“Dammende schakers en schakende dammers” door Hans Meijer
Tot mijn zestiende was dammen mijn favoriete denksport. Dat veranderde toen de damclub op Kockengen mij niet als lid wilde accepteren, dit vanwege het verkeerde geloof, en ik mij bij de schaakclub in Breukelen aanmeldde. Het damspel raakte in de jaren daarna bij mij uit het zicht. Lees de hele column in PDF.
Deze, en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns. U leest ze op onze site.
Altijd gedacht dat echte dammers niet schijven zeiden maar stukken.
Henk, mijn damboeken wekken de indruk dat de woorden schijven en stukken door elkaar heen gebruikt worden, maar het kan zijn dat er een subtiel verschil is. Hans.
Sijbrands was volgens mij ook een behoorlijke schaker, maar Jannes was denk ik zeker IM geworden als hij door had kunnen gaan. Voordat ik in januari 1995 tegen hem speelde had hij al wat IM’s aan zijn zegekar gebonden, waaronder een voormalig Nederlands kampioen, staat me bij. Hij gaf ook gecombineerde schaak en damsimultaans, waarvoor hij ook in Bunschoten was vastgelegd, maar welke hij moest afzeggen omdat hij ziek was en welke ziekte fataal bleek.
Het artikel over Ivantsjoek in ‘Ruperts hoekje’ gaat ook over schakers-dammers.
www.maxeuwe.nl/index.php/activiteit/120-ruperts-hoekje/660-een-luierende-ivantsjoek
Toen ik nog geen twee maanden schaakte en nog worstelde met het leren van de loop der stukken kwam ik de naam Nezjmetdinov tegen, een schaakpartij van januari 1959 die hij overigens verloor tegen Loetikov.
In het interview van Guus Luijters met Ton Sijbrands in Matten 4 (2008) schat Sijbrands zijn rating op 1900. Het exacte getal is hij vergeten. Hans Ree vermoedde dat als Sijbrands schaker was geweest hij net zo goed als Timman was geworden. Dat lijkt Sijbrands een onvoorstelbaar hoog niveau.
Begin jaren ’60 had Orbaan een probleem uit de Sovjet Unie in zijn schaakrubriek opgenomen met als titel: Wit schaakt en zwart damt. Het was echt een curiositeit, maar is toch even het vermelden waard in dit verband.
Hopelijk kan iemand hierbij diagrammen zetten.
In de Duitse vertaling uit 1960 met de titel Das Geheimnis des schwarzen Königs (verschenen bij Sportverlag Berlin) van het Russische origineel door Aleksandr Herbstman (Gerbstman) met een verhaal eromheen over een psychiatrische kliniek in Kislovodsk (Kaukasus) gebeurt in de stelling
Wit: Ka7
Zwart: Kc3 – De3 – Te7 – Tf7 – Pd7 – Pe4 – Lc8 – Lf8 – pi. b2, b4, c5, d2, f2, g5
1… Pd7-b8+ 2.Ka7-a8 Pb8-c6
Wit: Dat is niet eerlijk, zo kan ik niks meer doen.
Zwart neemt zijn zet terug en er volgt: 2… Te7-a7+ 3.Ka8xb8 Ta7-b7+ 4.Kb8xc8 Tb7-c7+ 5.Kc8-d8 Tf7-d7+ 6.Kd8-e8 Pe4-d6+ 7.Ke8xf8 Td7-f7+ 8.Kf8-g8 Tf7-g7+ 9.Kg8-h8 De3-e7
en Zwart kondigde mat op de volgende zet aan.
Pat zou je denken.
Maar Wit speelde onderwijl stukken wegnemend 10.K(Dame)h8xf6xd8xb6xe3xc1xa3xc5xe7xh4xe1xa5.
In internationaal dammen, ook in het Russisch Dammen dat Herbstman waarschijnlijk speelde, mogen de schijven pas na afloop van de zet en niet tussentijds worden weggenomen. Dit maakt de “Coup Turc” mogelijk.
In het voorbeeld moet de Dam / Koning dus op a3 stoppen met zijn slagzet, omdat hij niet over het complex b4/c5 kan springen. c5 mag namelijk pas worden weggenomen aan het eind van de zet.
draughts.github.io/russian-checkers.html regel 3.
Een interactieve demo van de coup Turc:
www.dezlaren.nl/coups/coup-turc-(turkse-slag)/
Het Duitse Dame in mijn laatste regel betekent dam en niet dame. De slagzet in die regel stopt bij Herbstman niet op a3, ,Elf Steine auf einen Schlag erledigt!’ (vet van mij, HS).
Ik vergelijk het met het soms onder huisdammers gepraktiseerde ‘blazen’.
Schijven of stukken noemen zij soms ‘stenen’ en vrijwel nooit ‘stukken’. Foei!!
www.schaaksite.nl/2016/08/17/een-hommage-aan-jannes-van-der-wal/
Dat interview met Ton Sijbrands over het onvoorstelbaar hoog niveau van Timman deed me ook denken aan wat Jannes van der Wal destijds als beginnend schaker vertelde, namelijk dat de dammers met ontzag / verbazing naar zijn hoge fiderating keken. Begrijpelijk als je ziet welke rating de wereldtop in de damwereld heeft, namelijk ergens in de 1550.
Ivanchuk heeft ten minste één keer deelgenomen aan het WK Fries dammen (eind 2018 in Leeuwarden). Fries dammen is extreem tactisch, kans op remise veel kleiner dan bij klassiek dammen, maar ook dan bij schaken.
Zie ook de meest hilarische schaak/dam video op Youtube ooit, Ivanchuk Jobava.www.youtube.com/watch?v=qexW6W0e2Sc&ab_channel=chessinkino. Vergeet niet ook de twee vervolgvideo’s te bekijken.
New mail