Gerard Welling en Steve Giddins – The Lasker Method to improve in Chess: A Manual for Modern-Day Club Players
Het is exact honderd jaar geleden dat Lasker in Havana zijn wereldtitel verloor in een match tegen Capablanca. Daarmee kwam er een einde aan de langste titelhoudersperiode: nog steeds staat de 27 jaar van Lasker in de boeken als een record. Toch staat hij tot op de dag van vandaag minder in de belangstelling dan vele collega’s die tragische levensverhalen kenden, zoals Aljechin of Fischer, of bekend staan om hun eindspeltechniek of tactische vaardigheden, zoals Capablanca of Tal. Wellicht komt dit ook door de perceptie dat zijn spel zich niet leent voor een didactische aanpak. Om de Engelstalige Wikipedia te citeren: “He published chess magazines and five chess books, but later players and commentators found it difficult to draw lessons from his methods”. Des te spannender als er een nieuw boek gewijd wordt aan juist Laskers wijze van spelen: The Lasker method to improve chess: A manual for modern-day club players.
Laat ik maar meteen duidelijk stellen: Gerard Welling en Steve Giddins bewijzen met hun boek het ongelijk van Wikipedia. Zij laten duidelijk zien welke principes Lasker hanteerde in zijn spel. Zo ontstaat een leerzaam maar ook prettig geschreven boek. Welling en Giddins hanteren daarbij twee uitgangspunten: zij stellen de methode boven de partijen van Lasker en ze geven de lezer een praktisch openingsrepertoire ontleend aan Lasker.
Het eerste uitgangspunt komt voort uit, en daar zijn de schrijvers heel open in, de eerdere uitstekende publicaties die gewijd zijn aan Laskers partijen. Daarbij moet met name gedacht worden aan John Nunns John Nunn’s Chess Course (Gambit 2014), maar ook aan Andrew Soltis Why Lasker matters (Batsford 2005) en Gary Kasparovs onvolprezen My great predecessors (part I, Everyman Chess 2003). De schrijvers willen doublures voorkomen en gebruiken dus naast de partijen van Lasker veelal partijen van andere spelers die de Laskermethode goed illustreren. Deze aanpak werkt erg goed, omdat niet geforceerd in de carrière van Lasker hoeft te worden gezocht, maar de relevantste partijen voor de methode kunnen worden gekozen.
De methode wordt uitgelegd aan de hand van thematische hoofdstukken over eindspel, aanval, verdediging, loper versus paard en amorfe posities. Aan de hand van Laskers geschriften worden de principes bij elk thema helder uitgelegd en daarna aan de hand van partijen in de praktijk gebracht. Met name de hoofdstukken over verdedigen en amorfe posities zouden door iedere speler gelezen moeten worden. Dit is niet vreemd aangezien Lasker juist op deze twee thema’s excelleerde; een voorbeeld uit het boek rond het thema verdedigen (p. 62-65):
“Let us now look at another of Lasker’s most celebrated examples of ‘how to suffer’, his game against Janowski at New York 1924 (…):
A key moment. Lasker’s 8th move [BB: h3] was a serious inaccuracy, because with Black not having castled, he now has the chance to play for a direct attack with …g7-g5-g4. (…) But instead of going down like a lamb to the slaughter, Lasker gives a perfect illustration of his first defensive principle: recognize that you stand worse and go over to defensive measures. He simplifies the game and heads for an ending, thereby defusing the attack, but at the cost of conceding the bishop pair. Remember the principle: the defender must be prepared to make concessions, but should apply the principle of economy and keep them to the minimum necessary.
- Lxc6 Dxc6 11. Lg5 Lg6 12. Pbd2 h6 13.Lxf6 Lxf6 14. Pf1 0-0 15. Pe3 Tae8 16. Db3 Ld8 17. Dd5 Dxd5 18. Pxd5 f5 19. Pd2 Lf7 20. Pe3 f4 21. Pec4 Lf6
Black has more space and the whole bishop pair, whilst this is a dreadfully depressing position for White, who has zero counterplay and can only expect to be pushed off the board slowly, by some sort of mass pawn advance, such as …g7-g5-g4 on the kingside and …c7-c6/d6-d5 in the centre. There is one other sub-text which should be mentioned. Janowski was an unparalleled lover of bishops. Lasker was very well aware of this and had already exploited Janowski’s over-fondness for the bishops on a number of previous occasions. We will see this play a role here too.
