassend uitgeschakeld in Speed Chess Championship, Wesley So wel door
De derde match van het Speed Chess Championship is gewonnen door Vladimir Fedosejev. Hij versloeg Alireza Firouzja in een uiterst spannende match met 15-14. Hiervoor moest er een beslissingsmatch van vier bulletpartijen worden gespeeld. Wesley So daarentegen had aanzienlijk minder moeite met het Oezbeekse talent Nodirbek Abdoesattorov; hij won met 18-10.
Voor degenen die het eerdere artikel niet hebben gelezen: de exacte indeling van de wedstrijden is hier terug te vinden.
Alireza Firouzja – Vladimir Fedosejev 14 – 15
Vladimir Fedosejev is een Russische schaker, en eentje met talent. Al jaren wordt hij naar de top toegeschreeuwd, maar die kloof heeft hij nooit echt kunnen overbruggen. Vooral in zijn jeugdjaren was hij een grote belofte, met een tweede plaats op het WK voor junioren (2011) en een derde plaats op het EK (2014) als grote hoogtepunten. Later, in 2017, won hij nog het Aeroflot Open. Daarna zijn zijn resultaten gestagneerd. Fedosejev is inmiddels 25, maar bevindt zich heden ten dage niet in het selecte gezelschap van grootmeesters met een rating van boven de 2700. In het snelschaken is Fedosejev sterk gebleven. In 2012 eindigde hij bij het Keres Memorial al gelijk met de gevreesde Shirov, terwijl hij in 2015 in het blitztoernooi van Dubai de eerste prijs wist te winnen. Aan het eind van 2017 veroverde hij het zilver bij het WK Rapid, achter de grootheid Anand. Fedosejevs sterke kant is het combinatoire schaak; het fijne positiespel lijkt hem minder goed te liggen.
Wat Alireza Firouzja allemaal wel niet heeft gepresteerd op deze leeftijd, is moeilijk samen te vatten. In een tijdsbestek van ruim een jaar klom hij op naar een positie waarvandaan de eerstvolgende stap die naar de absolute wereldtop is. In Norway Chess zat hij dit jaar op dat niveau; een tweede plaats achter Carlsen is een wereldtopper waardig. Online heeft Firouzja dit jaar wel moeilijkheden gekend, maar ook de Fransman Vachier-Lagrave heeft dergelijke problemen. Misschien maakt niet iedereen deze switch even soepel. Ook Firouzja heeft getoond een gevreesd snelschaker te zijn, sterker nog dan Fedosejev. Bovendien delen ze hun voorkeur voor het tactische schaak, al moet daarbij worden opgemerkt dat Firouzja als speler veel completer is.
Firouzja was dus toch wel de grote favoriet voor een plaats in de tweede ronde. Des te verrassender was het dat hij eigenlijk nooit goed in de match kwam. Fedosejev toonde zich die dag de betere speler, en het zag eruit alsof het een wonder was dat de naar Frankrijk gevluchte Iraniër niet op een veel grotere achterstand kwam na de openingsfase. Firouzja speelde niet groots, maar bleek erg taai. Op de achtergrond domineert Anish Giri het toernooi. Hij roerde zich al in de match van Carlsen, maar in deze match was hij commentator op ChessTV, de commentaarbox van chess.com.
Het ‘mayday’ kondigde zich al aan in de eerste twee partijen van de match:
Fedosejev gaat dus door naar de volgende ronde.
Wesley So 18 – 10 Nodirbek Abdoesattorov
Nodirbek Abdoesattorov is een groot talent uit Oezbekistan. Hij is inmiddels zestien jaar oud, maar zijn eerste twee grootmeesterscalpen dateren van zijn negende levensjaar. Vandaag de dag heeft hij een rating van 2627, vlak achter de bekendste schaker uit Oezbekistan, Roestam Kasimdzjanov. Verder is er niet heel veel over hem bekend, behalve dat hij ‘een tactische speelstijl heeft en vechtschaak speelt,’ aldus Wesley So.
