Davorin Kuljasevic – How to study chess on your own: creating a plan that works…and sticking to it

Als jonge schaker kreeg ik het boekje Schaken als vak (Het Spectrum 1976) van Hans Bouwmeester in handen. Hij bood een uitgebreid schema aan waardoor je openingen systematisch kon bestuderen. Elke dag een stukje nieuwe theorie en dan in een afwisselend ritme de stof van de eerdere dagen herhalen. Ik begon vol goede moed, maar hield het maar twee weken vol. Dat lag niet aan Bouwmeester, maar aan mezelf: het is bijzonder lastig om systematisch het schaakspel te bestuderen. De verleiding is groot om door een aantal boeken te bladeren, een openingsvariant voor te bereiden voor een tegenstander voor de komende week of een paar combinaties op te lossen. Het vraagt planning en een enorm doorzettingsvermogen om op lange termijn tot een gedegen studie te komen. Voor wie het wil proberen, is er nu een ideaal boek verschenen: How to study chess on your own: creating a plan that works…and sticking to it! (New in Chess 2021) van Davorin Kuljasevic.

 

Het is voor de tweede keer dat ik een boek van Kuljasevic mag recenseren. Ik was erg enthousiast over Beyond material waarvoor hij ook een nominatie voor het beste boek van het jaar voor ontving van de FIDE. Het was wel een boek dat los van opzet was waardoor het zich goed leende voor sporadische bestudering. Met dit nieuwe boek slaat Kuljasevic een nieuwe weg in: dit is een boek dat je leest, of eerder bestudeert, van kaft tot kaft. Hij maakt de soms taaie materie goed behapbaar door bij elk hoofdstuk te beginnen met een aantal opgaven die later terugkomen in de stof. Zo loop je al lekker warm. Aan het einde van het hoofdstuk sluit hij af met een kernachtige bullet point samenvatting. Didactisch zit het boek dus goed in elkaar en dat moet ook wel gezien de zwaarte van het onderwerp.

 

Kuljasevic begint met een leerzame analyse van de beste studiehouding. Daar komen vele problemen aan bod die we allemaal wel zullen herkennen: gebrek aan objectiviteit, oppervlakkige studie, korte termijn denken en te veel spelen. Het is goed om meteen zo met jezelf geconfronteerd te worden. Ik verlies me regelmatig in lekker wat snelschaken op internet of mijn partijen alleen maar analyseren door de computer erop los te laten. Ook besteed ik vaak te veel tijd aan licht dubieuze openingen in de hoop in de eerste twintig zetten een KO uit te delen. Kuljasevic laat goed zien dat dit niet werkt en dat schaakstudie om een serieuze attitude vraagt.

 

Daarna ben je helemaal klaar voor een ietwat droge maar uitvoerige analyse van studiemethodes, studieprioriteiten en studiebronnen. Wat Kuljasevic knap doet, is het relateren van al deze invalshoeken aan speelsterkte waardoor je zelf kunt inschatten wat op jouw niveau wel werkt en wat vooral ook niet. Hij maakt de droge stof ook behapbaar en verlevendigt het met mooie voorbeelden uit zijn eigen praktijk. Om te illustreren hoe serieus de aanpak is: in het tweede hoofdstuk beschrijft Kuljasevic vijftien studiemethodes waarbij hij bij elke methode aangeeft de mate van praktische relevantie, studie-intensiteit en lange termijn leerpotentieel. Het geeft je de kans om aan de hand van je beschikbare tijd een afgewogen keuze te maken. In het vierde hoofdstuk krijgt de lezer een zes pagina’s lange lijst van geschikte schaakboeken keurig onderverdeeld per categorie (van calculatie tot eindspelstudies, werkelijk elk aspect komt voorbij). Soms gaat hij daarbij erg ver in zijn uitleg (hij geeft dit overigens zelf ook grif toe), bijvoorbeeld bij het gebruik van databases door professionele schakers, maar de lezer kan zelf inschatten wat hij wel of niet tot zich wil nemen.

 

Na deze methodische hoofdstukken volgt de behandeling van de verschillende elementen van de schaakpartij: opening, tactiek, eindspel en middenspel. De hoofdstukken over de opening en het middenspel zijn alleen geschikt voor de speler met veel tijd en die in zijn spel een diepgaande kennis van de openingen nodig heeft en het middenspel op hoog niveau bestudeert (oftewel dit gaat echt richting de professional). Het hoofdstuk over tactiek kent een interessant bespreking van het concept ‘dynamiek’ en bovenal een leuke en uitdagende opgavensectie. Het hoofdstuk over het eindspel is echt een must. Iedereen worstelt met het trainen van het eindspel, maar Kuljasevic laat heel helder zien hoe je dit moet aanpakken en welke grote voordelen dit heeft. Dit hoofdstuk moet verplichte kost zijn voor iedere speler die serieus aan zijn schaakcapaciteiten werkt.

 

Kuljasevic sluit af met een hoofdstuk over hoe je een daadwerkelijk studieplan maakt. Niet iedereen zal praktisch gezien zo ver komen, maar zijn aanpak is wel duidelijk en toepasbaar. Het is in feite de beloning voor de student die het hele boek grondig heeft doorgewerkt.

 

Dit boek is een absolute aanrader en zal voor de komende jaren ongetwijfeld hét handboek zijn voor schaakstudie. Toch moet ik er wel bij zeggen dat je het alleen moet aanschaffen als je van plan bent om er veel tijd aan te besteden. Ben je bereid dit te doen dan zal dit boek je veel gaan opleveren in ratingpunten en je flinke stappen vooruitbrengen in je schaakontwikkeling. Het boek is een must voor elke serieuze schaaktrainer en talentvolle jonge schaker die er veel voor overheeft om door te breken. Kortom, ik kan dit met het bovengenoemde voorbehoud absoluut warm aanbevelen. Davorin Kuljasevic heeft zichzelf overtroffen en ik kijk uit naar zijn toekomstige boeken.

 

Koop dit boek als je een serieuze schaker bent die tijd wil vrijmaken voor een systematische studie van het schaakspel. Als je schaaktrainer of jong talent bent: geen seconde twijfelen en gewoon aanschaffen.

 

Koop dit boek niet als je eigenlijk al weet dat je geen tijd of energie hebt voor een gedegen schaakstudie. Dan ben je waarschijnlijk beter af met wat lichtvoetiger materiaal. En daar is overigens ook niks mis mee.

 

 

 

Boek: How to study chess on your own: creating a plan that works…and sticking to it
Auteurs: Davorin Kuljasevic
Uitgeverij: New in Chess
ISBN-nummer: 9789056919313

Pagina’s: 380
Gepubliceerd: 1 mei 2021

Link naar website uitgever: https://www.newinchess.com/how-to-study-chess-on-your-own

Link naar onze recensenten.