Given how bad the white position is objectively, it is all the more remarkable to see the stoical way in which Lasker just defends and defends against each threat, not panicking, not doing anything stupid in search of non-existent counterplay, etc. Instead, he just keeps asking Black what he wants to do next. (…)
- a4 Td8 23. Pa5 Tb8 24. Pf3 g5 25. Ph2 h5 26. Pc4 Le6 27. f3 (defending against g5-g4) Tfd8 (planning d6-d5 so I prepare to double the rooks on the e-file) 28. Te2 Kf7 29. a5 Tg8 30. Ta4 Tbd8 31. Tb4 Lc8 32. b3 Th8 33. Pb2 d5 34. exd5 Txd5 35. Tc4 c6 36. b4 Lf5 37. Td2 (You attack d3? I defend it) Thd8 38. Kf2 Tb5
A big moment. ‘Reluctance to part with a good position’ is a common failing in many players and the stronger side in such situations often tries to win without making even the tiniest concession to the defender. Here, there is no objective reason not to take on d3 with 38…Lxd3 39. Pxd3 Txd3 40. Txd3 Txd3 41. Pf1 and now e4 should win comfortably.
But there is just one problem with this line from Janowski’s point of view – it involves giving up one of his beloved bishops. He always loath to do this, as Lasker was well aware. It is unlikely that Lasker was surprised at his opponent’s reluctance to cash in the pawn.
(…)
- Pc3 Le3?
This renewed attempt to take on d2 and f3 proves to be a serious mistake. After thirty-odd moves of manoeuvering round and round, Black has definitely lost the thread and is now almost losing.
- Pd5! Tg2
57…Lxd2 58. Kxd2 Txf3 59. Tb6+ is winning for White. 57…Td7 was the best chance, but after 58. Pxe3 fxe3 59. Txe3, it is now Black who needs a squeaky voice and a stoical outlook, if he is to survive.
- Txe3! (this simple tactic turns things around totally and Black is now lost) fxe3 59. Tb6+ Kd7 60. Pxe3 Kc7 (the problem, of course, is that the bishop cannot be defended because of 60…T2g5 61. Pxf5 Txf5 62. Txb7+) 61. Pxf5
White now has a winning material advantage and won in 82 moves. A wonderful example of stoical defense in a very difficult and depressing position, achieved by applying Lasker’s principles – accept that you stand worse and be prepared to suffer, make the minimum concessions you can get away with and try to keep all points equally well defended. In the face of such defense, even the strongest players in the world can falter.”
Het tweede uitgangspunt maakt het boek tot een zeer praktisch handboek voor de clubspeler. Je kunt als het ware meteen aan de slag met het openingsrepertoire van Lasker. Eerst worden deze openingen qua ideeën en de belangrijkste varianten uitgelegd. Het zijn degelijke en tijdloze openingen, zoals onder andere met zwart de Steinitz verdediging en het geweigerde Damegambiet en met wit het gesloten Siciliaans en de ruilvarianten van het Frans en de Caro-Kann. Het risico op openingsnieuwtjes die je hele repertoire in war gooien is dus gering. Vervolgens laten ze in een volgend hoofdstukken voorbeeldpartijen met deze openingen zien. Deze partijen zijn ook interessant als je deze openingen niet wil gaan spelen, omdat elke keer heel helder de principes van Lasker worden getoond. Het boek sluit af met een aantal opgaven. Daarmee biedt het een enorme variatie aan invalshoeken waardoor het nooit gaat vervelen.
Concluderend is dit een boek een absolute aanrader. Het heeft een grote praktische waarde en verdiept de kennis van het schaakspel aanzienlijk. Daarnaast is het gevarieerd van opzet met didactische hoofdstukken, een openingsrepertoire, illustratieve partijen en een flink aantal opgaves en geschreven in een soepele en prettige stijl.
Koop dit boek als je wilt leren van de grootste psycholoog onder de schaakspelers. Je inzicht in het spel zal op alle vlakken verbeteren door het internaliseren van de principes van de Lasker. Daarmee is dit boek geschikt voor alle niveaus: van clubspeler tot meester.
Koop dit boek niet als je een partijenverzameling of biografie verwacht van de derde wereldkampioen.
Boek: The Lasker Method to improve in Chess: A Manual for Modern-Day Club Players
Auteurs: Gerard Welling en Steve Giddins
Uitgeverij: New in Chess
ISBN-nummer: 9789056919320
Pagina’s: 240
Gepubliceerd: 15 februari 2021
Link naar website uitgever: https://www.newinchess.com/the-lasker-method
Link naar onze recensenten.