So zelf is echter ook bepaald geen doetje. Hij is geboren op de Filippijnen, maar besloot in 2014 dat hij Amerikaan wilde worden. Ook Wesley So was in zijn jeugdjaren gevreesd; hij werd voordat hij tot de wereldtop doordrong al drie keer Filippijns kampioen. De stap naar die wereldtop maakte hij in 2015, toen hij zowel in Wijk aan Zee als in Dortmund op de (gedeelde) tweede plaats eindigde, achter respectievelijk Magnus Carlsen en Fabiano Caruana. Zijn grootste tijd moest echter nog komen, want in 2016 vond hij uit hoe hij toernooien moest winnen. Zowel de Sinquefield Cup als de London Chess Classic vielen aan hem ten prooi, wat hem de eindzege in de Grand Chess Tour opleverde. Ook won hij individueel goud op de Schaakolympiade. Eén jaar later won hij Tata en werd hij kampioen van de Verenigde Staten. In deze tijd werd hij de nummer twee van de wereld, en speelde feitelijk beter dan Carlsen.
Daarna werd hij nog met een goede score tweede in het snelschaaktoernooi (rapid en blitz) in Leuven, maar So’s hoogvorm was voorbij. Hij deed nog bovenin mee in Shamkir, maar begon daar wel rating te verliezen. Het beroerdst was de Sinquefield Cup, die hij het jaar ervoor nog had gewonnen: hij werd daar gedeeld laatste met een score van 3 punten uit negen partijen. In de Wereldbeker reikte hij nog tot de halve finale, maar daar werd hij uitgeschakeld door Ding Liren. De kwalificatie voor het kandidatentoernooi kwam door zijn hoge gemiddelde rating echter alsnog in orde. Desondanks stelde So daar teleur en haalde een score van 6 uit 14, een saldo van -2. Door deze tegenslagen zakte So terug naar een wat lagere plek in de toptien van de wereld, maar hij bleef zijn toernooioverwinningen meepikken. Zo werd hij in 2019 wereldkampioen Fischer Random door Carlsen met 13,5-2,5 (5-1 in klassieke telling!) te verslaan, en hield hij alle anderen in het online gehouden Amerikaanse kampioenschap van 2020 achter zich. Dit deed hij opnieuw met een fantastische score, 9 uit 11.
Wesley So zal voor velen niet de meest opwindende schaakspeler zijn. Hij is een stereotiepe Amerikaan, rechtstreeks uit de school van Capablanca, met wie hij opmerkelijk veel overeenkomsten heeft. Net als de grote Cubaan speelt hij ogenschijnlijk zuiver positioneel, maar is hij in staat om (tactische) gevaren al van ver te zien aankomen. Ook houden beiden van duidelijke stellingen. Omdat men die niet eenvoudig wint, beschikt Wesley So over een zeer goede eindspeltechniek en is hij zeer bedreven in het uitpersen van ogenschijnlijk droge stellingen. So werkt echter harder voor zijn schaakkwaliteiten dan Capablanca en beschikt dientengevolge over een goede openingsvoorbereiding. Het grote nadeel van deze speelstijl is dat veel partijen soms wat droog aandoen en dat zijn wens tot perfecte controle dus risico-aversie en een hoog remisepercentage betekenen.
De match tussen Abdoesattorov en So was behoorlijk eenzijdig. So domineerde, maar verslapte af en toe wat en van die gelegenheid maakte Abdoesattorov dan gebruik om terug te komen. Speciaal de eerste sectie illustreerde dat, waar de Amerikaan 4,5-0,5 voor kwam, maar vervolgens drie partijen vlak achter elkaar verloor. Abdoesattorov ging beter spelen, terwijl So juist zorgeloos begon te worden. In de tweede sectie verpletterde So Abdoesattorov dan weer, en ook in de derde sectie was hij dominant. Opvallend genoeg gingen de laatste twee partijen weer verloren.
Ter illustratie van de speelstijl van So volgt hier een van zijn partijen, echter zonder commentaar. Het is een toernooi met een stevig schema, en het is moeilijk om het analyseren bij te houden. Ik heb de komende dagen nodig om voor jullie een verslag te schrijven van de volgende twee matches, en maandagavond speelt Giri alweer. Hij heeft natuurlijk topprioriteit.
Fedoseev was wel echt verschrikkelijk goed.
Maandag 18:00, Giri – Artemev. Erg leuk om te volgen! Om alleen de partijen te volgen met engine analyse kan je kijken op Chessbomb, voor de broadcast: www.twitch.tv/chess of voor een wat rustigere broadcast: www.twitch.tv/chess24.